drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Inne Dostęp do informacji publicznej, Szef Agencji Wywiadu, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 1476/12 - Wyrok NSA z 2012-09-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1476/12 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2012-09-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-06-13
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Anna Lech /przewodniczący/
Dariusz Chaciński
Małgorzata Pocztarek /sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Inne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
II SA/Wa 2004/11 - Wyrok WSA w Warszawie z 2012-02-08
Skarżony organ
Szef Agencji Wywiadu
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 1983 nr 38 poz 173 art.17 ust.1
Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.
Dz.U. 2008 nr 107 poz 679 § 9 pkt 4
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych.
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art.73
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art.51 ust.3
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Lech Sędziowie NSA Małgorzata Pocztarek (spr.) del. WSA Dariusz Chaciński Protokolant asystent sędziego Małgorzata Penda po rozpoznaniu w dniu 26 września 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 2004/11 w sprawie ze skargi A.G. na decyzję Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego z dnia 20 lipca 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia akt postępowania weryfikacyjnego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od A.G. na rzecz Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 2004/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, oddalił skargę A.G. na decyzję Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego z dnia 20 lipca 2011 r. nr [...]w przedmiocie odmowy udostępnienia akt postępowania weryfikacyjnego .

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że wnioskiem z 31 maja 2011 r. A.G. (dalej jako skarżący), powołując się na ustawę z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej oraz art. 51 ust. 3, art. 47 w związku z art. 8 ust. 2 Konstytucji RP, zwrócił się do Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego o udostępnienie mu zgromadzonych i wytworzonych przez Komisję Weryfikacyjną WSI dokumentów dotyczących przeprowadzenia weryfikacji jego osoby, które dały Komisji Weryfikacyjnej podstawę do umieszczenia go przed zakończeniem tej weryfikacji w Raporcie z likwidacji WSI.

We wniosku podniósł, że chciałby zapoznać się z dowodami, które, zdaniem Komisji Weryfikacyjnej, świadczyły o złożeniu przez niego oświadczenia niezgodnego z prawdą, jak również poznać kryteria jakimi kierowała się Komisja, umieszczając jego dane w Raporcie.

Decyzją z 22 czerwca 2011 r. nr [...]Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego, po rozpoznaniu wniosku skarżącego, na podstawie art. 16 ust.1 i art. 5 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) i art. 17 ust. 1 ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 673 ze zm.) w związku z § 9 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 3 czerwca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych (Dz. U. Nr 107, poz. 679), odmówił udostępnienia akt postępowania weryfikacyjnego, z uwagi na ochronę informacji niejawnej stanowiącą tajemnicę państwową.

W uzasadnieniu organ wskazał, że w archiwum Służby Kontrwywiadu Wojskowego znajdują się żądane przez skarżącego akta postępowania weryfikacyjnego, które przez Komisję Weryfikacyjną zostały oznaczone klauzulą "ściśle tajne", stosownie do wymogów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2006 r. w sprawie trybu działania Komisji Weryfikacyjnej powołanej w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych (Dz. U. Nr 135, poz. 953). Jednocześnie organ podkreślił, że akta postępowań weryfikacyjnych zostały zaliczone do akt kategorii A zgodnie z zarządzeniem nr 0-6 Ministra Obrony Narodowej z 21 maja 2009 r. w sprawie wprowadzenia jednolitego rzeczowego wykazu akt w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego. Ponadto podniósł, że obowiązek archiwizacji oświadczeń weryfikacyjnych wraz z aktami postępowania weryfikacyjnego w trybie określonym dla informacji niejawnych w przepisach o ochronie informacji niejawnych, o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz o ochronie danych osobowych, wynikał z treści § 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2006 r. w sprawie trybu składania oświadczeń weryfikacyjnych w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych oraz sposobu ich ewidencjonowania, archiwizowania i udostępniania. Po zakończeniu działania przez Komisję Weryfikacyjną, Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego stał się depozytariuszem części akt postępowania weryfikacyjnego.

Organ przyjął, że żądane przez skarżącego informacje, tj. akta postępowań weryfikacyjnych, wytworzonych przez Komisję Weryfikacyjną, stanowią informację publiczną, która na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. W myśl art. 19 ust. 1 ustawy z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 ze zm.), klasyfikowanie informacji niejawnej oznaczało przyznanie tej informacji jednej z klauzul tajności. Wskazał, że z uwagi na zawartość akt oraz w związku z treścią załącznika nr 2 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2006 r. w sprawie trybu działania Komisji Weryfikacyjnej powołanej w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych, akta postępowań weryfikacyjnych zostały oznaczone klauzulą "ściśle tajne". Oznacza to, że informacje zawarte w aktach postępowania weryfikacyjnego podlegają szczególnej ochronie przepisów prawa, poprzez ograniczenie ich dostępności.

Organ podał, że aktualnie obowiązująca ustawa z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych w art. 4 ust. 1 zezwala na udostępnienie informacji niejawnych wyłącznie osobom dającym rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych. W przypadku archiwów wyodrębnionych, do których należy archiwum Służby Kontrwywiadu Wojskowego, tryb udostępniania akt archiwalnych został określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z 3 czerwca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych (Dz. U. Nr 107, poz. 679). Zgodnie z treścią § 9 pkt 4 tego rozporządzenia udostępnienie materiałów archiwalnych dla celów własnych osób fizycznych możliwe jest po upływie 30 lat od chwili ich wytworzenia, jeżeli udostępnienie takie nie naruszy prawnie chronionych interesów państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli, danych osobowych zawartych w tych materiałach lub innych informacji podlegających ograniczonemu dostępowi. Organ wskazał, że w sprawie z wniosku A.G. od wytworzenia akt postępowania weryfikacyjnego nie upłynęło 30 lat, a ponadto żądanie zmierza do uzyskania informacji bezpośrednio mających walor informacji niejawnych, tworzących tajemnicę państwową. Zatem udostępnienie żądanej informacji naruszyłoby prawnie chroniony interes państwa.

Jednocześnie organ podkreślił, że Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego nie jest organem upoważnionym przez przepisy prawa do prowadzenia postępowania weryfikacyjnego żołnierzy byłych Wojskowych Służb Informacyjnych, jak również nie jest organem realizującym roszczenia osób pokrzywdzonych treścią Raportu.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy od powyższej decyzji skarżący wniósł o jej uchylenie i ponowne rozpatrzenie wniosku o udostępnienie zgromadzonych i wytworzonych przez Komisję Weryfikacyjną WSI dokumentów dotyczących przeprowadzenia jego weryfikacji. W treści wniosku podniósł, że dbając o swoje prawa osobiste chce zobaczyć dowody, które zdaniem Komisji Weryfikacyjnej świadczyły o kłamstwach złożonych w oświadczeniach, co skutkowało tym, iż przed zakończeniem weryfikacji jego osoby Przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej zawarł w Raporcie informacje dotyczące jego osoby. Ponadto podkreślił, że o materiały dotyczące jego weryfikacji oraz działalności w czasie służby w WSW i WSI nie ubiegał się na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż materiały te dotyczą jego osoby i nie mogą być objęte zakresem tej ustawy, a także nie ubiegał się o udostępnienie informacji niejawnych. Wskazał, że ubiega się o dostęp do dokumentów i zbiorów danych dotyczących jego osoby, tj. o realizację praw zagwarantowanych w art. 51 ust. 3 i art. 47 w związku z art. 8 ust. 2 Konstytucji RP.

Decyzją z 20 lipca 2011 r. nr 92/11, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego utrzymał w mocy swoją decyzję z 22 czerwca 2011 r.

W uzasadnieniu decyzji organ podał, że decyzja z 22 czerwca 2011 r. jest prawidłowa i została wydana po wyczerpującym zebraniu materiału dowodowego, dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy i rozważeniu interesu społecznego oraz interesu strony. Organ podtrzymał w całości argumentację przedstawioną w decyzji pierwszoinstancyjnej. Stwierdził, że zastosowanie w decyzji art. 16 ust. 1 i art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej było właściwe, a motywy podjętej decyzji zostały obszernie wyjaśnione. Podniósł, że analiza akt postępowania weryfikacyjnego doprowadziła do przekonania, że obowiązek ochrony zawartych w nich informacji niejawnych powinien uzyskać prymat nad możliwością zapoznania się z nimi przez skarżącego.

W skardze na powyższą decyzję, która wpłynęła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżący wniósł o uchylenie tej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej z 22 czerwca 2011 r. i zobowiązanie organu do udostępnienia skarżącemu żądanych dokumentów dotyczących jego weryfikacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego nie zawierają żadnych regulacji dotyczących dostępu do dokumentów i zbiorów danych, zatem dostęp do tych materiałów winien zostać udzielony na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów Konstytucji RP, tj. art. 8 Konstytucji RP. Wskazał, że zakwalifikowanie materiałów jego weryfikacji, jako informacji publicznej pozostaje w sprzeczności z art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż te materiały dotyczą wyłącznie jego, a zatem nie są informacjami o sprawach publicznych. Jednocześnie skarżący podkreślił, że w sytuacji, gdy wobec niego nie toczy się już postępowanie weryfikacyjne, w sprawie nie mają zastosowania przepisy k.p.a., a akta postępowania weryfikacyjnego zostały przekazane Szefowi SKW jedynie w celu archiwizacji, to racjonalnym rozwiązaniem pozostaje uznać jego wniosek za żądanie oparte na przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę organ, podtrzymując dotychczasową argumentację, wnosił o jej oddalenie.

Sąd I instancji uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd I instancji podniósł, iż skarżący wnioskował o udostępnienie mu zgromadzonych i wytworzonych przez Komisję Weryfikacyjną WSI dokumentów dotyczących jego weryfikacji, zaznaczając, że chciałby zobaczyć dowody, które miały świadczyć o jego kłamstwach w złożonych oświadczeniach.

Organ ustalił, że akta postępowania weryfikacyjnego skarżącego znajdują się w archiwum Służby Kontrwywiadu Wojskowego pod wskazanymi sygnaturami.

Kwestią kluczową w rozpoznawanej sprawie jest zatem to, że skarżący jest stroną postępowania weryfikacyjnego.

Sąd I instancji podał, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym ugruntowany jest pogląd, wyrażony w związku z dostępem do dokumentów zawartych w aktach postępowania administracyjnego, zgodnie z którym "trybów unormowanych w ustawie o dostępie do informacji publicznej oraz w Kodeksie postępowania administracyjnego nie można utożsamiać. Nie jest wyłączone uzyskanie, na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, dostępu do dokumentów zawartych w aktach postępowania administracyjnego, gdyż stanowią one informację publiczną, jako odnoszące się do działań podmiotów publicznych. Dostęp do akt postępowania administracyjnego, na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, ograniczony jest jednak do podmiotów niebędących stronami postępowania administracyjnego. Dostęp do akt postępowania administracyjnego dla stron tego postępowania reguluje przepis art. 73 k.p.a. W tym zakresie, z mocy art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wyłączone jest stosowanie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej" (tak NSA w wyroku z 18 września 2008 r. I OSK 194/08, dostępny na stronie internetowej cbois.nsa.gov.pl).

W ocenie Sądu I instancji, powyższy pogląd znajduje pełne zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Skarżącemu, jako stronie postępowania weryfikacyjnego, nie przysługuje wgląd w akta odnoszące się do jego osoby, na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Akta te w chwili obecnej znajdują się w archiwum wyodrębnionym Służby Kontrwywiadu Wojskowego, gdzie zostały przekazane po zakończeniu działalności Komisji Weryfikacyjnej, zgodnie z § 15 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2006 r. w sprawie trybu działania Komisji Weryfikacyjnej powołanej w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych (Dz. U. Nr 135, poz. 953). Zwrócić przy tym należy uwagę, że w aktach postępowania weryfikacyjnego, stosownie do § 4 ust. 2 ww. rozporządzenia, gromadzono wszystkie dokumenty uzyskane w toku postępowania, dotyczące osoby, która złożyła dane oświadczenie. Dostęp do materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych, w dacie wydawania skarżonej decyzji, regulowany był przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 3 czerwca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych (Dz. U. Nr 107, poz. 679).

Zdaniem Sądu wojewódzkiego, w realiach rozpoznawanej sprawy istotny jest § 9 tego rozporządzenia, albowiem od wytworzenia materiałów archiwalnych nie upłynęło 30 lat. Stosownie do § 9 ust. 4 rozporządzenia organ, któremu jest podporządkowane archiwum lub osoba przez niego upoważniona może wyrazić pisemną zgodę na udostępnienie materiałów archiwalnych do celów własnych osób fizycznych, jeżeli udostępnienie materiałów archiwalnych dotyczących tych osób nie narusza prawnie chronionych interesów państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli, danych osobowych zawartych w tych materiałach lub innych informacji podlegających ograniczonemu dostępowi. To właśnie w oparciu o powyższy przepis, a nie na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej skarżący mógł ubiegać się o udostępnienie mu akt postępowania weryfikacyjnego dotyczącego jego osoby.

Na omawiany przepis wskazał w skarżonej decyzji Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego i zastosował go w rozpoznawanej sprawie. Uznał, że rodzaj informacji zawartych w aktach postępowania weryfikacyjnego, obejmujący tajemnicę państwową w rozumieniu przepisów ustawy z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, podlega szczególnej ochronie przepisów prawa, m.in. poprzez ograniczenie ich dostępności i dlatego też nie można ich udostępnić stronie.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że decyzja ostatecznie odpowiada prawu. Organ wprawdzie nieprawidłowo powoływał się w skarżonym rozstrzygnięciu na przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, ale uwzględnił też przepisy, które – w ocenie Sądu – winny znaleźć w rozpoznawanej sprawie zastosowanie. Sąd I instancji zwrócił uwagę, że w podstawie prawnej, oprócz przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, organ wskazał też art. 17 ust. 1 ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz. 698) w zw. z § 9 pkt 4 ww. rozporządzenia. Odwołanie się do art. 17 ust. 1 ustawy wydaje się być oczywistą omyłką, gdyż ustęp ten odnosi się do udostępniania materiałów archiwalnych po upływie 30 lat od ich wytworzenia. Taka sytuacja w przedmiotowej sprawie nie występuje. Zastosowanie w sprawie, zwłaszcza w powiązaniu ze wskazanym przepisem rozporządzenia, ma ust. 1a tego artykułu. Stosownie do tego przepisu, niezależnie od wieku materiałów archiwalnych, można w drodze decyzji, odmówić ich udostępnienia, jeżeli:

1) ich stan fiyzyczny nie pozwala na udostępnienie;

2) udostępnienie miałoby spowodować naruszenie:

a) prawnie chronionych interesów Państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli,

b) tajemnic prawnie chronionych.

Powyższy przepis stanowi zatem prawidłową, materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji.

Sąd I instancji dodał, że po zakończeniu działalności Komisji Weryfikacyjnej akta postępowań osób, które nie zostały wyznaczone na stanowisko służbowe, nie zostały mianowane funkcjonariuszem lub nie zostały zatrudnione w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego ani w Służbie Wywiadu Wojskowego, zostały przekazane Szefowi Służby Kontrwywiadu. Akta te zostały opatrzone przez Komisję Weryfikacyjną klauzulą "ściśle tajne", stosownie do wymogów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2006 r. Oznacza to, że rodzaj klauzuli tajności został określony dla akt postępowania weryfikacyjnego przepisami rozporządzenia. Wobec takiego ich zakwalifikowania, w § 16 tegoż rozporządzenia określono, że akta postępowań weryfikacyjnych podlegają archiwizacji w trybie określonym dla informacji niejawnych w przepisach o ochronie informacji niejawnych. Przepis o zbliżonej treści został zawarty w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2006 r. w sprawie trybu składania oświadczeń weryfikacyjnych w związku z likwidacją Wojskowych Służb Informacyjnych oraz sposobu ich ewidencjonowania, archiwizowania i udostępniania (Dz. U. Nr 135, poz. 954). § 8 tego rozporządzenia określał, że oświadczenia wraz z aktami postępowań weryfikacyjnych archiwizuje się w trybie określonym dla informacji niejawnych w przepisach o ochronie informacji niejawnych, o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz w ochronie danych osobowych.

Klauzula "ściśle tajne", którą zostały opatrzone akta weryfikacyjne skarżącego, nie została dotychczas zmieniona. Jak wynika z oświadczenia pełnomocnika organu, złożonego na rozprawie sądowej, w aktach postępowania weryfikacyjnego skarżącego nie ma dokumentów jawnych, które mogłyby być mu udostępnione. Niesporne jest przy tym, że skarżący nie ma uprawnień do dostępu do informacji niejawnych.

Wobec tak ukształtowanych okoliczności faktycznych Sąd uznał, że organ prawidłowo ocenił, że nie może udostępnić skarżącemu wnioskowanych akt. Skoro akta te opatrzone zostały klauzulą "ściśle tajne", to ich udostępnienie niewątpliwie doprowadziłoby do naruszenia informacji podlegających ograniczonemu dostępowi. Takiemu ograniczonemu dostępowi podlegają niewątpliwie akta oznaczone klauzulą "ściśle tajne". Ich udostępnienie doprowadziłoby do naruszenia tajemnic prawnie chronionych, tj. tajemnicy państwowej, tym samym naruszając prawnie chroniony interes państwa. Stosownie do przepisu art. 4 ust. 1 ustawy z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych. Natomiast rękojmią zachowania tajemnicy jest zdolność osoby do spełniania ustawowych wymogów dla zapewnienia ochrony informacji niejawnych przed ich nieuprawnionym ujawnieniem, stwierdzona w wyniku przeprowadzenia postępowania sprawdzającego (art. 72 pkt 2 ww. ustawy). Skarżący tych warunków nie spełnia, co oznacza, że uwzględnienie jego wniosku doprowadziłoby do naruszenia informacji podlegających ograniczonemu dostępowi. Sam skarżący oświadczył przed Sądem, że nie chce dostępu do informacji niejawnych, objętych klauzulą "ściśle tajne". Na podkreślenie zasługuje przy tym – wobec twierdzeń skarżącego na rozprawie sądowej – że decyzja Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego z 22 czerwca 2011 r. została wydana po rozpoznaniu wniosku skarżącego z 31 maja 2011 r., w którym to wniosku skarżący wnosił o udostępnienie mu zgromadzonych i wytworzonych przez Komisję Weryfikacyjną WSI dokumentów dotyczących przeprowadzania jego weryfikacji. Nie żądał zatem jedynie spisu treści jego akt weryfikacyjnych. Tak sformułowanego wniosku skarżący organowi nie przedstawił. Sąd nie ma zatem możliwości ani kompetencji, skoro taki wniosek nie był przez organ rozpoznawany, odnosić się do jego zasadności.

W ocenie Sądu I instancji, organ nie naruszył również art. 51 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowo dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa. Takie ograniczenie występuje w przedmiotowej sprawie. Akta, do których dostępu żąda skarżący stanowią materiał archiwalny. Nie mają do nich zatem zastosowania przepisy, na które wskazuje w skardze skarżący, tj. przepisy ustawy z 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego. Ograniczenia, o których mowa w powołanym przepisie Konstytucji RP wynikają natomiast z przepisów ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych i przepisy te przesądziły o odmowie uwzględnienia wniosku skarżącego.

Zdaniem Sądu, wskazany w skardze art. 8 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.), podobnie jak przytoczony przepis Konstytucji RP, dopuszczają ograniczenie prawa do poszanowania prywatności w przypadkach przewidzianych przez ustawę, koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi między innymi na bezpieczeństwo państwowe.

Odnosząc się natomiast do regulacji zawartej w art. 13 Konwencji, na który to przepis powoływał się skarżący, a zgodnie z którym każdy, czyje prawa i wolności zawarte w niniejszej konwencji zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka odwoławczego do właściwego organu państwowego, także wówczas, gdy naruszenia dokonały osoby wykonujące swoje funkcje urzędowe, Sąd I instancji zauważył, że skarżącemu środki, o których mowa w tym przepisie zostały zagwarantowane i z nich skorzystał. Wystąpił do Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego z wnioskiem o ponowne rozpoznanie sprawy, a następnie skierował skargę na niekorzystne dla siebie rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dodał, iż organ, rozstrzygając w przedmiocie wniosku skarżącego, nie naruszył też praw skarżącego zagwarantowanych przepisem art. 47 Konstytucji RP.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł A.G., zaskarżając go w całości zarzucił mu naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie w postaci:

1) art. 51 ust. 3 Konstytucji RP;

2) art. 73 § 1 Kodeksu Postępowania Administracyjnego;

3) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Ponadto skarżący kasacyjnie organ zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, które uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy w postaci art. 141 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami –administracyjnym.

W konkluzji skargi kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono m in., że zgodnie z art. 51 ust. 3 Konstytucji RP każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić tylko ustawa. Należy uznać zapewniony przez ten przepis dostęp do dokumentów za zasadę konstytucyjną. Dopuszczone ograniczenie, które może wynikać z ustawy zawsze musi być traktowane zawężająco w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu pozbawiać obywateli jego praw wynikającej z ustawy zasadniczej. Ustawa którą należy rozpoznawać w tym kontekście (zwłaszcza w korelacji z innymi przepisami prawa materialnego których niewłaściwa wykładania i zastosowanie jest przedmiotem skargi) jest ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, która nie zawiera żadnych regulacji w zakresie ograniczenia stosowania art. 51 ust. 3 Konstytucji RP. Nie ogranicza tym samym w zadanym zakresie możliwości dostępu do dokumentów związanych z postępowaniem weryfikacyjnym i poprzedzającym publikacje tzw. Raportu z weryfikacji WSI. Na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów Konstytucji RP, stosownie do art. 8 ust. 2 Konstytucji RP, sąd powinien ustalić, iż Skarżącemu przysługiwał dostęp do informacji dotyczących bezpośrednio jego osoby związanej z postępowaniem weryfikacyjnym w rozumieniu wyżej wskazanej ustawy. Zwłaszcza w sytuacji, gdy odnośnie niniejszego problemu wypowiedział sie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 czerwca 2008 r., sygn. akt K 51/07 (Dz. U. Nr 122, poz. 797), Trybunał wskazał na konieczność zapewnienia osobom objętym działaniom Komisji Weryfikacyjnej i jej Przewodniczącego dostępu do dotyczących ich dokumentów.

Zdaniem skarżącego, Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazując zastosowanie art. 73 k.p.a., nie odniósł się do jego obowiązywania w tym konkretnym zakresie. Sąd przeszedł do regulacji dotyczących zasobu archiwalnego z pominięciem zagadnienia konkretnego postępowania w odniesieniu do Pana g.. Wskazać należy, iż Wojewódzki Sąd Administracyjnych nie dokonał jakiejkolwiek interpretacji postanowień art. 73 k.p.a. przez co nie zastosował go do przedmiotowej sprawy, wskazując jedynie, iż ma on zastosowanie.

Skarżący dodał, iż w szczególności zwrócić uwagę należy na przepis art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. f ustawy o dostępie do informacji publicznej, który stanowi, iż udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa wart. 4 ust. 1, w tym o prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz o sposobach i zasadach udostępniania danych w nich zawartych. Szczegółowy sposób udostępniania akt archiwalnych opisany został w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2011 roku w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych (Dz. U. Nr 196, poz. 1161) zwany dalej rozporządzeniem, gdzie § 6 ust. 1 pkt 4 ustawodawca przewiduje, że możliwe jest udostępnienie materiałów archiwalnych, od wytworzenia których nie upłynęło 30 lat dla celów własnych osób fizycznych jeżeli udostępnienie takie nie naruszy prawnie chronionych interesów państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli, danych osobowych zawartych w tych materiałach lub innych informacji podlegających ograniczeniu dostępowi. Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego nie wskazał jakie prawnie chronione interesy państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli mogłyby zostać naruszone i na podstawie jakich przesłanek to stwierdził. Brak takich informacji w decyzji administracyjnej powoduje ich wadliwość.

Przepis art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi, iż obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy władzy publicznej.

Nie ulega zatem wątpliwości, ze Szef SKW jest, w rozumieniu powołanej ustawy, podmiotem zobowiązanym na gruncie ustawy ó dostępie do informacji publicznej do udostępnienia informacji, mającej charakter informacji publicznej będącej w jego posiadaniu.

W ocenie skarżącego, Wojewódzki Sąd Administracyjny nie odniósł się do zarzutów podnoszonych na etapie posiedzenia sądowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Wobec niestwierdzenia przyczyn nieważności, o których mowa w art. 183 § 2 Ppsa, niniejszą sprawę należało rozpoznać w granicach wyznaczonych przez przytoczone w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia zarówno prawa materialnego, jak i przepisów postępowania.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do zarzutów naruszenia przepisów postępowania (art. 174 pkt 2 Ppsa), gdyż dopiero po przesądzeniu, że ustalona została właściwa podstawa faktyczna orzeczenia, a przy tym nie uchybiono normom proceduralnym w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, można przejść do kontroli zastosowania i wykładni przez Sąd I instancji przepisów materialnoprawnych.

W ramach zarzutów o charakterze procesowym skarga kasacyjna powołuje się na naruszenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie art. 73 Kpa i art. 141 § 3 Ppsa.

Obydwa zarzuty są nietrafne.

Art. 73 Kpa nie znajdował w sprawie zastosowania. Sąd I instancji niepotrzebnie odwołał się do art. 73 Kpa , ale jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku uczynił to w celu wykazania że w sytuacji gdy skarżący był stroną postępowania weryfikacyjnego, to nie może się domagać udostępnienia informacji z akt tego postępowania na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Powyższe stwierdzenie jest o tyle nieprawidłowe, że do postępowań o jakich mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2006r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego ( Dz. Nr. 104, poz. 711 ) przepisy Kpa nie były stosowane. Żaden z przepisów w/wym. ustawy nie odsyłał do uregulowań Kpa. Ustawa określała własne procedury badania prawdziwości składanych oświadczeń. Zadanie to należało do Komisji Weryfikacyjnej, która przedstawiała swoje stanowisko pełnomocnikom lub Szefom SKW lub SWW. O szczególnym trybie postępowania weryfikacyjnego świadczył m. in. art. 63 ust. 4 ustawy zgodnie z którym w przypadku powstania wątpliwości co do zgodności oświadczenia z prawdą, Komisja Weryfikacyjna informowała o tym osobę, która złożyła oświadczenie, a także informowała o możliwości złożenia wyjaśnień. W toku składania wyjaśnień Komisja Weryfikacyjna mogła zadawać pytania dotyczące przebiegu służby lub pracy, w tym postępowań prowadzonych z udziałem danej osoby. Z czynności złożenia wyjaśnień sporządzało się protokół.

Na niestosowanie do postępowania przed Komisją Weryfikacyjną przepisów Kpa zwrócił też uwagę Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 czerwca 2008r. K 51/07.

Skoro art. 73 Kpa nie miał w sprawie zastosowania to Sąd I instancji, wbrew zarzutom skargi kasacyjnej nie musiał dokonywać jego analizy na użytek rozpoznawanej sprawy.

Skarga kasacyjna prawdopodobnie omyłkowo zarzuca Sądowi naruszenie art. 141 § 3 Ppsa, który dotyczy odmowy sporządzenia uzasadnienia wyroku. Analiza uzasadnienia tego zarzutu wskazuje na to, że w istocie autorowi skargi kasacyjnej chodzi o art. 141 § 4 Ppsa, jednak i ten zarzut nie mógł odnieść zamierzonego skutku.

Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odniósł się do faktu udostępnienia akt postępowania weryfikacyjnego innemu oficerowi i przestawił swoją ocenę tej sytuacji z którą pełnomocnik skarżącego miał możliwość zapoznać się. Nie jest zatem prawdziwe twierdzenie skargi kasacyjnej jakoby Sąd nie wyjaśnił podnoszonej na posiedzeniu Sądu w dniu 8 lutego 2012r. kwestii udostępniania akt z postępowania innym osobom. Nadto uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszystkie elementy o jakich mowa w art. 141 § 4 Ppsa, co czyni zarzut naruszenia w/wym przepisu całkowicie nieuzasadnionym.

Nieusprawiedliwione są też zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów o charakterze materialnym.

Zarzut naruszenia przepisów ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej Dz U. Nr. 112, poz. 1198 ze zm. ) nie może być skuteczny, ponieważ nie został precyzyjnie postawiony. Ogólnikowe powołanie się w ramach podstawy skargi kasacyjnej przewidzianej w art. 174 pkt. 1 Ppsa na przepisy ustawy, bez jednoczesnego określenia o jakie przepisy chodzi i na czym polegało ich naruszenie nie spełnia wymogów prawidłowo skonstruowanej podstawy kasacyjnej. W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że przytoczenie podstaw skargi kasacyjnej polega na wskazaniu konkretnego przepisu, konkretnego aktu prawnego i charakteru naruszania. Tylko takie postawienie zarzutów w skardze kasacyjnej pozwala Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, działającemu w granicach podstaw skargi kasacyjnej, na rozpoznanie sprawy w sposób oczekiwany przez wnoszącego skargę kasacyjną. Każde niemieszczące się w rozumieniu art. 174 P.p.s.a. przytoczenie podstaw powoduje, że są one nieusprawiedliwione w rozumieniu art. 184 Pp.s.a. ( por. wyrok NSA z dnia 17 lutego 2012r. OSK 175/11 LEX nr 1136648 ).

Rozpoznanie sprawy w granicach skargi kasacyjnej oznacza, że Naczelny Sąd Administracyjny związany jest wskazanymi w niej podstawami i nie ma prawa, aby rozwijać, czy też doprecyzowywać stawiane zarzuty kasacyjne. Ponadto podkreślić trzeba, że przedmiotem oceny tegoż Sądu mogą być jedynie te zarzuty kasacyjne, które strona sformułowała i uzasadniła zgodnie z wymogami prawnymi wynikającymi z art. 174 i art. 176 P.p.s.a. Jeśli zatem strona nie sformułowała zarzutów zgodnie z powołanymi przepisami, to działający na podstawie art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny nie może dokonać ich merytorycznej oceny. ( por. wyrok NSA z dnia 20 września 2011r. I FSK 1370/10 LEX nr 907211).

W końcu nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 51 ust. 3 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa.

W rozpoznawanej sprawie ustawa z dnia 14 lipca 1983r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach ( Dz. U. z 2006r. Nr. 97, poz. 673 ze zm. ) ogranicza dostęp skarżącego do żądanych akt. Zgodnie z jej art. 17 materiały archiwalne są udostępniane po upływie 30 lat od ich wytworzenia. Niezależnie od wieku materiałów archiwalnych można, w drodze decyzji, odmówić ich udostępnienia, jeżeli:

1) ich stan fizyczny nie pozwala na udostępnienie;

2) udostępnienie miałoby spowodować naruszenie:

a) prawnie chronionych interesów Państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli,

b) tajemnic prawnie chronionych.

W sprawie jest bezsporne, że akta postępowania weryfikacyjnego przeprowadzonego wobec skarżącego , stanowią tajemnicę państwową, której nadano klauzulę " ściśle tajne " oraz że znajdują się w wyodrębnionym archiwum, podporządkowanym Szefowi SKW.

Wymieniony przepis ustawy w zw. z § 9 pkt. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2008r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych ( Dz. U. Nr. 107, poz. 679 ze zm. ) stanowi postawę prawną do ograniczenia konstytucyjnego prawa skarżącego w zakresie dostępu o jakim mowa w art. 51 ust. 3 Konstytucji RP. W takiej zaś sytuacji zarzut naruszenia art. 51 ust. 3 Konstytucji RP nie może zostać uznany za trafny.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 Ppsa orzekł jak w sentencji.

.



Powered by SoftProdukt