Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. WSA Czesława Nowak - Kolczyńska (spr.) Protokolant: st. asystent sędziego Aleksander Jakubowski po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. Sz. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 24 lutego 2015 r. sygn. akt IV SAB/Wr 17/15 w sprawie ze skargi M. Sz. na bezczynność Wójta Gminy P. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu; 2. zasądza od Wójta Gminy P. na rzecz M. Sz. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 24 lutego 2015 r. oddalił skargę M.Sz. na bezczynność Wójta Gminy Ż. w sprawie udzielenia informacji publicznej.

Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

M.S., w złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skardze wyjaśnił, że w dniu [...] października 2014 r. wniósł do Wójta Gminy P., za pośrednictwem portalu ePUAP, wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Z załączonego do skargi wniosku wynika, że skarżący domagał się udostępnienia następujących informacji: 1. liczby osób zatrudnionych w Urzędzie Gminy na dzień [...] listopada 2010 r. i na dzień złożenia wniosku wraz z podaniem imion i nazwisk osób zajmujących kierownicze stanowiska, ich wykształcenia (kierunku ukończonych studiów) i daty zatrudnienia na stanowisku, 2. wysokości nagród i premii wypłaconych poszczególnym pracownikom od dnia [...] stycznia 2014 r. do dnia złożenia wniosku, 3. listy podróży zagranicznych wójta i innych pracowników od dnia [...] listopada 2010 r. do dnia złożenia wniosku, z podaniem miejsca, czasu trwania, celu i kosztów podróży, 4. wykazu postępowań sądowych, w których uczestniczyła Gmina, zakończonych w okresie od [...] listopada 2010 r. do dnia złożenia wniosku, ze wskazaniem rozstrzygnięcia (alternatywnie skany prawomocnych wyroków i postanowień), 5. liczby skarg złożonych na działalność wójta w okresie od [...] listopada 2010 r. do dnia złożenia wniosku, z podaniem rezultatu rozpatrzenia tych skarg.

Do skargi załączone zostało również urzędowe poświadczenie przedłożenia.

Skarżący wskazał, że do dnia wniesienia skargi organ administracji nie udostępnił mu żądanych informacji ani też nie wydał decyzji odmownej. W związku z powyższym skarżący wniósł o zobowiązanie organu administracji do rozpoznania wniosku w terminie siedmiu dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku i zasądzenie kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, zarzucając naruszenie art. 13 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 782, dalej: u.d.i.p.).

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy P. wniósł o jej oddalenie wyjaśniając, że konto na portalu ePUAP Urząd Gminy posiada od 2010 r. Minimum raz dziennie pracownik loguje się na portalu i przegląda dokumenty odebrane. Po otrzymaniu skargi sprawdzono portal ePUAP. W dokumentach odebranych nie znaleziono wniosku skarżącego z dnia [...] października 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej. W związku z tym zwrócono się do firmy [...] spółka z o. o. w G., która prowadzi obsługę informatyczną Urzędu Gminy, o dokładne sprawdzenie portalu ePUAP. Pracownik Spółki nie odnalazł wniosku skarżącego w dokumentach odebranych, jak również w podsystemie komunikacyjnym Przeglądanie UPP. W załączeniu do odpowiedzi na skargę przekazano pismo wyjaśniające firmy [...] z [...] stycznia 2015 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał skargę za nieuzasadnioną. Uwzględniając podejmowane przez organ czynności po wpłynięciu skargi Sąd stwierdził, że Wójt Gminy dołożył należytej staranności w celu odnalezienia wniosku skarżącego, jednakże wniosek ten nie wpłynął do Urzędu Gminy za pośrednictwem platformy ePUAP. Przedłożone przez skarżącego urzędowe poświadczenie przedłożenia dokumentu nie dowodzi, że faktycznie wpłynął wniosek skarżącego do skrzynki odbiorczej Urzędu Gminy. W związku z powyższym Sąd nie dopatrzył się bezczynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej skarżącemu.

Uznając zarzuty skargi za nieuzasadnione i nie stwierdzając naruszenia prawa mającego wpływ na wynik sprawy, w tym zarzucanego skardze naruszenia art. 13 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm. dalej: p.p.s.a.) skargę oddalił.

W skardze kasacyjnej wniesionej od powyższego wyroku M.S., reprezentowany przez adwokata, podniósł następujące zarzuty naruszenia przepisów postępowania:

1. naruszenie art. 141 § 4 zd. pierwsze p.p.s.a. poprzez nienależyte wyjaśnienie przez Sąd I instancji podstawy faktycznej i prawnej zaskarżonego wyroku, w szczególności poprzez niewskazanie z mocy których przepisów Sąd uznał, że urzędowe poświadczenie przedłożenia (załączone do skargi) nie stanowi dowodu, iż wniosek o udostępnienie informacji publicznej został doręczony organowi;

2. naruszenie art. 151 i art. 149 § 1 p.p.s.a. w zw. z § 13 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania i doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych (Dz.U. Nr 206, poz. 1216 ze zm., dalej: rozporządzenie) poprzez błędne uznanie, że urzędowe poświadczenie przedłożenia nie stanowi dowodu, iż wniosek o udostępnienie informacji publicznej został organowi doręczony i w konsekwencji uznanie, iż organ nie pozostawał w bezczynności w dacie wniesienia skargi, co skutkowało jej oddaleniem, a nadto poprzez oddalenie skargi w sytuacji, gdy na podstawie stanu faktycznego przyjętego przez Sąd należało ją odrzucić;

3. naruszenie art. 106 § 3 w zw. z art. 106 § 5 p.p.s.a. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c., art. 245 i art. 252 k.p.c. w zw. z § 13 ust. 1 rozporządzenia, poprzez dopuszczenie w sprawie dowodu z dokumentu prywatnego (pisma spółki [...] Sp. z o.o. z dnia [...] stycznia 2015 r.) na okoliczność której ustalenie w postępowaniu cywilnym wymagałoby przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka, co - poprzez nakaz odpowiedniego stosowania przepisów k.p.c. do postępowania dowodowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym uznać należy za niedozwolone również w postępowaniu sądowoadministracyjnym, a nadto poprzez danie prymatu treści dokumentu prywatnego nad treść dokumentu urzędowego (urzędowego poświadczenia przedłożenia załączonego do skargi), który z mocy prawa jest dowodem na to, że dokument elektroniczny został odebrany przez elektroniczną skrzynkę podawczą podmiotu publicznego.

Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, tj. w łącznej kwocie [...] zł. Ewentualnie, zwrócono się o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi poprzez zobowiązanie organu do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej w terminie 7 dni od daty doręczenie prawomocnego wyroku oraz stwierdzenie, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. W tym przypadku zwrócono się o zwrot kosztów poniesionych przez stronę oraz tytułem kosztów zastępstwa procesowego w łącznej kwocie [...] zł.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna została oparta na usprawiedliwionych podstawach.

Rozpoznanie przez Sąd I instancji sprawy zainicjowanej skargą na bezczynność Wójta Gminy P. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej wymagała w szczególności uwzględnienia sposobu, w jakim do organu został skierowany wniosek M.S. o udostępnienie informacji publicznej. Wniosek ten bowiem złożony w systemie ePUAP, zgodnie zaś z zapewnieniem Wójta, nie został odnaleziony w skrzynce odbiorczej organu, co zostało potwierdzone pismem podmiotu prowadzącego obsługę informatyczną Urzędu Gminy. Kwestią kluczową zatem w sprawie stało się ustalenie, czy adresat otrzymał wysłane przez stronę żądanie.

Dla oceny powyższego należało uwzględnić, iż w świetle § 13 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania i doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych, w przypadku odebrania dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą podmiotu publicznego poświadczenie przedłożenia jest automatycznie tworzone i udostępniane nadawcy tego dokumentu przez system teleinformatyczny służący do obsługi doręczeń. Jak stanowi § 14 pkt 5 tego rozporządzenia, udostępnione przez system informatyczny podmiotu publicznego poświadczenie doręczenia, w przypadku podpisania poświadczenia doręczenia, zawiera datę i czas podpisania rozumiane jako data i czas doręczenia dokumentu elektronicznego. Uwzględniając powyższe należy przyjąć, że tak wygenerowane poświadczenie doręczenia stanowi dowód na realną możliwość zapoznania się adresata z treścią pisma. Zgodnie bowiem z § 8 ust. 3 (zd. pierwsze) rozporządzenia, doręczenia dokonywane za pomocą ePUAP uważa się za dokonane przez podmiot publiczny lub do podmiotu publicznego, który utworzył na ePUAP elektroniczną skrzynkę podawczą. Poświadczenie doręczenia jest zatem niezaprzeczalnym urzędowym poświadczeniem odbioru.

W świetle powyższego należało zgodzić się z podnoszonym w skardze kasacyjnej zarzutem naruszenia art. 151 i art. 149 § 1 p.p.s.a. w zw. z § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia. Należy stwierdzić, że urzędowego poświadczenia przedłożenia nie sposób podważyć oświadczeniem organu, iż brak było w skrzynce odbiorczej opisanej korespondencji. Przedłożone również pismo Spółki będącej administratorem systemów teleinformatycznych, obsługującej Urząd Gminy P., nie mogło stać się wystarczającym dokumentem podważającym skutecznie dowód doręczenia w postaci poświadczenia przedłożenia wniosku. Należy podkreślić, że rozwiązania techniczne systemu doręczeń za pośrednictwem platformy ePUAP zapewniają niezaprzeczalność urzędowego poświadczenia odbioru. Tym samym brak jest podstaw dla przyjęcia braku skuteczności doręczenia przesyłki skierowanej przez skarżącego do Wójta Gminy P..

W tym zakresie wątpliwości budzi posłużenie się dokumentem prywatnym (pisma spółki zapewniającej obsługę informatyczną urzędu) celem wykazania, że przedstawiony przez skarżącego wygenerowany urzędowy dokument elektroniczny nie stanowi potwierdzenia okoliczności odebrania korespondencji kierowanej drogą elektroniczną. Ewentualna możliwość celowego "przygotowania" dokumentu powinna być wykazana przy pomocy bardziej wiarygodnych środków. Należało zatem uznać, że wiarygodności dokumentu UPP nie można było obalić pismem, które Sąd przyjął za dowód mający świadczyć o niedostarczeniu żądania strony na skrzynkę odbiorczą organu, usprawiedliwiając tym brak bezczynności organu w zakresie załatwienia wniosku. Z uwagi na powyższe należało zgodzić się ze skargą kasacyjną, że Sąd naruszył art. 106 § 3 w zw. z art. 106 § 5 p.p.s.a. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c., art. 245 i art. 252 k.p.c. w zw. z § 13 ust. 1 rozporządzenia.

Oparcie wyroku o błędne założenie, że przedstawione pismo Spółki administrującej systemem informatycznym Urzędu Gminy skutecznie podważyło przedstawiony przez skarżącego wydruk Urzędowego Poświadczenia Przedłożenia na okoliczność złożenia w dniu [...] października 2014 r. wniosku o udzielenie informacji publicznej, czyni uzasadnionymi zarzuty skargi kasacyjnej. Konieczność poczynienia dalszych ustaleń w tym zakresie, nakazuje uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd I instancji pokierowany wykładnią przepisów przedstawioną powyżej będzie zobowiązany dokonać oceny przedstawionego przez stronę urzędowego poświadczenia przedłożenia, uwzględniając możliwość uruchomienia trybu jego podważenia w kontekście kontroli systemów teleinformatycznych sprawowanej przez właściwe organy (art. 25 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne; Dz. U. 2014 r., poz. 1114 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 p.p.s.a.