Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2019 r., sygn. akt VIII SA/Wa 14/19 w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Rektora [...] z dnia 22 października 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania stypendium doktoranckiego oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z 17 kwietnia 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, sygn. akt VIII SA/Wa 14/19, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302), określanej dalej jako "P.p.s.a.", oddalił skargę E. B. na decyzję Rektora [...] z dnia 22 października 2018 r. w przedmiocie odmowy przyznania stypendium doktoranckiego.

Wyrok wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Decyzją z 22 października 2018 r. Rektor [...] utrzymał w mocy decyzję własną z 20 grudnia 2016 r. odmawiającą skarżącej przyznania stypendium doktoranckiego i zwiększenia tego stypendium w roku akademickim 2016/2017. W podstawie prawnej decyzji organ powołał art. 207 ust.1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tj. Dz. U. 2017 poz. 2183 ze zm.), art. 136 i 138 § 1 pkt 1 kpa oraz rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 13 kwietnia 2016 r. w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich (Dz. U. z 2016 r. poz. 558 ze zm.), a także zarządzenie [...] Rektora z dnia 26 października 2016 r. w sprawie określenia Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich oraz trybu przyznawania ich zwiększenia z dotacji projakościowej doktorantom stacjonarnych studiów doktoranckich [...]. wraz z aneksem nr 1 z 9 lutego 2017 r. W uzasadnieniu wyjaśnił, że skarżąca nie spełnia przesłanek do przyznania stypendium z braku postępów naukowych w dyscyplinie: mechanika. Organ wyjaśnił, że skarżąca w toku poprzednich studiów doktoranckich, w dyscyplinie: Budowa i eksploatacja maszyn, w roku 2013 wszczęła przewód doktorski, który nie został do dnia wydania decyzji zakończony pozytywnie, wobec czego Rada Wydziału [...] po upływie 5 lat od jego wszczęcia podjęła uchwałę o jego zamknięciu. Po zakończeniu w roku 2013 studiów doktoranckich w dyscyplinie Budowa i eksploatacja maszyn skarżąca rozpoczęła studia doktoranckie w dyscyplinie mechanika. Jednakże jej aktywność naukowa w tej dyscyplinie ograniczyła się do eksponowania wszczętego przewodu doktorskiego w dyscyplinie Budowa i eksploatacja maszyn, nie poczyniła zaś żadnych postępów w dyscyplinie mechanika, a swoim zachowaniem skarżąca wprowadzała uczelnię w błąd. Rektor w uzasadnieniu decyzji wskazał, że o ile bowiem można było uznać aktywność naukową skarżącej (publikacje, seminaria) za wystarczającą do uzasadnienia wszczęcia przewodu doktorskiego na studiach w dyscyplinie Budowa i eksploatacja maszyn, to jednak brak było podstaw do uznania, że będzie możliwe wszczęcie przewodu doktorskiego w dyscyplinie mechanika z uwagi na brak jakiegokolwiek postępu w pracy naukowej w tejże dyscyplinie. W tym stanie rzeczy skarżąca nie spełniła warunków do przyznania stypendium doktoranckiego i zwiększenia tego stypendium z dotacji projakościowej na studiach w dyscyplinie mechanika.

Oddalając skargę, Sąd pierwszej instancji wyjaśnił na wstępie, że podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowił art. 200 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1842), zgodnie z którym uczestnik stacjonarnych studiów doktoranckich może otrzymywać stypendium doktoranckie. Decyzja w sprawie przyznania stypendium doktoranckiego jest tzw. decyzją uznaniową, o czym świadczy brzmienie tego przepisu "może otrzymywać". Korzystanie z uznania administracyjnego oznacza, że organ ma w sprawie prawo wyboru treści rozstrzygnięcia, jednakże wybór taki nie może być dowolny, a więc musi być poparty zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a także zostać właściwie uzasadniony. Ponadto przepis art. 207 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym obliguje organy uczelni, aby do podejmowanych decyzji w indywidualnych sprawach doktorantów, stosować odpowiednio przepisy k.p.a. Przyznanie stypendium uczestnikom studiów doktoranckich należy niewątpliwie do kategorii spraw, o których mowa w tym przepisie. Odpowiednie stosowanie przepisów k.p.a. oznacza konieczność zachowania przez organ minimum procedury administracyjnej, niezbędnej do załatwienia sprawy i zagwarantowania ustawowych uprawnień strony. Jak podkreślił Sąd pierwszej instancji powyższe oznacza, że organy uczelni w postępowaniu w sprawie przyznania stypendium doktoranckiego winny przestrzegać ogólnych zasad postępowania administracyjnego i respektować podstawowe założenia procedury administracyjnej. Powinny zatem poczynić ustalenia w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, zgodnie z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a., a następnie podjęte rozstrzygnięcie w przedmiocie przyznania bądź odmowy przyznania stypendium doktoranckiego uzasadnić zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. Ponadto Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że sądowa kontrola rozstrzygnięć podejmowanych w ramach uznania administracyjnego ogranicza się do tego, czy wydanie decyzji zostało poprzedzone prawidłowo prowadzonym postępowaniem z zachowaniem procedury administracyjnej, zwłaszcza szczegółowym ustaleniem stanu faktycznego. Ocena pod kątem kryteriów słuszności i celowości prowadzona jest wyłącznie w zakresie ustalenia, czy organy nie przekroczyły granic uznania administracyjnego, albowiem podejmowanie decyzji uznaniowej nie może oznaczać dowolności i arbitralności.

W § 12 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich (Dz.U. z 2016 r., poz. 558 dalej rozporządzenie) określony został tryb przyznawania stypendiów doktoranckich. Przyznaje je rektor uczelni albo dyrektor jednostki naukowej, po zaopiniowaniu wniosków o przyznanie stypendium przez doktorancką komisję stypendialną jednostki organizacyjnej uczelni albo jednostki naukowej. W § 13 ust. 2 rozporządzenia określono, że stypendium doktoranckie na drugim roku i kolejnych latach studiów doktoranckich może być przyznane doktorantowi, który: 1) terminowo realizuje program studiów doktoranckich, 2) wykazuje się zaangażowaniem w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w ramach praktyk zawodowych albo realizacji badań naukowych prowadzonych przez jednostkę organizacyjną uczelni albo jednostkę naukową, 3) w roku akademickim poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie stypendium doktoranckiego wykazał się postępami w pracy naukowej i w przygotowywaniu rozprawy doktorskiej.

Wskazany wyżej przepis rozporządzenia ściśle wiąże przyznanie stypendium doktoranckiego z wynikami pracy naukowej i dydaktycznej. Sposób ustalania wysokości stypendium wskazuje na powiązanie tego stypendium z wykonywaną przez doktoranta pracą naukową i dydaktyczną na uczelni bądź w jednostce naukowej. Zgodnie bowiem z art. 200 ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym minimalne stypendium doktoranckie nie może być niższe niż 60% minimalnego wynagrodzenia zasadniczego asystenta ustalonego w przepisach o wynagradzaniu nauczycieli akademickich. Stypendium doktoranckie stanowi rodzaj wynagrodzenia dla doktoranta za wykonywaną pracę i jest przyznawane niezależnie od otrzymywanych przez doktoranta środków pomocy materialnej, stypendiów naukowych i za wybitne osiągnięcia.

Doktorantom wyróżniającym się w pracy naukowej i dydaktycznej przysługuje ponadto zwiększenie stypendium doktoranckiego z dotacji projakościowej, o której mowa w art. 94b ust. 1 pkt 5 (art. 200a ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym).

Warunki przyznawania stypendium doktoranckiego określone w § 13 ust. 2 rozporządzenia zostały powtórzone w § 4 załącznika do aktu prawa wewnętrznego, tj. w Zarządzeniu [...] Rektora w sprawie określenia warunków i trybu przyznawania stypendiów doktoranckich [...]. Stypendium doktoranckie na pierwszym roku studiów może być przyznane uczestnikowi studiów, który osiągnie bardzo dobre wyniki w postępowaniu rekrutacyjnym. Stypendium doktoranckie może być przyznane doktorantowi, który:

1) terminowo realizuje program studiów doktoranckich

2) terminowo realizuje program studiów doktoranckich wykazuje się zaangażowaniem w realizacji badań naukowych prowadzonych przez wydział i prowadzeniu zajęć dydaktycznych w obowiązującym wymiarze w ramach praktyk,

3) w roku akademickim poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie stypendium doktoranckiego wykazał się znaczącymi postępami w pracy naukowej i przygotowywaniu rozprawy doktorskiej.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że Rektor w uzasadnieniu decyzji z dnia 22 października 2018 r. wyjaśnił, że skarżąca w okresie 2008-2013 odbyła studia doktoranckie w dyscyplinie - Budowa i eksploatacja maszyn. W roku 2013 roku na tym kierunku wszczęła przewód doktorski, który nie został pozytywnie zakończony i w związku Rada Wydziału zamknęła go. W 2014 roku skarżąca rozpoczęła nowe studia doktoranckie w dyscyplinie mechanika, gdzie nie wykazała wystarczających postępów. Sąd zgodził się z organem, że przedstawione przez skarżącą dokumenty i opinie odnoszą się do poprzednich studiów doktoranckich i wszczętego przewodu doktorskiego w innej dyscyplinie. W zakresie dyscypliny - mechanika zgodnie z opinią prorektora ds. badań naukowych występował brak podstaw do wszczęcia przewodu doktorskiego w tej dyscyplinie. W związku z zakończeniem programowego okresu studiów w dyscyplinie mechanika została wszczęta procedura skreślenia skarżącej z listy doktorantów. Nie można z oczywistych względów uznać za postęp w dyscyplinie mechanika (studia rozpoczęte przez skarżącą w 2014 roku) wszczęcia w 2013 roku przewodu doktorskiego w innej dyscyplinie — Budowa i eksploatacja maszyn - studia zakończone w roku 2013.

Oceniając proceduralną poprawność przeprowadzonego postępowania, Sąd pierwszej instancji wskazał, że zaskarżona decyzja zawiera uzasadnienie odpowiadające wymogom określonym w art. 107 § 3 k.p.a., w którym wyjaśnione zostały podstawy i powody podjętego rozstrzygnięcia. Organ przeanalizował sytuację skarżącej i wyjaśnił, dlaczego w sprawie nie zachodzi przypadek uprawniający do przyznania stypendium doktoranckiego. Za wystarczające Sąd uznał zawarte w kontrolowanej decyzji wyjaśnienia dotyczące zasadności podjętego rozstrzygnięcia. Wskazano bowiem, na jakiej podstawie odmówiono przyznania wnioskowanego stypendium.

W ocenie Sądu pierwszej instancji z zaskarżonej decyzji wyraźnie wynika, jakie kryteria uwzględniono w postępowaniu kwalifikacyjnym dotyczącym przyznawania stypendiów doktoranckich: 1) terminowość realizacji programu studiów oraz wykazywanie się zaangażowaniem w prowadzeniu zajęć dydaktycznych albo realizacji badań naukowych, 2) wykazanie się znaczącymi postępami w pracy naukowej i przygotowanie pracy doktorskiej. Nieotwarcie przez skarżącą przewodu doktorskiego spowodowało niespełnienie przez skarżącą zarówno pierwszej jak drugiej przesłanki. Ostatecznie w 2018 roku decyzją z dnia 1 października 2018 roku skarżąca została skreślona z listy uczestników czwartego roku stacjonarnych studiów doktoranckich w dyscyplinie mechanika.

Sąd pierwszej instancji przyznał rację skarżącej, że organ pierwszy raz rozpoznając sprawę wskazał nieprawidłową podstawę odmowy tj. niespełnienie wymogów określonych w § 4 pkt 1 zarządzenia nr 33/2016. Jednak ponownie rozpatrując sprawę poczynił już prawidłowe ustalenia i prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego. Ocenił, że wydając decyzje organ nie przekroczył granic uznania administracyjnego, skoro wyjaśnił przesłanki, które miały wpływ na odmowę przyznania stypendium.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku skarżąca wniosła o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie oraz o przyznanie na jej rzecz kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie:

1 ) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 151 P.p.s.a. poprzez niedostrzeżenie naruszenia przez [...] art. 7, 8, 77 § 1, 80 w zw. z art. 107 § 3 kpa w zw. z § 4 i 6 załącznika do zarządzenia [...] Rektora [...] w sprawie określenia Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich (...) w zw. z art. 200 ust. 1 ustawy z dnia 27.07.2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym polegające na:

a) pominięciu faktu, że w zaskarżonej decyzji uwzględniono postępy naukowe skarżącej za okres od 1.10.2008 r. do 30.09.2013 r., w sytuacji gdy we wskazanym zarządzeniu jednoznacznie przyjęto, iż uwzględnia się wyłącznie postępy naukowe w roku akademickim poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie stypendium, tj. w roku 2015/2016 r.

b) uwzględnieniu jako okoliczności negatywnej dla skarżącej w kontekście rozpatrzenia wniosku o przyznanie jej stypendiów faktu, że w dniu 1.10.2018 r. została ona skreślona z listy uczestników studiów doktoranckich, w sytuacji gdy okoliczność ta nie może być brana pod uwagę, bowiem nie dotyczy okresu, na który złożony został wniosek o stypendia ani poprzedniego roku akademickiego,

c) wadliwym ustaleniu, że skarżąca nie osiągała postępów w pracy w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, w realizacji badań naukowych oraz w pracy naukowej, w sytuacji gdy wymieniona uczestniczyła w licznych seminariach i konferencjach naukowych, w tym finansowanych z jej własnych środków, nadto w roku akademickim 2015/2016 odbywała praktykę dydaktyczną i zawodową w Wyższej Szkole [...] oraz terminowo zaliczała wszystkie egzaminy przewidziane w toku studiów doktoranckich,

d) pominięciu faktu, że po złożeniu wniosku o stypendia skarżąca uzyskała rekomendację dla jego przyznania od Wydziałowej Komisji Doktoranckiej, która oceniała jej dorobek naukowy i pracę dydaktyczną, zaś z niewiadomych względów całkowicie pominięto ten fakt w zaskarżonej decyzji oraz w wyroku WSA,

e) wadliwym przyjęciu, że dorobek naukowy i dydaktyczny skarżącej dotyczy jedynie Budowy i eksploatacji maszyn, w sytuacji gdy dotyczył on kierunku "Mechanika", co jednoznacznie wynika z dokumentacji,

f) pominięciu faktu, że problemy z zakończeniem doktoratu skarżącej wynikały jedynie z kwestii formalnych tj. braku uregulowań prawnych pomiędzy [...] a emerytowanymi profesorami tej uczelni. kierownictwem których prowadzony był przewód doktorski, a co potwierdza pismo dr hab. inż. M. K. z dnia 7.04.2017r.,

g) pominięciu treści § 6 ust. 1 Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich w którym wskazano, że jedynie stypendium na 4 roku nie może być przyznane, jeśli do końca 3 roku nie nastąpiło otwarcie przewodu doktorskiego, w sytuacji gdy skarżąca złożyła wniosek o przyznanie stypendiów na 3 rok, a zatem nie można jej obciążać faktem braku otwarcia przewodu doktorskiego.

2) naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 151 P.p.s.a. poprzez niedostrzeżenie naruszenia przez [...] polegającego na rozpatrywaniu wniosku skarżącej w oparciu o [...] Rektora [...] z dnia 26 października 2016 r., w sytuacji gdy zostało ono wydane już w trakcie procedury dotyczącej przyznania stypendiów.

Ponadto na podstawie art. 106 § 3 P.p.sa w zw. z art. 193 P.p.s.a. skarżąca wniosła o:

a) przeprowadzenie dowodu uzupełniającego z dokumentów: wykazu dorobku naukowego skarżącej wraz z dokumentacją potwierdzającą jej udział w konferencjach naukowych oraz dokonanie publikacji (16 kart) - celem wykazania, że osiągała postępy w pracy naukowej dotyczące dziedziny "Mechanika", a zarazem, że dorobek ten został całkowicie pominięty w zaskarżonej decyzji oraz w wyroku WSA,

b) zaświadczenia Wyższej [...] z dnia 4.06.2016 r. - celem wykazania, że skarżąca osiągała postępy w pracy dydaktycznej i naukowej, w tym prowadziła wykłady i ćwiczenia z mechaniki,

c) zaświadczenia [...] z dnia 15.04.2019 r. o przebiegu studiów doktoranckich wraz z kartami okresowych osiągnięć (6 egz.) - celem wykazania, że skarżąca terminowo zaliczała wszystkie egzaminy przewidziane w toku jej studiów doktoranckich,

d) pisma dr hab. inż. M. K. z dnia 7.04.2017r. - celem wykazania, że problemy z zakończeniem doktoratu skarżącej wynikały z kwestii formalnych tj. braku uregulowań prawnych pomiędzy [...] a emerytowanymi profesorami tej uczelni,

e) programu studiów [...] dla kierunków Mechanika oraz Budowa i Eksploatacja Maszyn - celem wykazania, że istniał jeden, wspólny plan studiów dla wskazanych dyscyplin, a zatem nie można przyjąć, iż jego realizacja przez skarżącą dotyczyła tylko drugiego z kierunków i zarazem w ogóle nie była związana z Mechaniką.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżąca podniosła, że decyzja o odmowie przyznania stypendium opiera się na okolicznościach, które nie powinny być brane pod uwagę przy jej wydaniu, ma charakter arbitralny, pomija istotne okoliczności faktyczne sprawy. W zaskarżonej decyzji uwzględniono postępy naukowe skarżącej za okres 1.10.2008 do 30.09.2013 r., czyli za okres, który nie powinien być brany pod uwagę. Zdaniem skarżącej również fakt, że w dniu 1.10.2018 r. została skreślona z listy uczestników studiów doktoranckich nie może być brany pod uwagę bowiem nie dotyczy okresu, na który został złożony wniosek o stypendia. Ponadto skarżąca podniosła, że do rozpoznania złożonego przez nią wniosku zastosowano niewłaściwą podstawę prawną bowiem zarządzenie Rektora będące podstawą rozstrzygnięcia zostało wydane później niż data złożenia przez skarżącą wniosku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 P.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego, co oznacza że podlega ona rozpoznaniu wyłącznie w granicach skargi kasacyjnej. Granice te określają wnioski, tj. wskazany zakres zaskarżenia i powołane podstawy, o których mowa w art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a. Wskazane w rozpoznawanej sprawie podstawy nie są jednak zasadne.

Nie jest usprawiedliwiony zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 7, art. 8, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z § 4 i § 6 załącznika do zarządzenia Rektora [...] w sprawie określenia Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich. Wyjaśnić należy, że zakres i przedmiot postępowania wyjaśniającego wyznaczają przepisy prawa materialnego. W podstawie prawnej decyzji wskazano na art. 207 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym doktorant jest obowiązany postępować zgodnie z regulaminem szkoły doktorskiej. Natomiast stosownie do treści regulaminu, do którego odsyła przepis normatywny, tj. § 4 i § 6 załącznika do zarządzenia [...] Rektora [...] w sprawie określenia Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich oraz trybu ich zwiększania z dotacji projakościowej doktorantom stacjonarnych studiów doktoranckich [...] wynika, że doktorant aby otrzymał stypendium doktoranckie powinien spełnić następujące warunki: 1) nie jest i nie był uczestnikiem żadnych innych studiów doktoranckich; 2) terminowo realizuje program studiów doktoranckich; 3) wykazuje się zaangażowaniem w: a) prowadzeniu zajęć dydaktycznych w obowiązującym wymiarze w ramach praktyk zawodowych, b) realizacji badań naukowych prowadzonych przez wydział; 4) w roku akademickim poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie stypendium doktoranckiego wykazał się postępami w pracy naukowej i w przygotowywaniu rozprawy doktorskiej.

Z powyższego wynika, że zakres postępowania dowodowego w przedmiocie przyznania stypendium doktoranckiego został określony w powołanym wyżej § 4 załącznika do zarządzenia Rektora [...] w sprawie określenia Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich. Oznacza to, że organ rozpatrując niniejszą sprawę obowiązany był wyłącznie do oceny zaistnienia przesłanek wskazanych w Regulaminie. Mając tak wyznaczony zakres postępowania wskazać należy, że zasadnie Sąd pierwszej instancji uznał, że w sprawie organ przeanalizował sprawę skarżącej i wyjaśnił dlaczego nie przyznał stypendium doktoranckiego. Organ w swojej decyzji odniósł się do postępów naukowych doktorantki i wskazał, że jej aktywność naukowa w dyscyplinie Mechanika ograniczyła się do eksponowania wszczętego przewodu doktorskiego w dyscyplinie Budowa i eksploatacja maszyn, który to przewód nie został przez doktorantkę zakończony i z tego względu został zamknięty uchwałą Rady Wydziału [...]. Organ podkreślił, że doktorantka wprowadzała tym samym organy uczelni w błąd. Ocena postępów naukowych skarżącej odnosiła się zatem do studiów doktoranckich w dyscyplinie mechanika w roku poprzedzającym złożenie wniosku, a nie jak zarzuca skarżąca za okres od 1.10.2008 do 30.09.2013 w którym odbywała studia doktoranckie w innej dyscyplinie. Organ powołał ten fakt w uzasadnieniu decyzji tylko dlatego, że w jego ocenie skarżąca postępy naukowe i wszczęcie przewodu doktorskiego w innej dyscyplinie wykorzystywała na studiach na kolejnym kierunku na którym ubiegała się o stypendium doktoranckie. Tym samym okoliczności wskazane w zarzucie oznaczonym w punkcie 1 a i b nie mogły mieć znaczenia. Odnosząc się do kolejnych (pkt 1 c, d, e) należy wyjaśnić, że w ramach kontroli decyzji ocenie Sądu pierwszej instancji nie mogła podlegać poprawność stanowiska organu w zakresie postępów w pracy naukowej. Sam fakt, że skarżąca uczestniczyła w licznych konferencjach, seminariach, odbywała praktyki dydaktyczne i naukowe nie mógł mieć znaczenia skoro podstawą odmowy było "przyjęcie o braku podstaw do uznania, że będzie możliwe wszczęcie przewodu doktorskiego w dyscyplinie Mechanika z uwagi na brak jakiegokolwiek postępu w pracy naukowej w tejże dyscyplinie", jak wskazano w decyzji. Ocena osiągnięć naukowych skarżącej, jak wskazano wyżej, nie podlegała weryfikacji sądowej, gdyż kwestia ta pozostaje w wyłącznej gestii organu. Z tego względu niezasadny był także wniosek o przeprowadzenie dowodów z dokumentów zmierzający do wykazania postępów naukowych skarżącej na kierunku Mechanika czy braku różnic programowych w obu dyscyplinach. Odnosząc się do zarzutu pominięcia przez organ, że skarżąca uzyskała rekomendację Wydziałowej Komisji Doktoranckiej (pkt 1 d) wyjaśnić należy, że rekomendacja nie jest wiążąca dla Rektora. Z kolei w odniesieniu do zarzutu ujętego w pkt 1 g a odnoszącego się do nieuwzględnienia § 6 ust. 1 załącznika do zarządzenia Rektora [...] w sprawie określenia Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich zauważyć trzeba, że jakkolwiek Sąd pierwszej instancji w jednym miejscu swojego uzasadnienia (na ostatniej stronie) stwierdził, że o odmowie stypendium zdecydował fakt nieotwarcia przewodu doktorskiego w dyscyplinie Mechanika, to taka okoliczność nie wynika z treści zaskarżonego rozstrzygnięcia. W decyzji wyraźnie stwierdzono, że powodem odmowy był brak postępów naukowych wskazujący na "brak podstaw do uznania, że będzie możliwe wszczęcie przewodu doktorskiego w dyscyplinie Mechanika". Tym samym i ten zarzut okazał się chybiony. Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut drugi skargi kasacyjnej naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 151 P.p.s.a. Przepisy te są tzw. przepisami wynikowymi, stanowią one jedynie prawną podstawę orzeczenia odpowiednio uchylającego decyzję lub oddalającego skargę. Ich naruszenie jest zawsze następstwem naruszenia przez Sąd pierwszej instancji innych przepisów, co ma tę konsekwencję, że nie może on stanowić samodzielnej podstawy skargi kasacyjnej (zob. wyroki z: 19 stycznia 2012r., sygn. akt II OSK 2077/10, z 4 marca 2014r., sygn. akt II OSK 2387/12, dostępny w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych CBOSA). Faktycznie przepisy te mogłyby być naruszone tylko w przypadku gdyby wojewódzki sąd administracyjny przyjął, że decyzje naruszają prawo a oddalił skargę i odwrotnie tj. uznał, że decyzje odpowiadają prawu a rozstrzygnął o ich uchyleniu. W rozpoznawanej sprawie skarżąca postawiła zarzut ich naruszenia, podnosząc, że przy rozpatrywaniu jej wniosku o przyznanie stypendium zastosowano przepisy wadliwego zarządzenia z dnia 26.10.2016 r. podczas gdy wniosek złożony został przed tą datą. Badanie tego zagadnienia nie mogło jednak nastąpić w ramach zarzutu naruszenia ww. przepisów Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi bez powołania przepisów z których wynikałby obowiązek organu rozpoznania wniosku skarżącej w oparciu o inne regulacje obowiązujące w innym czasie.

Nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia skargi kasacyjnej orzeczono o jej oddaleniu stosownie do art. 184 P.p.s.a.

W odniesieniu do zawartego w skardze kasacyjnej wniosku o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy wyjaśnić, że o wynagrodzeniu dla pełnomocnika z urzędu rozstrzyga zawsze wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu uregulowanym w przepisach 250 i nast. P.p.s.a. Zgodnie z art. 254 § 1 P.p.s.a. wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej składa się do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Stąd w postępowaniu kasacyjnym nie mógł on podlegać rozpoznaniu.

Na zakończenie należy też wyjaśnić, że skarga kasacyjna została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów, pomimo wniosku skarżącej o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie, na podstawie art. 15zzs4 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.). Zgodnie z art. 15zzs4 ust. 1 powołanej ustawy w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich Naczelny Sąd Administracyjny nie jest związany żądaniem strony o przeprowadzenie rozprawy. Natomiast stosownie do art. 15zzs4 ust. 2 powołanej ustawy w tym samym okresie wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny przeprowadzają rozprawy przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Z kolei według art. 15zzs4 ust. 3 powołanej ustawy przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku; wówczas na posiedzeniu niejawnym sąd orzeka w składzie trzech sędziów. W rozpoznawanej sprawie nie można było przeprowadzić rozprawy na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, gdyż nie wszystkie strony postępowania zawiadomione o uwarunkowaniach technicznych takiego sposobu przeprowadzenia rozprawy oświadczyły, że warunki te spełniają. W szczególności organ administracji poinformowany o uwarunkowaniach technicznych nie zajął żądnego stanowiska. Ponadto zostało uwzględnione, że skarżąca w piśmie z 7 czerwca 2022 r. zrzekła się rozprawy. Jednocześnie rozpoznanie sprawy było konieczne z uwagi na długotrwałość postępowania sądowego w sprawie.