drukuj    zapisz    Powrót do listy

6110 Podatek od towarów i usług, Podatek od towarów i usług Podatkowe postępowanie, Dyrektor Izby Celnej, Oddalono skargę, III SA/Wa 2515/15 - Wyrok WSA w Warszawie z 2016-12-06, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Wa 2515/15 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2016-12-06 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-09-10
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Aneta Lemiesz /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne
Podatek od towarów i usług
Podatkowe postępowanie
Sygn. powiązane
I FSK 486/17 - Wyrok NSA z 2019-07-08
Skarżony organ
Dyrektor Izby Celnej
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 749 art. 138 § 1, art. 146, art. 149m art. 150 § 1 pkt 1, art. 240 § 1, art. 241 § 1 art. 243 § 1-3, art. 245 § 1 pkt 2
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Artur Kot, Sędziowie sędzia WSA Cezary Kosterna, sędzia WSA Aneta Lemiesz (sprawozdawca), Protokolant referent Michał Strzałkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2016 r. sprawy ze skargi M. P. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w W. z dnia [...] czerwca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług. oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2015r., nr [...], Dyrektor Izby Celnej w W. (dalej: "Dyrektor IC", "organ odwoławczy") utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. (dalej: "Naczelnik UC") z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...] o odmowie uchylenia ostatecznej decyzji Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r., nr [...].

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu 4 lipca 2007 r. P. Sp. z o. o., działająca w imieniu i na rzecz M. P. (dalej: "Podatnik", "Skarżący", "Strona"), zam. ul. [...], [...] B., zgłosiła w Oddziale Celnym [...] w W. do procedury dopuszczenia do obrotu dwa samochody osobowe marki [...] o numerach: VIN [...], VIN [...], samochód marki [...] Nr VIN [...] oraz rzeczy osobiste według listy mienia przesiedlenia, wnioskując o ich zwolnienie z należności celnych i podatkowych jako mienia przesiedlenia. Towary dopuszczono do obrotu i zwolniono z należności celnych na podstawie rozporządzenia Rady (WE) Nr 918/83 ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. Urz. UE L.83.105.1) pod warunkiem nieodstępowania przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia objęcia procedurą dopuszczenia do obrotu (zgłoszenie celne Nr [...]). W dniu 23 września 2010 r. M. P. dokonał zgłoszenia w ramach mienia przesiedlenia kolejnych trzech samochodów osobowych oraz rzeczy osobistych.

Postanowieniem z dnia [...] października 2011 r. Naczelnik UC wszczął z urzędu postępowanie w sprawie zasadności zwolnienia z podatku od towarów i usług towaru w postaci samochodów osobowych marki [...] i [...] oraz rzeczy osobistych objętych procedurą dopuszczenia do obrotu według zgłoszenia celnego [...] z dnia 4 lipca 2007 r.

Postanowienie zostało doręczone pod adresem wskazanym przez M. P. w zgłoszeniu celnym jako adres odbiorcy oraz w oświadczeniu z dnia 4 lipca 2007 r. jako adres stałego zamieszkania, tj. ul. [...], [...] B..

Postanowienie zostało odebrane na poczcie w dniu 26 października 2011 r., po pierwszym awizowaniu przez Pana W. P., który jak wynika z adnotacji na ZPO, jako pełnoletni domownik podjął się oddania pisma adresatowi. Pan W. P. będący ojcem Strony, jak wynika z informacji pozyskanych z systemu PESEL, był zameldowany w B. przy ul. [...] w latach 1993 – 2013. W takich okolicznościach organ uznał go za domownika Strony.

Decyzją z dnia [...] października 2012 r., nr [...], Naczelnik UC określił kwotę podatku od towarów i usług w odniesieniu do samochodów osobowych marki [...] i [...] oraz rzeczy osobistych uznając, że przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie wykazało niedopełnienie przez Pana M. P. warunku wymaganego do objęcia ww. towarów procedurą dopuszczenia do obrotu ze zwolnieniem z należności celnych, a konsekwencją powstania długu celnego jest - zgodnie z art. 19 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług - powstanie obowiązku podatkowego z tytułu importu.

Decyzja została przesłana na adres zamieszkania Strony, tj. ul. [...], [...] B.. Następnie ww. decyzja została zwrócona przez urząd pocztowy po dwukrotnym awizowaniu jako niepodjęta w terminie. W związku z powyższym organ pierwszej instancji uznał doręczenie zastępcze na podstawie art. 150 O.p.

W dniu 21 listopada 2012 r. rozstrzygnięcie stało się prawomocne.

Pismem z dnia 10 stycznia 2013 r. M. P., reprezentowany przez radcę prawnego P. L., wniósł o wznowienie na podstawie art. 240 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.); dalej: "O.p.", postępowania zakończonego ostateczną decyzją Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r., nr [...]. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że M. P. bez swojej winy nie brał udziału w postępowaniu podatkowym, a przyczyną takiego stanu rzeczy była nagła choroba M. P. oraz brak skutecznych doręczeń przesyłek w toku postępowania.

Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2013 r. Naczelnik Urzędu Celnego [...] w W. wznowił postępowanie zakończone ww. ostateczną decyzją, a po przeprowadzeniu postępowania co do przesłanek wznowienia, decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. odmówił uchylenia przedmiotowej ostatecznej decyzji z dnia [...] października 2012 r. Nr [...], uznając, że nie zaistniała przesłanka wznowienia postepowania.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ stwierdził, iż Strona nie przedstawiła dowodów potwierdzających brak możliwości udziału w postępowaniu.

Pismem z dnia 16 września 2013 r. Pełnomocnik Podatnika wniósł odwołanie od ww. decyzji.

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2014 r., nr [...], Dyrektor IC stwierdził niedopuszczalność odwołania od decyzji Naczelnika UC z dnia [...] sierpnia 2013 r. stwierdzając, iż brak legitymacji i stosownego pełnomocnictwa do występowania radcy prawnego P. L. w sprawie wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r. Nr [...].

Pismem z dnia 7 lipca 2014 r. radca prawny P. L., działając z upoważnienia M. P., wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na ww. postanowienie Dyrektora IC.

Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2012 r., nr [...] Dyrektor Izby Celnej w W. uwzględnił w całości ww. skargę i uchylił zaskarżone postanowienie nr [...].

Postanowieniem z dnia 12 lutego 2015 r., sygn. akt V SA/Wa 2140/14, WSA w Warszawie umorzył postępowanie sądowe w sprawie skargi Pana M. P. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w W., nr [...], z dnia [...] czerwca 2014 r.

Po rozpatrzeniu odwołania od decyzji Naczelnika UC z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...], Dyrektor IC uznał, iż materiał dowodowy zebrany w toku postępowania wszczętego wnioskiem Strony o wznowienie postępowania zakończonego decyzją Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r. Nr [...], nie potwierdził istnienia przesłanki uzasadniającej uchylenie przedmiotowej decyzji.

Dyrektor IC nie dał wiary twierdzeniom Strony, że żadne z pism procesowych wysłanych przez organ w toku postępowania nie zostało Podatnikowi skutecznie doręczone. Organ odwoławczy stwierdził, że doręczenie postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego w sprawie zasadności zwolnienia z podatku od towarów i usług, w tym trzech samochodów osobowych, zgłoszonych jako mienie przesiedlenia wg dokumentu zgłoszenia celnego Nr [...], nastąpiło w trybie określonym w art. 149 O. p. Postanowienie o wszczęciu ww. postępowania zostało odebrane na poczcie w dniu 26 października 2011 r., po pierwszym awizowaniu, przez W. P., który jak wynika z adnotacji, jako pełnoletni domownik podjął się oddania pisma adresatowi. W. P., będący ojcem Strony, jak wynika z informacji pozyskanych z systemu PESEL, był zameldowany w B. przy ulicy [...] w latach 1993-2013. Wobec powyższego – jak stwierdził organ odwoławczy - uznanie W. P. za domownika Strony nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie.

Dyrektor IC stwierdził, że pisma w toku postępowania były również kierowane pod ww. adres zamieszkania Strony, znany organowi celnemu, wobec braku informacji o jego zmianie, pomimo wiedzy Strony o toczącym się postępowaniu po skutecznym doręczeniu postanowienia o wszczęciu postępowania. Decyzja z dnia [...] października 2012 r., nr [...], wysłana na adres zamieszkania Strony, tj. ul. [...], [...] B., została zwrócona przez urząd pocztowy po dwukrotnym awizowaniu jako niepodjęta w terminie. W związku z powyższym zasadnie, na podstawie art. 150 O. p., organ pierwszej instancji uznał za skuteczne doręczenie zastępcze, na skutek czego w dniu 21 listopada 2012 r. rozstrzygniecie stało się prawomocne.

Organ odwoławczy podkreślił, że w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy przyjęcie przez organ I instancji za skuteczne doręczenia zastępczego do rąk pełnoletniego domownika, znajduje uzasadnienie w zebranym materiale dowodowym. Ze zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki zawierającej m.in. postanowienie z dnia [...] października 2011 r. wszczynające z urzędu postępowanie podatkowe nie wynika bowiem, że odbierający przedmiotowe pismo W. P.(ojciec Strony), zgłaszając się w dniu 26 października 2011 r. osobiście jako domownik Strony po odbiór ww. przesyłki w urzędzie pocztowym (przesyłkę złożono na okres 14 dni w urzędzie pocztowym pozostawiając w skrzynce adresata stosowne zawiadomienie), uchylił się od oddania pisma adresatowi. Odbiór korespondencji w charakterze domownika potwierdził własnoręcznym podpisem. Zwrotne potwierdzenie odbioru nie budzi zatem żadnych zastrzeżeń, co do zupełności jego pozostałych elementów.

Odnosząc się do zarzutów Strony Dyrektor IC wskazał, że co prawda z pisma Komendanta Komisariatu Policji [...] w B. z dnia 14 lutego 2012 r. Nr [...] wynika, iż według informacji uzyskanej od dzielnicowego właściwej jednostki Policji, posesja pod adresem B., ul. [...] od około 4 lat nie jest zamieszkała, ale to właśnie ten adres w 2010 r. podał M. P. jako miejsce zamieszkania po przesiedleniu z USA. Adres ten znajduje się również w dokumencie tożsamości Strony oraz wynika z pisma Informacji Centrum Personalizacji Dokumentów MSW z dnia 29 sierpnia 2012 r. Ponadto w piśmie tym potwierdzono, iż M. P., numer PESEL [...], posiada pobyt stały pod ww. adresem od dnia [...] października 2000 r.

Organ odwoławczy podniósł również, że Pełnomocnik Strony we wniosku sam stwierdził, iż wiadomość uzyskana z Policji jest częściowo błędna, jednak nie wyjaśnił, w jakiej części.

W świetle powyższego organ odwoławczy uznał, iż brak podstaw do uwzględnienia zarzutu Strony dotyczącego bezskutecznego doręczenia pism w postępowaniu wszczętym postanowieniem z dnia [...] października 2011 r.

Odnosząc się do kolejnej wskazanej przez Stronę przyczyny braku udziału w ww. postępowaniu, a mianowicie nagłej choroby Strony, organ odwoławczy stwierdził, że do wniosku o wznowienie postępowania Strona załączyła zaświadczenie lekarskie z dnia 10 stycznia 2013 r., które potwierdza wizyty lekarskie M. P. w okresie od 11 stycznia 2011 r. do 26 września 2011 r. Przedstawione zaświadczenie lekarskie odnosi się do okresu wcześniejszego niż okres prowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia zasadności zwolnienia towarów z należności celnych, które trwało od dnia 26 października 2011 r. (data doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania) do dnia 6 listopada 2012 r. (data doręczenia decyzji w sprawie). Zdaniem organów nie stanowi zatem dowodu potwierdzającego brak możliwości udziału Strony w prowadzonym postępowaniu na skutek choroby [...].

Dyrektor IC w uzasadnieniu rozstrzygnięcia stwierdził również, iż dopuszczenie dowodów z zeznań świadków wskazanych przez Stronę, tj. K. Z., K. L., D. L., E. S., nie jest zasadne, bowiem przedmiotem dowodów są okoliczności związane z pobytem ww. w Polsce w latach 2008 - 2010, odnoszące się do okresu przed wszczęciem postępowania w sprawie zbadania zasadności zwolnienia z należności podatkowych towarów według zgłoszenia celnego [...] (7 października 2011 r.).

Pismem z dnia 3 sierpnia 2015 r. Pełnomocnik Strony złożył skargę wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania zarzucając naruszenie przepisów postępowania w stopniu, który mógł mieć wpływ na wynik sprawy.

Pełnomocnik uznał, iż wydając przedmiotowe rozstrzygnięcie organ naruszył m. in.:

- art. 240 § 1 pkt 4 O.p. przyjmując, że w sprawie nie wystąpiła przesłanka wznowienia postepowania,

- art. 121 i 122 O. p. w związku z art. 148 § 1, art. 145 § 1 O.p. poprzez przyjęcie, że miejscem zamieszkania podatnika jest adres wskazany przeszło rok wcześniej na potrzeby innego postępowania i doręczanie pism na ten właśnie adres, bez ustalenia faktycznego miejsca zamieszkania podatnika,

- przepisy O.p. w zakresie doręczeń art. 145 § 1 i 3, art. 149, art. 150 § 1 O.p.,

- art. 121 § 1 w związku z art. 191 O.p. poprzez przyjęcie, że przedstawiona dokumentacja medyczna nie może stanowić dowodu potwierdzającego chorobę Podatnika,

- przepisy postępowania dowodowego wobec nieprzeprowadzenia wnioskowanych przez Stronę dowodów (art. 122, art. 187 § 1, art. 188 O.p.),

- art. 122 O.p. w związku z art. 187 O.p. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że osoba która odebrała postanowienie o wszczęciu postępowania była domownikiem podatnika,

- wadliwe uzasadnienie decyzji (art. 210 § 4 w związku z art. art. 235 O.p.),

- art. 233 § 1 pkt 1 O.p. poprzez utrzymanie w mocy wadliwej decyzji organu I instancji.

Ponadto Strona skarżąca zakwestionowała nieuwzględnienie choroby Podatnika jako przesłanki uzasadniającej wznowienie postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 4 O.p.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor IC wniósł o jej oddalenie jako nieuzasadnionej, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna.

Wznowienie postępowania podatkowego, uregulowane w art. 240 - 246 O.p., to wyjątkowa instytucja prawna stwarzająca podstawę prawną do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją podatkową. Jeżeli czynności wstępne badające dopuszczalność wznowienia postępowania przyniosą wynik pozytywny organ podatkowy wydaje postanowienie o wznowieniu postępowania (art. 243 § 1 O.p.), w razie wyniku negatywnego, decyzją organ odmawia wznowienia postępowania. Wydanie decyzji odmawiającej wznowienia postępowania może nastąpić wyłącznie w przypadku stwierdzenia niedopuszczalności wznowienia postępowania (art. 243 § 3 O.p.). W wyroku z dnia 2 października 2014 r. sygn. akt II GSK 1299/13 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że: "Odmowa wznowienia postępowania podatkowego może mieć miejsce tylko w przypadku, gdy z żądaniem wznowienia występuje podmiot, który nie był stroną postępowania głównego albo wystąpiły inne okoliczności o charakterze podmiotowym lub przedmiotowym nie dające podstaw do wznowienia postępowania. Takimi okolicznościami może być m.in. brak zdolności do czynności prawnych strony i nie działanie w jej imieniu ustawowego przedstawiciela, żądanie dotyczące decyzji, która nie ma waloru ostateczności albo skierowana jest w stosunku do rozstrzygnięcia, które nie jest decyzją administracyjną, bądź złożone zostało z uchybieniem ustawowego terminu do wznowienia, a termin ten nie został przywrócony. W innych przypadkach decyzja odmawiająca wznowienia postępowania podatkowego nie ma prawnego uzasadnienia."

Po wznowieniu postępowania podatkowego organ podatkowy bada, czy wystąpiły kwalifikowane wady, wskazane przez ustawodawcę jako przesłanki wznowienia (art. 240 § 1 O.p.), a także czy ta wadliwość miała wpływ na treść wydanej decyzji podatkowej (por. wyrok NSA II FSK 737/07). W przypadku gdy postępowanie podatkowe, zakończone ostateczną decyzją podatkową, było dotknięte kwalifikowaną wadą, wznowienie postępowania podatkowego umożliwia ponowne rozpatrzenie sprawy. Postępowanie to odbywa się w ściśle określonych przez ustawodawcę granicach, nie realizuje pełnej, merytorycznej kontroli decyzji wydanej w postepowaniu zwykłym.

Sąd zauważa, że w podstawie prawnej decyzji organ I instancji wskazał m.in. art. 243 § 3 O.p., podczas gdy podstawę prawną podjętego przez ten organ rozstrzygnięcia stanowił art. 245 § 1 pkt 2 O.p. Zgodnie z tym przepisem organ podatkowy, po przeprowadzeniu postępowania określonego w art. 243 § 2, wydaje decyzję, w której odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli nie stwierdzi istnienia przesłanek określonych w art. 240 § 1.

Ze względu na to, że organ postanowieniem wznowił postępowanie, a następnie przeprowadził postępowanie co do przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia sprawy, a sentencja wydanej decyzji nie budzi żadnych wątpliwości co do rozstrzygnięcia, Sąd uznał, że to uchybienie nie miało wpływu na prawidłowość przeprowadzonego postępowania.

W myśl przepisu art. 240 § 1 pkt 4 O.p. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu.

Niezawiniony brak udziału Strony w postępowaniu ma miejsce wówczas, gdy Strona nie została dopuszczona do postępowania z powodu błędu proceduralnego, jakiego dopuścił się organ prowadzący postępowanie.

Zgodnie zaś z zapisem art. 241 § 1 O.p. wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony, przy czym wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w art. 240 § 1 pkt 4 O.p., następuje wyłącznie na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji.

Prawo do żądania wznowienia postępowania w oparciu o tę podstawę zostało przyznane wyłącznie stronie, przy czym to strona musi udowodnić, że brak jej udziału w postępowaniu nie był przez nią zawiniony (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 27 lutego 2014 r., I SA/Ol 96/14).

Pismem z dnia 10 stycznia 2013 r. M. P., reprezentowany przez radcę prawnego P. L. wniósł o wznowienie na podstawie art. 240 § 1 pkt 4 O. p., postępowania zakończonego ostateczną decyzją Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r., nr [...]. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że M. P. bez swojej winy nie brał udziału w postępowaniu podatkowym, które trwało od 6 kwietnia 2011 r. do 26 października 2012 r. Przyczyną takiego stanu rzeczy była nagła choroba M. P. oraz brak skutecznych doręczeń przesyłek w toku postępowania.

Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2013 r. Naczelnik Urzędu Celnego [...] w W. wznowił postępowanie zakończone ww. ostateczną decyzją, a decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. odmówił uchylenia ostatecznej decyzji z dnia [...] października 2012 r. uznając, że nie zaistniała przesłanka wznowienia postepowania. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ stwierdził, iż Strona nie przedstawiła dowodów potwierdzających brak możliwości udziału w postępowaniu.

Z akt sprawy wynika, że postanowienie z dnia [...] października 2011 r. o wszczęciu postępowania w sprawie zasadności zwolnienia z należności celnych trzech samochodów osobowych i rzeczy osobistych wg zgłoszenia celnego [...], zostało prawidłowo doręczone Stronie, na adres zamieszkania. W ww. postanowieniu zawarto pouczenie o obowiązku informowania organu o zmianie adresu i skutkach niedopełnienia tego obowiązku, określonych w art. 146 O.p.

Zgodnie z tym przepisem w toku postępowania strona oraz jej przedstawiciel lub pełnomocnik mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy o zmianie adresu, pod którym dokonuje się doręczeń, lub adresu elektronicznego. W razie niedopełnienia tego obowiązku, w przypadku doręczania pisma za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, pismo uważa się za doręczone pod dotychczasowym adresem z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w art. 150 § 1 pkt 1 O.p., a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Ze zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki wynika, że została ona odebrana przez W. P., który odbierając przesyłkę podjął się jej dostarczenia adresatowi. Wobec powyższego Sąd podziela stanowisko organów, iż doręczenie było skuteczne i wywołało skutki prawne. Zgodnie bowiem z art. 149 O. p. przyjąć należy, że doręczenia dokonuje się domownikowi, ale ze skutkiem dla strony. Jak stwierdził w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 809/13, Naczelny Sąd Administracyjny: "W samej konstrukcji doręczenia do rąk domownika pisma przeznaczonego dla strony tkwi założenie, że w sytuacji objętej hipotezą art. 149 O.p. dopuszczalne jest pozostawienie korespondencji zamiast bezpośrednio adresatowi innej osobie będącej domownikiem gotowym do dalszego przekazania pisma podmiotowi nieobecnemu w mieszkaniu. Wymogiem uznania osoby za domownika nie jest jej zameldowanie w miejscu zamieszkania adresata."

W uzasadnieniu wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt. II FSK 809/13, Naczelny Sąd Administracyjny wywiódł, że status domownika mają zamieszkujący z nim w jednym mieszkaniu lub w domu dorośli krewni i powinowaci, niezależnie od tego, czy równocześnie prowadzą z nim wspólne gospodarstwo domowe. Z przepisu art. 149 O.p. nie wynika bowiem konieczność prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego z osobą, która zobowiązała się przekazać pismo adresatowi. Wystarczające dla uznania określonej osoby za domownika, o którym mowa w art. 149 O.p. jest, aby osoba odbierająca pismo zamieszkiwała z adresatem, prowadząc z nim wspólne gospodarstwo domowe lub też, aby będąc krewnym lub powinowatym, przebywała ona w mieszkaniu adresata za jego zgodą okresowo, przy czym bez znaczenia jest jakiego okresu to dotyczy oraz czy osoba ta prowadzi z adresatem wspólne gospodarstwo domowe. Skuteczne doręczenie w trybie art. 149 O.p. następuje wówczas, gdy pod nieobecność adresata w domu, pismo odbiera dorosły domownik w rozumieniu wyżej podanym, który zobowiązuje się do oddania pisma adresatowi, przy czym zobowiązanie to następuje z momentem przyjęcia pisma i złożenia czytelnego podpisu na potwierdzeniu odbioru. Jak przyjmuje się w orzecznictwie, jeżeli dorosły domownik nie odmawia przyjęcia przesyłki, to oznacza, że podjął się on doręczenia tej przesyłki adresatowi (por. wyroki NSA: z dnia 01.12.2011 r. sygn. akt II FSK 1423/10, z dnia 01.02.2011 r. sygn. akt II OSK 1098/10, z dnia 15.07.2014 r. sygn. akt I GSK 58/13). W świetle art. 149 O. p. z faktu pozostawania we wspólnocie domowej oraz zobowiązania się domownika do oddania pisma wynika domniemanie upoważnienia do odbioru pism. Odebranie przez pełnoletniego domownika i podjęcie się przez niego oddania pisma stwarza domniemanie, że adresat pismo otrzymał (por. wyrok NSA z dnia 14 marca 2012 r. sygn. akt I FSK 2164/11).

WSA w Warszawie, w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, w pełni podziela to stanowisko orzecznicze.

Tak więc doręczenie, o którym mowa w art. 149 O.p., wywołuje pożądany skutek, gdy łącznie spełnione są następujące warunki: pełnoletni domownik, sąsiad lub dozorca podejmie się oddania pisma adresatowi, osoby te pokwitują odbiór pisma oraz utrwalony pozostanie fakt podjęcia się oddania pisma adresatowi, zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu zostanie umieszczone w oddawczej skrzynce pocztowej, na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata (por. wyrok NSA z dnia 24 marca 1999 r., I SA/Lu 151/98, Mon. Pod. 2000, nr 6, P. Piertrasz, komentarz do art. 149 Ordynacji podatkowej, stan prawny na dzień 15 stycznia 2013 r., publ. LEX,

Te warunki w sprawie zostały dochowane.

Oświadczenie zawierające zobowiązanie się do przekazania pisma adresatowi - z uwagi na brak w tym zakresie jakiegokolwiek zastrzeżenia - ma charakter nieodwołalny. Zatem późniejsza zmiana zdania osoby podejmującej się przekazania pisma adresatowi nie ma wpływu na skuteczność domniemania prawnego doręczenia pisma.

Te wywody nie mają jednak bezpośredniego przełożenia na stan faktyczny sprawy, jako że skarżący nie wykazywał, że odbierający korespondencję jego ojciec, jako dorosły domownik nie doręczył w stosownym czasie przyjętego pisma do rąk adresata.

Jak to słusznie stwierdził w uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy doręczenie należy do tzw. czynności materialno-techniczych, z których dokonaniem przepisy wiążą określone skutki prawne.

Aby uniknąć konsekwencji wynikających z powołanego wyżej art. 146 § 2 O.p., tj. uznania za doręczone pism pod dotychczasowym adresem, Strona winna poinformować organ o zmianie miejsca zamieszkania. W rozpoznawanej sprawie wymogu tego, mimo pouczenia przez organ I instancji, Strona jednak nie dopełniła, czego konsekwencją było doręczanie korespondencji kierowanej do Strony na adres zamieszkania znany organom celnym, tj. ul. [...], [...] B..

Wobec powyższego, zdaniem Sądu, zawarte w skardze zarzuty dotyczące naruszenia przez organ przepisów postępowania podatkowego w zakresie doręczeń w sprawie zakończonej decyzją Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r., nr [...], nie znajdują uzasadnienia.

Nie jest również zasadny zawarty w skardze zarzut, iż w sprawie należało doprowadzić do powołania kuratora. Zgodnie z art. 138 § 1 O.p. organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby niezdolnej do czynności prawnych lub osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został już wyznaczony. Przyjmuje się, że osobą nieobecną w świetle tego przepisu jest osoba niemająca miejsca zamieszkania w rozumieniu art. 25 k.c. lub której miejsce pobytu nie jest znane (por. wyrok WSA z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. akt I SA/Ke 11/13). Natomiast w rozpoznawanej sprawie adres zamieszkania Strony był znany organowi celnemu. Kierowana na ten adres korespondencja była awizowana, a wobec niepodejmowania przez adresata zwracana organowi bez adnotacji o zmianie miejsca pobytu adresata. Słusznie zatem organ stwierdził, że brak było podstaw do przyznania Skarżącemu statusu osoby nieobecnej w rozumieniu art. 138 § 1 O.p. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że nieodebranie przez skarżącego korespondencji w miejscu zamieszkania, adresem którego dysponowały organy podatkowe, nie uzasadnia uznania, że podatnik był osobą nieobecną (por. m.in. wyrok NSA z dnia 27 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 112/10).

We wniosku o wznowienie postępowania Strona powołała się również na nagłą chorobę, która uniemożliwiła Jej udział w postępowaniu. Na dowód przedłożyła jedno zaświadczenie lekarskie wydane w dniu 10 stycznia 2013 r. potwierdzające wizyty lekarskie M. P., które miały miejsce w dniach 11 stycznia, 1 marca, 2 maja i 26 września 2011 r. Jak słusznie wskazały organy podatkowe przedstawione zaświadczenie lekarskie odnosi się do okresu poprzedzającego postępowanie w sprawie stwierdzenia zasadności zwolnienia przedmiotowych towarów z należności celnych objętych zgłoszeniem celnym Nr [...]. Wobec braku związku czasowego ta okoliczność nie może stanowić dowodu potwierdzającego brak możliwości udziału Strony w prowadzonym postępowaniu.

W świetle powyższych wywodów Sąd uznał za niezasadny zarzut naruszenia przepisów O. p. wskazanych w skardze. W ocenie Sądu, organy podatkowe podjęły niezbędne działania w celu wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, zebrały i w sposób wyczerpujący rozpatrzyły cały materiał dowodowy, a w uzasadnieniu decyzji szczegółowo oceniły wiarygodność poszczególnych dowodów i wskazały przyczyny podjętego rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu żaden z powołanych przez Stronę argumentów, mających uzasadniać żądanie wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją Naczelnika Urzędu Celnego [...] w W. z dnia [...] października 2012 r., nr [...], nie dowodzi wystąpienia przesłanki, o której mowa w art. 240 § 1 pkt 4 O.p.

Wskazać należy, że podobnie przez tut. Sąd zostały ocenione okoliczności związane z doręczeniem Skarżącemu w analogicznych warunkach rozstrzygnięć w postępowaniach dotyczących należności celnych oraz podatku akcyzowego od towaru w postaci: dwóch samochodów osobowych marki [...] i samochodu [...] oraz rzeczy osobistych wg listy mienia przesiedlenia (por. wyroki WSA w Warszawie z dnia 11 lutego 2016 r., sygn. akt V SA/Wa 3125/15 oraz V SA/Wa 3126/15).

W tym stanie rzeczy, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016r., poz. 718), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę.



Powered by SoftProdukt