Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ireneusz Fornalik, Sędziowie Sędzia WSA Maria Bohdanowicz (spr.), Asesor WSA Michał Ruszyński, Protokolant Krzysztof Rogalski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2007 r. sprawy ze skargi A.D.N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zaliczki alimentacyjna uchyla zaskarżoną decyzję.

II SA / Go 335/07

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia [...] stycznia 2007r. nr [...], działający z upoważnienia Prezydenta – z-ca Dyrektora Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej, na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r., nr 98, poz. 1071, ze zmianami) w związku z art. 2, art. 7, art. 8, art. 10, art. 17 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732) oraz art. 3 pkt 17a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006r. Nr 139, poz. 992, ze zmianami), a także § 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881, ze zmianami) odmówił A.D.N. przyznania zaliczki alimentacyjnej na córki J.B. i J.B..

W uzasadnieniu decyzji organ poinformował, iż świadczenia alimentacyjne dochodzone są od dłużnika P.G.B., zamieszkałego poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej, tj. w Holandii. W związku z tym stwierdzono, że w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie art. 10 ust. 1a, zgodnie z którym w przypadku gdy świadczenia alimentacyjne dochodzone są od dłużnika alimentacyjnego zamieszkałego za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, osoba mająca prawo do świadczeń alimentacyjnych składa do organu właściwego wierzyciela wniosek o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej łącznie z informacją sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczeniem zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy oraz wymaganą dokumentacją. Jednocześnie organ podał, iż z załączonych do wniosku o przyznanie świadczenia dokumentów nie można określić stanu egzekucji za okres trzech ostatnich miesięcy, a jest to warunkiem przyznania zaliczki alimentacyjnej na dzieci.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A.D.N., która poinformowała,

że jest w bardzo trudnej sytuacji rodzinnej, gdyż na utrzymanie 5 osobowej rodziny ma 938 zł. Na tą kwotę składają się alimenty na dwoje starszych dzieci w wysokości 650 zł oraz zasiłek okresowy z Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej w wysokości 288,80 zł. Skarżąca podała również, iż z dniem [...] sierpnia 2006r. wstrzymano jej zasiłek wychowawczy z uwagi na kompletowanie dokumentów do zaliczki alimentacyjnej.

Decyzją z dnia [...] lutego 2007r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego, art. 10 ust. 1a i ust. 1b ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu organ odwoławczy przytoczył definicję osoby uprawnionej do wnioskowanego świadczenia (zgodnie z art. 2 ust. 5 o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej) oraz bezskuteczności egzekucji (art. 2 ust. 1 cyt. ustawy). Następnie organ odwoławczy powtórzył argumentację organu I instancji, tj. że na dzień rozpatrywania sprawy Sąd Okręgowy nie mógł podać informacji na temat stanu egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres ostatnich 3 miesięcy i dlatego wnioskodawczyni nie spełnia warunków do uzyskania zaliczki alimentacyjnej.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniosła A.D.N., prosząc o ponowne przeanalizowanie jej sprawy. Skarżąca podała,

że jest matką samotnie wychowującą czwórkę dzieci, z którymi mieszka

w nieogrzewanym i zagrzybionym domu Ponadto skarżąca przedstawiła stan swoich finansów. Jednocześnie A.D.N. poinformowała, że na jej dzieci zasądzono alimenty w wysokości 500 zł na córkę J.B. oraz 1000 zł na córkę J.B..

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ powołał się na argumenty tożsame z argumentami zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 153, poz. 1269 ze zm.), sądy te sprawują kontrolę zaskarżonych decyzji pod względem zgodności z prawem. W związku z powyższym usunięcie zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego może nastąpić tylko wówczas, gdy postępowanie sądowe dostarczy podstaw do uznania, że przy jej wydawaniu organy naruszyły prawo materialne lub przepisy postępowania określone art. 145 § 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz. 1270 ze zm.). Wychodząc z tych przesłanek Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim uznał, iż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa mogącym mieć wpływ na wynik sprawy

i w związku z tym skarga jest zasadna.

Zaznaczyć przy tym należy, że w myśl przepisu art. 133 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz. 1270 ze zm.) podstawą wyrokowania sądu administracyjnego, są akta sprawy.

Z treści zaskarżonej decyzji wynika, że podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowił art. 10 ust. 1a ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732, ze zmianami). Według tego przepisu, w przypadku gdy świadczenia alimentacyjne dochodzone są od dłużnika alimentacyjnego zamieszkałego za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, osoba mająca prawo do świadczeń alimentacyjnych składa do organu właściwego wierzyciela wniosek o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej łącznie z informacją sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczeniem zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy oraz wymaganą dokumentacją.

Organy administracyjne I jak i II instancji odmawiając skarżącej wnioskowanego świadczenia stwierdziły, na podstawie cytowanego powyżej przepisu, że warunkiem koniecznym do jego uzyskania jest określenie stanu egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy.

Z akt administracyjnych rozpatrywanej sprawy wynika natomiast, że wyrokami Sądu Rejonowego, którym nadano tytuł natychmiastowej wykonalności, kolejno z dnia [...] lutego 2006r. (sygn. akt III RC 358/05) oraz z dnia [...] września 2006r. (sygn. akt III RC 407/06), zasądzono od P.B. alimenty w wysokości 500 zł na J.B. i 1000 zł na J.B., płatne do rąk matki A.D.N.. Ponadto jak wynika z pisma z dnia [...] grudnia 2006r. Sądu Okręgowego, skarżąca złożyła w tym sądzie komplet dokumentów mających na celu dochodzenie roszczeń alimentacyjnych, które w konsekwencji miały być skierowane do właściwego urzędu holenderskiego, gdyż na terenie Holandii przebywał dłużnik – ojciec dzieci.

Taka informacja jest niczym innym jak określeniem stanu egzekucji (jego etapu),

o którym mówi wspomniany wyżej art. 10 ust. 1a ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.

Powyższe zatem wskazuje, że wnioskodawczyni dokonała wszelkich czynności

do których była umocowana, by doprowadzić do wykonania cytowanych powyżej wyroków zasądzających alimenty, w szczególności zaś wystąpiła z wnioskiem

o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które do tej pory nie przyniosło pożądanych efektów. Zdaniem Sądu, choć w ww. piśmie z dnia [...] grudnia 2006r. nie zostało użyte wprost sformułowanie "bezskuteczność postępowania egzekucyjnego" to z treści tego dokumentu można wyprowadzić wniosek, że postępowanie egzekucyjne zainicjowane przez skarżącą w istocie rzeczy do tej pory jest bezskuteczne.

Marginalnie zauważyć należy, iż załączone do akt sądowych rozpatrywanej sprawy (karta 6) pismo "informacja" z dnia [...] marca 2007r. Sądu Okręgowego, podaje, iż omówione powyżej dokumenty zostały skierowane do właściwego urzędu w Holandii, który to pismem z dnia [...] kwietnia 2007r. poinformował, iż nawiązał już kontakt z dłużnikiem i w Sąd Okręgowy otrzyma w najbliższym czasie informację

o egzekucji (pismo zostało okazane przez skarżącą na posiedzeniu tut. Sądu, na którym rozpatrywano przedmiotową sprawę – protokół rozprawy- karta 18).

Skład orzekający w niniejszej sprawie pragnie zwrócić uwagę na to, iż organy administracyjne obu instancji dokonały błędnej interpretacji art. 10 ust. 1a cyt. ustawy.

W dyspozycji tego przepisu użyto spójnika alternatywy "lub" tj. "osoba mająca prawo do świadczeń alimentacyjnych składa do organu właściwego wierzyciela wniosek

o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej łącznie z informacją sądu okręgowego

o stanie egzekucji lub zaświadczeniem zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy oraz wymaganą dokumentacją".

Analizując powyższy zapis należy stwierdzić, iż wniosek o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej jest kompletny, gdy zawiera tylko informację sądu okręgowego o stanie egzekucji albo gdy zawiera tylko zaświadczenie zagranicznej instytucji egzekucyjnej

o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy albo gdy zawiera i informację z sądu okręgowego i zaświadczenie zagranicznej instytucji egzekucyjnej łącznie. W przepisie art. 10 ust. 1a nie użyto spójnika koniunkcji "i", któryby oznaczał ostatnią wymienioną alternatywę, tj. przedmiotowy wniosek musiałby zawierać zarówno informację z sądu okręgowego jak i zaświadczenie zagranicznej instytucji egzekucyjnej. Wówczas należałoby się zgodzić z rozstrzygnięciami organów administracyjnych wydanych w postępowaniu administracyjnym w rozpatrywanej sprawie, że brak wspomnianego zaświadczenia zagranicznej instytucji egzekucyjnej byłby brakiem skutkującym odmową przyznania zaliczki alimentacyjnej.

Trzeba w tym miejscu nadmienić, że choć roszczenie o przyznanie prawa do zaliczki alimentacyjnej zostało uregulowane w odmiennym akcie prawnym

niż świadczenia z zakresu pomocy społecznej i prawo to jest oczywiście odmienną instytucją od ww. świadczeń, to jednak zaliczka ta ma charakter pomocowy, gdyż jej celem jest udzielenie pomocy przez Państwo osobom samotnie wychowującym dzieci, będącym uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna.

Zdaniem tut. Sądu, mając na względzie politykę prorodzinną Rzeczpospolitej Polskiej oraz orzecznictwo w sprawach z zakresu pomocy społecznej (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2006 r. sygn. akt I OSK 743/05, ONSA

i WSA z 2006r., Nr 6, poz. 177, str. 187), w tego rodzaju sprawach należy kierować się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy.

W związku z powyższym, przedstawione ze skargą akta administracyjne wskazują, że ustalenia organu, których następstwem było wydanie zaskarżonej decyzji, należy ocenić jako nieprawidłowe, co znajduje poparcie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

W konsekwencji naruszenia przepisów art. 10 ust. 1a ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej i art. 7, 8, 77 i 80 kodeksu postępowania administracyjnego, które w ocenie Sądu mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, na podstawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit.a i c ustawy

z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz. 1270, ze zmianami) orzeczono jak w sentencji.