Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Iwona Tomaszewska Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel (spr.) Asesor WSA Katarzyna Grzegorczyk - Meder Protokolant Krzysztof Chudy po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2007r. sprawy ze skargi J. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie dodatku mieszkaniowego I. o d d a l a skargę, II. z a s ą d z a od Skarbu Państwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie na rzecz radcy prawnego J.G. – C. kwotę [...] ([...]) złotych powiększoną o kwotę należnego podatku od towarów i usług z tytułu wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną na zasadzie prawa pomocy.

Działający z upoważnienia Prezydenta Miasta [...] Kierownik Sekcji Dodatków Mieszkaniowych Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] decyzją z dnia [...] r. Nr [...], na podstawie art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, przyznał J. L. dodatek mieszkaniowy w wysokości [...]zł od [...]r. Kwotę wyliczonego dodatku mieszkaniowego ustalono jako różnicę pomiędzy normatywnymi wydatkami na mieszkanie wraz z ryczałtem za brak centralnie ciepłej wody [...]zł.) i udziałem własnym w wydatkach na lokal w wysokości 20% średniego miesięcznego dochodu ([...]zł).

Od w/w decyzji J. L. odwołała się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...], uznając ją za krzywdzącą, ponieważ stwierdziła, iż jedyny dochód jej gospodarstwa stanowi emerytura. Uznała, iż otrzymywany przez nią dodatek pielęgnacyjny nie powinien być wliczany do dochodów dla potrzeb rozpatrzenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] rozpatrując wniesione odwołanie, pomimo zrozumienia trudnej sytuacji strony, utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Zdaniem Kolegium, organ pierwszej instancji prawidłowo zinterpretował przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2001r. Nr 71, poz. 734) dotyczące ustalania wysokości dochodu stanowiącego podstawę przyznania dodatku mieszkaniowego.

Stosownie do art. 3 ust. 3 tej ustawy, za dochód uważa się wszelkie przychody po odliczeniu kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych. Do dochodu nie wlicza się zasiłków pielęgnacyjnych, świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej.

Na podstawie powyższych wymagań do dochodu wlicza się dodatek pielęgnacyjny, ponieważ jest świadczeniem wypłacanym przy pobieraniu emerytury lub renty i finansowanym przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem z zaopatrzenia społecznego i finansowanym z budżetu państwa.

Po przeliczeniu danych otrzymano:

- średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego J. L. wynosi [...] zł. ([...] zł emerytura wraz z zaliczką na podatek dochodowy i składką na ubezpieczenie zdrowotne oraz [...]zł dodatek pielęgnacyjny),

- 20 % w/w kwoty w gospodarstwie jednoosobowym, w którym średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa jest wyższy od 150% najniższej emerytury, jako udział własny w wydatkach na lokal stanowi kwotę [...] zł,

- wydatki mieszkaniowe w przeliczeniu na powierzchnię wraz z ryczałtem za brak centralnie ciepłej wody stanowią kwotę [...] zł.

Zgodnie z wymaganiami art. 6 ust. 1 i ust.2, pkt 1 przywołanej ustawy, wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami normatywnymi, a kwotą stanowiącą udział własny w wydatkach ([...] zł – [...] zł = [...] zł) i w takiej wysokości dodatek mieszkaniowy został stronie przyznany.

Powyższa decyzja została zaskarżona przez J. L. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji jako naruszającej prawo materialne (art.3 ust.3 ustawy z dnia

21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych), rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Nie zgodziła się z zaprezentowaną w decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego wykładnią przepisów prawa materialnego dotyczącą obliczania dochodu gospodarstwa domowego dla potrzeb ustalenia wysokości dodatku mieszkaniowego.

Zdaniem skarżącej, analiza przepisów dotyczących zasiłków pielęgnacyjnych oraz przepisów regulujących dodatki pielęgnacyjne w omawianym zakresie

(w odniesieniu do osób, które ukończyły [...]lat) wskazuje, że mimo pewnych różnic

w nazwie są to świadczenia spełniające identyczną funkcję. To zaś prowadzi do wniosku, że do dochodu stanowiącego podstawę przyznania dodatku mieszkaniowego nie wlicza się tak jak zasiłków pielęgnacyjnych, również i dodatków pielęgnacyjnych, nie ma bowiem żadnego uzasadnienia po temu, by świadczenia te przy ustalaniu dochodu na potrzeby dodatku mieszkaniowego traktować w odniesieniu do osób, które ukończyły [...] lat życia, odmiennie (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13.02.2003 roku, sygn. akt I S.A 1700/02 opubl. w Systemie Informacji Prawnej LEX llf.148863 i zawarta tam argumentacja).

Ponadto skarżąca podniosła, iż jest [...], a jej dochody w postaci emerytury ustalonej dla postępowania w przedmiocie przyznania dodatku mieszkaniowego, są jedynymi, które uzyskuje. Oprócz mieszkania, na które ubiega się o dodatek-mieszkaniowy, nie posiada żadnego innego majątku o większej wartości.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło

o oddalenie skargi podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji oraz przywołując na jej poparcie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2004 r.

W piśmie procesowym skarżąca podniosła, że uważa za bezzasadne powoływanie się Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego dla uzasadnienia odmowy pominięcia dodatku pielęgnacyjnego przy ustalaniu dochodu, od którego zależy dodatek mieszkaniowy.

Przede wszystkim wskazała, iż orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego

z 21.07.2004 r., sygn. akt K 16/03, nie tworzy nowego stanu prawnego. Po wydaniu tego orzeczenia, tak jak i przed jego wydaniem, stan prawny nie uległ zmianie. Poprzez orzeczenie o zgodności z Konstytucją treści art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych Trybunał Konstytucyjny stworzył jedynie przesłankę formalną, która uniemożliwia ponowne orzekanie przez ten organ o zgodności z Konstytucją tegoż przepisu ustawy o dodatkach mieszkaniowych (reguła ne bis in idem). Tym samym, według skarżącej, sąd administracyjny nie jest w jakikolwiek sposób związany orzeczeniem Trybunału. Oznacza to, że nadal aktualna jest wykładnia przepisu art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych zawarta w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13.02.2003 r., sygn. akt I SA 1700102 , na którą powołała się skarżąca w uzasadnieniu swojej skargi. To orzeczenie NSA zapadło bowiem

w identycznym stanie prawnym, jaki obowiązuje w chwili obecnej. Zdaniem skarżącej nic nie stoi na przeszkodzie, aby Sąd, opierając się na powadze i autorytecie orzeczenia NSA z dnia 13.02.2003 r., orzekł analogicznie jak w tymże judykacie odrzucając wykładnię Trybunału nakazującą wliczanie dodatku pielęgnacyjnego do dochodu, od którego zależy wysokość dodatku mieszkaniowego. Byłoby to słuszne

i sprawiedliwe, albowiem jak wynika z treści uzasadnienia orzeczenia Trybunału, nawet przedstawiciel Sejmu uznał treść przepisu art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych za sprzeczną z Konstytucją, a uzasadnienie zdania odrębnego sędziego Trybunału J.C., złożone przy wydawaniu wyroku, jest

o wiele bardziej przekonywujące aniżeli uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Wierząc, iż WSA w Szczecinie przyjmie wykładnię prawa korzystniejszą dla ludzi ubogich aniżeli Trybunał Konstytucyjny, skarżąca wniosła o uwzględnienie zarzutów na decyzję SKO w [...] podniesionych w skardze.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:

Sąd badając zaskarżoną decyzję pod kątem jej zgodności z prawem nie dopatrzył się naruszenia prawa, które uzasadniałoby jej uchylenie, tym samym skargę oddalił.

Istota sporu dotyczącego błędnego zastosowania w zaskarżonej decyzji art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych wynika z ustalonego stanu faktycznego

w sprawie, w którym w skład gospodarstwa domowego osoby ubiegającej się

o dodatek mieszkaniowy wchodzi ze swym dochodem osoba uzyskująca oprócz emerytury dodatek pielęgnacyjny.

Ustawową definicję dochodu rodziny zawiera art.3 ust.3 ustawy z dnia

21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych ( Dz.U. Nr 71, poz.734 z późn.zm. ). Zgodnie z tym przepisem za dochód uważa się wszelkie przychody po odliczeniu kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu składek na ubezpieczenie emerytalne

i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Do dochodu nie wlicza się dodatków dla sierot zupełnych, jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka, dodatku z tytułu urodzenia dziecka, pomocy

w zakresie dożywiania, zasiłków pielęgnacyjnych, zasiłków okresowych z pomocy społecznej, jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej oraz dodatku mieszkaniowego.

Mając na uwadze tak ustaloną definicję stwierdzić należy, że odliczeniu od dochodu podlegają tylko te przychody, o których mowa w tym przepisie, a ponieważ jest to katalog zamknięty nie może on podlegać rozszerzeniu. Sąd podziela więc interpretację art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych zastosowaną

w zaskarżonej decyzji przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] i w świetle powyższego uznaje za prawidłowe wyliczenie wysokości dodatku mieszkaniowego.

Prezentując powyższe stanowisko Sąd oparł się na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2004 r. sygn.akt K 16/03, w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art.3 ust.3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych ( Dz.U. Nr 71, poz.734 z późn.zm. ) w zakresie, w jakim przepis ten nakazuje wliczanie dodatków pielęgnacyjnych do dochodu przy ubieganiu się

o dodatek mieszkaniowy, jest zgodny z art.2 i art.32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Co prawda w uzasadnieniu wyroku Trybunał zwrócił uwagę, że regulacja art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych może budzić pewne wątpliwości

z uwagi na podobieństwo instytucji zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego, co jednakże nie oznacza, ze jest niekonstytucyjna i kwestie ewentualnych zmian obowiązujących przepisów pozostawił ustawodawcy.

W sytuacji gdy stosowany przepis prawa jest zgodny z konstytucją, jednoznaczny i oczywisty, stosowanie innego rodzaju wykładni niż językowa

i dokonywanie jego głębszej analizy prawniczej jest zbędne.

Dodać należy, że treści zawarte w zdaniu odrębnym zgłoszonym do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, nie mogą stanowić podstawy do odmiennej interpretacji art.3 ust.3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych, podobnie jak orzecznictwo sądów administracyjnych w innych sprawach, choćby nawet o zbliżonych stanach faktycznych.

W tym stanie rzeczy, skoro organom administracji nie można zarzucić błędnej interpretacji prawa materialnego stanowiącego podstawę wydanych rozstrzygnięć ani naruszenia przepisów postępowania administracyjnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie na podstawie art.151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Nr 153, poz.1270 z późn.zm. ) skargę oddalił.

O wynagrodzeniu radcy prawnego orzeczono w oparciu o § 15 w związku

z § 14 ust.2 i § 2 ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego

z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z późn.zm.).