Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Machlejd, , Sędzia WSA Jarosław Stopczyński, Sędzia WSA Tadeusz Nowak (spr.), Protokolant Jakub Szczepkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2010 r. sprawy ze skargi Miejskiego Zakładu Komunalnego w P. Sp. z o.o. w P. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] listopada 2009 r. znak [...] w przedmiocie odmowy udzielenia zgody na odstępstwo od warunków technicznych jakim powinny odpowiadać pojazdy I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Ministra Infrastruktury na rzecz Miejskiego Zakładu Komunalnego w P. Sp. z o.o. w P. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2009r. Minister Infrastruktury na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.), art. 67 ust. 1 w związku z art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] sierpnia 2009 r., nie udzielającą odstępstwa od warunków technicznych dla samochodu ciężarowego z przeznaczeniem wywóz śmieci marki [...], typ/model [...], nr identyfikacyjny pojazdu [...] -,, w zakresie umieszczenia kierownicy po prawej stronie.

Minister Infrastruktury rozpatrując wniosek Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego o udzielenie odstępstwa od warunków technicznych dla samochodu ciężarowego z przeznaczeniem - wywóz śmieci, marki [...], typ/model [...], nr identyfikacyjny pojazdu [...], w zakresie umieszczenia kierownicy po prawej stronie stwierdził w uzasadnieniu, że warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu na drogach publicznych oraz w strefach zamieszkania, w tym w szczególności warunki techniczne tych pojazdów, określają przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003 r. Nr 32, poz. 262, z późn. zm.).

Zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003 r. Nr 32, poz. 262, z późn. zm.), kierownica w pojeździe o liczbie kół większej niż trzy, którego konstrukcja umożliwia rozwijanie prędkości przekraczającej 40 km/h, nie powinna być umieszczona po prawej stronie pojazdu.

Przepis art. 66 ust. 1 pkt 1 i 5 ww. ustawy podaje, że pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę, a także zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu.

Przedmiotowy pojazd jest samochodem specjalistycznym do opróżniania koszy ulicznych z kierownicą umieszczoną po prawej stronie, w którym kierowca jednoosobowo opróżnia kosze uliczne wysiadając bezpośrednio na chodnik.

Minister Infrastruktury zauważył, ze przy wykonywaniu swojej funkcji przedmiotowy pojazd będzie poruszał się po drogach parkowych, na których nie występuje regularny przepływ ruchu drogowego jednakże ,zdaniem organu, poza miejscami wykorzystania swojego osprzętu, pojazd ten będzie uczestniczył w normalnym ruchu na drogach publicznych. W przypadku pojazdu przeznaczonego do wywozu śmieci podstawową funkcją poza wykorzystaniem jego osprzętu, jest wykonywanie przebiegu związanego z przewożeniem odpadów komunalnych, dlatego też wykorzystanie pojazdu z kierownicą umieszczoną po prawej stronie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Organ stwierdził, że przedmiotowy pojazd samochodowy wyposażony w kierownicę po prawej stronie, przystosowany do ruchu lewostronnego, nie odpowiada żadnemu z przytoczonych powyżej przepisów. Oznacza to, że pojazd, który nie odpowiada wymaganym warunkom technicznym, zgodnie z art. 71 ust. 2 ww. ustawy nie może zostać dopuszczony do ruchu. Minister Infrastruktury, jako organ właściwy w sprawie, nie zezwolił zatem na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinien odpowiadać przedmiotowy pojazd we wnoszonym przez stronę zakresie.

W zaskarżonej decyzji z dnia [...] listopada 2009r. Minister Infrastruktury wskazał, że legitymacja prawna wynikająca z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) upoważnia Ministra Infrastruktury do zezwolenia w indywidualnych, uzasadnionych przypadkach na odstępstwo od warunków technicznych, ale nie zobowiązuje go do uwzględniania w całości wszystkich wnoszonych żądań. Użyte w art. 67 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie "Minister właściwy do spraw transportu może w indywidualnych, uzasadnionych przypadkach zezwolić na odstępstwo od warunków technicznych" jednoznacznie pozostawia sprawę decyzji zezwalającej na odstępstwo pojazdu od warunków technicznych wyłącznie do indywidualnej oceny Ministra z uwzględnieniem, iż udzielenie nie może powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wskazał również, że przy wydawaniu decyzji o odstępstwie od warunków technicznych bierze się pod uwagę ogólny interes społeczny wynikający z troski o właściwe zapewnienie ruchu drogowego, ochronę życia i zdrowia wszystkich uczestników tego ruchu. Słuszny interes strony w toku rozpatrywania o odstępstwo jest zestawiany z interesem społecznym wszystkich uczestników ruchu drogowego, zwłaszcza w zakresie bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych.

Wskazał również, że diagnosta przeprowadzający badanie techniczne wystawił zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym nr [...] z wynikiem negatywnym z uwagi na to, że w przedmiotowym pojeździe kierownica umieszczona jest po prawej stronie.

Minister ponownie podkreślił ,że przepis art. 67 ust 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym upoważnia Ministra Infrastruktury do wydawania indywidualnych zezwoleń na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy, jednakże odstępstwo nie może dotyczyć takich wymogów, których niespełnienie może stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego wskazując przy tym na stanowisko jakie zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 maja 1998 r. IISA296/98.

Miejskie Zakłady Komunikacyjne w P. wniosły skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podnosząc, że decyzja Ministra Infrastruktury jest chybiona i niezgodna z przepisami i normami unijnymi obowiązującymi w tym zakresie w krajach Unii Europejskiej.

Wyżej opisany samochód kupiony został w Niemczech , gdzie jeździł po drogach niemieckich 8 lat wykonując takie same czynności do jakich został zakupiony tj opróżniania koszy ulicznych w alejach i drogach parkowych części uzdrowiskowej. A więc z pewnością nie będzie rozwijać szybkości powyżej 40km/h gdyż wykonywana praca mijała by się z celem , kiedy kosze są w odstępie od siebie 100 150 mb a niekiedy odległości są nawet mniejsze. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż do bazy postojowej i przeładunkowej dla tegoż samochodu jest odległość około 500 m ( ul. [...]).

Samochód ten posiada kategorię bezpieczeństwa "E" co jest normą-certyfikatem międzynarodowym i do takich czynności nie powinno być przeszkód po jakiej stronie znajduje się kierownica.

Poza tym , w/w samochód spełnia wszelkie inne kryteria techniczne prawem wymagane i zdaniem skarżącego samochód do wywozu koszy parkowych nie stanowi żadnego zagrożenia dla uczestników ruchu drogowego , jak przedstawia to zaskarżona decyzja.

W związku z zarzutami strony skarżącej Minister Infrastruktury w odpowiedzi na skargę podtrzymał w całości swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu decyzji i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Przedmiotem rozpoznania przez Sąd była skarga na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] listopada 2009 r., utrzymującą w mocy decyzję tegoż organu z dnia [...] sierpnia 2009 r., którą nie zezwolono na odstępstwo od warunków technicznych, jakie powinien spełniać pojazd w zakresie umieszczenia kierownicy po prawej stronie.

Podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowił art. 66 ust. 1 pkt 1 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.), zgodnie z którym pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę oraz zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy, jak i łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu. Zgodnie z art. 67 wyżej cyt. ustawy Minister właściwy do spraw transportu może w indywidualnych, uzasadnionych przypadkach zezwolić na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy.

Jak wynika z treści art. 16 ust. 1 ustawy o ruchy drogowym, w Polsce kierującego pojazdem obowiązuje ruch prawostronny. Oznacza to obowiązek jazdy prawą stroną drogi, możliwie blisko prawej krawędzi jezdni. Umieszczenie kierownicy po prawej stronie w warunkach ruchu prawostronnego niewątpliwie ma wpływ na pogorszenie bezpieczeństwa na drodze, bowiem utrudnia, a niekiedy nawet uniemożliwia, bezpieczne wykonywanie podstawowych manewrów, jakimi są wyprzedzanie w ruchu drogowym, czy też manewru omijania. Praktyka wskazuje, iż przy wykonywaniu tego typu manewrów kierujący pojazdem obowiązany jest przed wyprzedzaniem upewnić się, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu. Bezpieczne wykonanie manewru wymusza obowiązek wysunięcia się pojazdem poza obrys pojazdu poprzedzającego celem obserwacji drogi przed tym pojazdem i określenia odległości od innych uczestników ruchu, ich prędkości i całokształtu warunków drogowych. Wiąże się to z koniecznością posiadania dostatecznego pola widzenia przez kierującego pojazdem wyprzedzającym, gdyż niejednokrotnie rodzi ryzyko zderzenia czołowego z pojazdem nadjeżdżającym z przeciwka. Wykonanie powyższych czynności przez kierowcę prowadzącego pojazd wyposażony w układ kierowniczy usytuowany po prawej stronie będzie wysoce utrudnione. Ponadto, jak zauważył organ, pojazd przystosowany do ruchu lewostronnego nie ma zapewnionego dostatecznego pola widzenia kierowcy w ruch prawostronnym z powodu nieodpowiedniego układu wycieraczek przedniej szyby. Kierując w ruch prawostronnym pojazdem do niego nieprzystosowanym z racji umiejscowienia kierownicy po prawej stronie, kierujący zmuszony jest do obserwacji drogi w zasadniczej jej części przez szybę pasażera, co nie zapewnia mu prawidłowego pola widzenia, ponieważ szyba ta za względu na układ wycieraczek nie jest w dostatecznie dużym zakresie oczyszczana.

Przedstawione powyżej okoliczności co do zasady przemawiałyby za niedopuszczanie do ruchu drogowego pojazdów mających umieszczoną kierownicę po prawej stronie, bowiem może to powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Wskazać również należy, że artykuł 30 TWE pozwala państwu członkowskiemu wprowadzić ograniczenia lub zakazy uzasadnione względami moralności i porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt lub ochrony roślin, ochrony majątku narodowego, posiadającego wartość artystyczną, historyczną lub archeologiczną, lub też ochrony własności przemysłowej i handlowej. Zatem państwa członkowskie nie są pozbawione całkowicie możliwości stosowania pewnych ograniczeń lub zakazów w przywozie, wywozie oraz tranzycie towarów obcego pochodzenia. Zauważyć należy, iż ustawodawstwo unijne nie przewiduje obowiązku wdrożenia jednolitych procedur wykonywania badań technicznych, a każde państwo należące do Wspólnoty może zachować odrębne uregulowania mające na celu zapewnienie lub poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Istotne także przy tym jest, że producenci aut przeznaczonych na rynek danego państwa (państw) muszą uwzględniać uwarunkowania wynikające z ustawodawstwa krajowego, co wiąże się z kwestią homologacji pojazdów i dopuszczenia ich do obrotu.

Zgodnie z art. 67 ust. 1 powołanej wyżej ustawy minister właściwy do spraw transportu może w indywidualnych, uzasadnionych przypadkach zezwolić na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy. Oznacza to, że:

1) wydanie zezwolenia na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy, należy do kompetencji ministra właściwego do spraw transportu,

2) minister może udzielić stosownego zezwolenia, o którym tutaj mowa, a więc decyzja ministra w tej sprawie ma charakter uznaniowy,

3) aby decyzja ministra nie miała charakteru dowolnego organ ten powinien określić kryteria jej wydania, pamiętając w szczególności o tym, że wydanie tego rodzaju decyzji może dotyczyć wyłącznie przypadków indywidualnych (a więc np. nie całej określonej klasy pojazdów) i wymaga uzasadnienia.

W literaturze przedmiotu (R. A. Stefański, Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, LEX, 2008, wyd. III, komentarz do art. 67 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, stan prawny na dzień 10 kwietnia 2008 r.) podkreśla się m.in., że wyrażenie zezwolenia na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy może nastąpić w uzasadnionych wypadkach indywidualnych, ale nie może mieć charakteru generalnego; najczęściej może chodzić o pojazdy używane do celów specjalnych, sprowadzane w niewielkich ilościach. Za trafne uznano też stanowisko NSA, że "Odstępstwo nie może dotyczyć takich wymogów, których niespełnienie może stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego. W myśl art. 67 ust. 1 ustawy z 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Minister Transportu i Gospodarki Morskiej (obecnie Minister Infrastruktury) tylko w uzasadnionych przypadkach może zezwolić na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy (wyrok NSA z dnia 26 maja 1998 r., II SA 296/98, LEX nr 41339).

W ocenie Sądu, analizowana pod tym kątem skarga, w świetle przedstawionego w sprawie stanu faktycznego zasługuje jednak na uwzględnienie, albowiem dotyczy pojazdu niewielkiego przystosowanym do określonego trybu działania przy jednoosobowej obsłudze pojazdu, a decyzja organu niewątpliwie ma charakter uznaniowy oczywiście przy założeniu wszystkich opisanych wyżej zasad związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Zauważyć należy, że przedmiotowy pojazd jest przystosowany do prac komunalnych, załadunku i przewozu śmieci a więc poza miejscami wykorzystania swojego osprzętu, przedmiotowy pojazd będzie sporadycznie uczestniczył w normalnym ruchu na drogach publicznych. Jak wynika z załączonych do skarg zdjęć pojazd ten jest stosunkowo niewielki i jest tak skonstruowany by jedna osoba(kierowca) mogła wyjść z samochodu bezpośrednio na chodnik, opróżnić kosz ze śmieciami i wejść do samochodu bezpośrednio z chodnika.

Mając więc na uwadze zarzuty skargi, Sąd, po dokonanej analizie stanu faktycznego sprawy przez pryzmat obowiązujących w omawianym zakresie przepisów prawa, a w szczególności art. 67 ust. 1 powołanej wyżej ustawy , widzi konieczność ponownego rozpoznać wniosku Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego pod kątem zabezpieczenia zarówno interesu społecznego jak i słusznego interesu strony (art., 7 K.p.a. ) z uwagi na specyfikę tego pojazdu oraz fakt, że pojazd będzie poruszał się po drogach parkowych, na których nie występuje regularny przepływ ruchu drogowego. Zdaniem Sądu w tym określonym przypadku organ winien przeanalizować czy istnieje rzeczywiste zagrożenie tego pojazdu dla bezpieczeństwa ruchu drogowego w miejscowości uzdrowiskowej.

Zważywszy powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt.1 lit.c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.