Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Popowska Sędziowie NSA Grażyna Radzicka (spr.) NSA Paweł Miładowski Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Frankowska po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 14 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi Burmistrza Miasta na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie opłat za czynności nadzoru sanitarnego oddala skargę /-/ P.Miładowski /-/ B.Popowska /-/ G.Radzicka

IV SA/Po 478/07

U Z A S A D NI E N I E

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny decyzją nr [...] z dnia [...] marca 2007 r. na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (tj. z 2000 r. nr Dz. U. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) w związku z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tj. z 2006 r. Dz. U. nr 122 poz. 851 z późn. zm.) ustalił opłatę dla Urzędu Miejskiego w W. w wysokości 62,37 zł.

W uzasadnieniu wyjaśniono, że opłatę wymierzono w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego za czynności związane z uzgodnieniem, na etapie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji polegającej na budowie ulicy Piaskowej w W. oraz budowie ulicy Ks. Zenona Willi w W. (działki nr [...],[...],[...],[...]) ze wszystkimi niezbędnymi łącznikami i dojściami do budynków.

Jako podstawę prawną organ poza przytoczonym wyżej art. 36 ustawy o PIS wskazał również rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 lutego w sprawie opłat za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane przez organy PIS (Dz. U. z 2004 nr 20, poz. 193).

Odwołanie od decyzji w imieniu Gminy W. złożył Burmistrz Miasta W. W ocenie odwołującego uzgodnienia do jakich jest zobowiązany Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny na podstawie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2006 nr 129, poz. 902) nie są związane ze sprawowaniem bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przewidzianego w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zdaniem odwołującego w przedmiotowej sprawie, uzgodnienia dotyczące budowy drogi, polegały na akceptacji zamierzenia w oparciu o przedstawioną przez inwestora charakterystyką przedsięwzięcia, które mogą być zaplanowane, zaprojektowane i wykonane zgodnie z przepisami wykonawczymi do prawa budowlanego, a konkretnie z rozporządzeniem MTiGM z 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Odwołujący zarzucił, że stwierdzenia zawarte w Postanowieniach Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego z dnia [...].02.2007 r. nr [...] i nr [...] są jedynie potwierdzeniem ustawowych obligatoryjnych wymogów budowlanych przewidzianych w rozporządzeniu dla dróg. Na potwierdzenie przedstawionych racji w odwołaniu Burmistrz W. przywołał orzeczenie II SA/Bk 15/06 WSA w Białymstoku.

W wyniku rozpoznania odwołania Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny decyzją z dnia [...] 04.2007 r. nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Organ odwoławczy stwierdził, że zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 Nr 122 poz. 851 ze zmianami) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają obowiązek pobierania opłat w wysokości kosztów ich wykonania za czynności w związku ze sprawowaniem zapobiegawczego nadzoru sanitarnego.

Wysokość opłat ustala się na podstawie bezpośrednich i pośrednich kosztów poniesionych w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w W. na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 04.02.2004 r. w sprawie opłat za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U z 2004 r. nr 20, poz. 193).

Opłaty ponosi osoba lub jednostka organizacyjna zobowiązana do przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych. W rozpatrywanym przypadku jest nią Urząd Miejski w W. i wbrew zarzutom podniesionym w odwołaniu, zdaniem organu odwoławczego uzgodnienia dokumentacji wynikające z art. 57 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. nr 129, poz. 902 ze zmianami) należą do zakresu zadań w działalności organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej wykonywanych w ramach czynności związanych ze sprawowaniem zapobiegawczego nadzoru sanitarnego (art. 1 pkt. 1 i art. 3 pkt. 2a ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 Nr 122 poz. 851 ze zmianami), za które pobierane są opłaty.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Gmina W. - działająca przez Burmistrza Miasta W. zarzuciła organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 36 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy - rozporządzenia Ministra Zdrowia z 4 lutego 2004 r. w sprawie opłat za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej (DZ. U. nr 20 poz. 193) w postępowaniu przewidzianym w art. 57 i dalszych ustawy z dnia 27.09.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U., nr 62 poz. 627 ze zm.).

Podtrzymując zarzuty podniesione w odwołaniu skarżąca zarzuciła, że w żaden sposób, w postanowieniach PPIS w W. z dnia [...].02.2007 r., nie sposób odnaleźć stanowiska PPIS w W., które nie wynikałyby wprost z ustaw - czy to prawo budowlane, czy też z ustawy o odpadach, a które uzasadniałyby co do zasady naliczenie opłaty za uzgodnienia. W konkluzji skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę organ administracyjny wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania w/g norm przepisanych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga nie ma uzasadnionych podstaw.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 Nr 122 poz. 851 ze zm.) za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w związku ze sprawowaniem bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego pobiera się opłaty w wysokości kosztów ich wykonania, z zastrzeżeniem ust. 2. Opłaty ponosi osoba lub jednostka organizacyjna obowiązana do przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych.

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko uregulowano w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2006 nr 129 poz. 902). W przedmiotowej sprawie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w W. w ramach uprawnień przewidzianych w art. 57 ustawy Prawo ochrony środowiska, uzgadniał warunki realizacji przedsięwzięcia w postaci budowy: ulicy Piaskowej oraz ulicy Ks. Zenona Willi w W., na wniosek organu - Burmistrza Miasta W. - uprawnionego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 48 ust. 1).

Od strony proceduralnej współdziałanie organów reguluje art. 106 kpa i oznacza to, że w postępowaniu występuje organ administracji publicznej, który rozstrzyga sprawę administracyjną w drodze decyzji, drugi zaś jest organem, od którego organ administracji publicznej jest obowiązany uzyskać stanowisko w sprawie administracyjnej. Istotą sporu w niniejszej sprawie jest to iż zdaniem skarżącej Gminy W. czynność dokonywana przez organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach art. 106 k.p.a. nie może być traktowana jako sanitarny nadzór zapobiegawczy w szczególności, że postanowienia w swej treści zawierają zalecenia wynikające wręcz z ustawy prawo budowlane czy też ustawy o odpadach, a w efekcie uzgodnienie polegało na akceptacji zamierzeń inwestora.

Zdaniem Sądu pogląd ten nie jest uzasadniony, a skład orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 maja 2007 r. II OSK 1944/06 (vide: Orzecznictwo NSA i WSA zeszyt 4 poz. 67), że to czy określona działalność powinna być zaliczona do sanitarnego nadzoru zapobiegawczego, nie jest zależne od tego, czy działalność ta jest wykonywana wyłącznie w ramach samodzielnych uprawnień organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej do załatwienia konkretnej sprawy, czy też jest wykonywana w ramach współdziałania z innym organem uprawnionym do załatwienia sprawy. Powyżej przytoczone orzeczenie NSA znalazło również aprobatę w kolejnym orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 kwietnia 2008 r. II OSK 366/07 zawierające analizę charakteru opłat z tytułu bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wykonywanego przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Składowi rozstrzygającemu niniejszą sprawę znane są odmienne orzeczenia i poglądy w nich wyrażone np. II SA/Kr 1274/07 z 15.02.2008; III SA/Gd 198/06; II SA/Bk 15/06 jednakże stanowisko wyrażone w nich nie uzyskało aprobaty składu rozstrzygającego sprawę. Ubocznie należy jedynie zauważyć, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w orzeczeniu z 22.04.2008 r. pod sygn. II SA/Bk 184/08 odszedł od koncepcji m. in. prezentowanej w wyroku II SA/Bk 15.06.

Odnosząc się do konkretnie rozstrzyganej sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że ustaloną opłatę w decyzji będącej przedmiotem skargi ustalono za wydanie opinii - uzgodnienia w postaci dwóch postanowień z [...].02.2007 r. nr [...];[...], a decyzja nr [...] z [...] Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w W. wymierzająca opłatę wskazuje wyraźnie, że koszty bezpośrednie to czas opracowania opinii x stawka godzinowa x ilość osób opracowujących opinię, a także wskazuje koszty pośrednie.

Skoro więc czynności podjęte przez Powiatowy Inspektorat Sanitarny w W. (kontrola i analiza dokumentacji) zawierają się w katalogu "innych czynności związanych z nadzorem zapobiegawczym" i znajdują uzasadnienie i podstawę prawną w § 3; 4; 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 4 lutego 2004 r. w sprawie opłat za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2004 r. nr 20 poz. 193), to nie ma podstaw, do zarzutu, że naliczono opłatę wyłącznie za wydanie postanowień w sprawie, bowiem postanowienia te zapadły dopiero po wykonaniu czynności przez pracownika organu - Państwowego Powiatowego Inspektora w W., który przedstawioną dokumentację sprawdził. To, że przeanalizowana dokumentacja uzyskała pozytywną opinię, nie znaczy, że PPI w W. nie mógł wyrazić zaleceń, które znajdują odzwierciedlenie w przepisach prawa budowanego, czy ustawy o odpadach.

Skoro więc w niniejszej sprawie orzeczono o opłacie za uzgodnienia i określono jakie czynności wykonywane były przez organ, przy czym kontrola i analiza dokumentacji są podstawowymi czynnościami nadzoru zapobiegawczego, bez których postępowanie w sprawie wydania opinii o uzgodnieniu warunków realizacji przedsięwzięcia nie byłoby w ogóle możliwe - skargę Gminy W. należało oddalić.

Z tych względów na zasadzie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153 poz., 1270 ze zm.) orzeczono jak w sentencji wyroku.

Natomiast wniosek pełnomocnika organu o zwrot kosztów postępowania należało uznać za bezprzedmiotowy, gdyż przed sądami administracyjnymi I instancji nie jest możliwe zasądzenie kosztów postępowania na rzecz organu (którego działanie lub bezczynność były przedmiotem skargi) od skarżącego w przypadku oddalenia skargi (art. 199 i 200 p.p.s.a.).

/-/P. Miładowski /-/B. Popowska /-/G. Radzicka

Za nieobecnego sędziego

/-/G. Radzicka

KB/