Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Skoro rolę operatora wyznaczonego na lata 2016 – 2025 pełni Poczta Polska S.A., to nadanie przesyłki u operatora innego niż ten podmiot skutkuje zachowaniem terminu dopiero wówczas, gdy przed upływem terminu przesyłka wpłynie do organu. Inaczej rzecz ujmując, w takiej sytuacji zachowanie terminu ocenia się nie według daty nadania przesyłki, a według daty wpływu do organu.

Niepoinformowanie strony postępowania o prawie ubiegania się o przywrócenie terminu nie może ubezskutecznić ustalenia, że terminowi uchybiono.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.), Sędziowie sędzia NSA Mieczysław Markowski, sędzia WSA Mirosław Wincenciak, Protokolant st. sekretarz sądowy Anna Makal, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 lipca 2016 r. sprawy ze skargi H. J. N. na postanowienie Wojewody P. z dnia [...] marca 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania od decyzji o wymeldowaniu z pobytu stałego oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] lutego 2016 r. znak [...], wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta B., orzeczono o wymeldowaniu H. J. N. z pobytu stałego przy ul. S. [...] w B.

Decyzja została doręczona H. N. w dniu 3 lutego 2016 r. Ze zwrotnego potwierdzenia odbioru wynika, że korespondencję odebrała osoba upoważniona.

H. N. złożył w dniu 18 lutego 2016 r. odwołanie od decyzji z dnia [...] lutego 2016 r. Wskazał, że nie zgadza się z wydanym rozstrzygnięciem, gdyż w jego ocenie jest ono szkodliwe społecznie. Od 2011 r. jest osobą bezdomną, nie jest w stanie zameldować się w innym miejscu niż lokal socjalny otrzymany z zasobów mieszkaniowych Urzędu Miasta B. Wyjaśnił, że zadłużenie ciążące na lokalu nie powstało z jego winy, bowiem od 2011 r. nie mieszka w tym lokalu. Pozostały tam jego rzeczy osobiste, które częściowo były wynoszone bez jego wiedzy i zgody. Zadeklarował, że po zakończeniu egzekucji komorniczej i spłaceniu zaległego czynszu przez osoby faktycznie korzystające z mieszkania osobiście dokona wymeldowania.

Postanowieniem z dnia [...] marca 2016 r. Wojewoda P. stwierdził, że powyższe odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu. Decyzja pierwszoinstancyjna została doręczona odwołującemu się w dniu 3 lutego 2016 r., zatem czternastodniowy termin do wniesienia odwołania upłynął z dniem 17 lutego 2016 r. i do tego dnia środek zaskarżenia powinien być nadany w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe. Operatorem wyznaczonym jest obecnie Poczta Polska S.A. zgodnie z decyzją Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 30 czerwca 2015 r. Jeżeli zaś odwołanie jest wysyłane za pośrednictwem innego operatora np. InPostu, to datą złożenia odwołania jest jego wpływ do organu administracji publicznej. Jak ustalił organ odwoławczy, H. N. nadał przesyłkę listową z odwołaniem w dniu 16 lutego 2016 r., ale za pośrednictwem operatora InPost i wpłynęła ona do Kancelarii Ogólnej Urzędu Miejskiego w B. dopiero w dniu 18 lutego 2016 r. Odwołanie zostało zatem złożone z jednodniowym uchybieniem terminu. Nie wynika też z niego, by strona ubiegała się o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania.

Skargę na powyższe postanowienie złożył do sądu administracyjnego H. N. Zarzucił naruszenie art. 9 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej jako k.p.a.) tj. zasady informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków. Jak wskazał, w decyzji z dnia [...] lutego 2016 r. organ nie pouczył go o treści art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. (o konieczności wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem operatora wyznaczonego), co wyczerpywałoby znamiona zasady informowania z art. 9 k.p.a. Podobnie w piśmie z dnia 22 lutego 2016 r., informującym o przekazaniu akt sprawy do organu odwoławczego, nie było informacji o uchybieniu terminu, nie był zatem poinformowany o możliwości ubiegania się o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Jak wyjaśnił, "w żadnych środkach masowego przekazu nie usłyszał i nie przeczytał, że PGP Polska Grupa Pocztowa działa tylko w stosunku do Urzędu Miejskiego na innych prawach". W ocenie odwołującego się, odwołanie zostało wniesione z zachowaniem terminu 14-dniowego od daty otrzymania decyzji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Wskazał, że w decyzji pierwszoinstancyjnej znalazło się prawidłowe pouczenie o prawie wniesienia odwołania, zaś organ nie jest uprawniony oceniać wystąpienie zawinienia strony w uchybieniu terminu, zwłaszcza gdy strona nie żąda jego przywrócenia.

W piśmie z dnia 21 lipca 2016 r. ustanowiony na zasadach prawa pomocy pełnomocnik Skarżącego zarzucił: naruszenie art. 9 k.p.a. poprzez niepouczenie strony, że wniesienie odwołania za pośrednictwem podmiotu innego niż operator wyznaczony Poczta Polska będzie skutkowało uchybieniem terminu; naruszenie art. 58 w związku z art. 57 k.p.a. poprzez brak pouczenia Skarżącego o możliwości złożenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia odwołania. Pełnomocnik wskazał, że niepouczenie o treści art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. nie może wywoływać wobec strony negatywnych skutków prawnych. Zwrócił uwagę, że pouczenie o tym, że operatorem wyznaczonym jest Poczta Polska i nadanie pisma za jego pośrednictwem skutkuje zachowaniem terminu, znajduje się w pismach z WSA w Białymstoku. Skoro zatem organy zaniedbały powyższego pouczenia, to rażąco naruszyły art. 9 k.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała oddaleniu.

Przedmiotem kontroli jest postanowienie stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania wydane na podstawie art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym to przepisem organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne. Stosownie zaś do treści art. 129 § 1 i 2 k.p.a. odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.

Z akt administracyjnych sprawy niniejszej wynika, że decyzja organu pierwszej instancji z dnia [...] lutego 2016 r. została doręczona pod adresem wskazanym przez Skarżącego w dniu 3 lutego 2016 r. (k. 134 akt adm.), zaś przesyłkę odebrała – jak wskazał doręczyciel - "osoba upoważniona" (podpisana z imienia i nazwiska). Okoliczności doręczenia mającego miejsce w dniu 3 lutego 2016 r., jak i upoważnienia osoby podpisanej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru Skarżący nie kwestionował. W konsekwencji termin wniesienia odwołania upływał w dniu 17 lutego 2016 r. (środa). Środek zaskarżenia wpłynął do organu pierwszej instancji w dniu 18 lutego 2016 r. Z koperty, w której odwołanie wysłano, wynika że odwołanie nadano w dniu 16 lutego 2016 r. za pośrednictwem doręczyciela InPost.

Zgodzić się należy z organem odwoławczym, że w powyżej opisanej sytuacji datą wniesienia odwołania jest data jego wpływu do organu pierwszej instancji tj. 18 lutego 2016 r., co skutkuje ustaleniem wniesienia odwołania z jednodniowym uchybieniem terminu i koniecznością wydania postanowienia na podstawie art. 134 k.p.a. (stwierdzającego uchybienie terminu do wniesienia odwołania).

Zgodnie z art. 57 § 2 pkt 5 k.p.a. termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe. Skutki zaś nadania pisma u operatora innego niż wyznaczony wypracowało orzecznictwo. Wskazuje się w nim, że w przypadku nadania przesyłki u operatora pocztowego niebędącego operatorem wyznaczonym, czynność złożenia odwołania uważa się za dokonaną w dacie wpływu pisma do organu, nie zaś w dacie nadania przesyłki (vide np. wyrok z dnia 30 marca 2016 r., I SA/Po 1791/15; z dnia 28 kwietnia 2015 r., I SA/Rz 227/15, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl, powoływanej dalej w skrócie jako CBOSA).

Zgodnie z art. 178 ust. 1 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1529 ze zm.) Poczta Polska S.A. pełniła obowiązki operatora wyznaczonego w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy tj. do dnia 31 grudnia 2015 r. Zgodnie jednak z decyzją Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 30 czerwca 2015 r. nr DRP.WKP.710.2.2015.26,27, wydaną na podstawie art. 71 ust. 1 w związku z ust. 3 i 4 Prawa pocztowego, Poczta Polska S.A. została wybrana operatorem wyznaczonym do świadczenia usług powszechnych na lata 2016-2025, z dniem rozpoczęcia wykonywania tego obowiązku od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2025 r. (decyzja dostępna na stronie https://www.uke.gov.pl).

Powyższe oznacza, że skoro rolę operatora wyznaczonego na lata 2016 – 2025 pełni Poczta Polska S.A., to nadanie przesyłki u operatora innego niż ten podmiot skutkuje zachowaniem terminu dopiero wówczas, gdy przed upływem terminu przesyłka wpłynie do organu. Inaczej rzecz ujmując, w takiej sytuacji zachowanie terminu ocenia się nie według daty nadania przesyłki, a według daty wpływu do organu.

Zauważyć należy, że Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w dniu 19 października 2015 r. w sprawie sygn. akt I OPS 1/15 podjął uchwałę z której wynika, że oddanie przed upływem przewidzianego prawem terminu pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej innego operatora niż operator wyznaczony w rozumieniu art. 178 ust. 1 Prawa pocztowego nie skutkuje zachowaniem terminu w sytuacji, gdy pismo dostarczono sądowi po jego upływie (uchwała dostępna w CBOSA). Co prawda uchwała ta odnosi się do procedury sądowoadministracyjnej, jednakże z uwagi na identyczne brzmienie art. 83 § 3 p.p.s.a. oraz art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. jej treść można wprost odnieść do sytuacji jaka ma miejsce w sprawie niniejszej.

Reasumując, nadanie przez Skarżącego odwołania u operatora innego niż wyznaczony (Poczta Polska) skutkować musiało oceną zachowania terminu do wniesienia odwołania według daty wpływu do organu a nie według daty nadania przesyłki u operatora. Ta zaś w sprawie niniejszej wskazuje, że odwołanie było spóźnione.

Odnośnie zarzutów niepouczenia Skarżącego przez organy administracji o treści art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. oraz różnicach związanych ze skutkami prawnymi nadawania korespondencji u poszczególnych operatorów wskazać należy, że nie mogą one odnieść zamierzonego skutku.

Przede wszystkim organ odwoławczy stwierdzając fakt wniesienia odwołania z uchybieniem terminu jest zobowiązany stwierdzić to uchybienie wydając postanowienie na podstawie art. 134 k.p.a.

Po wtóre, okoliczności podnoszone w skardze a dotyczące przyczyn spóźnienia nie mogą być rozpatrywane w sprawie ze skargi na postanowienie o stwierdzeniu uchybienia terminu, ale powinny być rozpoznane w sprawie o przywrócenie terminu. Po trzecie, Skarżący nie składał wraz z odwołaniem wniosku o przywrócenie terminu do jego wniesienia, zatem organ nie miał obowiązku rozważania czy przyczyny spóźnienia były zawinione przez stronę czy też nie. Do przyczyn tych zaś należy niepouczenie strony o treści art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. zgodnie z art. 9 k.p.a., jednakże – co jeszcze raz należy podkreślić – rozważanie przyczyn spóźnienia w kontekście zawinienia strony bądź też nie, jest elementem innego postępowania niż obecnie kontrolowane, bo postępowania o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej.

Inaczej rzecz ujmując, niepoinformowanie strony postępowania o prawie ubiegania się o przywrócenie terminu (co Skarżący formułuje jako naruszenie art. 9 k.p.a.) nie może ubezskutecznić ustalenia, że terminowi uchybiono. W sprawie niniejszej to uchybienie terminu jest przedmiotem sporu między organem a Skarżącym, a nie są tym przedmiotem okoliczności, z powodu których do uchybienia doszło.

Zdaniem Sądu, w sprawie niniejszej, której przedmiotem jest stwierdzenie uchybienia terminu do wniesienia odwołania, przepisy prawa tj. art. 134 k.p.a. oraz zarzucone w skardze nie zostały naruszone, co zobowiązywało Sąd do oddalenia skargi.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.