Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Dąbrowska, Sędziowie WSA Ewa Grochowska-Jung, Anna Mierzejewska (spr.), Protokolant starszy sekretarz sądowy Sylwia Mikuła, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015 r. sprawy ze skargi A. W. na niewykonanie przez Przewodniczącego Zespołu do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 października 2014 r. sygn. akt II SAB/Wa 125/14 - oddala skargę -

Wyrokiem z dnia 17 października 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygn. akt II SAB/Wa 125/14 zobowiązał Przewodniczącego Zespołu do spraw wyjaśnienia opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem do rozpatrzenia wniosku A. W. z dnia [...] stycznia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podał, że wnioskiem z dnia [...] stycznia 2014 r. A. W. zwrócił się do Przewodniczącego Zespołu do Spraw wyjaśnienia opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem o udostępnienie informacji w zakresie:

1. Kto z imienia i nazwiska, określił wartość przeciążenia która znajduje się w tzw. Raporcie Milera?

2. Kim jest ta osoba, chodzi o informacje natury zawodowej - co za specjalista, gdzie pracuje, jaki ma dorobek naukowy, etc.?

3. Kiedy, w jaki sposób i na jakiej podstawie ta osoba określiła wartość przeciążenia, która znalazła się w tzw. Raporcie Millera?

Udzielenia informacji domagał się poprzez "przekazanie kopii dokumentów, które potwierdzają określenie wartości przeciążenia, która znalazła się w tzw. raporcie Millera".

W odpowiedzi, Przewodniczący Zespołu w dniu [...] stycznia 2014 r. poinformował wnioskodawcę, że badanie wypadku lotniczego, o którym mowa w zapytaniu prowadzone było przez zespół specjalistów wchodzących w skład Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Cywilnego, a pełny wykaz nazwisk znajduje się na stronie internetowej [...].

Wyjaśnił także, że rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 maja 2004 r. w sprawie organizacji oraz zasad funkcjonowania Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego jednoznacznie wskazuje, że działalność Komisji prowadzona podczas badania zdarzenia lotniczego ma charakter niejawny i to zarówno w trakcie tego procesu jak i po jego zakończeniu, w żadnym bowiem fragmencie nie ma stwierdzenia, które wskazywałoby na to, że ochrona ta dotyczy jedynie czasu, w którym prowadzone jest badanie zdarzenia. Poinformowano także, że zgodnie z § 14a pkt 4 rozporządzenia Prezes Rady Ministrów podejmuje decyzję w przedmiocie udzielania informacji o przebiegu i rezultatach badań prowadzonych przez Komisję, oraz że raport został opublikowany wraz z załącznikami, z wyłączeniem załącznika nr 7 (tzw. Załącznika medycznego) z którym mogły zapoznać się jedynie rodziny lub ich przedstawiciele, gdyż materiał ten został włączony do akt śledztwa prokuratorskiego.

W dniu [...] stycznia 2014 r. wnioskodawca otrzymał od Przewodniczącego Zespołu kolejną odpowiedź podtrzymującą stanowisko wyrażone w odpowiedzi z dnia [...] stycznia 2014 r. W piśmie dodatkowo wskazano, że zakres informacji określonych we wniosku z [...] stycznia 2014 r. wykracza poza kompetencje Zespołu, który został upoważniony jedynie do wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności zaistnienia katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem, a nie podejmowania decyzji w zakresie udostępnienia informacji z prowadzonego badania. Wyjaśnianie treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy prowadzone jest jedynie w oparciu o materiały opublikowane i udostępnione Zespołowi i tylko w zakresie udzielonej w tym obszarze zgody na upublicznienie. Zakres żądanej informacji nie obejmuje tego obszaru.

Pismem z dnia 25 stycznia 2014 r. A. W. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Przewodniczącego Zespołu do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem.

Dalej Sąd podał, że nie budzi wątpliwości, że materiały wytworzone przez Komisję Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego powołaną do zbadania zdarzenia lotniczego zaistniałego dnia 10 kwietnia 2010 r. w rejonie Lotniska Smoleńsk Północny stanowią informację publiczną. Organ wskazał w odpowiedzi na skargę, iż wykonując upoważnienie Prezesa Rady Ministrów, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów J. C. wyraził zgodę na wykorzystanie materiałów zgromadzonych przez KBWLLP przez Zespół do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem powołany zarządzeniem nr [...]Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] kwietnia 2013 r., z wyłączeniem udostępnienia wyników badań okoliczności i przyczyn tego zdarzenia lotniczego.

Artykuł 4 ust. 1 ustawy stanowi, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: organy władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (zakres podmiotowy stosowania ustawy).

Do ustalenia, czy określony podmiot może być zobowiązany do udzielenia informacji na podstawie wskazanej ustawy konieczne jest zbadanie istnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze, czy jest to podmiot wykonujący zadania publiczne, po drugie, czy w ramach wykonywania powierzonych mu zadań publicznych może wytwarzać lub pozyskiwać informację publiczną.

Zespół, o którym mowa, powołany został zarządzeniem nr [...] Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] kwietnia 2013 r. na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, jest organem pomocniczym Prezesa Rady Ministrów ( § 1 ust. 2).

Stosownie do § 2 zarządzenia, do zadań Zespołu należy w szczególności:

1. analiza i wyjaśnienie opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem,

2. współpraca z organami i instytucjami państwowymi oraz innymi podmiotami posiadającymi wiedzę i informacje na temat przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem,

3. wsparcie merytoryczne w zakresie wiedzy eksperckiej podczas konferencji i seminariów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem organizowanych lub współorganizowanych przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów.

W skład zespołu wchodzą: przewodniczący, wiceprzewodniczący, członkowie i sekretarz - wyznaczony pracownik Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Zgodnie z § 6 ust. 1 zarządzenia Zespół podejmuje decyzje w formie uchwał na posiedzeniach albo w trybie obiegowym. Stanowiska Zespołu są przedstawione przez przewodniczącego Zespołu albo upoważnionego członka Zespołu.

Z powyższego wynika, iż Zespół wykonuje czynności w ramach powierzonych mu zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów zadań publicznych i w ramach tych zadań dysponuje informacją publiczną, a zatem jest on podmiotem w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zespół choć jest organem pomocniczym Prezesa Rady Ministrów, jest podmiotem wyposażonym w samodzielne kompetencje mające charakter zadania publicznego, w tym podejmowania decyzji w formie uchwał.

Sąd wskazał, że przewodniczący Zespołu jest odpowiedzialny za udostępnienie informacji publicznej lub odmowę jej udostępnienia.

Okoliczność, iż żądana przez wnioskodawcę informacja stanowi informację publiczną nie przesądza jeszcze o obowiązku jej udostępnienia (organ ma rozpatrzyć wniosek bądź przez udzielenie stosownej informacji, bądź wydanie decyzji o odmowie. Podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej mogą ograniczyć dostęp do żądanej informacji publicznej (art. 5 ustawy). Jednakże, jeżeli organ odmawia udostępnienia informacji publicznej, to ma tego dokonać w procesowej formie decyzji administracyjnej.

Skoro skarżący nie otrzymał żądanej informacji oraz w sprawie nie doszło do wydania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia żądanych dokumentów to organ pozostaje w bezczynności. Stwierdzona w niniejszej sprawie bezczynność nie ma jednak postaci kwalifikowanej, albowiem podmiot zobowiązany nie pozostawił wniosku strony bez rozpoznania, lecz błędnie zakwalifikował żądanie skarżącego

W dniu 16 lutego 2015 r. A.W. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 października 2015 r. wraz z wnioskiem o wymierzenie grzywny stosownie do treści art. 154 § 1 ust. 6 p.p.s.a.

W uzasadnieniu skargi podał, że przedmiotowy wyrok stał się prawomocny oraz został skutecznie doręczony wraz z uzasadnieniem zarówno do skarżącego, jak i do strony przeciwnej. Zostały spełnione przesłanki określone w art. 154 § 1 polegające na wezwaniu organu do wykonania wyroku. Przewodniczący Zespołu do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem został zobowiązany do podjęcia czynności w zakresie udostępnienia bądź wydania decyzji odmawiającej dostępu do informacji "kto, kiedy i w jaki sposób określił wartość przeciążenia, która znalazła się w tzw. raporcie Millera", której udostępniania zażądałem wnioskiem z dnia [...] stycznia 2014 r.

Postępowanie toczące się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie potwierdziło, że Przewodniczący jest w posiadaniu żądanej informacji, natomiast nie udostępnił żądanej informacji. Powodem nieudostępnienia informacji publicznej było, zgodnie z jego stanowiskiem przedstawionym Sądowi, a co w rezultacie przez Sąd zostało zakwestionowane, że nie ma on legitymacji do udostępnienia informacji. Na żadnym etapie postępowania nie wskazywał, że nie jest w jej posiadaniu.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu odpowiedzi na skargę organ podał między innymi, że prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wraz z aktami sprawy której dotyczy skarga wpłynął do organu w dniu 13 stycznia 2015 r., zatem termin wykonania wyroku upływał w dniu 27 stycznia 2015 r. Już w dniu 23 stycznia 2015 r. wyrok został wykonany, a skarżącemu udzielono informacji, że zespół żądanej informacji nie posiada. Jak wskazują reakcje skarżącego i następcza korespondencja do organu odpowiedź taka nie jest dla skarżącego satysfakcjonująca, skoro skarżący kieruje do organu "wezwanie do usunięcia naruszenia prawa". Odpowiadając na to wezwanie, a kierując się stanowiskiem judykatury, najdobitniej wyrażonym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2012 r., sygn. akt I OSK 156/12 wyjaśniono przyczyny, dla jakich organ informacji nie posiada i nie może jej posiąść w zakresie żądanym przez wnioskodawcę (skarżącego w niniejszej sprawie). Wyjaśniono mianowicie, że przedmiotem wyroku Sądu, nie była kwestia czy Zespół jest w posiadaniu informacji objętych wnioskiem, stwierdzono jedynie, że informacje objęte wnioskiem stanowią informację publiczną.

Wyszczególniając zakres zadań Zespołu, zgodnie z § 2 zarządzenia nr [...] Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] kwietnia 2013 r., poinformowano skarżącego, że Zespół nie jest upoważniony do udostępnienia materiałów innych niż te, które zostały już udostępnione opinii publicznej, a zakres takiego działania Zespołu uzasadniony jest przepisami prawa z daty upublicznienia raportu Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, która zajmowała się badaniem katastrofy samolotu TU -154 M. Poinformowano także skarżącego, że Komisja funkcjonowała w oparciu o przepisy rozporządzenia MON z dnia 26 maja 2004 r. w sprawie organizacji oraz zasad funkcjonowania Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, a udostępniania wyników badań KBWLLP dotyczył ówcześnie przepis szczególny § 14a ust. 4, zgodnie z którym Prezes Rady Ministrów podejmuje decyzje w przedmiocie udzielania informacji o przebiegu i rezultatach badań prowadzonych przez Komisję, gdyż badanie dotyczyło zdarzenia, o którym mowa w § 2 ust. 2a rozporządzenia, czyli wypadku lub poważnego incydentu lotniczego zaistniałego z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu lub Prezesa Rady Ministrów. Zatem zgodnie z przepisami obowiązującymi w czasie badania przez KBWLLP katastrofy samolotu TU-154M pod Smoleńskiem, do podejmowania decyzji o ewentualnym udzieleniu informacji o przebiegu i rezultatach tego badania upoważniony był wyłącznie Prezes Rady Ministrów. Prawo do realizacji tej prerogatywy Prezes Rady Ministrów przekazał Ministrowi - Członkowi Rady Ministrów, Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – J.C., upoważniając go, na podstawie art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2012 r., poz. 392) - do wyrażenia zgody na wykorzystanie materiałów zgromadzonych przez Komisję oraz udzielanie informacji o tych materiałach przez Zespół z uwzględnieniem art. 134 ust. 1a i 1c ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r., poz. 933 z późn. zm.) oraz innych tajemnic ustawowo chronionych.

Wykonując upoważnienie Prezesa Rady Ministrów, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów J. C., na wniosek Przewodniczącego Zespołu wyraził zgodę na wykorzystanie materiałów zgromadzonych przez KBWLLP powołaną do zbadania zdarzenia lotniczego nr 192/2010/11 samolotu TU-154M numer 101 zaistniałego dnia 10 kwietnia 2010 r. w rejonie lotniska Smoleńsk Północny oraz udzielanie informacji o tych materiałach, przez Zespół do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem powołany zarządzeniem nr [...]Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] kwietnia 2013 r. z wyłączeniem udostępniania wyników badań okoliczności i przyczyn tego zdarzenia lotniczego, o których mowa w art. 134 ust. 1c w związku z art. 134 ust. 1a ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r., poz. 933 z późn. zm.), tj.:

1. ekspertyz uzyskanych w trakcie badania;

2. oświadczeń uzyskanych od osób w trakcie badania;

3. korespondencji między osobami mającymi związek z operacją statku powietrznego;

4. medycznych lub prywatnych informacji dotyczących osób uczestniczących w wypadku lub incydencie lotniczym;

5. zapisów pokładowych rejestratorów mowy, zapisów nagrań instytucji zapewniających służby ruchu lotniczego i ich kopii;

6. opinii wyrażanych w trakcie analizy informacji, włącznie z zapisami rejestratorów pokładowych. Powyższe wyłączenie podyktowane zostało regulacjami zawartymi w art. 134 ust. 1a ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze, który stanowi, iż udostępnianie wyników badań okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych, zebranych podczas prowadzenia badania zdarzenia lotniczego w celach innych niż cel, o którym mowa w art. 134 ust. 1, może być dokonane wyłącznie na potrzeby postępowania przygotowawczego, sądowego lub sądowo-administracyjnego za zgodą sądu. Właściwy do rozpoznania sprawy jest dla Państwowej KomisjI Badania Wypadków Lotniczych, Sąd Okręgowy w [...], a dla Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, Wojskowy Sąd Okręgowy w [...].

Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania prawne Zespół do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem nie posiada i nie może posiadać informacji i materiałów, o których udostępnienie zwrócił się skarżący do Zespołu.

Informując o powyższych uwarunkowaniach dla których Zespół nie posiada i nie może posiadać materiałów żądanych przez skarżącego jednocześnie wyjaśniono, że judykatura wypracowała stanowisko, zgodnie z którym jeżeli podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej uznał, że informacja, której żąda wnioskodawca, jest informacją publiczną, lecz nie jest w jego posiadaniu, to w takim przypadku powinien pisemnie poinformować o tym wnioskodawcę, a nie wydawać decyzję administracyjną o odmowie udostępnienia informacji publicznej (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 5 czerwca 2013 r. sygn. akt II SA/Gd 193/13).

Poinformowano także skarżącego, że informacje, o których udostępnienie wnioskował, zawarte są w wynikach badań okoliczności i przyczyn katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem, o których udostępnienie Zespół nie zwracał się do Inspektoratu MON ds. Bezpieczeństwa Lotów ani do Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, a to potwierdza, że Zespół żądanych danych nie posiada. Ta, przekazana skarżącemu informacja potwierdzona jest w odpowiedzi Ministra Obrony Narodowej na interpelację nr [...] w sprawie podstawy prawnej działania Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego ([...]).

Przyjmując za orzecznictwem sądów administracyjnych, że jeśli podmiot nie jest w posiadaniu informacji publicznej żądanej we wniosku o udzielenie informacji publicznej to w takiej sytuacji zasadne jest przyjęcie, że odpowiedź udzielona pismem (czynność materialno-techniczna) z podaniem wyjaśnienia, że nie jest w posiadaniu informacji, względnie nie dysponuje pełną informacją – stanowi udzielenie informacji publicznej. Nie można bowiem przyjmować, że organ ma obowiązek udzielenia informacji, której nie posiada. Nie można także zobowiązać kogoś do udzielenia informacji, której nie ma, ponieważ zobowiązanie takie byłoby niewykonalne (tak np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21.06.2013 r., sygn. akt II SAB/Kr 57/13, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13.03.2014 r., sygn. akt II SAB/Wa 24/14).

Jeżeli zatem z bezwzględnie obowiązujących norm prawa a także z zakresu upoważnień udzielonych organowi przez organ jedynie uprawniony do upubliczniania informacji z katastrofy lotniczej (Prezesa Rady Ministrów) wynika, że skarżony organ nie może posiadać informacji, której żąda skarżący wykonanie wyroku mogło nastąpić jedynie w formie, w jakiej organ go wykonał, tj. poprzez udzielenie informacji, że rzeczonej informacji organ nie posiada, przy czym skarżącemu wskazano przyczyny dla których organ informacji nie posiada i nie może posiadać a także wskazano miejsce, gdzie żądane informacje znajdują się, co wynika z niniejszej odpowiedzi i przedłożonych akt sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jako niezasadna nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 154 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz w razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie żądając wymierzenia temu organowi grzywny.

Z przytoczonej regulacji wynika, że skarga o wymierzenie organowi grzywny przysługuje w dwóch sytuacjach:

1) gdy organ nie wykonuje wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz

2) gdy organ pozostaje bezczynny po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności.

Zgodnie z art. 154 § 6 p.p.s.a. grzywnę tę wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Zaznaczyć należy, iż powołane unormowania mają na celu zapewnienie skuteczności wyroków sądów administracyjnych, nie tylko poprzez dyscyplinowanie organów administracji publicznej (których działalność, czy też bezczynność była przedmiotem kontroli) do podjęcia stosownych działań, ale także w przypadku ich niepodjęcia ukaranie organu za nierespektowanie orzeczenia sądowego.

Skoro omawiany przepis daje podstawę wymierzenia organowi grzywny za niewykonanie wyroku, należy wyjaśnić czym w istocie niewykonanie wyroku jest.

Niewykonanie przez organ wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność ma miejsce wówczas, gdy organ administracji publicznej zobowiązany prawomocnym wyrokiem sądu administracyjnego, nie wykonuje nałożonego przez sąd obowiązku, polegającego na wydaniu w określonym terminie aktu lub dokonaniu, określonych przez sąd czynności procesowych. Dotyczy to zarówno obowiązków objętych sentencją wyroku jak też wskazań zawartych w jego uzasadnieniu.

Niewykonaniem wyroku jest również takie działanie organu, które następuje po zwrocie akt administracyjnych organowi przez sąd administracyjny lecz pozostaje w sprzeczności z oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania, wyrażonymi w wyroku sądu.

O niewykonaniu wyroku może być mowa także w razie niewłaściwej lub opieszałej realizacji obowiązków nałożonych przez sąd.

Należy także wyjaśnić, iż konstrukcja skuteczności orzeczenia sądu administracyjnego, jak i jej zakres oraz konsekwencje nieprzestrzegania są ściśle powiązane z zasadą związania organów administracyjnych oceną prawną wyrażoną w orzeczeniu sądu administracyjnego, uregulowaną w art. 153 p.p.s.a.

Przepis ten stanowi bowiem, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Ocena prawna, a więc istotne wyjaśnienie przepisów prawnych i sposobu ich stosowania w konkretnej sprawie, jest wiążąca, zarówno gdy dotyczy zastosowania przepisów prawa materialnego, jak i przepisów postępowania administracyjnego i to bez względu na poglądy prawne wyrażone w orzeczeniach sądowych w innych sprawach. Ocena prawna traci moc wiążącą jedynie w razie zmiany przepisów prawa, w wypadku zmiany istotnych okoliczności faktycznych sprawy, a także w przypadku wzruszenia orzeczenia w przewidzianym trybie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 23 lipca 2008 r., sygn. akt II SAB/Ol 16/08, opubl. w Systemie Informacji Prawnej LEX nr 518483).

Wyrokiem z dnia 17 października 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygn. akt II SAB/Wa 125/14, zobowiązał Przewodniczącego Zespołu do spraw wyjaśnienia opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem do rozpatrzenia wniosku A.W. z dnia [...] stycznia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, tj.

1. Kto z imienia i nazwiska, określił wartość przeciążenia która znajduje się w tzw. Raporcie Milera?

2. Kim jest ta osoba, chodzi o informacje natury zawodowej - co za specjalista, gdzie pracuje, jaki ma dorobek naukowy, etc.?

3. Kiedy, w jaki sposób i na jakiej podstawie ta osoba określiła wartość przeciążenia, która znalazła się w tzw. Raporcie Millera?

Dalej Sąd podał, że nie budzi wątpliwości, iż materiały wytworzone przez Komisję Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego powołaną do zbadania zdarzenia lotniczego zaistniałego dnia 10 kwietnia 2010 r. w rejonie Lotniska Smoleńsk Północny stanowią informację publiczną. Następnie powołał artykuł 4 ust. 1 ustawy, który stanowi, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: organy władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (zakres podmiotowy stosowania ustawy).

Następnie ustalił, iż Zespół wykonuje czynności w ramach powierzonych mu zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów zadań publicznych i w ramach tych zadań dysponuje informacją publiczną, a zatem jest on podmiotem w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zespół choć jest organem pomocniczym Prezesa Rady Ministrów, jest podmiotem wyposażonym w samodzielne kompetencje mające charakter zadania publicznego, w tym podejmowania decyzji w formie uchwał.

Sąd wskazał, że przewodniczący Zespołu jest odpowiedzialny za udostępnienie informacji publicznej lub odmowę jej udostępnienia.

Zacytować należy, że Sąd w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 października 2014 r. sygn. akt II SAB/Wa 125/14 podał, że "zgodnie z § 6 ust. 1 zarządzenia Zespół podejmuje decyzje w formie uchwał na posiedzeniach albo w trybie obiegowym. Stanowiska Zespołu są przedstawione przez przewodniczącego Zespołu albo upoważnionego członka zespołu. Z powyższego wynika, iż Zespół wykonuje czynności w ramach powierzonych mu zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów zadań publicznych i w ramach tych zadań dysponuje informacją publiczną. Z powyższego wynika, wbrew twierdzeniu skarżącego, że w ogóle jest uprawniony do dysponowania informacjami publicznymi, co jednak nie oznaczało, że jest w posiadaniu tej konkretnej informacji.

Czy organ posiada wnioskowaną informację, nie było przedmiotem badania Sądu w powołanym wyżej rozstrzygnięciu.

W myśl art. 286 § 1 ustawy p.p.s.a. po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu pierwszej instancji akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności. Termin do załatwienia sprawy przez organ administracji określony w przepisach prawa lub wyznaczony przez Sąd liczy się od dnia doręczenia akt organowi (art. 286 § 2 ustawy p.p.s.a).

Akta wraz z prawomocnym wyrokiem zostały zwrócone do organu w dniu 26 lutego 2015 r.

W dniu [...] stycznia 2015 r. organ udzielił skarżącemu odpowiedzi na jego wniosek z dnia [...] stycznia 2014 r. i poinformował, że nie posiada wnioskowanych informacji.

W tym stanie rzeczy Sąd nie uwzględnił skargi wniesionej w trybie art. 154 § 1 p.p.s.a.

Udzielając zatem informacji zgodnie z wiedzą organu, organ wykonał wyrok Sądu, aczkolwiek w sposób niesatysfakcjonujący skarżącego. W sytuacji udzielenia skarżącemu odpowiedzi nie można zatem przypisać organowi niewykonania wyroku.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 p.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji.