Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Ocena techniczna wykonanych robót budowlanych, sporządzona na prywatne zlecenie strony, po zobowiązaniu przez organ do jej przedłożenia, staje się z momentem dołączenia do akt sprawy, dowodem w prowadzonym postępowaniu, z którym ma prawo zapoznać się druga /drugie/ strona postępowania. Jednocześnie staje się dokumentem urzędowym, który stosownie do treści art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych /t.j. Dz.U. 2000 nr 80 poz. 904/, nie stanowi już przedmiotu prawa autorskiego.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Andrzeja T. na postanowienie (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 21 sierpnia 2002 /../ w przedmiocie odmowy wydania uwierzytelnionego odpisu opinii - uchyla zaskarżone postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Powiatu G. w Ł. z dnia 17 lipca 2002 r. (...), (...).

Wnioskiem z dnia 8 lipca 2002 r. Andrzej T., będący stroną prowadzonego przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. postępowania w sprawie odstępstw sąsiada Bogdana J. od projektu budowlanego przy rozbudowie chlewni, wystąpił do organu w oparciu o art. 73 par. 2 Kpa o wydanie mu uwierzytelnionego odpisu opinii technicznej dotyczącej oceny prawidłowości przyjętych rozwiązań projektowych chlewni sąsiada, w tym zgodności z warunkami technicznymi wykonania wentylacji mechanicznej w budynku chlewni. Opinię te przedłożył organowi inwestor w wykonaniu obowiązku nałożonego postanowieniem z dnia 20 maja 2002 r. Wnioskodawca podał, iż chciałby treść opinii skonsultować ze specjalistami. Sam nie posiada wykształcenia specjalistycznego w tej dziedzinie, a ewentualny koszt przejazdu specjalisty przekracza możliwości finansowe strony.

Postanowieniem z dnia 17 lipca 2002 r. organ I instancji, powołując się na art. 74 par. 2 w zw. z art. 73 par. 2 Kpa, odmówił wydania stronie uwierzytelnionego odpisu opinii. Organ podał, że z opinią zapoznał się osobiście pełnomocnik Andrzeja T. - Jan Lesław T., dokonując własnoręcznych odpisów i notatek. W świetle tych faktów dopełnione zostały obowiązki organu wynikające z art. 73 par. 1 Kpa. Za żądaniem wydania odpisu opinii nie może przemawiać ważny interes strony, o którym mowa w art. 73 par. 2 Kpa tym bardziej, że opinia techniczna przedłożona do organu stanowi własność inwestora i jest chroniona prawem autorskim przed powieleniem.

W zażaleniu na to postanowienie Andrzej T. podniósł, że postanowienie naruszyło prawo strony swobodnego dostępu do akt sprawy, a działanie organu związane z załatwieniem wniosku, tj. jego rozpatrzenie po dacie końcowego terminu do składania uwag do oceny zmierzało do tego, by pochłonięty sprawą wydania jej odpisu nie zauważył upływu terminu do złożenia własnych uwag do jej treści. Z ostrożności procesowej strona poprzez pełnomocnika dokonała własnoręcznego wyciągu z opinii, zawierającego jedynie częściowe odpisy i notatki. Przez to strona nie miała możliwości pełnej konsultacji treści opinii ze specjalistami i narażona została na dodatkowe koszty przedstawienia kontropinii. Strona dodała, że deklarowała pokrycie wydatków za skopiowanie i uwierzytelnienie opinii.

Zażalenie nie zostało uwzględnione. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2002 r. orzekł o utrzymaniu w mocy postanowienia pierwszoinstancyjnego. Organ odwoławczy także nie dopatrzył się ważnego interesu skarżącego w żądaniu wydania uwierzytelnionego odpisu opinii, również podkreślając, iż opinia stanowi własność inwestora i jest chroniona prawem autorskim przed powieleniem. Uwierzytelnione odpisy opinii stanowił nowe dokumenty, które mogą być wykorzystane poza prowadzonym postępowaniem. Stąd ich wydanie może być uzasadnione tylko ważnym interesem strony, którego w sprawie skarżący nie wykazał. Organ II instancji także podkreślił, że pełnomocnik strony dokonał notatek z opinii i odpisów z interesujących go dokumentów zawartych w aktach sprawy.

W wywiedzionej skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego, Andrzej T. zarzucił opisanemu wyżej postanowieniu naruszenie prawa i wniósł o stwierdzenie jego nieważności oraz nieważności postanowienia go poprzedzającego. Zdaniem skarżącego, potrzeba skonsultowania treści opinii ze specjalistą jest bardzo istotna z punktu widzenia ochrony interesów strony i ustalenia przez organ prawdy obiektywnej i to stanowi wystarczającą podstawę do żądania wydania odpisu opinii. Skarżący powtórzył, że notatki i odpisy własnoręczne z akt sprawy były jedynie wyrywkowe, gdyż pełnomocnik strony jest inwalidą bez ręki i ma ograniczone możliwości wykonywania odpisów, co było podnoszone przed organem. Podkreślił, że opinia jest dowodem w sprawie i powinna być w pełni dostępna dla strony przeciwnej, a powoływanie się na własność inwestora i ochroną praw autorskich przed powieleniem opinii, budzi zdziwienie.

(...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. wniósł o oddalenie skargi.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała uwzględnieniu.

Zdaniem Sądu, organ bezzasadnie uznał, iż skarżący nie wykazał ważnego interesu w żądaniu wydania mu odpisu oceny technicznej złożonej do akt sprawy jako dowód w prawomocnym postępowaniu administracyjnym. Wyrokując w innej sprawie, w której przedmiotem skargi także była odmowa wydania z akt sprawy uwierzytelnionego odpisu dokumentu /SA/Bk 894/02/ Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o udostępnianiu akt stronom są konsekwencją kilku ogólnych zasad postępowania, w tym przede wszystkim zasady czynnego udziału stron w postępowaniu, wyrażonej art. 10 Kpa. Zasada czynnego udziału stron w postępowania administracyjnym, implikuje zaś jawność tego postępowania wobec stron. Rzetelne z kolei zaznajomienie się stron postępowania z treścią akt sprawy służy realizacji zasady prawdy obiektywnej, wyrażonej art. 7 Kpa. Dokładne i bezstronne ustalenie okoliczności sprawy, istotnych dla jej rozstrzygnięcia, możliwe jest zaś wtedy, gdy strona może zająć wobec tych okoliczności stanowisko. W niniejszej sprawie skarżący żądając wydania mu odpisu oceny technicznej przedłożonej do akt przez inwestora, wskazywał, iż ustosunkowanie się przez niego do treści opinii wymaga konsultacji ze specjalistami. Nie sposób - znając przebieg postępowania administracyjnego i charakter problemu wymagającego oceny organu nadzoru budowlanego - odeprzeć argumentacji strony. W sprawie zgodności sposobu rozwiązania wentylacji w budynku chlewni Bogdana J. z warunkami technicznymi, prezentowano przecież przed organem odmienne stanowiska. Obiektywnie skomplikowany charakter sprawy sam w sobie uzasadniał ważny interes strony w dysponowaniu pełnym tekstem oceny technicznej podłożonej przez drugą stronę postępowania. Dodać należy, co organ zbagatelizował a co podnosił skarżący, iż własnoręczne notatki sporządzone przez pełnomocnika skarżącego były jedynie wyrywkowe i niepełne. Podkreślić także trzeba, że skarżący deklarował pokrycie wydatków związanych w wykonaniem kserokopii oceny technicznej. Twierdzenie organu, iż przeciwko wydaniu skarżącemu odpisu oceny technicznej przemawia to, iż ocena ta stanowi prywatną własność inwestora, jej treść jest chroniona prawem autorskim a strona może wykorzystać dokument poza prowadzonym postępowaniem, jest twierdzeniem niesłusznym. Ocena techniczna wykonanych robót budowlanych, sporządzona na prywatne zlecenie strony, po zobowiązaniu przez organ do jej przedłożenia, staje się z momentem dołączenia do akt sprawy, dowodem w prowadzonym postępowaniu, z którym ma prawo zapoznać się druga /drugie/ strona postępowania. Jednocześnie staje się dokumentem urzędowym, który stosownie do treści art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych /t.j. Dz.U. 2000 nr 80 poz. 904/, nie stanowi już przedmiotu prawa autorskiego. Sugestia zaś wykorzystania oceny technicznej poza prowadzonym postępowaniem jest gołosłownym twierdzeniem. Godzi się przy tym zauważyć, iż w wyroku z dnia 23 stycznia 1999 r. /I SA/Łd 770/96/ Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział pogląd, iż ważnym interesem strony, o którym mowa w art. 73 par. 2 in fine Kpa, może być posiadanie uwierzytelnionych odpisów poszczególnych dokumentów z akt administracyjnych tak dla potrzeb prowadzonego postępowania w sprawie, jak i w celu ich wykorzystania w innych postępowaniach prawnych.

Reasumując, należało stwierdzić, iż skomplikowany charakter sprawy, obszerność i szczegółowość oceny technicznej, o odpis której wystąpiła strona, deklarowana przez stronę wola pokrycia wydatków związanych z wykonaniem przez organ kserokopii i uwierzytelnienia opinii, brak powoływania się przez organ na obiektywnie istniejące trudności techniczne w sporządzeniu kserokopii opinii a wskazanie jako przeszkód okoliczności pozostających w sprzeczności z prawem, pominięcie przeanalizowania motywów przyświecających żądaniu wydania opinii w kontekście zasad ogólnych kodeksu postępowania administracyjnego, uzasadniał uznanie, że odmowa wydania skarżącemu odpisu spornej opinii nastąpiła z naruszeniem art. 73 par. 2 Kpa. Stąd na mocy art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ orzeczono o uchyleniu zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego jego wydanie postanowienia pierwszoinstancyjnego. Konsekwencją uwzględnienia skargi było obciążenie organu obowiązkiem zwrotu na rzecz skarżącego kosztów postępowania sądowego stosownie do treści art. 55 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy o NSA.