drukuj    zapisz    Powrót do listy

647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych, Ochrona danych osobowych, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Uchylono zaskarżoną decyzję w części, II SA/Wa 166/14 - Wyrok WSA w Warszawie z 2014-10-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 166/14 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2014-10-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-01-30
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Danuta Kania /przewodniczący sprawozdawca/
Janusz Walawski
Stanisław Marek Pietras
Symbol z opisem
647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych
Hasła tematyczne
Ochrona danych osobowych
Skarżony organ
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 101 poz 926 art. 12 pkt 2, art. 21 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Kania (spr.) Sędziowie WSA Janusz Walawski Stanisław Marek Pietras Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 października 2014 r. sprawy ze skargi R. Z. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie przetwarzania danych osobowych 1. uchyla zaskarżoną decyzję w części utrzymującej w mocy decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w zakresie pkt 2; 2. oddala skargę w pozostałym zakresie; 3. stwierdza, że zaskarżona decyzja w zakresie określonym w pkt 1 nie podlega wykonaniu; 4. zasądza od Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na rzecz skarżącego R. Z. kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Generalny Dyrektor Ochrony Danych Osobowych (dalej: "GIODO") decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), dalej "k.p.a.", art. 12 pkt 2, art. 22, art. 23 ust. 1 pkt 2 i 5, art. 31 oraz art. 32 ust. 1 pkt 1 - 5 i art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), dalej: "u.o.d.o.", utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w sprawie ze skargi R. Z. (dalej: "skarżący") na przetwarzanie jego danych osobowych przez [...] z siedzibą w W. przy ul. [...] ([...]), dalej: "Spółka".

W uzasadnieniu powyższej decyzji organ przedstawił dotychczasowy tok postępowania wskazując, co następuje:

Do Biura Generalnego Inspektora wpłynęła skarga R. Z. na przetwarzanie jego danych osobowych przez [...]. Skarżący wskazał, że zawarł ze Spółką umowę świadczenia usług telekomunikacyjnych, jednak z uwagi na nienależyte wykonywanie tych usług (brak zasięgu), umowa została zerwana z winy operatora z dniem [...] lipca 2011 r. Skarżący opisał przebieg postępowania reklamacyjnego poprzedzającego zerwanie umowy i podniósł, że cyt.: "pomimo nienależytego wykonania umowy przez [...] oraz uznaniu Reklamacji w całości, w dniu [...] października 2011 r. Spółka wystawiła Notę Obciążeniową (...) na kwotę [...] zł". Skarżący opisał przebieg dalszej korespondencji ze Spółką, w której zwracał się o zaprzestanie przetwarzania jego danych osobowych. Skarżący poinformował, że w dniu [...] marca 2012 r. otrzymał pismo z Kancelarii Adwokackiej [...] zawiadamiające (...) o możliwości wszczęcia postępowania sądowego. Kolejne pismo datowane na dzień [...] lipca 2012 r. nadeszło (...) z innej firmy, tj. [...] z siedzibą we W.. Kolejne pismo od [...] datowane jest na [...] sierpnia 2012 r. Skarżący podniósł również, że cyt.: "pismem z dnia [...] września 2012 r. wyraziłem sprzeciw dotyczący dalszego przetwarzania moich danych osobowych przez [...] oraz złożyłem wniosek w trybie art. 33 ustawy o ochronie danych osobowych (...). Nie uzyskałem odpowiedzi na to pismo. [...] udostępnił moje dane osobowe kolejnej firmie, tym razem Kancelarii prawnej [...].

W związku z powyższym skarżący wniósł o cyt.: "wszczęcie w przedmiotowej sprawie postępowania administracyjnego i wydanie decyzji nakazującej usunięcie przez [...] z siedzibą w W. (...) uchybień w przetwarzaniu moich danych osobowych (...)".

W toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego w niniejszej sprawie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych ustalił, co następuje:

1) Spółka przetwarza dane osobowe skarżącego w zbiorze o nazwie "Klient" w związku z umową o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr [...] zawartą w dniu [...] lipca 2010 r. Zakres przetwarzanych danych to: imię, nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, adres miejsca zameldowania na pobyt stały, adres korespondencyjny, seria i numer dowodu osobistego, numer PESEL, numer telefonu kontaktowego, adres poczty elektronicznej oraz dane zawarte w dokumentach potwierdzających możliwość wykonania zobowiązania wobec Spółki wynikającego z zawartej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

2) Spółka wskazała, że dysponuje następującą korespondencją ze skarżącym związaną z przetwarzaniem jego danych osobowych: pismo skarżącego z [...] października 2011 r., które wpłynęło do Spółki w dniu [...] października 2011 r. i udzielona na nie odpowiedź (kopie pism w aktach - karty nr 30-31 i 32), pismo skarżącego z dnia [...] listopada 2011 r., które wpłynęło do Spółki faxem i udzielona odpowiedź (kopie pism w aktach - karty nr 33 i 34), pismo skarżącego z dnia [...] lutego 2012 r., które do Spółki wpłynęło w dniu [...] marca 2012 r. i na które udzieliła ona odpowiedzi pismem z [...] marca 2012 r. (kopie pism w aktach - karty nr 35-36), pismo skarżącego z dnia [...] września 2012 r., które wpłynęło do Spółki w dniu [...] października 2012 r. i na które Spółka udzieliła odpowiedzi w dniu [...] października 2012 r. (kopie pism w aktach - kata nr 37-38 i 40).

3) W treści pisma z dnia [...] października 2011 r. zawierającego reklamację, skarżący zawarł również żądanie zaprzestania przetwarzania jego danych osobowych "z uwagi na fakt, że wycofuję zgodę na ich gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 6 u.o.d.o.". Ustosunkowując się do treści ww. reklamacji, Spółka skierowała do skarżącego pismo z informacją, iż cyt.: "Nota Obciążeniowa (...) została wystawiona zgodnie z Regulaminem Świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez [...] dla Abonentów [...] § 10.3. (...), tym samym reklamacja została uznana za niezasadną". Kontynuując korespondencję ze Spółką, w piśmie (fax) z dnia [...] listopada 2011 r. Skarżący podtrzymał swoje żądanie zaprzestania przetwarzania jego danych osobowych. Spółka pismem z [...] grudnia 2011 r. podtrzymała wcześniejsze stanowisko, w którym uznała reklamację za niezasadną. W odpowiedzi na kolejne pismo, w dniu [...] marca 2012 r. Spółka skierowała do skarżącego informację, iż podtrzymuje wcześniejszą opinię, iż wyczerpał on drogę postępowania reklamacyjnego w związku z czym może on dochodzić swoich roszczeń w trybie postępowania sądowego.

4) Spółka przekazała dane osobowe skarżącego, w celu dochodzenia roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, następującym podmiotom: [...] w dniu [...] marca 2012 r., [...] w dniu [...] lipca 2012 r., [...] w dniu [...] października 2012 r. (w aktach sprawy znajdują się kopie wezwań do zapłaty kierowane przez te podmioty, działające w imieniu [...] jako wierzyciela, do skarżącego).

5) W dniu [...] września 2012 r. skarżący skierował do Spółki "wniosek wraz z wezwaniem do działania zgodnego z przepisami i naprawienia szkód oraz sprzeciw". W treści ww. wniosku skarżący zgłosił: "(1) sprzeciw, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 8 u.o.d.o., na przetwarzanie moich danych osobowych i udostępnianie ich innym odbiorcom, (2) żądanie natychmiastowego zaprzestania przetwarzania i udostępniania moich danych osobowych, (3) wniosek o udzielenie na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 1-5 z zw. z art. 33 u.o.d.o. informacji, o których mowa w anumerycznych pkt. cytowanych w art. 32 i 33 u.o.d.o., (4) żądanie naprawienia wyrządzonych szkód moralnych i naruszenia moich dóbr osobistych swoim dotychczasowym działaniem, (5) wezwanie do działania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa". Ustosunkowując się do powyższego, pismem z dnia [...] października 2012 r. Spółka wskazała skarżącemu jedynie, że "pisma, które Pan otrzymuje są wezwaniami do spłaty noty obciążeniowej wystawionej na Pana koncie abonenckim o numerze [...]. Nota ta została wystawiona za przedwczesne zerwanie Umowy w związku z brakiem wymaganej ilości doładowań (...)".

W tym stanie faktycznym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych decyzją z dnia [...] września 2013 r. nr [...], nakazał Spółce: (1) spełnienie wobec skarżącego obowiązku informacyjnego określonego w art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych w zakresie wskazanym w art. 32 ust. 1 pkt 1-5 ustawy o ochronie danych osobowych, (2) odmówił uwzględnienia wniosku skarżącego w pozostałym zakresie.

Skarżący w ustawowym terminie wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej ww. decyzją administracyjną. W motywach wniosku podniósł, iż GIODO nie uwzględnił w ww. rozstrzygnięciu jego pisma z dnia [...] września 2013 r. przesłanego do Biura Generalnego Inspektora za pośrednictwem ePUAP, które w jego ocenie uzasadnia wydanie decyzji nakazującej usunięcie jego danych osobowych z bazy danych Spółki i uzupełnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia. Wskazał, iż w ww. piśmie skarżący poinformował organ o nowych okolicznościach zaistniałych w sprawie, tj. o dokonaniu przez Spółkę cesji wierzytelności na rzecz [...] z siedzibą we W. (na podstawie umowy z dnia [...] czerwca 2013 r.). Ponadto do ww. pisma załączył kopię pisma z dnia [...] lipca 2013 r. skierowanego przez Spółkę do skarżącego jako przedsiębiorcy (stanowiącego zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelności), kopię pisma z dnia [...] lipca 2013 r. skierowanego przez ww. Fundusz do skarżącego jako przedsiębiorcy (stanowiące również zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelności) oraz kopię druku do wpłaty wystawionego przez [...] na kwotę [...] zł.

GIODO nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wskazał, iż skarżący nie zakwestionował w istocie pkt 1 decyzji wydanej w I instancji, zatem uzasadnienie decyzji II instancji należy ograniczyć do kwestii związanej z żądaniem skarżącego usunięcia jego danych osobowych ze zbioru danych prowadzonego przez Spółkę.

Organ stwierdził, iż ponownie dokonana została ocena legalności przetwarzania danych osobowych skarżącego, natomiast nie badano kwestii istnienia lub nieistnienia wierzytelności wobec skarżącego, ani słuszności i zakresu dochodzonych wobec niego roszczeń cywilnoprawnych. Takie sprawy, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43, poz. 296, ze zm.), są sprawami cywilnymi i powinny być rozpatrywane w postępowaniach prowadzonych przez sądy powszechne.

Następnie organ powołał relewantne w sprawie przepisy u.o.d.o., a w szczególności art. 23 ust. 1 określający przesłanki legalizujące przetwarzanie danych.

Odnosząc się do twierdzenia skarżącego, iż w jego ocenie, Spółka, w związku ze sprzedażą wierzytelności, nie powinna już przetwarzać jego danych osobowych, organ wskazał, iż Spółka nadal ma prawo przetwarzać dane osobowe Skarżącego, jednakże aktualnie nastąpiła zmiana celu i podstawy prawnej ich przetwarzania. Zaznaczył, iż w związku z wypowiedzeniem przez skarżącego ww. umowy Spółka naliczyła karę umowną (nota odsetkowa), której zapłacenia skarżący odmówił. W związku z powstałym w ten sposób zadłużeniem po stronie skarżącego, Spółka dokonała na rzecz [...] z siedzibą we W. cesji wierzytelności na podstawie art. 509 k.c. Spółka, działając jako pierwotny wierzyciel skarżącego miała prawo zbyć wierzytelność. Przesłanką legalizującą ten proces był art. 23 ust. 1 pkt 5 u.o.d.o. (przetwarzanie danych jest dopuszczalne, jeśli jest niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionego celu realizowanego przez administratora danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie tych praw nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą). Przepis ten jest ściśle skorelowany z art. 23 ust. 4 u.o.d.o., który precyzuje, co należy rozumieć przez pojęcie usprawiedliwionego celu administratora danych bądź odbiorców danych. Zgodnie z 23 ust. 4 pkt 2 u.o.d.o., za prawnie usprawiedliwiony cel uważa się, w szczególności dochodzenie roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając powyższe na względzie organ stwierdził, że Spółka - pomimo zbycia wierzytelności - nadal ma prawo przetwarzać dane osobowe skarżącego, jako swojego byłego klienta, jednakże wyłącznie w celach archiwalnych i rachunkowych, a przesłanką legalizującą ten proces jest art. 23 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o., w związku z art. 74 ustawy dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r., poz. 330 ze zm.), oraz przepisami ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. nr 171, poz. 1800 ze zm.). W ocenie organu zmiana okoliczności faktycznych w sprawie nie uzasadnia zmiany podjętego rozstrzygnięcia, ponieważ pomimo zmiany celu przetwarzania danych przez Spółkę (na cel archiwalny i rachunkowy), proces ten nadal znajduje oparcie w ww. przepisach prawa. Organ stwierdził zatem brak podstaw do wydania decyzji administracyjnej uchylającej zaskarżoną decyzję z dnia [...] września 2013 r. i nakazującej Spółce usunięcie danych osobowych skarżącego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję Generalnego Inspektora z dnia [...] listopada 2013 r. R. Z. zarzucił naruszenie prawa procesowego, tj.:

- art. 7 i 8 k.p.a. poprzez pominięcie słusznego interesu obywateli oraz pominięcie zasady prawdy obiektywnej i zaufania obywatela do organów administracji,

- art. 9 k.p.a. poprzez nienależyte i pobieżne informowanie o okolicznościach prawnych i faktycznych, które mają wpływ na ustalenie jego praw i obowiązków oraz praw i obowiązków Spółki [...], zwłaszcza w odniesieniu do składanych przed Spółkę sprzeciwów, zarzutów oraz dokonanej cesji w trybie art. 509 k.c., a także poprzez ogólnikowe powołanie ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne bez wskazania konkretnych przepisów tego aktu,

- art. 8 w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a. poprzez pobieżne rozpatrzenie materiału dowodowego i pominięcie niektórych z powołanych dokumentów oraz praw skarżącego z nich wynikających.

Skarżący zarzucił również naruszenie prawa materialnego, tj.:

- art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez pominięcie prawa skarżącego do prywatności i poszanowania praw i wolności oraz, że dotychczasowe działania Spółki naruszają te prawa,

- art. 23 u.o.d.a., poprzez błędne przyjęcie, że Spółka [...] ma prawo przetwarzać dane osobowe skarżącego w sposób dotychczas wskazany w toku postępowania administracyjnego oraz, że zachodzi usprawiedliwiony cel przetwarzania moich danych przez tę Spółkę,

- art. 26 u.o.d.o., poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie przez Generalnego Inspektora, że [...] przetwarza dane skarżącego zgodnie z prawem, z poszanowaniem zasady ograniczenia czasowego oraz, że dotychczas nie został osiągnięty cel przetwarzania danych osobowych skarżącego (art. 7 pkt. 2 u.o.d.o.) a także, że przetwarzanie danych przez Spółkę nie narusza jego praw i wolności,

- art. 32 ust. 1 pkt. 8 u.o.d.o. poprzez całkowite pominięcie, zgłoszonych dotychczas w sprawie sprzeciwów skierowanych do [...], jako administratora danych osobowych oraz braku na nie odpowiedzi ze strony Spółki,

- ustawy Prawo Telekomunikacyjne poprzez błędną wykładnię jej przepisów odnoszących się do kwestii przetwarzania danych osobowych i tego, że przetwarzanie danych przez operatora jest dopuszczalne tylko "gdy dane te dotyczą usługi świadczonej użytkownikowi albo są niezbędne do jej wykonania", podczas gdy na dzień wydania decyzji umowa telekomunikacyjna została rozwiązana a [...] zbył wszelkie prawa na inną spółkę w trybie art. 509 k.c.

W motywach skargi skarżący podkreślił, iż w całym toku postępowania administracyjnego powołano wiele wniosków dowodowych, jednak podczas oceny materiału dowodowego GIODO pominął część z nich, dobrowolnie i pobieżnie oceniając zebrany materiał dowodowy. Tym samym naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów.

Skarżący wskazał, iż w aktach sprawy znajdują się m.in. sprzeciwy i pisma odwołujące zgodę na przetwarzanie danych osobowych, na które skarżący nie otrzymał odpowiedzi od administratora danych - Spółki [...]. Już w tym stanie rzeczy, zdaniem skarżącego, GIODO winien wydać decyzję nakazującą usunięcie uchybień przez Spółkę i pisemnego ustosunkowanie się do przywołanych pism.

Skarżący podkreślił, iż pomimo braku zgody na przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych oraz odwołania wszelkich zgód dla Spółki, [...] w dalszym ciągu przetwarza jego dane osobowe w celu reklamy, składania ofert i marketingu. Pracownicy [...] kontaktują się ze skarżącym chcąc nakłonić go do zmiany obecnego operatora telekomunikacyjnego. Rozmowy, które miały dotychczas miejsce odbywały się m.in. z numerów: [...] i ([...]) [...] oraz numeru "zastrzeżonego". Dzwoniący przedstawiają się jako konsultanci sieci [...], powołują się na imię, nazwisko i inne dane osobowe skarżącego. Wskazane rozmowy telefoniczne miały miejsce m.in. w dniu [...] lipca 2013 r., tj. po dokonaniu cesji, wystosowaniu sprzeciwów i odwołaniu zgody na przetwarzanie danych osobowych.

Skarżący zaznaczył, iż w piśmie Spółki skierowanym do GIODO w dniu [...] kwietnia 2013 r. (l. dz.: [...]) oraz w piśmie realizującym nakaz GIODO z pkt 1 decyzji, administrator danych ([...]) wskazał, że przetwarza dane osobowe skarżącego w systemie komputerowym o nazwie "Klient", zaś jako podstawę przetwarzania danych wskazał konieczność dochodzenia roszczeń od skarżącego. Jest to działanie nieusprawiedliwione, gdyż Spółka w drodze cesji przelała wszelkie prawa na inny podmiot (art. 509 § 2 k.c.) i nie może już dochodzić od skarżącego żadnej wierzytelności.

Skarżący podkreślił, że wbrew twierdzeniom GIODO, działania Spółki w przetwarzaniu jego danych osobowych wykraczają poza dyspozycję art. 74 ustawy o rachunkowości. Przepisy tej ustawy dotyczą jedynie dowodów księgowych, nie zaś przetwarzania danych skarżącego w systemie Spółki, jako jednego z jej klientów, czy też dla celów marketingowych.

W ocenie skarżącego, wobec cesji wierzytelności na inny podmiot oraz wobec braku zgody na przetwarzanie danych w celach marketingowych, bezprawne jest bieżące przetwarzanie i wykorzystywanie danych osobowych skarżącego - tak dla celów marketingowych jak i dla celów niezwiązanych z archiwizacją, w tym dokumentów rachunkowych.

Zdaniem skarżącego, GIODO winien wydać, w trybie art. 18 ust. 1 pkt 1 u.o.d.o., decyzję nakazującą usunięcie uchybień w procesie przetwarzania jego danych osobowych, poprzez ich odpowiednią archiwizację, usunięcie z bazy "Klient" Spółki [...] oraz zaprzestanie wykorzystywania danych skarżącego w celach marketingowych, bądź decyzję w trybie art. 18 ust. 1 pkt. 6 u.o.d.o. nakazującą usunięcie jego danych osobowych z systemów [...].

Końcowo skarżący podkreślił, iż powyższe kwestie, zostały przekazane GIODO m.in. w piśmie z dnia [...] września 2013 r. oraz przy wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jednakże zostały przez organ pominięte.

W odpowiedzi na skargę GIODO wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Odnosząc się do twierdzenia skarżącego, że Spółka, w związku ze sprzedażą wierzytelności, nie powinna już przetwarzać jego danych osobowych, organ wskazał, iż pomimo zbycia wierzytelności, Spółka nadal ma prawo przetwarzać dane osobowe skarżącego, jako swojego byłego klienta, jednakże wyłącznie w celach archiwalnych i rachunkowych, a przesłanką legalizującą ten proces jest art. 23 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o. zw. z art. 74 ustawy o rachunkowości, oraz przepisami ustawy Prawo Telekomunikacyjne. Zatem, pomimo, że zmieniła się podstawa i cel przetwarzania danych osobowych przez skarżącego, proces ten znajduje oparcie w obowiązujących przepisach prawa.

W piśmie procesowym z dnia 19 lutego 2014 r. skarżący podtrzymał zarzuty i wnioski skargi, podkreślając iż obecnie [...] może przetwarzać jego dane osobowe wyłącznie w celach archiwalnych, zaś wykorzystuje je i przetwarza w celach marketingowych, co zostało pominięte przez GIODO w toku postępowania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej: "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta polega na ocenie zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a - c p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 k.p.a. (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).

Zgodnie z art. 134 § 1 i 2 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, przy czym sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenia prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów Sąd stwierdził, że skarga wniesiona przez R. Z. zasługuje w części na uwzględnienie. Sąd stwierdził bowiem, że decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] została wydana z naruszeniem prawa.

Zgodnie z art. 12 pkt 2 u.o.d.o., do zadań Generalnego Inspektora należy wydawanie decyzji administracyjnych i rozpatrywanie skarg w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych. Postępowanie zakończone zaskarżoną w sprawie decyzją, stosownie do dyspozycji art. 22 u.o.d.o., zostało przeprowadzone na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Istotą postępowania administracyjnego jest zasada dwuinstancyjności określona w art. 15 k.p.a., która wyraża regułę, że wszystkie decyzje nieostateczne mogą być na wniosek osoby uprawnionej zaskarżane do organu administracji publicznej wyższego stopnia nad organem, który wydał zaskarżoną decyzję. Istota tej zasady polega zatem na dwukrotnym rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez dwa różne organy tej samej sprawy administracyjnej. Zasada dwuinstancyjności postępowania doznaje ograniczenia w przepisie art. 21 ust. 1 u.o.d.o., który stanowi, że strona może zwrócić się do Generalnego Inspektora z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją nieostateczną wydaną na podstawie art. 12 pkt 2 u.o.d.o. Ograniczenie to jednak, jakkolwiek skutkuje rozpoznaniem środka zaskarżenia przez ten sam organ, który wydał zaskarżoną decyzję, nie może prowadzić do zaniechania dopełnienia przez tenże organ obowiązku ponownego przeprowadzenia pełnego, merytorycznego postępowania, ponownej oceny dowodów, przeanalizowania w sposób rzeczowy wszelkich argumentów i opinii, a w konsekwencji wydania rozstrzygnięcia, które najlepiej odpowiadać będzie prawu, interesowi publicznemu i słusznym interesom strony (art. 7, art. 77 § 1, art. 107 § 3 k.p.a.).

Zadaniem organu rozpatrującego środek zaskarżenia wniesiony od decyzji nieostatecznej jest m.in. dokonanie oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie zakończonej zaskarżoną decyzją, jednak przy uwzględnieniu zmian stanu faktycznego po wydaniu zaskarżonej decyzji a przed wydaniem decyzji w postępowaniu zainicjowanym wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy (por. wyrok NSA OZ w Lublinie z dnia 21 czerwca 1988 r., sygn. akt SA/Lu 151/88, publ. ONSA 1988, nr 2, poz. 72). Rozpatrując ponownie sprawę organ obowiązany jest zbadać zarzuty strony, w tym ustosunkować się do tych, które zostały podniesione we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy mając również na względzie, iż modyfikacja argumentów podnoszonych przez stronę w toku postępowania może wynikać ze zmiany okoliczności faktycznych sprawy. W takiej sytuacji organ ma obowiązek argumenty te ocenić niejako "na nowo" w świetle przepisów prawa materialnego, po ewentualnym przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego w niezbędnym zakresie (art. 136 k.p.a.). Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 127 § 3 k.p.a. odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących odwołań do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wyłącza zastosowanie art. 136 in fine k.p.a., a więc

w zakresie, w jakim przepis ten mówi o możliwości zlecenia dodatkowego postępowania dowodowego organowi, który wydał decyzję (por. A. Wróbel Komentarz do art. 127 k.p.a., LEX - stan prawny na 2014 r.). Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem organu zaprezentowanym w odpowiedzi na skargę, że postępowanie prowadzone przez organ ds. ochrony danych osobowych w drugiej instancji ukierunkowane jest na zbadanie poprawności decyzji wydanej w pierwszej instancji w tym samym przedmiocie w oparciu o dotychczas zebrany materiał dowodowy. Rzeczą organu orzekającego w drugiej instancji nie jest bowiem wyłącznie kontrola zaskarżonej decyzji, lecz rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy co do istoty w jej całokształcie.

Mając powyższe na względzie, zgodzić należy się ze skarżącym, że GIODO nie może uchylić się od oceny zarzutów podniesionych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jeśli są one związane ze zmianą okoliczności faktycznych sprawy zaistniałych w toku postępowania. Zarzuty te dotyczyły w istocie dalszego, niezgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych skarżącego po dokonaniu cesji wierzytelności skarżącego wobec [...] na rzecz innego podmiotu w dniu [...] czerwca 2013 r. Zarzuty te, co należy podkreślić, nie wykraczały poza zakres skargi z dnia [...] lutego 2013 r. inicjującej przedmiotowe postępowanie, w której skarżący wniósł o wszczęcie przez GIODO postępowania administracyjnego i wydanie decyzji nakazującej usunięcie przez [...] uchybień w przetwarzaniu jego danych osobowych.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżący powołał się na pismo skierowane do GIODO w dniu [...] września 2013 r., w którym wskazał, iż pomimo zbycia przez [...] wierzytelności na rzecz [...], Spółka w dalszym ciągu przetwarza jego dane osobowe. Podał, że pracownicy Spółki kontaktowali się ze skarżącym chcąc nakłonić go do zmiany obecnego operatora telekomunikacyjnego. Przedstawiali oferty przeniesienia numeru telefonicznego do [...], zawarcia nowej umowy i otrzymania aparatu telefonicznego w tej Spółce. Rozmowy, które miały miejsce, odbywały się z numerów: [...] i ([...]) [...] oraz numeru "zastrzeżonego". Kontaktujący się przedstawiali się jako konsultanci sieci [...], powoływali się na imię, nazwisko i inne dane osobowe skarżącego. Wymienione rozmowy telefoniczne miały miejsce w dniu [...] lipca 2013 r., tj. po dokonaniu ww. cesji wierzytelności. Argumenty te skarżący przedstawił ponownie w skardze do Sądu akcentując, iż pomimo braku zgody na przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych, [...] w dalszym ciągu przetwarza jego dane osobowe w bazie danych "Klient" w celach reklamowych i marketingowych, co wykracza poza cele archiwalne oraz wynikające z ustawy o rachunkowości.

Zgodzić należy się ze skarżącym, iż orzekając z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazane powyżej okoliczności zostały przez GIODO pominięte. Uzasadniając podjęte w sprawie rozstrzygnięcie z dnia [...] listopada 2013 r. organ odniósł się wyłącznie do kwestii przetwarzania danych osobowych skarżącego w kontekście cesji wierzytelności. Zasadnie w tym zakresie wskazał, iż pomimo zbycia wierzytelności Spółka nadal ma prawo przetwarzać dane osobowe skarżącego, jako swojego byłego klienta, wyłącznie dla celów archiwalnych i rachunkowych, zaś przesłanką legalizującą ten proces jest art. 23 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o. Przepis ten stanowi, iż przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Nie można jednak przyjąć, że opisane przez skarżącego działania pracowników Spółki, które miały być wobec niego podejmowane, mieszczą się w ramach przetwarzania danych osobowych w celach archiwalnych bądź rachunkowych. Ich opis wskazuje na to, że są to typowe działania marketingowe wykraczające poza obowiązek przechowywania (archiwizowania) dokumentów zawierających dane osobowe, w tym również dokumentów rachunkowych.

Wobec braku ustosunkowania się do ww. kwestii w kontekście wniosku skarżącego o zbadanie legalności przetwarzania jego danych osobowych przez Spółkę Sąd uznał, że zaskarżona decyzja została wydana w niniejszej sprawie przedwcześnie i z tego względu jest wadliwa. Organ dopuścił się bowiem naruszenia art. 7 oraz art. 77 § 1 w zw. z art. 127 § 3 k.p.a. poprzez zaniechanie przeprowadzenia uzupełniającego postępowania wyjaśniającego odnośnie twierdzeń skarżącego o przetwarzaniu jego danych osobowych przez Spółkę dla celów marketingowych oraz o ewentualnych nieprawidłowościach z tym związanych. Zaniechał realizacji uprawnienia, o którym mowa w art. 14 pkt 2 u.o.d.o., zgodnie z którym w celu wykonania zadań wymienionych w art. 12 pkt 1 i 2, Generalny Inspektor lub upoważnieni przez niego pracownicy Biura mają prawo żądać pisemnych lub ustnych wyjaśnień oraz przesłuchiwać osoby w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego. Organ nie wystąpił bowiem do Spółki o udzielenie wyjaśnień w kwestii działań marketingowych wskazywanych przez skarżącego, w szczególności o udzielenie informacji czy działania takie w istocie miały miejsce, a jeśli tak, to czy miały charakter incydentalny, czy powtarzający się oraz czy trwają nadal. W końcu nie dokonał ich ewentualnej oceny z punktu widzenia wystąpienia przesłanek legalizujących przetwarzanie danych osobowych, w tym przesłanki z art. 23 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 4 pkt 1 u.o.d.o., przy uwzględnieniu okoliczności, że skarżący jest byłym klientem Spółki.

Powyższe naruszenia obligowały Sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji w części w jakiej utrzymano nią w mocy decyzję GIODO z dnia [...] września 2013 r. w zakresie pkt 2.

Ponownie rozpatrując sprawę organ uwzględni przedstawioną powyżej ocenę prawną. Uzupełni w niezbędnym zakresie materiał dowodowy w sprawie, następnie dokona jego wyczerpującej oceny w taki sposób, aby ocena ta była swobodna, lecz nie dowolna. Podjęte rozstrzygnięcie należycie umotywuje czyniąc zadość wymogom określonym w art. 107 § 3 w zw. z art. 11 k.p.a.

Mając na względzie powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

Wobec braku podstaw do uwzględnienia skargi w pozostałym zakresie (skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz pkt 2 poprzedzającej ją decyzji i przekazanie sprawy organowi do ponownego rozpoznania) Sąd oddalił skargę w pozostałym zakresie i z tego względu, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w pkt 2 sentencji. Uznał bowiem, o czym była mowa powyżej, że ponownego wyjaśnienia w sprawie wymagają kwestie podniesione przez skarżącego na etapie postępowania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Stwierdzając, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w części określonej w pkt 1, Sąd orzekł na podstawie art. 152 p.p.s.a. - jak w pkt 3 sentencji. Natomiast o kosztach postępowania Sąd postanowił w oparciu o art. 200 i 205 § 1 p.p.s.a. - jak w pkt 4 sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt