Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Owczarzak Sędziowie: Sędzia WSA Grzegorz Saniewski (spr.) Sędzia WSA Joanna Brzezińska Protokolant Agnieszka Zakrzewska-Wiśniewska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 7 maja 2013r. sprawy ze skargi R.B. na decyzję [...] Kuratora Oświaty w [...] z dnia [...] listopada 2012r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o braku potrzeby kształcenia specjalnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzające ją orzeczenie Zespołu Orzekającego [...] w [...] z dnia [...] września 2012r. nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Orzeczeniem nr [...]r. Zespół Orzekający Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] na podstawie art. 71b ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572, ze zm., zwanej w skrócie "u.s.o."), po rozpatrzeniu wniosku skarżącej R. B. orzekł o braku potrzeby kształcenia specjalnego G. B.

W uzasadnieniu organ wskazał, że G. B. znajduje się pod opieką Poradni od 2009 r. Z uwagi na dysharmonie rozwojowe uwarunkowane m.in. wcześniactwem, był objęty zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju, a także rehabilitowany ruchowo. Obecnie pozostaje pod opieką lekarza psychiatry i neurologa.

W kwietniu 2012 r. był diagnozowany przez Zespół Opiniujący Punktu Konsultacyjno – Diagnostycznego przy Ośrodku[...], który stwierdził u chłopca Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Zachowania na podłożu organicznego uszkodzenia CUN.

W związku z zastrzeżeniami do trafności diagnozy rodzice dokonali ponownej diagnozy w Niepublicznej Specjalistycznej Poradni[...], gdzie zdiagnozowano zespół Aspergera. Ponadto w grudniu 2011 r. lekarz psychiatra rozpoznał u chłopca autyzm dziecięcy.

Organ wskazał, że wyniki badań i obserwacja chłopca w Poradni (zawarte w opinii Nr [...]r.) potwierdzają opinię z Ośrodka Rewalidacyjno – Wychowawczego[...]. Dostarczona przez rodzica dokumentacja lekarska (neurologiczna) z wcześniejszych etapów życia dziecka również nie potwierdza występowania zaburzeń o charakterze autystycznym.

W związku z niespójnościami w specjalistycznych diagnozach lekarskich członkowie Zespołu Orzekającego zdecydowali uwzględnić głównie opinię osób diagnozujących dziecko w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej.

Wobec tego Zespół nie stwierdził potrzeby kształcenia specjalnego z uwagi na zespół Aspergera.

Odwołując się skarżąca podniosła, że wydane orzeczenie jest dla jej dziecka krzywdzące, ponieważ w związku z zespołem Aspergera syn wymaga intensywnego postępowania terapeutycznego, rewalidacji, co potwierdzają nauczyciele Zespołu Szkół Integracyjnych, na co dzień opiekujący się synem.

W wyniku rozpatrzenia odwołania [...] Kurator Oświaty (zwany dalej w skrócie "Kuratorem") decyzją z dnia[...], na podstawie art. 71b ust. 4 u.s.o. oraz § 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072), utrzymał w mocy orzeczenie Zespołu Orzekającego Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] z dnia [...] r.

W uzasadnieniu Kurator opisał dotychczasowe rozstrzygnięcia i diagnozy dotyczące G. B.

Organ ustalił, że G. B. był objęty opieką Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] od 16 października 2009 r. Do poradni został zgłoszony przez matkę (skarżącą), która wnosiła o przeprowadzenie badań diagnostycznych i wydanie opinii ze względu na nadpobudliwość psychoruchową dziecka, zaburzenia emocji i zachowania, bezdechy. Opinią z dnia [...] Zespół Orzekający Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] stwierdził, że zachodzi potrzeba wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Wskazując, że z opinii tej wynika, iż dziecko wymaga specjalistycznego wspomagania, organ szczegółowo przytoczył treść diagnozy zawartej w opinii.

Kurator opisał zawarte w Karcie indywidualnej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] informacje o stanie dziecka, kontaktach z jego matką i składanych przez nią wnioskach o przeprowadzenie badań diagnostycznych, wydanie opinii ([...]r.) i wydanie orzeczenia do kształcenia specjalnego (31 sierpnia 2011 r.). Powołując się na treść wywiadu ze skarżącą wskazał, że chłopiec od 2009 r. objęty był wczesnym wspomaganiem rozwoju w szkole specjalnej. Realizował zajęcia z pedagogiem, logopedą oraz terapię sensoryczną przez 9 godzin w miesiącu. W dokumentacji znajduje się zaświadczenie z dnia 26 kwietnia 2011 r. wydane przez lekarza medycyny – specjalistę neurologii dziecięcej stwierdzające, że G. B. jest pod opieką poradni neurologicznej od 2009 r. z rozpoznaniem: wcześniactwo, nadpobudliwość psychoruchowa w stopniu znacznym, niedostosowanie zachowań społecznych, bez objawów ogniskowego uszkodzenia CUN, obserwacja w kierunku ADHD.

Kurator wskazał także, że w roku szkolnym 2011/2012 G. B. uczęszczał do oddziału przedszkolnego Szkoły Podstawowej nr 5 w Zespole Szkół Integracyjnych nr 1 we[...]. W dniu 21 lutego 2012 r. skarżąca złożyła wniosek o wydanie orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego ze względu na rozpoznany autyzm dziecięcy. W dniu 2 marca 2011 r. specjaliści Poradni przeprowadzili wywiad z matką oraz obserwację chłopca dla potrzeb diagnozy funkcjonalnej dziecka z zachowaniami autystycznymi. W opinii pracowników poradni zachowania dziecka nie wskazywały na autyzm, bardziej na nadpobudliwość i brak właściwych oddziaływań wychowawczych, wobec czego zalecono pogłębienie diagnozy w specjalistycznym Ośrodku Rewalidacyjno – Wychowawczym [...]. Sporządzona przez ten Ośrodek opinia psychologiczno – pedagogiczna z dnia [...] stwierdza u G. B. Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Zachowania z ograniczonym uszkodzeniem CUN.

Po uzyskaniu od pracownika Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] informacji, że w tej sytuacji nie jest zasadne wydanie orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, ale może być wydana opinia z zaleceniami do pracy z dzieckiem – skarżąca złożyła rezygnację z wydania orzeczenia w tej sprawie i wniosła o badanie diagnostyczne oraz wydanie opinii o rozwoju dziecka. Do wniosku załączyła "Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej" z dnia 25 kwietnia 2012 r. sporządzoną przez nauczyciela oddziału przedszkolnego w Szkole Podstawowej nr [...] w Zespole Szkół Integracyjnych nr[...], w której stwierdzono, że mimo dużych osiągnięć w roku szkolnym 2011/2012 G. B. nie jest jeszcze gotowy do podjęcia nauki w szkole.

Kurator stwierdził, że w opinii nr [...]r. wskazano dalszą obserwację rozwoju dziecka i objęcie rodziny specjalistyczną pomocą, ukierunkowaną na optymalizację oddziaływań wychowawczych np. na terenie Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. W opinii tej zalecono m.in. kontynuację zajęć logopedycznych na terenie szkoły, objęcie dziecka zajęciami korekcyjno – kompensacyjnymi w celu doskonalenia funkcji percepcyjno – motorycznych, dalsze systematyczne uczęszczanie na zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju i dalszą opiekę medyczną, zakwalifikowanie chłopca na zajęcia socjoterapeutyczne w celu rozwijania kompetencji społecznych.

Kurator wskazał, że skarżąca przedstawiła także opinię nr [...] zespołu opiniującego Niepublicznej Specjalistycznej Poradni[...], w której u G. B. stwierdzono autyzm dziecięcy pod postacią zespołu Aspergera.

Kurator zwrócił uwagę, że jak wynika z protokołu nr [...]posiedzenia Zespołu Orzekającego Poradni [...] z dnia [...] r. członkowie Zespołu zgodnie ustalili, że ze względu na rozbieżności w specjalistycznych diagnozach lekarskich (w jednej stwierdzono u dziecka zespół Aspergera, a w drugiej - zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami zachowania na podłożu organicznego uszkodzenia CUN) wydana zostanie decyzja o braku potrzeby kształcenia specjalnego z uwagi na zespół Aspergera. W toku dyskusji podkreślono, że chłopiec nadal będzie miał zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju, a więc będzie poddawany stymulacji. W związku z tym zostało wydane orzeczenie nr 1/IIIa/12/13 o braku potrzeby kształcenia specjalnego dla G. B..

Kurator stwierdził, że wniesione odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem organu stanowisko to znajduje uzasadnienie w zgromadzonej dokumentacji, w tym lekarskiej (neurologicznej), z wcześniejszych etapów życia dziecka, która nie potwierdza występowania zaburzeń o charakterze autystycznym.

Kurator wskazał na treść protokołu nr [...] z posiedzenia zespołu orzekającego Poradni [...]z dnia [...]r. Wynika z niego, że członkowie zespołu nadal stwierdzili brak zasadności wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na zespół Aspergera. Zdaniem specjalistów wyniki obserwacji G. w dniu 2 marca 2012 r. na terenie Poradni dla potrzeb diagnozy funkcjonalnej dziecka z zachowaniami autystycznymi zostały potwierdzone przez Zespół Opiniujący Punktu Konsultacyjno – Diagnostycznego przy Ośrodku [...] (stwierdzono zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami zachowania z organicznym uszkodzeniem CUN) i były zgodne z obserwacjami lekarza neurologa prowadzącego dziecko. Członkowie zespołu orzekającego podkreślili, że nieprawidłowości w rozwoju dziecka, potwierdzone także w opinii prowadzących dziecko nauczycieli, skutkują potrzebą objęcia dziecka specjalistyczną pomocą psychologiczno – pedagogiczną na terenie szkoły. W związku z powyższym wydano opinię nr [...]r., w której zalecono adekwatne do trudności dziecka formy pomocy oraz określono zakres dostosowania wymagań edukacyjnych. Ponadto chłopiec był objęty pomocą w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (opinia nr [...]r. o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka). Matce zaproponowano pomoc psychologiczną na terenie Poradni, ale 10 sierpnia 2011 r. zrezygnowała z pomocy. Obecna na posiedzeniu skarżąca stwierdziła, że objęcie syna kształceniem specjalnym wpłynęłoby korzystnie na jego rozwój, przyczyniłoby się do lepszego funkcjonowania dziecka w grupie, zapewniłoby zajęcia z hipoterapii oraz socjoterapii. Przyznała, że w chwili obecnej syn nie uczęszcza na zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Syn natomiast raz w miesiącu korzysta z zajęć grupowych socjoterapeutycznych w Niepublicznej Specjalistycznej Poradni[...]. Zespół orzekający podtrzymał swoją decyzję o braku potrzeby kształcenia specjalnego z uwagi na zespół Aspergera.

Wobec tego, na podstawie przeprowadzonego postępowania Kurator stwierdził, że decyzja organu pierwszej instancji jest zasadna i nie narusza przepisów postępowania.

W skardze do sądu administracyjnego R. B. zarzuciła, iż utrzymanie w mocy orzeczenia o braku potrzeby kształcenia specjalnego jest krzywdzące dla jej syna, gdyż ze względu na zespół Aspergera wymaga on intensywnej terapii i rehabilitacji. Odmienna opinia z Ośrodka[...] jest sprzeczna z opinią lekarzy i specjalistów, które prowadzą i leczą jej dziecko. Także nauczyciele Zespołu Szkół Integracyjnych, którzy na co dzień opiekują się dzieckiem stwierdzają, że dziecko, w związku z zespołem Aspergera wymaga stałych zajęć potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania.

W odpowiedzi na skargę Kurator wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko. Dodatkowo organ wskazał, że jak wynika z wypowiedzi skarżącej na posiedzeniu Zespołu Orzekającego, składając wniosek o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego kierowała się sugestią nauczycieli, że taki dokument zapewni dziecku większą liczbę godzin specjalistycznych zajęć. W ocenie Kuratora, dokonanej na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, a zwłaszcza opinii o stanie zdrowia dziecka, na obecnym etapie edukacyjnym konieczna jest dalsza obserwacja rozwoju dziecka. Jednocześnie objęcie rodziny specjalistyczną pomocą oraz kontynuacja zajęć w zakresie wczesnego wspomagania jego rozwoju i zastosowanie przez szkołę zaleceń zawartych w opinii nr [...] z dnia [...]r. Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej we [...] stanowić będzie gwarancję, że dziecku zapewniono udział w stałych zajęciach niezbędnych do jego właściwego funkcjonowania, stosownie do jego aktualnego stanu zdrowia. Utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji nie oznacza, iż nie będzie możliwe uzyskanie żądanej przez skarżącą decyzji o potrzebie kształcenia specjalnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Kwestią, którą przede wszystkim Sąd uznał w sprawie za istotną jest problem merytorycznych kryteriów oceny, czy zachodzi potrzeba orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Podstawą materialnoprawną rozstrzygania w kontrolowanej sprawie, o potrzebie kształcenia specjalnego, są przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (w skrócie "u.s.o.").

Stosownie do art. 1 u.s.o. system oświaty zapewnia w szczególności:

― możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami (art. 1 pkt 5 u.s.o. )

― opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych (art. 1 pkt 5a u.s.o.).

Zgodnie z art. 71b ust. 1 u.s.o. kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież, o których mowa w art. 1 pkt 5 i 5a, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5.

Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydają zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych (art. 71b ust. 3 u.s.o.). Od orzeczeń tych rodzice dziecka mogą złożyć w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia odwołanie do kuratora oświaty (art. 71b ust. 4 u.s.o.).

W art. 71b ust. 6 u.s.o. ustawodawca zawarł upoważnienie dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, aby określił on, w drodze rozporządzenia, skład zespołów orzekających, tryb ich powołania, szczegółowe zasady działania tych zespołów, tryb postępowania odwoławczego, wzory orzeczeń oraz szczegółowe zasady kierowania dzieci i młodzieży do kształcenia specjalnego, indywidualnego rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania. Rozporządzenie powinno uwzględniać jak najpełniejszą realizację potrzeb dziecka, a także zapewnić możliwość dostosowania form przygotowania przedszkolnego oraz form kształcenia do aktualnych możliwości psychofizycznych dziecka.

W oparciu o powyższą delegację ustawową zostało wydane rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072), które zgodnie z § 1 pkt 5 "(...) określa (...) szczegółowe zasady kierowania dzieci i młodzieży do kształcenia specjalnego, indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania". Pomimo takiego stwierdzenia zdaniem Sądu w rozporządzeniu nie można doszukać się owych "zasad kierowania dzieci i młodzieży do kształcenia specjalnego" rozumianych jako kryteria, w oparciu o które organy winny ocenić, czy dana osoba powinna zostać skierowana do kształcenia specjalnego, czy też nie – tak aby w (zgodnie z upoważnieniem ustawowym) została uwzględniona jak najpełniej realizacja potrzeb dziecka. Rozporządzenie jedynie szczegółowo określa tryb postępowania organów, treść wniosków, treść rozstrzygnięć oraz sposób postępowania właściwych organów w przypadku, kiedy zostanie wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

W takim przypadku poszukując kryteriów, w oparciu o które winny działać zespoły orzekające wydające orzeczenia w przedmiocie potrzeby kształcenia specjalnego oraz rozstrzygający w tych sprawach kuratorzy oświaty, należy odwołać się do treści samej ustawy o systemie oświaty. Zdaniem Sądu wspomniane kryteria można odczytać z treści cytowanego już art. 71b ust. 1 u.s.o. Zgodnie ze zdaniem pierwszym tego przepisu "kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież, o których mowa w art. 1 pkt 5 i 5a, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy". Wynika z tego, że kształceniem specjalnym należy objąć dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie (por. cytowany wyżej art. 1 pkt 5 i pkt 5a u.s.o.):

1) wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki,

2) wymagające stosowania specjalnych metod pracy.

Orzekając, stosownie do art. 71b ust. 1 i 3 ustawy o systemie oświaty, o potrzebie kształcenia specjalnego organ nie ma zatem oceniać, czy ktoś wymaga kształcenia specjalnego, bo jest chory (np. na autyzm). Organ ma ocenić, czy dana osoba np. chora na autyzm czy jakąkolwiek inną, choćby nie do końca zdiagnozowaną chorobę, ale taką, która powoduje niepełnosprawność czy "niedostosowanie społeczne" – jest w takim stanie, że edukacja tej osoby może przebiegać w ramach zwykłej organizacji nauki i przy użyciu zwykłych metod pracy, czy też edukacja tej osoby wymaga stosowania specjalnej organizacji nauki i specjalnych metod pracy. Uznanie, że stosownie zwykłych metod nauki i zwykłych metod pracy nie zapewni "najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka" w zakresie edukacji – powinno skutkować orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Mając na względzie, iż w kontrolowanej sprawie organy winny rozstrzygnąć w powyższy sposób Sąd uznał, że zaskarżona decyzja, jak też poprzedzające je orzeczenie zostały wydane z naruszeniem art. 71b ust. 1 u.s.o. a także z naruszeniem art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071; z późn. zm.; zwanej "k.p.a.").

Zgodnie z powołanym przepisem art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji ma na celu m.in. przekonanie strony i organów (także Sądu) o zasadności i poprawności podjętego rozstrzygnięcia.

Z art. 107 § 3 k.p.a. jednoznacznie wynika, że uzasadnienie podjętego rozstrzygnięcia powinno być skonstruowane w sposób umożliwiający realizację zasady ogólnej przekonywania (art. 11 k.p.a.), a także objaśniać tok myślenia prowadzący do konkretnego rozstrzygnięcia w sprawie. Motywy rozstrzygnięcia muszą być tak ujęte, aby strona zainteresowana mogła zrozumieć i w miarę możliwości zaakceptować zasadność przesłanek faktycznych i prawnych, którymi kierował się organ przy jej wydaniu (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 98/12, opubl. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych dostępnej poprzez stronę internetową http://orzeczenia.nsa. gov.pl/ oraz wskazane tam wyroki: NSA OZ w Gdańsku z 6 maja 1999 r. II SA/Gd 134/97, Lex nr 44166 i z dnia 29 września 1987 r. IV SA 220/87). Takie uzasadnienie daje również rękojmię, iż organ dołożył należytej staranności przy podejmowaniu rozstrzygnięcia.

W kontrolowanej sprawie organy skupiły się w gruncie rzeczy na ocenie, czy G. B. jest chory na autyzm w postaci zespołu Aspergera, czy też nie. Jak wynika z powyższych rozważań – ocena ta nie jest oceną, jaka powinna zostać przeprowadzona w świetle art. 71b ust. 1 u.s.o. Co więcej oceny formułowane przez organy są lakoniczne, sprowadzające się do prostego wyboru pomiędzy różnymi opiniami, bądź prostego stwierdzenia, jakie są wyniki badań, bez żadnej próby wyjaśnienia, dlaczego tym, a nie innym badaniom należy dać wiarę, dlaczego owe inne badania są błędne, nie dające uzasadnienia dla wnioskowanego przez skarżącą orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Posługując się tego rodzaju uzasadnieniem organ występuje w roli niesprawdzalnej wyroczni, a jego rozstrzygnięcie nie poddaje się w żaden sposób kontroli – ani strony, ani sądu administracyjnego.

Dodatkowo należy podkreślić, że Kurator jako organ odwoławczy nie może ograniczyć się do formalnej oceny decyzji organu I instancji (Zespołu Orzekającego), poprzez proste stwierdzenie, że decyzja ta "jest zasadna i nie narusza przepisów postępowania". W myśl obowiązującej zasady ustrojowej dwuinstancyjności, organ odwoławczy pełni kompetencje zarówno kontrolne, jak i merytoryczne. Oznacza to, że organ ten winien rozpatrzyć sprawę na nowo w jej całokształcie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 października 1999 r., sygn. akt IV SA 1313/98, opubl. w Systemie Informacji Prawnej LEX pod nr 48725). Cechą postępowania odwoławczego w ujęciu art. 138 k.p.a. jest bowiem to, że organ odwoławczy nie ogranicza się do kontroli decyzji organu I instancji, lecz obowiązany jest ponownie sprawę rozstrzygnąć. Wymieniony przepis nakłada na organ administracji obowiązek merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy por. wyrok NSA z dnia 11 czerwca 1999 r., sygn. akt IV 2498/98, LEX nr 48645). Organ odwoławczy nie może zatem jedynie przytaczać ocen, których dokonał organ I instancji. Winien albo dokonać ocen własnych, albo przynajmniej, przytaczając oceny organu I instancji, wyraźnie wskazać, że sam jest tego samego zdania – podziela ocenę organu pierwszej instancji. Oceny te powinny przy tym spełniać wymogi ww. art. 107 § 3 k.p.a. Niewystarczające jest proste stwierdzenie, że odwołanie jest niezasadne, gdyż "znajduje to uzasadnienie w zgromadzonej dokumentacji, w tym lekarskiej (neurologicznej), z wcześniejszych etapów życia dziecka, która nie potwierdza występowania zaburzeń o charakterze autystycznych" – bez wskazania, o jaką konkretną dokumentację, spośród opisanej wcześniej na paru stronach, chodzi, i jakie konkretnie twierdzenia w tej dokumentacji przemawiają za tezą głoszoną przez organ.

Co więcej z treści uzasadnienia Kuratora wynika, że nie rozróżnia on stanowiska organu I instancji od materiału dowodowego, na którym może oprzeć swoje samodzielne rozstrzygnięcie. Jak wynika z akt sprawy protokół nr [...] z dnia [...]r. oraz protokół nr [...]r. to odpowiednio – protokół z posiedzenia organu I instancji, na którym podjął on swoje rozstrzygnięcie oraz protokół z posiedzenia organu I instancji w sprawie odwołania skarżącej od orzeczenia z dnia [...]r., tj. z posiedzenia w sprawie ewentualnego uwzględnienia odwołania (§ 17 ust. 2 ww. rozporządzenia z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych). Są to zatem protokoły dokumentujące stanowisko organu I instancji, a nie dowody pozwalające ustalić istotny dla sprawy stan faktyczny tj. stan, w jakim znajduje się G. B. w kontekście realizacji jego potrzeb edukacyjnych.

Podkreślając, że organ odwoławczy nie może ograniczyć się do formalnej oceny decyzji organu pierwszej instancji należy przy tym wskazać, że Kurator jest wprawdzie organem jednoosobowym, nie wyspecjalizowanym tak jak zespół orzekający (w skład którego, stosownie do § 4 ust. 2 ww. rozporządzenia z dnia 18 września 2008 r. wchodzi: dyrektor poradni psychologiczno – pedagogicznej, psycholog, pedagog i lekarz, a który to skład może zostać rozszerzony o innych potrzebnych specjalistów, stosownie do § 4 ust. 3 rozporządzenia) i może nie dysponować wiedzą specjalistyczną, tym niemniej stosownie do § 17 ust. 2 rozporządzenia kurator oświaty zasięga, w miarę potrzeb, opinii psychologa, pedagoga, lekarza lub innego specjalisty (§ 17 ust. 2 rozporządzenia). Będąc zatem samodzielnym organem merytorycznym, kurator oświaty posiada niezbędne środki prawne, zapewniające mu możliwość sformułowania własnej, merytorycznej oceny sprawy.

Ze względu na powyższe, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) oraz art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270) należało orzec jak w pkt 1 sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie zawarte w pkt 2 wyroku podjęto zgodnie z treścią art. 152 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.