Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6480, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Oddalono skargę, II SA/Wa 1443/19 - Wyrok WSA w Warszawie z 2020-07-22, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
II SA/Wa 1443/19 - Wyrok WSA w Warszawie
|
|
|||
|
2019-06-28 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie | |||
|
Ewa Radziszewska-Krupa /przewodniczący/ Joanna Kruszewska-Grońska Sławomir Fularski /sprawozdawca/ |
|||
|
6480 | |||
|
Dostęp do informacji publicznej | |||
|
Inne | |||
|
Oddalono skargę | |||
|
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 5 ust. 2 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Dz.U. 2018 poz 419 art. 11 ust. 2 Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - tekst jedn. |
|||
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Radziszewska-Krupa, Sędzia WSA Sławomir Fularski (spr.), Asesor WSA Joanna Kruszewska-Grońska, , Monika Gieroń, Protokolant specjalista, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lipca 2020 r. sprawy ze skargi P. W. na decyzję Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia informacji publicznej oddala skargę |
||||
Uzasadnienie
P. W. (dalej jako "wnioskodawca" lub "strona") pismem z [...] lutego 2019 r. skierowanym do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. z siedzibą w [...] (dalej jako "Spółka", "organ" lub "PWPW S.A.") w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej złożył wniosek o udostępnienie kopii aktualnych (czynnych) umów zawartych z dostawcami na dostawę folii do laminowania ciśnieniowego wraz z ewentualnymi aneksami oraz załącznikami. Spółka, działając na podstawie art. 16 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1330 z zm., dalej jako "u.d.i.p."), art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 419 ze zm., dalej jako "ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji"), art. 63 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, dalej jako "Konstytucja RP") i art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) decyzją z [...] maja 2019 r. nr [...] odmówiła udostępnienia ww. informacji publicznej z uwagi na ograniczenie jawności wynikające z art. 5 ust. 2 u.d.i.p., tj. tajemnicę przedsiębiorcy. Organ w uzasadnieniu decyzji w pierwszej kolejności przedstawił dotychczasową, długoletnią współpracę ze stroną dotyczącą dostaw folii do laminowania ciśnieniowego przez wnioskodawcę. Wskazał m.in., że współpraca ta rozpoczęła się w 2004 r., w 2016 r. Spółka wypowiedziała łączącą strony umowę, a ostatnie zamówienie zostało złożone w maju 2017 r. Po wypowiedzeniu umowy wnioskodawca wielokrotnie kontaktował się telefonicznie z pracownikami PWPW S.A. odpowiedzialnymi za zakup folii do laminowania ciśnieniowego próbując przekonać przedstawicieli Spółki do ponownego podjęcia współpracy. Powołując się na stosowne przepisy u.d.i.p., ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Konstytucji RP oraz orzecznictwo sądów administracyjnych, organ stwierdził, że na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy zaistniały przesłanki przemawiające za ograniczeniem dostępu do żądanych przez wnioskodawcę informacji publicznych z uwagi na objęcie ich tajemnicą przedsiębiorcy. Następnie organ wyjaśnił, że dokonał szczegółowej analizy sytuacji związanej z dostawami materiałów do produkcji prowadzonej przez Spółkę. Badaniu poddano samą kwestię czy surowce nabywane są na podstawie wieloletnich umów lub też jednorazowych zamówień. W dokumentach tych są zawarte informacje mające wartość gospodarczą dla Spółki odnoszące się nie tylko do szczegółów technicznych i technologicznych związanych z parametrami surowców, które finalnie przekładają się na parametry produktu końcowego, ale także kwestii finansowych. Organ zauważył przy tym, że na zakres obowiązków danego podmiotu i związaną z tym gratyfikację finansową mają wpływ niejednokrotnie długie rozmowy biznesowe. Ujawnianie zaś do publicznej wiadomości, jakie koszty i za jakie działania Spółka jest gotowa ponieść, nie leży w jej interesie, gdyż osłabia to jej pozycję negocjacyjną. Organ zwrócił uwagę, że z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej wystąpił podmiot zainteresowany współpracą handlową ze Spółką, który chce w ten sposób uzyskać wgląd do warunków, na jakich ta współpracuje z jego bezpośrednimi konkurentami. Wnioskodawca chce także zdobyć wiedzę na temat, jakie aktualne wydatki na zakup surowców jest gotowa ponosić Spółka. W ocenie organu, działanie strony nakierowane na uzyskanie oczekiwanych informacji powinno zostać zakwalifikowane jako nadużycie prawa do informacji publicznej. Polega ono na próbie korzystania z instytucji prawa do dostępu do informacji publicznej dla osiągnięcia celu innego niż troska o dobro publiczne. Celem u.d.i.p. nie jest zaś zaspokajanie indywidualnych (prywatnych) potrzeb pozyskiwania informacji wprawdzie publicznych, lecz przeznaczonych dla celów innych niż wyżej wymienione. Wnioskodawca posługuje się uprawnieniem do uzyskania informacji publicznej w sposób, jaki nie był intencją ustawodawcy. Takie działanie strony nie powinno więc zasługiwać na ochronę. Organ wskazał, że w Spółce funkcjonuje Wykaz kwalifikujący poszczególne informacje jako Tajemnica Przedsiębiorstwa PWPW S.A. W przedmiotowym wykazie wśród informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa zostały wskazane informacje o dostawach i stosowanych cenach, natomiast w kategorii "Informacje Organizacyjno - prawne" zostały wymienione umowy. Spółka podjęła więc działania zmierzające do wyeliminowania możliwości dotarcia do tych informacji przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. Tym samym uznać należy, że przesłanki, materialna oraz formalna niezbędne do zakwalifikowania danej informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa zostały w analizowanym przypadku spełnione. Na koniec uzasadnienia swojego rozstrzygnięcia organ dodał, że PWPW S.A. jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa. Jest producentem banknotów zarówno na rynek krajowy, jak i zagraniczny. Znajduje się na liście podmiotów akredytowanych do produkcji banknotów euro. Oprócz paszportów tradycyjnych, produkuje również paszporty elektroniczne, zwane także biometrycznymi lub e-Paszportami. Spółka jest także dostawcą rozwiązań cyfrowych. Nie można mieć zatem wątpliwości co do strategicznego charakteru produkcji prowadzonej przez Spółkę, jak również tego, że tajemnice związane z produkcją muszą być szczególnie chronione. Wnioskodawca (dalej także jako "skarżący") reprezentowany przez pełnomocnika – radcę prawnego wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na ww. decyzję organu. Zarzucając przedmiotowej decyzji naruszenie art. 5 ust. 2 u.d.i.p. wniósł o jej uchylenie, nakazanie organowi udostępnienia wnioskowanej informacji oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, że składając swój wniosek miał na celu ustalenie czy PWPW S.A. nie dopuściła się niegospodarności wybierając ofertę mniej korzystną, aniżeli proponowana przez wieloletniego kontrahenta Spółki. Organ nie był zaś uprawniony do odmowy udostępnienia umowy na dostawę folii laminowanej zawartej z innym kontrahentem powołując się na przesłankę tajemnicy przedsiębiorcy. Nawet bowiem gdyby przyjąć, zgodnie ze stanowiskiem organu, że w żądanych dokumentach znajdują się informacje mające wartość gospodarczą dla Spółki odnoszące się do szczegółów technicznych i technologicznych związanych z parametrami surowców, które finalnie przekładają się na parametry produktu końcowego, a także do kwestii finansowych, to informacje te nie stanowią tajemnicy przedsiębiorcy, zwłaszcza w stosunku do wnioskodawcy. Z uwagi bowiem na wieloletnią współpracę, wszelkie parametry techniczne i technologiczne są skarżącemu znane. Ponadto skoro PWPW S.A. oczekuje od innych podmiotów ofert na dostarczenie folii do laminowania i te oferty zostały złożone, to oznacza, że parametry te musiały zostać udostępnione, upublicznione, ujawnione do wiadomości publicznej. W oparciu bowiem o te szczegółowe informacje aktualny dostawca folii mógł złożyć ofertę, a przede wszystkim tylko poprzez ujawnienie tych informacji można ustalić czy dany podmiot w ogóle jest w stanie konkretny produkt wyprodukować i dostarczyć. Skarżący podniósł, że art. 5 ust. 2 u.d.i.p. chroni osoby trzecie ze względu na ochronę prywatności lub tajemnicę przedsiębiorcy, ale nie może chronić podmiotu zobowiązanego do ujawniania informacji publicznej. Takie rozumienie tego przepisu byłoby sprzeczne z samą ideą transparentności życia publicznego i obowiązkiem ujawnienia informacji publicznych. Z samej definicji celem ww. ustawy jest obowiązek ujawnienia informacji, które do tej pory nie były jawne, nie były upublicznione, a są związane ze sferą życia publicznego, sprawami publicznymi. Skoro więc informacja, której domaga się skarżący jest informacją publiczną, to podmiot, który jest w jej posiadaniu nie może zasłaniać się tajemnicą swojego przedsiębiorstwa, gdyż w ten sposób można by odmówić ujawnienia niemal każdej informacji publicznej. Nie ma zatem żadnych przesłanek ku temu, aby uznać odmowę udostępnienia żądanej przez skarżącego informacji za prawidłową. W konkluzji uzasadnienia swojej skargi skarżący podkreślił, że jego zamiarem jest dostarczenie tego samego produktu, co obecny kontrahent PWPW S.A., jednakże w niższej cenie, co będzie miało pozytywny wpływ na gospodarkę Państwa i jego finanse. Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazał, że w ostatnich 3 latach oferowany przez skarżącego produkt dwukrotnie został uznany za niespełniający wymagań jakościowych, z czym najwyraźniej skarżący nie może się pogodzić. Skarżący podejmuje różnego rodzaju działania mające na celu wymuszenie na PWPW S.A. ponowne podjęcie współpracy. Gdy jego dotychczasowe działania nie przyniosły rezultatu, postanowił wykorzystać organy Państwa, w tym przypadku wymiaru sprawiedliwości, aby wywrzeć presję na Spółkę. W ocenie organu działania skarżącego są głównie nakierowane na poprawę jego własnych finansów, a nie finansów Państwa. Do weryfikacji gospodarności lub rzetelności działań Spółki są zaś powołane odpowiednie organy, zarówno wewnątrz PWPW S.A., ale również instytucje zewnętrzne, jak np. Najwyższa Izba Kontroli. W niniejszej sprawie należy uwzględnić specyfikę podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, ale też kim jest skarżący i na skutek jakich okoliczności złożył wniosek, a później skargę na decyzję odmawiającą udostępnienia żądanych przez niego informacji. Nie można też tracić z pola widzenia, że działania skarżącego nakierowane nie są na interes społeczny, lecz jego własny. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje : Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2167) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325), dalej: "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. W myśl art. 134 § 1 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (§ 2). Mając na uwadze powyższe kryteria kontroli sądowej stwierdzić należy, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Na wstępie, warto zauważyć, że Konstytucja RP w art. 61 ust. 1 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. W myśl art. 3 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej obejmuje nie tylko – jak stanowi Konstytucja RP – prawo wglądu do dokumentów urzędowych oraz dostęp do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, ale także prawo uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania "informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to istotne dla interesu publicznego" (art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Należy zauważyć, że prawo do informacji nie ma jednak charakteru bezwzględnego, a jego wykonywanie nie może wkraczać w inne dobra chronione Konstytucją RP, której art. 61 ust. 3 stanowi, że ograniczenie prawa do informacji publicznej jest dopuszczalne ze względu na ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Normy wyrażone w tym postanowieniu konstytucyjnym znajdują odzwierciedlenie w szczególności w art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Przepis ten z kolei stanowi, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Poza sporem w niniejszej sprawie jest, że spełniony został zakres podmiotowy i przedmiotowy stosowania u.d.i.p. Żądana przez skarżącego informacja dotycząca aktualnych (czynnych) umów zawartych z dostawcami na dostawę folii do laminowania ciśnieniowego wraz z ewentualnymi aneksami oraz załącznikami stanowi informację publiczną. Wniosek skarżącego z [...] lutego 2019 r. dotyczy bowiem danych odnoszących się do działalności PWPW S.A., która jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1182 ze zm.) i znalazła się w wykazie spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa – tj. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 95), wydanym na podstawie art. 31 ust. 2 ww. ustawy. Skoro zaś Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem Spółki, podlega ona reżimowi u.d.i.p. Nie ulega więc wątpliwości, że PWPW S.A. jest podmiotem obowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu (art. 4 ust. 3 u.d.i.p). Organ, wydając decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej na podstawie art. 16 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. uznał, że żądana przez skarżącego informacja jest informacją publiczną korzystającą z ochrony przewidzianej w art. 5 ust. 2 ww. ustawy (tajemnica przedsiębiorcy). Ponadto wskazał, że działanie skarżącego w stanie faktycznym ustalonym w niniejszej sprawie powinno zostać zakwalifikowane jako nadużycie prawa do informacji publicznej. Zdaniem zaś skarżącego, żądana przez niego informacja publiczna nie stanowi tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5 ust. 2 zd. 1 u.d.i.p. Skarżący wskazał również, że składając swój wniosek miał na celu ustalenie czy PWPW S.A. nie dopuściła się niegospodarności wybierając ofertę mniej korzystną, aniżeli proponowana przez wieloletniego kontrahenta Spółki. Nadto podkreślił, że jego zamiarem jest dostarczenie tego samego produktu, co obecny kontrahent PWPW S.A., jednakże w niższej cenie, co będzie miało pozytywny wpływ na gospodarkę Państwa i jego finanse. W ocenie Sądu, stanowisko organu zaprezentowane w zaskarżonej decyzji co do tego, że żądana przez skarżącego informacja dotycząca aktualnych (czynnych) umów zawartych z dostawcami na dostawę folii do laminowania ciśnieniowego wraz z ewentualnymi aneksami oraz załącznikami stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa i nie może być udostępniana osobom trzecim bowiem korzysta z ochrony przewidzianej w art. 5 u.d.i.p. jest prawidłowe. Zgodzić się należy również z organem, że w realiach niniejszej sprawy działanie skarżącego powinno zostać zakwalifikowane jako nadużycie prawa do informacji publicznej. Rozpoznając przedmiotową sprawę należy w pierwszej kolejności zauważyć, że u.d.i.p. stanowi generalną zasadę udostępnienia informacji publicznej. Udostępnieniu podlegają przy tym w szczególności, stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p., informacje o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, a zwłaszcza aktów administracyjnych oraz innych rozstrzygnięć. Informacją publiczną są przy tym wiadomości dotyczące faktów zarówno wytworzone przez władzę publiczną lub inny podmiot wykonujący funkcje publiczne, jak i jedynie odnoszone (skierowane) do tych podmiotów. Ustalenie - co jak wskazano już wyżej jest w sprawie bezsporne - że wnioskowana informacja jest informacją publiczną powoduje, że powinna ona zostać udostępniona, chyba że zachodzą okoliczności, uzasadniające odmowę jej udostępnienia, przy czym zgodnie z art. 5 ust. 2 zd. 1 u.d.i.p. - prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu m.in. ze względu tajemnicę przedsiębiorcy. Zasadne zatem staje się, wobec stanowiska organu odmawiającego udostępnienia żądanych informacji z powołaniem na tajemnicę przedsiębiorstwa, doprecyzowanie tego pojęcia. Terminem "tajemnica przedsiębiorstwa" ustawodawca posługuje się, a także go definiuje w przepisach dotyczących zwalczania nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Przyjmuje się jednocześnie, że pojęcia tajemnica przedsiębiorcy i tajemnica przedsiębiorstwa w zasadzie się pokrywają (zob. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznej w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 78). W orzecznictwie sądów administracyjnych podnosi się przy tym, że na tajemnicę przedsiębiorcy składają się dwa elementy: materialny (np. szczegółowy opis sposobu wykonania usługi, stanowiący know-how przedsiębiorcy) oraz formalny - wola utajnienia danych informacji, przejawiająca się czynnościami, które przedsiębiorca przedsięwziął, by zapewnić poufność określonych danych. Poczynając od analizy elementu formalnego tajemnicy przedsiębiorcy wypada wskazać, że stanowić ją mogą z zasady informacje znane jedynie określonemu kręgowi osób i związane z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wobec których podjął on wystarczające środki ochrony w celu zachowania ich w poufności. Informacje utajnione muszą przy tym posiadać określoną wartość dla przedsiębiorcy (w przeciwnym razie logicznym jest, że nie utajniałby ich). Nie musi to jednak być wyłącznie wartość gospodarcza, lecz może to być szerzej rozumiana wartość, określona w każdej wymiernej postaci. Informacja staje się tajemnicą przedsiębiorcy, kiedy przedsiębiorca przejawi wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Nie traci natomiast swojego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone grono osób zobowiązanych do dyskrecji (np. pracownicy przedsiębiorstwa, czy też osoby ściśle z przedsiębiorstwem współpracujące przy realizowaniu określonej umowy). Utrzymanie danych informacji jako tajemnicy wymaga więc podjęcia przez przedsiębiorcę działań zmierzających do wyeliminowania możliwości dotarcia do nich przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. Ustawodawca nie przesądził przy tym, jakie to mają być działania. Istotne jest w każdym razie to, aby działania te były podejmowane z uwagi na charakter danych informacji, a nie dopiero w wyniku otrzymania przez przedsiębiorcę wniosku o ich ujawnienie. Ze stanem poufności będziemy mieli do czynienia zatem wtedy, gdy przedsiębiorca kontroluje liczbę i charakter osób mających dostęp do określonych informacji, czyli ma wolę, by pozostały one tajemnicą dla pewnych kół odbiorców, konkurentów. Ustawodawca nie przesądził przy tym, jakie działania winien podjąć przedsiębiorca, aby wolę tę uzewnętrznić. Wydaje się więc, że każdy sposób działania, który wskazuje, że określone informacje są traktowane jako poufne, będzie stanowić realizację omawianego zalecenia ustawowego. Z tego względu ustawowe wymaganie podjęcia niezbędnych działań spełni także podjęcie pewnych czynności konkludentnych, jak np. dopuszczenie do informacji jedynie określonego kręgu pracowników, choć należy mieć również na uwadze - w odniesieniu do informacji dotyczących treści umów zawieranych przez przedsiębiorców - zastrzeżone przez strony danej umowy warunki w zakresie poufności określonych postanowień umownych. Z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wynika, że tajemnicę przedsiębiorcy stanowi poufna informacja posiadająca szeroko rozumianą wartość gospodarczą, a w szczególności informacja techniczna, technologiczna lub organizacyjna (por. A. Michalak Komentarz do art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w: M. Zdyb (red.), A. Michalak, M. Mioduszewski, J. Raglewski, J. Rasiewicz, M. Sieradzka, J. Sroczyński, M. Szydło Marek, M. Wyrwiński Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz., publ. LEX nr 93420). Podobnie w tej kwestii wypowiedział się również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2003 r. sygn. I CKN 89/01 (LEX nr 583717). W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że ww. przesłanka formalna jest spełniona wówczas, gdy zostanie wykazane, że przedsiębiorca podjął działania w celu zachowania poufności tych informacji. Nie wystarczy samo przekonanie podmiotu dysponującego informacją o działalności przedsiębiorcy, że posiadane przez niego dane mają charakter poufny. Poufność danych musi być wyraźnie lub w sposób dorozumiany zamanifestowana przez samego przedsiębiorcę. To na nim spoczywa bowiem, w razie sporu, ciężar wykazania, że określone dane stanowiły tajemnicę przedsiębiorcy. Przy czym wola objęcia określonych danych klauzulą poufności nie musi być wyrażona w sposób sformalizowany, a ocena działań przedsiębiorcy w konkretnych sprawach nie może być oderwana od celu, któremu działania te mają służyć, tj. od zachowania poufności określonych informacji. Realizacja elementu formalnego tajemnicy przedsiębiorcy powinna mieć zatem charakter proporcjonalny do okoliczności, a wymaganie w każdym przypadku przedkładania organowi dokumentu opatrzonego klauzulą tajemnicy przedsiębiorcy byłoby niezasadne. Przedsiębiorca musi jednak podjąć określone działania w celu zabezpieczenia poufności informacji, nie może bowiem być poufną informacja ogólnie dostępna (zob. G. Szpor (red.), Jawność i jej ograniczenia, t. IV, Znaczenie orzecznictwa, red. M. Jaśkowska, Warszawa 2014, s. 142-144). W orzecznictwie sądowym wskazuje się dodatkowo, że w ramach analizy omawianej przesłanki organ rozpoznający wniosek o udostępnienie informacji publicznej, a w przypadku skargi sąd administracyjny, winien ocenić, czy istnieją przesłanki zarówno formalne, jak i materialne dla uznania, że dana informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorcy i czy możliwe jest zastosowanie art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji dla odmowy jej udostępnienia. Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy wskazać należy, że z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że żądane przez skarżącego materiały są sklasyfikowane w Spółce jako tajemnica przedsiębiorstwa. Jak wyjaśnił organ, w przedmiotowym wykazie wśród informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa zostały wskazane informacje o dostawach i stosowanych cenach, zaś w kategorii "Informacje Organizacyjno - prawne" zostały wymienione umowy. Stwierdzić więc należy, że Spółka podjęła wystarczające działania zmierzające do wyeliminowania możliwości dotarcia do tych informacji przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. Powyższe przemawia za spełnieniem pierwszego kryterium odmowy udostępnienia informacji publicznej w powołaniu na tajemnicę przedsiębiorstwa, jakim jest opisane wyżej kryterium formalne. Drugim kryterium przesądzającym o bycie tajemnicy przedsiębiorstwa jest bardziej ocenny element materialny, odnoszący się do jej wartości gospodarczej, w tym technicznej, technologicznej lub organizacyjnej. W tym miejscu należy zauważyć, że rodzaj informacji chronionych przez art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a co za tym idzie, także art. 5 ust. 2 u.d.i.p., jest różny: jedne mają charakter techniczny lub technologiczny, inne zaś obejmują pewne informacje istotne z punktu widzenia organizacji przedsiębiorstwa jako takiego (jego struktury, przepływu dokumentów, sposobu kalkulacji cen, zabezpieczenia danych itp.). Wyliczenie ustawowe zawarte w art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie jest przy tym wyczerpujące. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 8 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Kr 1229/17 wskazano, że ochronie na podstawie ww. ustawy podlega również informacja handlowa, za którą uważa się np. dane o sytuacji finansowej przedsiębiorcy, listę dostawców czy listę klientów, jako że informacje te, mogą przedstawiać samodzielną wartość handlową w relacjach z konkurencyjnymi przedsiębiorcami. Należy też dodać, że wartość gospodarczą na pewno mogą posiadać dla przedsiębiorcy te dane, które świadczą o prowadzonej przez firmę polityce finansowej, obrazują jej zobowiązania względem kontrahentów, dotyczą wierzytelności, odnoszą się do inwestycji czy oszczędności, a także świadczą o poziomie wykonywanych przez firmę usług. Wartość gospodarczą mogą mieć więc wszelkie informacje, jakie dotyczą szeroko rozumianego gospodarowania przez firmę jej mieniem, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także sposobu wykonywania przez daną firmę działalności gospodarczej. Istotne przy tym jest to, że ww. informacje winny być na tyle szczegółowe, aby istniał bezpośredni związek pomiędzy nimi a prowadzoną przez danego przedsiębiorcę działalnością gospodarczą. Innymi słowy, ważne jest, aby określone dane w sposób obiektywny obrazowały szczegóły prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorcy i przekładały się na istnienie interesu przedsiębiorcy w ich utajnieniu. Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że organ dokonał szczegółowej analizy sytuacji związanej z dostawami materiałów do produkcji prowadzonej przez Spółkę. Badaniu poddano samą kwestię czy surowce nabywane są na podstawie wieloletnich umów lub też jednorazowych zamówień. W dokumentach tych są zaś zawarte informacje mające wartość gospodarczą dla Spółki odnoszące się nie tylko do szczegółów technicznych i technologicznych związanych z parametrami surowców, które finalnie przekładają się na parametry produktu końcowego, ale także kwestii finansowych, które to właśnie najbardziej interesują skarżącego. Organ zauważył przy tym, że na zakres obowiązków danego podmiotu i związaną z tym gratyfikację finansową mają wpływ niejednokrotnie długie rozmowy biznesowe. Ujawnianie zaś do publicznej wiadomości, jakie koszty i za jakie działania Spółka jest gotowa ponieść, nie leży w jej interesie, gdyż osłabia to jej pozycję negocjacyjną. Tym samym, stwierdzić należy, że wbrew zarzutowi skargi, w wydanej decyzji organ nie naruszył powołanego w skardze przepisu prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 2 u.d.i.p. w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Biorąc bowiem pod uwagę powyższe rozważania, w ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy zostało w prawidłowy sposób wykazane, że ziściły się warunki uzasadniające odmowę udostępnienia informacji publicznej z powołaniem się na ww. przepis u.d.i.p., a więc z powołaniem na tajemnicę przedsiębiorcy. Spółka w sposób szczegółowy opisała w jaki sposób chroni informacje będące przedmiotem wniosku, wykazując tym samym, że podjęła, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich poufności, w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie miał również fakt, że z wnioskiem o udostępnienie przedmiotowej informacji publicznej wystąpił podmiot zainteresowany współpracą handlową ze Spółką, który chce w ten sposób uzyskać wgląd do warunków, na jakich PWPW S.A. współpracuje z jego bezpośrednimi konkurentami. Skarżący chce także zdobyć wiedzę na temat, jakie aktualne wydatki na zakup surowców jest gotowa ponosić Spółka. Słusznie wskazał więc organ, że działanie skarżącego nakierowane na uzyskanie oczekiwanych informacji powinno zostać zakwalifikowane jako nadużycie prawa do informacji publicznej. Skarżący chce bowiem skorzystać z prawa do dostępu do informacji publicznej dla osiągnięcia celu innego niż troska o dobro publiczne. Celem u.d.i.p. nie jest zaspokajanie indywidualnych (prywatnych) potrzeb pozyskiwania informacji wprawdzie publicznych, lecz przeznaczonych dla celów innych niż wyżej wymienione. Skarżący posługuje się zaś uprawnieniem do uzyskania informacji publicznej w sposób, jaki nie był intencją ustawodawcy. Działania skarżącego, wbrew temu co sam podnosi, są głównie nakierowane na poprawę jego własnych finansów, a nie finansów Państwa. Jak wskazał bowiem sam skarżący, jego zamiarem jest dostarczenie tego samego produktu, co obecny kontrahent PWPW S.A., jednakże w niższej cenie. Powyższe przemawia za tym, że skarżący nie działa w interesie społecznym, a w swoim własnym. W tym stanie rzeczy Sąd, działając na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku. |