Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Orzepowska-Kyć, Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka, Sędzia WSA Iwona Wiesner (spr.), Protokolant Specjalista Beata Kujawska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi G. K. na pismo Prezydenta Miasta K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu kosztów przewozu dziecka do przedszkola oddala skargę.

Miejskie Centrum Edukacji w K. (MCE) w odpowiedzi na wniosek G. K. (strona, wnioskodawca) w sprawie dowozu syna D. do Niepublicznego Przedszkola Specjalistycznego [...] w K. pismem z [...]r. odmówiło zawarcia umowy o zwrot kosztów przewozu dziecka.

W uzasadnieniu swego stanowiska powołało się na art. 32 ust. 6 ustawy z 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (dz. U. z 2019r. poz. 1148 ze zm.) zgodnie z którym obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom pięcioletnim i sześcioletnim bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola lub oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej. Wybierając najbliższą placówkę należy kierować się kryterium odległości oraz spełnianiem przez tę placówkę realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalistycznego.

Powyższe stanowisko przedstawiono na skutek wniosku strony z 22 lipca 2019r. Do wniosku dołączono orzeczenie nr [...] o potrzebie kształcenia specjalistycznego do rozpoczęcia nauki w szkole ze względu na [...] dziecka wskazując jednocześnie na zakres zajęć rewalidacyjnych. Wskazano, że w roku szkolnym 2018/2019 dziecko było uczniem Miejskiego Przedszkola z Oddziałem Integracyjnym nr [...] w K., a nauka mogła być kontynuowana w roku 2019/2020, zaś rodzice dziecka nie złożyli wniosku o objęcie go nauką w tym oddziale. Pismem z 23 lipca 2019r. Dyrektor tej placówki przekazał informację o ofercie przedszkola, w tym o rehabilitacji ruchowej, terapii SI, zajęciach z elementami terapii behawioralnej, terapii logopedycznej, zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, muzykoterapii, dogoterapii grupowej oraz że w oddziałach specjalistycznych wykorzystywane są elementy metody W. S., K., stymulacji polisensorycznej.

W oparciu o powyższe informacje stwierdzono, że najbliższą placówka spełniającą warunki edukacji dziecka jest Miejskie Przedszkole z Oddziałem Integracyjnym nr [...] w K., a dziecko miało możliwość kontynuowania nauki w tej placówce gdyż spełnia ona kryterium odległości oraz kryterium realizacji zaleceń z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalistycznego.

Powołano się na art. 44 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019r. poz. 869), z którego wynika że wydatkowanie środków publicznych powinno być celowe i oszczędne, a w konsekwencji gmina nie może pokrywać kosztów transportu niepełnosprawnego ucznia do placówki wybranej przez jego rodziców, w sytuacji gdy na swoim terenie prowadzi placówkę umożliwiającą osiągnięcie celów założonych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalistycznego.

W piśmie z 22 lipca 2019r. wnioskodawca podkreślił, że w [...] zajęcia odbywają się w zindywidualizowanych, 3-5 osobowych grupach, a placówka oferuje szerokie spektrum ponad podstawowych form terapii, co ma szczególne znaczenie dla realizacji zadań wskazanych w orzeczeniu o konieczności kształcenia specjalistycznego, czego nie posiada miejska Szkoła Podstawowa z Oddziałem Integracyjnym nr [...] w K.

Z weryfikacji kosztów dojazdu dziecka do przedszkola w K. wynika, że w skali 10 miesięcy wyniósł by on [...] zł., zaś w przypadku kontynuowania nauki w placówce nr [...] w K., Gmina nie ponosiłaby żadnych kosztów. Równocześnie koszty te porównano z innymi realizowanymi przez gminę i wyniosły one dziennie w stosunku do wnioskodawcy [...] zł, zaś [...] zł w stosunku do kolejnego dziecka.

Pismem z 27 sierpnia 2019r. wnioskodawca wniósł skargę na powyższe rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wskazując, że najbliższą placówką spełniającą kryteria przygotowania rocznego przedszkolnego jego syna jest placówka w K., a w K. nie istnieje oddział zerowy z kształceniem specjalistycznym dla dzieci z [...].

W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta K. wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko prezentowane w sprawie i wskazując, że do placówek edukacyjnych na terenie gminy uczęszcza łącznie kilkadziesiąt dzieci z [...], a placówki te posiadają narzędzia terapeutyczne do kształcenia tych dzieci. Dzieci 6 letnie najczęściej realizują roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne w Miejskiej Szkole z Oddziałami Integracyjnymi nr [...] w K.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2167 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd administracyjny zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sądowa kontrola legalności rozstrzygnięć administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej: p.p.s.a.). Sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, uchyla ten akt albo stwierdza bezskuteczność czynności. Przepis art. 145 § 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio (art. 146 § 1 p.p.s.a.).

Przedmiotem kontroli sądowej w niniejszej sprawie jest czynność, pismo z [...] r. nr [...], w którym organ odmówił wnioskodawcy zawarcia umowy w sprawie zwrotu kosztów przewozu dziecka z miejsca zamieszkania do placówki w K.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowił art. 32 ust. 6 Prawa oświatowego, zgodnie z którym obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom pięcioletnim i sześcioletnim oraz dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 31 ust. 2 bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka rewalidacyjno - wychowawczego albo zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.

Zasadnicze znaczenie w sprawie wiąże się z wykładnią art. 32 ust. 6 ustawy, a mianowicie sposobem interpretowania przesłanki "bliskości", w odniesieniu do przedszkola, szkoły, ośrodka, użytego w tym przepisie przez ustawodawcę. Wykładnia ta ma bezpośredni wpływ na istnienie (powstanie) po stronie gminy obowiązku bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej placówki. Na pojęcie bliskości szkoły, przedszkola czy ośrodka składa się nie tylko element położenia geograficznego (odległość placówki od miejsca zamieszkania niepełnosprawnego dziecka), ale również element posiadania przez daną placówkę warunków umożliwiających prawidłowe kształcenie dzieci z konkretnym rodzajem niepełnosprawności. Przy czym, drugi element powinien być oceniany indywidualnie w świetle orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego (lub orzeczenia o niepełnosprawności danego dziecka).

Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego. Obowiązek, o którym mowa w ust. 4, rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat.

Uprawniony jest zatem pogląd, że warunkiem skuteczności odmowy zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu jest nie tylko wskazanie przez organ ośrodka, ale także wykazanie, że ośrodek ten jest "najbliższym" w powyższym rozumieniu przepisu ustawy. Obowiązek gminy określony w art. 32 ust. 6 ustawy, zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu istnieje tylko bowiem w odniesieniu do ośrodka "najbliższego", a nie w stosunku do jakiegokolwiek innego ośrodka. Równocześnie rodzicom dziecka przysługuje prawo wyboru ośrodka, które gwarantowane jest przez art. 70 ust. 1 i 3 Konstytucji RP. Wnioskodawca takiego wyboru dokonał i w konsekwencji we wniosku z 22 lipca 2019 r. zwrócił się o zwrot kosztów dowozu ucznia własnym pojazdem. Wobec takiej treści wniosku po stronie organu powstał wymóg wykazania, że wskazany wnioskodawcy ośrodek będzie mógł w takim samym stopniu realizować zalecenia zawarte w orzeczeniu jak ośrodek wskazany przez stronę (wyrok NSA z 18.12.2014 r., sygn. akt I OSK 1961/14, wyrok WSA w Gdańsku z 11.04.2019 r. sygn. akt III SA/Gd 897/18, wyrok WSA w Gdańsku z 10.10.2019 r. sygn. akt III SA/Gd 510/19, wszystkie powołane:orzeczeniansa.gov.pl).

Organ dokonując weryfikacji wniosku ustalił, że w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalistycznego zalecono by uczeń objęty był kształceniem specjalnym oraz wielospecjalistyczną opieką terapeutyczną mającą na celu redukowanie zaburzeń typowych dla [...] oraz stymulowania rozwoju psychoruchowego. Z poczynionych przez organ ustaleń wynikało, że Miejskie Przedszkole z Odziałem Integracyjnym nr [...] w K. prowadzi zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno pedagogicznej wskazane dla dziecka wnioskodawcy, a dziecko uczęszczało do tej placówki od września 2016 roku. Wskazano, że uczeń może kontynuować naukę w tej placówce lub też podjąć ją w Miejskiej Szkole z Oddziałami Integracyjnymi nr [...] w K. Równocześnie podkreślono, że do wymienionych placówek uczęszczają dzieci z [...] na wszystkich poziomach kształcenia, a placówki te spełniają w stosunku do ucznia wymogi określone w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalistycznego. Jednocześnie z akt sprawy wynika, że Gmina realizuje przewód około 50 dzieci do różnych placówek edukacyjnych, w tym do G., Z., R.

W ocenie Sądu orzekającego prawo wyboru placówki edukacyjnej określone w art. 70 ust. 3 Konstytucji RP nie może być odczytywane bez uwzględnienia innych regulacji prawnych, w tym określonych w ustawie Prawo oświatowe. Mając na względzie treść powoływanego wyżej art. 32 ust. 6 ustawy trudno oczekiwać, aby organy orzekające były zobowiązane do zapewnienia dowozu dzieci i zapewnienia opieki w każdym przypadku, gdy rodzice wskażą - ich zdaniem - najbardziej odpowiednią placówkę oświatową. Przywołana regulacja wyraźnie stanowi o obowiązku zapewnienia niepełnosprawnym dzieciom bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do placówki "najbliższej", a nie wskazanej przez rodziców dziecka. W niniejszej sprawie organowi nie można więc postawić zarzutu działania niezgodnie z przepisami prawa. Obowiązujące regulacje normatywne nie nakładają bowiem na gminę obowiązku zapewnienia bezpłatnego transportu do placówki wskazanej przez rodziców, gdy są inne, bliższe placówki zapewniające odpowiedni poziom edukacji i opieki. Taka sytuacja miała właśnie miejsce w rozpatrywanej sprawie.

Uznawszy zarzuty podniesione w skardze za niezasadne jak i nie znajdując podstaw do stwierdzenia z urzędu, że podjęta czynność narusza prawo ( art. 134 § 1 p.p.s.a.) Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę na mocy art. 151 p.p.s.a.