drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżoną decyzję, IV SA/Po 406/18 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2018-06-20, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Po 406/18 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2018-06-20 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-04-23
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Anna Jarosz /przewodniczący/
Donata Starosta /sprawozdawca/
Tomasz Grossmann
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 978 art. 75 ust. 1 pkt 5, art. 99 ust. 1 pkt 2 lit b
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Jarosz Sędziowie WSA Donata Starosta (spr.) WSA Tomasz Grossmann Protokolant sekretarz sąd. Ewa Stawicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi K. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2018 r., nr [...] w przedmiocie skierowania kierowcy na badania lekarskie 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz K. O. kwotę [...]zł (słownie: [...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Sygn. akt IV SA/Po [...]

Uzasadnienie

Decyzją Starosty [...] z dnia 10 stycznia 2018r., znak: [...] skierowano kierowcę - K. O., na badanie lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

W uzasadnieniu organ pierwszej instancji wskazał, że decyzja wydana została, ponieważ na podstawie informacji i ustaleń stanu faktycznego uzyskanych w ramach wykonywania zadań własnych istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy. W dalszej części organ podał, że wpłynął wniosek Prokuratora Rejonowego w K., z którego wynika, iż strona cierpi na zespół zależności alkoholowej. Zdaniem organu aktywna forma uzależnienia od alkoholu (lub środka działającego podobnie do alkoholu) jest stanem chorobowym, który w istotny sposób wpływa na ograniczenie sprawności psychicznej kierującego pojazdem. Zaznaczono również, że od aktywnej formy należy odróżnić spożywanie sporadyczne powyższych używek. Następnie organ przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. o sygn. II SA/Go 346/16 i zacytował jego fragment, że "[...] decyzja o skierowaniu na badania lekarskie jest uzasadniona, gdy organ znajdzie się w posiadaniu informacji nasuwających zastrzeżenia, co do warunków zdrowotnych kierowcy, zaś źródło tego typu informacji jest wiarygodne Końcowo organ podkreślił, że nie posiada kompetencji do oceny stanu zdrowia kierowcy.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył K. O. w przewidzianym do tego terminie, wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy i unieważnienie ww. decyzji. Oświadczył, ze nie jest alkoholikiem oraz nie nadużywa alkoholu. Choruje natomiast na cukrzycę, której wynikiem są powikłania

neuropatia cukrzycowa. Podniósł także, że jest jedynym żywicielem rodziny, prowadzi firmę remontowo- budowlaną, co zmusza go do kierowania samochodem. Odwołujący wskazał, że zawsze podczas kontroli przez policję był trzeźwy w czasie poruszania się po drogach i nigdy nie miał zatrzymanego prawa jazdy. W ocenie Odwołującego całe zamieszanie wokół jego osoby wywołuje jego żona, która jest pod kontrola lekarza psychiatry.

Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego dnia 19 lutego 2018r. Nr SKO - [...]/18 utrzymano zaskarżoną decyzje w mocy.

Kolegium podniosło, że jak wynika z art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami podlega osoba posiadająca prawo jazdy, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia. Natomiast w myśl przepisu art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b) starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badania lekarskie, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia.

W niniejszej sprawie organ I instancji informację o zastrzeżeniach co do stanu zdrowia K. O. powziął na podstawie wniosku Prokuratury Rejonowej w K. oraz załączonego do niego wyciągu z opinii psychiatryczno-psychologicznej, z której wynika iż u w/w kierowcy stwierdzono zespół uzależnienia od alkoholu.

W ocenie SKO powyższa informacja - pochodząca od Prokuratury i oparta na opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii bezspornie stanowi informację wiarygodną. Ponadto zasadnym jest twierdzenie, iż może ona stanowić podstawę do wydania decyzji administracyjnej w przedmiocie skierowania kierowcy na przedmiotowe badania lekarskie. Ponadto decyzja o skierowaniu na te badania nie przesądza jeszcze o istnieniu przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów. Służy ona jedynie do wyjaśnienia istniejących w tej kwestii uzasadnionych zastrzeżeń. Może się bowiem okazać w wyniku przeprowadzonego badania, iż zastrzeżenia nie zostaną potwierdzone. Zdaniem Kolegium stwierdzone przez biegłych u odwołującego uzależnienia od alkoholu może mieć wpływ na samopoczucie psychiczne, emocjonalne czy sprawność intelektualną i ruchową jako kierowcy. To z kolei stanowi istotną przesłankę bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Odnosząc się do zarzutów i argumentów podniesionych przez Odwołującego, organ II instancji stwierdził, że są bezzasadne i nie mają wpływu na wynik niniejszego postępowania. W szczególności nie sposób przychylić się do zarzutów, że zaskarżona decyzja została wydana bezpodstawnie.

Skargę na decyzje SKO w K. wywiódł K. O. wnosząc o jej uchylenie. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie art. 75 ust. 1 pkt. 5 i art. 99 ust. 1 pkt. 2 lit. b ustawy o kierujących pojazdami poprzez skierowanie na badania bez wykazania istnienia przesłanki ustawowej; art. 77, 75, 107, 140, 89, 7, 8, 9, 10 kpa poprzez nieprawidłowe przeprowadzenie postępowania dowodowego i błędne uzasadnienie decyzji; art. 41 ust. 1 Konstytucji RP.

W ocenie Skarżącego organ nie przeprowadził własnego postępowania dowodowego w sprawie tylko oparł się na wniosku prokuratora i dołączonej do niego opinii biegłych, którzy co istotne orzekali na potrzeby zupełnie innej sprawy. Nie rozpoznali oni zresztą czynnego uzależnienia od alkoholu, a tylko taki stan może być podstawą do uzasadnionych zastrzeżeń, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy z 2011 r. o kierujących pojazdami. Poza tym wykonane przez tych biegłych badanie było bardzo powierzchowne i oparło się jedynie na bardzo krótkiej rozmowie. Nie zostało poparte żadnymi wynikami. Zastrzeżenia zaś powinny być poważne i uzasadnione.

Organ odwoławczy "powielił" zaś jedynie ustalenia poczynione przez organ I instancji i sam bez dostatecznych dowodów uznał, że Skarżący stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, do czego nie był uprawniony.

W związku z powyższym Skarżący we własnym zakresie wykonał badanie prób wątrobowych i USG wątroby które stanowczo zaprzeczają twierdzeniom biegłych, żeby miał jakiś problem z alkoholem. Badania obrazowe i krwi są na pewno bardziej obiektywne niż wywody biegłych. By zweryfikować twierdzenia biegłych praktycznie codziennie od 03.02.2018 r. do 23.03.2018 r. Skarżący badał się też na komisariacie Policji w Koźminie na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu i za każdym razem był wynik "0,00 mg/1". Oprócz tego zwrócił się też do osób z którymi w ostatnim czasie miał kontakt i wszyscy jednomyślnie zaprzeczyli, żeby Skarżący miał jakiś problem z alkoholem. Wszystko to stanowczo zaprzecza bezpodstawnie stawianym mi podejrzeniom.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, prezentując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1066) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznaje sprawę rozstrzygniętą zaskarżonym aktem z punktu widzenia kryterium legalności, to jest zgodności z prawem całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania prawa materialnego. Nadto zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

Przeprowadzone w określonych wyżej ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wykazało, że jest ona dotknięta uchybieniami uzasadniającymi jej wzruszenie. W ocenie Sądu zaskarżone rozstrzygnięcie wydane zostało z mającym wpływ na wynik sprawy naruszeniem przepisów procedury administracyjnej.

Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia stanowi ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 978, dalej jako "ustawa"). Stosownie do treści art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy, badaniu lekarskiemu przeprowadzonemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega osoba posiadająca prawo jazdy (...), jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia. Zgodnie z art. 99 ust. 1 pkt 2 lit.b gdy istnieją uzasadnione zastrzeżenia, co do stanu zdrowia decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie wydaje starosta.

Zasadnie organ odwoławczy podkreślił, że organ wydający uprawnienia do kierowania pojazdami dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu musi czuwać nad tym, by osoby mające uprawnienia do kierowania pojazdami miały wymaganą sprawność także w okresie, gdy z tych uprawnień korzystają, a dla realizacji tego celu służy regulacja zawarta w przywołanym powyżej 75 ust. 1 pkt 5 ustawy. Należy jednak mieć na uwadze, że prawo do prowadzenia pojazdów ma charakter podmiotowy. Jego ograniczenia mogą mieć miejsce tylko w ściśle określonych przez prawo wypadkach. Stąd też i ingerencja organu administracyjnego w postaci sprawdzenia stanu zdrowia kierującego jest ograniczona. Organ ten nie może dokonywać tej czynności w sposób dowolny, ale tylko wtedy gdy spełnione są ustawowe przesłanki. Wezwanie kierującego do poddania się sprawdzeniu stanu zdrowia - w myśl przywołanego przepisu - jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy nasuną się uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do jego stanu zdrowia, przy czym zastrzeżenia te muszą zostać przynajmniej uprawdopodobnione. Okoliczności muszą z dużą dozą prawdopodobieństwa wskazywać, że w stosunku do kierującego występują przeciwwskazania zdrowotne co do jego dalszego udziału w ruchu w takim charakterze. (zob: R.A. Stefański "Prawo o ruchu drogowym. Komentarz". Dom Wydawniczy ABC, 2005, wyd. II, Komentarz do art. 122 ustawy Prawo o ruchu drogowym).

W niniejszej sprawie postępowanie zostało wszczęte wskutek wniosku Prokuratora Rejonowego w K., z którego wynika, iż strona cierpi na zespół zależności alkoholowej. Powyższe Prokurator wywnioskował z opinii biegłych. W aktach znajduje się jedynie fragment opinii psychiatryczno-psychologicznej z dnia 27 listopada 2017r., wydanej na zlecenie Prokuratury Rejonowej w K. sygn. akt [...], a przeprowadzonej przez biegłych psychiatrę sądowego oraz psychologa sądowego. Z jej treści wynika, że u K. O. rozpoznano zespół uzależnienia spowodowany używaniem alkoholu. Z dokumentu tego nie wynika jakie badania przeprowadzono, ani na jakiej podstawie uznano, iż skarżący jest chory.

Zgodnie z wynikającą z art. 15 k.p.a. zasadą dwuinstancyjności organ odwoławczy obowiązany jest ponownie rozpoznać i rozstrzygnąć sprawę zakończoną decyzją organu I instancji, z zastrzeżeniem rozwiązania przyjętego w art. 138 § 2 k.p.a. Dwukrotne rozpoznanie sprawy oznacza obowiązek przeprowadzenia dwukrotnie postępowania wyjaśniającego. Tak więc organ odwoławczy nie może ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji, lecz obowiązany jest ponownie rozstrzygnąć sprawę, uwzględniając między innymi istniejące w dacie orzekania przez niego okoliczności faktyczne.

Każda decyzja nakładająca na stronę jakikolwiek obowiązek, w tym obowiązek poddania się badaniom lekarskim, musi być w sposób rzetelny i przekonywujący uzasadniona, musi wskazywać nie tylko przepisy prawa stanowiące podstawę wydania decyzji, ale również musi wskazać fakty, które organ uznał za udowodnione, dowody, na których się oparł oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i przesłanki, którymi organ się kierował. Przesłanki te, muszą być wskazane w uzasadnieniu decyzji.

Organy orzekające w przedmiocie skierowania kierowcy na badania lekarskie zobligowane są do dokonania oceny, czy informacja uzyskana z prokuratury o istnieniu uzasadnionych i poważnych zastrzeżeń co do stanu zdrowia skarżącego jest wiarygodna i wystarczająca do wydania decyzji. Jeżeli w przesłanej informacji nie wskazano takich przesłanek, organ I instancji winien zobowiązać do uzupełnienia wniosku o powyższe dane i dopiero wówczas dokonać oceny wskazanych okoliczności z punktu widzenia spełnienia przesłanek ustawowych do skierowania na badania lekarskie.

Właściwy organ administracji po otrzymaniu informacji poddającej w wątpliwość należytą zdolność psychofizyczną kierowcy winien przeprowadzić postępowanie celem oceny, czy w konkretnym badanym przypadku zastrzeżenia są rzeczywiście tego rodzaju, że uzasadniają wydanie decyzji w oparciu o art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. bZ regulacji ustawowej wynika, że stan zdrowia kierowcy jest istotną przesłanką bezpieczeństwa ruchu.

Rozpoznanie niniejszej sprawy wymagało więc rozważenia zaistnienia przesłanek wymienionych w przepisach, zgodnie z którymi starosta może skierować na badania lekarskie osobę, co do której powziął wiarygodną informację o zastrzeżeniach w stanie zdrowia tej osoby, mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów. W tej sytuacji wniosek Prokuratora stanowił sygnał dla organu uprawnionego do wydania przedmiotowej decyzji do zbadania, czy dysponuje on wiarygodną informacją o uzasadnionych i poważnych zastrzeżeniach o stanie zdrowia skarżącego, mogących powodować u niego niezdolność do prowadzenia pojazdów. Zatem organ ten miał rozstrzygnąć według stanu faktycznego istniejącego na dzień orzekania, czy spełnione zostały w sprawie przesłanki do wydania decyzji w oparciu o art. 99 ust. 1 pkt 2 lit.b ustawy. W tym celu organ zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 7 oraz art. 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego zobligowany był do zgromadzenia stosownego materiału dowodowego w sprawie.

Tymczasem organy opierając się jedynie na wyciągu z opinii psychiatryczno- psychologicznej uznały, ze zachodzą przesłanki zawarte w art. 75 ustawy.

Przepis art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami został bowiem tak zredagowany, że po pierwsze musi istnieć przesłanka materialnoprawna w postaci "uzasadnionych i poważnych zastrzeżeń co do stanu zdrowia" a po drugie, muszą one być potwierdzone w wyniku przeprowadzonego postępowania, które kończy decyzja o skierowaniu na badania lekarskie.

Organ I instancji nie zbadał opinii, nie skierował Skarżącego na żadne badania dodatkowe, nie przesłuchano Skarżącego, ani świadków. Nie przeprowadzono żadnego postepowania dowodowego. Z kolei Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie poczyniło w istocie żadnych własnych ustaleń ani rozważań, które wskazywałyby na ponowne przeanalizowanie całości sprawy. Organ II instancji ograniczył się bowiem jedynie do zacytowania przepisów, które w jego ocenie znajdowały zastosowanie w rozpatrywanej sprawie, oraz do zdawkowego zaaprobowania stanowiska organu I instancji. Uzasadnienie decyzji Kolegium nie zawiera jakichkolwiek argumentów, które przemawiałyby za trafnością poglądów wyrażonych przez organ I instancji. Organ II instancji całkowicie zignorował zarzuty zawarte w odwołaniu, stwierdzając jedynie, że nie sposób przychylić się do zarzutów, że decyzja została wydana bezpodstawnie. SKO nie wzięło pod uwagę zaświadczenia lekarskiego, z którego wynika, że skarżący cierpi na neuropatię cukrzycową.

Uzasadnienie decyzji organu odwoławczego, w którym brak jest wnikliwego ustosunkowania się do zarzutów odwołania albo odniesienia się i oceny wszystkich okoliczności faktycznych sprawy i dowodów pozwalających na ocenę prawidłowości decyzji organu pierwszej instancji, uzasadnia nie tylko uznanie, że decyzja została wydana z naruszeniem podstawowych zasad postępowania odwoławczego, ale jednocześnie daje podstawę do stwierdzenia, że przy tego rodzaju postępowaniu pod znakiem zapytania pozostają gwarancje wynikające z wyrażonej w art. 15 k.p.a. zasady dwuinstancyjności postępowania.

Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a., orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 p.p.s.a., na które składa się zwrot wpisu od skargi w wysokości [...] zł.



Powered by SoftProdukt