Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 4 listopada 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora (spr.) Sędzia WSA Adam Matuszak Protokolant Specjalista Małgorzata Krajewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2014 roku sprawy ze skargi M. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Zaskarżoną decyzją z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania M. L., utrzymało w mocy decyzję Prezydenta z dnia "[...]", nr "[...]", odmawiającą przyznania odwołującej się prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad matką Z. M. Organ II instancji podzielił w całości stanowisko organu I instancji, iż w sprawie nie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie stronie świadczenia pielęgnacyjnego. Wskazano, że zgodnie z art. 17 ust. 1b z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1456 ze zm.) świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Z ustaleń organów wynika zaś, że niepełnosprawność Z. M. jest udokumentowana od 10 kwietnia 1980r., w tym czasie wymieniona miała ukończone 34 lata.

W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Olsztynie M. L. wniosła o jej zmianę i uznanie jej prawa do wnioskowanego świadczenia na podstawie prawomocnej decyzji przyznającej jej to świadczenie na stałe oraz domagała się jego wypłaty za okres od 1 lipca 2013r. w kwocie po 620 zł miesięcznie z ustawowymi odsetkami. Uzasadniła, że do wydania zaskarżonej decyzji doszło w okolicznościach zmiany prawa przez ustawę z dnia 7 grudnia 2012r. o zmianie ustawy oświadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2012, poz. 1548), która z dniem 1 stycznia 2013r. zmieniła warunki przyznawania świadczenia opiekuńczego, poprzez m.in. dodanie art. 17 ust. 1b oraz pozbawienie praw słusznie nabytych (art. 11 ust. 1 i 3 ustawy zmieniającej). Podniosła, że na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 grudnia 2013r. obecnie nie obowiązuje przepis o wygaśnięciu decyzji wydanej przed wejściem w życie ustawy nowelizującej, dlatego powinna nadal otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, które przyznane zostało jej prawomocną decyzją na stałe. Ponadto skarżąca pod rozwagę Sądu poddała okoliczność, iż przed Trybunałem Konstytucyjnym zostało wszczęte postępowanie o sygn. akt K 38/13 o stwierdzenie niezgodności art. 17 ust. 1b z art. 2 i art. 32 ust. 1 w zw. z art. 69 Konstytucji RP.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Kontrola sądu administracyjnego, zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.)

i art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – dalej: "p.p.s.a.") polega na badaniu zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Kontrola ta sprowadza się do zbadania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu istotnie wpływającym na wynik sprawy. Przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a., w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada oficjalności. Zgodnie z jej treścią, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowym podlega prawidłowość zastosowania przez organy administracji publicznej przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność zastosowania wykładni tych przepisów. Sąd administracyjny nie rozstrzyga

o uprawnieniach, czy też obowiązkach, a jedynie może uchylić zaskarżony akt lub czynność lub stwierdzić ich nieważność w przypadkach wskazanych w ustawie.

W rozpoznawanej sprawie, przedmiotem kontroli Sądu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta Olsztyna o odmowie przyznania skarżącej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowił przepis art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r.,

poz. 1456 ze zm.), wobec ustalenia, że w przypadku matki skarżącej data powstania jej niepełnosprawności nie powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia

Powyższy przepis był przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 ( Dz.U. z 23 października 2014 r., poz. 1443) orzekł o niezgodności art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności.

Okoliczność ta stanowi podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, wymienioną w art. 145a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.). Przepis ten stanowi, że można żądać wznowienia postępowania również

w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego

z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Rozpoznając skargę w niniejszej sprawie, Sąd musiał uwzględnić powołane orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie bowiem z art. 145 § 1 pkt 1 lit. "b" p.p.s.a. Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Tym samym w niniejszej sprawie zaistniała podstawa do uchylenia zaskarżonej decyzji, ponieważ wyżej wskazanym wyrokiem Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności przepisu ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowił podstawę orzekania w niniejszej sprawie. Sąd administracyjny jest obowiązany uchylić akt wydany, na podstawie przepisu, co do którego Trybunał orzekł o niezgodności z ustawą zasadniczą, jeśli stwierdzi wystąpienie którejkolwiek z przesłanek wznowienia postępowania administracyjnego. Taka przesłanka w rozpoznawanej sprawie wystąpiła.

Nie przesądzając zatem o wyniku postępowania, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "b" p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie w kwestii wykonalności zaskarżonej decyzji podjęto stosownie do art. 152 w/w ustawy.

Rozpoznając ponownie sprawę organ winien uwzględnić stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13.