Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk, Sędziowie WSA Adam Lipiński, Eugeniusz Wasilewski (spraw.), Protokolant starszy sekretarz sądowy Aneta Duszyńska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2014 r. sprawy ze skargi A. S. na bezczynność Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] lutego 2011 r. dotyczącego przetwarzania danych osobowych przez [...] S.A. 1. stwierdza, że przewlekłość postępowania prowadzonego przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 2. umarza postępowanie w sprawie; 3. zasądza od Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na rzecz skarżącej A. S. kwotę 340 (słownie: trzysta czterdzieści) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu 3 lipca 2012 r. do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga A.S. na bezczynność w zakresie rozpoznania skargi z dnia 1 lutego 2011 r. w sprawie bezprawnego przetwarzania jej danych osobowych przez A. Pełnomocnik skarżącej zarzucił w skardze, że organ naruszył art. 35 § 3 k.p.a., poprzez niezałatwienie przedmiotowej sprawy w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Organ pismami z 5 marca 2012 r. i z 27 kwietnia 2012 r. został wezwany do usunięcia naruszenia prawa i wydania w sprawie decyzji administracyjnej. Pomimo tych wezwań sprawy nie załatwił i decyzji nie wydał. Pełnomocnik skarżącej wniósł o zobowiązanie organu do wydania decyzji administracyjnej w przedmiotowej sprawie w terminie 30 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

Zdaniem organu, skarga jest oczywiście bezzasadna. Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 35 § 3 k.p.a., gdyż na każdym etapie postępowania skarżąca była informowana o podejmowanych w sprawie czynnościach i ich wynikach.

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2012 r., sygn. akt II SAB/Wa 286/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A. S. na bezczynność Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (dalej GIODO) w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] lutego 2011 r. dotyczącego przetwarzania danych osobowych skarżącej przez A.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, że w sprawie nie jest sporne, że GIODO podejmował czynności w postępowaniu wszczętym skargą skarżącej. Jednakże działania organu mające na celu zebranie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego nie doprowadziły do załatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 § 3 k.p.a. Zdaniem Sądu meriti, nie ulega przy tym wątpliwości, że w toku przedmiotowego postępowania wystąpiły opóźnienia, które nie zostały zawinione przez organ.

Z akt sprawy wynika, że skarga wpłynęła do organu w dniu 1 lutego 2011 r. i została uzupełniona w dniu 15 lutego 2011 r. Organ pierwszą czynność w sprawie podjął w dniu 22 lutego 2011 r., a zatem po upływie 7 dni. Nie można było zatem – zdaniem Sądu – uznać, że działanie organu na tym etapie było spóźnione.

Analiza akt sprawy, ze szczególnym uwzględnieniem chronologii podejmowanych przez organ czynności prowadziła do wniosku, że powstałe opóźnienia w załatwieniu sprawy spowodowane były zdarzeniami, na które organ nie miał wpływu. Brak współpracy skarżącej w toku postępowania, a w szczególności brak jej reakcji na wezwania organu spowodowały znaczne opóźnienie w załatwieniu jej sprawy. Nie bez znaczenia – zdaniem Sądu meriti – był także fakt skierowania przez skarżącą skargi do sądu administracyjnego na bezczynność organu w dniu 4 kwietnia 2011 r., co spowodowało, że sprawa została rozstrzygnięta po upływie kilku miesięcy.

W wyniku skargi kasacyjnej wniesionej przez A.S. od powyższego wyroku, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2013 r., sygn. akt I OSK 474/13 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Sąd kasacyjny zwrócił uwagę, iż w rozpoznawanej sprawie Sąd meriti, w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia szczegółowo, mając na uwadze zasadę prawdy materialnej zrelacjonował ustalenia faktyczne w sprawie co do przebiegu postępowania administracyjnego. Co przy tym bardzo ważne, prawidłowo zauważył również, że skarga na bezczynność organu w niniejszej sprawie została poprzedzona wcześniejszą skargą kierowaną do sądu administracyjnego z dnia 4 maja 2011 r., która to skarga została oddalona prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 października 2011 r. W tym wyroku Sąd odniósł się do kwestii bezczynności w okresie przed dniem 28 listopada 2011 r.

W analizowanym natomiast wyroku, który stał się przedmiotem skargi kasacyjnej, Sąd I instancji winien był zatem odnieść się do kwestii oceny zasadności stwierdzenia podstaw (lub ich braku) do uznania bezczynności organu w okresie po zwrocie akt do organu administracji, tj. po dacie 28 listopada 2011 r., dacie po której po raz kolejny - zdaniem skarżącej - miała miejsce bezczynność organu. Tymczasem Sąd meriti, w treści uzasadniania zaskarżonego wyroku, nie wyjaśnił w żaden sposób, jak doszedł do przekonania o braku podstaw do stwierdzenia bezczynności organu administracji w wydaniu decyzji po wskazanej dacie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

W świetle wyroku Sądu kasacyjnego, zadaniem Sądu I instancji jest zbadanie, czy organ pozostawał w bezczynności po dacie zwrotu akt do organu, tj. po dniu 28 listopada 2011 r.

W tym zakresie Sąd poczynił następujące ustalenia:

Pismem z dnia 6 grudnia 2011 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zwrócił się do [...]. o wyjaśnienie:

1) na jakiej podstawie prawnej, w jakim celu, zakresie i z jakiego źródła A. pozyskała dane osobowe skarżącej,

2) na jakiej podstawie prawnej, w jakim celu, zakresie i z jakim zbiorze danych osobowych A. aktualnie przetwarza dane osobowe skarżącej.

W odpowiedzi udzielonej pismem z dnia 13 grudnia 2013 r. A. wskazało, iż podany w piśmie GIODO numer PESEL A.S.j jest "niepoprawny strukturalnie". W związku z powyższym, Generalny Inspektor pismem z dnia 23 grudnia 2011 r. zwrócił się ponownie do pełnomocnika skarżącej D.S. o wskazanie poprawnego numeru PESEL A.S.. Wobec nieudzielenia odpowiedzi, GIODO ponowił prośbę o przekazanie żądanej informacji.

Pismem z dnia 21 lutego 2012 r. D. S. przekazał numer PESEL strony, jednakże był to ten sam numer, który został uznany przez A. za "niepoprawny strukturalnie".

Kolejnym pismem z dnia 5 marca 2012 r. Generalny Inspektor ponownie zwrócił się do pełnomocnika skarżącej o podanie właściwego numeru PESEL i w odpowiedzi D.S. przekazał organowi w dniu 14 marca nr PESEL oraz wezwał organ do usunięcia naruszenia prawa i niezwłoczne wydanie decyzji administracyjnej.

W dniu 20 marca 2012 r. GIODO, przekazując właściwy numer PESEL, ponownie zwrócił się do [...] o udzielenie żądanych już wcześniej (pismem z dnia 6 grudnia 2011 r.) wyjaśnień. A. udzieliło wyjaśnień w dniu 2 kwietnia 2012 r.

Pismem z dnia 19 kwietnia 2012 r. organ zwrócił się ponownie do [...] o dodatkowe informacje, które zostały przekazane w dniu 30 kwietnia 2012 r.

Pełnomocnik skarżącej pismem z dnia 27 kwietnia 2012 r. ponownie wezwał GIODO do usunięcia naruszenia prawa i wydania decyzji.

Pismem z dnia 17 maja 2012 r. organ zwrócił się do pełnomocnika skarżącej o wyjaśnienie "czy w Pana ocenie dane osobowe Pani A. S. są aktualnie przetwarzane przez A.w celach marketingowych, a jeśli tak, to wzywam do przesłania dowodów potwierdzających powyższe", w terminie 7 dni.

Wobec braku odpowiedzi, GIODO pismem z dnia 14 czerwca 2012 r. ponownie zwrócił się do pełnomocnika A. S. o udzielenie wyjaśnień żądanych pismem z dnia 17 maja 2012 r., zaś w dniu 12 lipca 2012 r. akta postępowania wraz z odpowiedzią na skargę zostały przekazane Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

Pismem z dnia 5 lutego 2013 r. organ zwrócił się do WSA o wypożyczenie akt celem umożliwienia podjęcia przewidzianych prawem czynności.

W dniu 19 lutego 2013 r. GIODO udzielił odpowiedzi na skargę kasacyjną, zaś w dniu [...] marca 2013 r. wydał decyzję nr [...], w sprawie ze skargi A.S. na przetwarzanie jej danych osobowych przez A., którą odmówił uwzględnienia wniosku.

W ocenie Sądu, w rozpoznawanej sprawie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych dopuścił się przewlekłości w prowadzonym postępowaniu, gdyż zostało ono zakończone nieostateczną decyzją z dnia [...] marca 2013 r., na skargę wniesioną w dniu 1 lutego 2011 r.

Jak już wyżej podniesiono, skarga na bezczynność organu w niniejszej sprawie została poprzedzona wcześniejszą skargą skierowaną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2011 r., która to skarga została oddalona prawomocnym wyrokiem z dnia 12 października 2011 r. W wyroku tym Sąd odniósł się do kwestii bezczynności w okresie przed dniem 28 listopada 2011 r.

Po zwrocie akt postępowania organowi w dniu 28 listopada 2011 r., tok czynności w sprawie do miesiąca maja 2012 r. wydłużał się z przyczyn leżących po stronie skarżącej. Błędnie określony numer PESEL skarżącej i brak współpracy jej pełnomocnika z organem, opóźniał załatwienie sprawy.

Natomiast dalsze opóźnienia w toku postępowania zostały zawinione przez organ.

W ocenie Sądu zbyteczne były wezwania organu kierowane do pełnomocnika skarżącej pismami z dnia 17 maja i 14 czerwca 2012 r. o udzielenie wyjaśnień, czy w jego ocenie dane osobowe skarżącej są aktualnie przetwarzane przez A. w celach marketingowych. Ocena w tym przedmiocie powinna należeć już do organu. Zauważyć przy tym należy, iż w piśmie z dnia 28 marca 2011 r. pełnomocnik skarżącej wskazywał organowi, że naruszenie w zakresie przetwarzania danych osobowych A.S. przez A. polega na przetwarzaniu jej danych osobowych w celach marketingowych, bez jej zgody.

Dalszego opóźnienia w załatwieniu sprawy nie może usprawiedliwiać fakt przekazania akt postępowania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie w związku z rozpoznawaną skargą na bezczynność organu.

Zdaniem Sądu, organ miał możliwość stworzenia tzw. akt zastępczych i kontynuowania postępowania w sprawie, czego jednakże nie uczynił. W rezultacie powyższego, postępowanie w sprawie zainicjowane skargę A. S. z dnia 1 lutego 2011 r. zostało zakończone nieostateczną decyzją wydaną dnia [...] marca 2013 r.

Tego rodzaju procesowanie organu uchybia zasadzie szybkości postępowania administracyjnego i to w stopniu rażącym.

Zgodnie z ustanowioną w art. 12 k.p.a. zasadą szybkości postępowania, organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia (§ 1). Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione bezzwłocznie (§ 2). W myśl art. 35 § 1 k.p.a., organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Załatwienie zaś sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania (art. 35 § 3 k.p.a.). Artykuł 36 § 1 k.p.a. nakłada natomiast na organy administracji publicznej obowiązek zawiadomienia strony o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a., a także o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w przepisie szczególnym, z podaniem przyczyny zwłoki oraz wskazania nowego terminu jej załatwienia.

Mając na względzie brzmienie tych przepisów, wskazać należy, że w niniejszej sprawie niewątpliwie wystąpiły przesłanki uzasadniające stwierdzenie przewlekłości prowadzonego postępowania, bowiem organ uchybił cytowanym normom proceduralnym, a biorąc pod uwagę, że zwłoka w podjęciu decyzji miała charakter kwalifikowany, naruszenie tych norm ma charakter rażący. Dlatego też Sąd, działając na podstawie art. 149 § 1 ww. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stwierdził przewlekłość prowadzonego postępowania, uznając przy tym, że miała ona miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt 1 sentencji wyroku).

Jak zostało zaznaczone, skarga na bezczynność ma nie tylko służyć zweryfikowaniu prawidłowości procedowania organu pod względem zachowania norm określających dopuszczalny czas trwania takiego postępowania, ale także ma doprowadzić do wydania przez organ oczekiwanego przez stronę aktu lub podjęcia określonej czynności, bowiem uwzględnienie takiej skargi skutkuje wydaniem wyroku zobowiązującego organ do rozpatrzenia wniosku strony. Jednakże Sąd nie jest uprawniony do prowadzenia postępowania w kierunku wydania rozstrzygnięcia zobowiązującego organ do rozpatrzenia wniosku strony, jeżeli po wniesieniu skargi doszło do podjęcia decyzji, a tak jest w rozpoznawanej sprawie. Skoro zatem w toku postępowania, a przed wydaniem orzeczenia przez Sąd, GIODO wydał i doręczył skarżącej oczekiwany przez stronę akt administracyjny (art. 54 § 3 cyt. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), postępowanie sądowe zmierzające w istocie do zobowiązania organu stało się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ww. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (pkt 2 sentencji wyroku).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200, art. 201 § 1, art. 205 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.