drukuj    zapisz    Powrót do listy

, Dostęp do informacji publicznej, Minister Infrastruktury, Oddalono skargę, II SA/Wa 366/15 - Wyrok WSA w Warszawie z 2015-07-02, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 366/15 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2015-07-02 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2015-03-11
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Janusz Walawski /przewodniczący sprawozdawca/
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
I OSK 3046/15 - Wyrok NSA z 2017-09-29
Skarżony organ
Minister Infrastruktury
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 art. 153
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 1 ust. 1, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 2, art. 6 ust. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Dz.U. 2007 nr 50 poz 331 art. 4 pkt 10
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
Dz.U. 2003 nr 153 poz 1503 art. 11 ust. 4
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - tekst jednolity
M.P. 1986 nr 35 poz 274 par. 16
Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 grudnia 1986 r. w sprawie zasad i limitów przyjęć oraz zakresu egzaminu wstępnego na pierwszy rok studiów w akademiach medycznych w roku akademickim 1987/1988.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 61 ust. 1 i 3
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Werpachowska Sędzia WSA Andrzej Kołodziej Sędzia WSA Janusz Walawski (spr.) Protokolant specjalista Elwira Sipak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 czerwca 2015 r. sprawy ze skargi O. Sp. z o.o. z siedzibą w P. na decyzję PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w W. z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostepnienia informacji publicznej - oddala skargę-

Uzasadnienie

O. Sp. z o.o. z siedzibą w P. (dalej jako O.) w dniu 27 marca 2014 r. skierowała do PKP Polskie Linie Kolejowe S. A. z siedzibą w W.(dalej jako PKP PKL S.A.) wniosek o udostępnienie informacji publicznej:

• stanowiącej informację o kosztach PKP PLK S.A., w oparciu o które zatwierdzone zostały decyzjami Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego stawki jednostkowe opłat za dostęp i korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. Na okres obowiązywania rozkładów jazdy pociągów 2003/2004, 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007, 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013;

• o kosztach opisanych w pkt 1 z podziałem na wszystkie kategorie kosztowe (wraz z ich wielkościami wyrażonymi w polskich złotych), w tym z wyszczegółowieniem:

a) kosztów stałych związanych z dopuszczeniem do ruchu odcinków sieci kolejowej, które PKP PLK S.A. ponosiła nawet jeśli przejazdy pociągami nie następowały,

b) kosztów pośrednich działalności (innych niż koszty utrzymania, koszty prowadzenia ruchu kolejowego, amortyzacja i koszty finansowania działalności),

c) kosztów finansowych związanych z obsługą kredytów (i innych źródeł finansowania, takich jak na przykład koszty emisji i wykupu obligacji) zaciągniętych przez PKP PLK S.A. na rozwój i modernizację udostępnianej infrastruktury,

d) amortyzacji, w zakresie w jakim nie była ona dokonywana na podstawie rzeczywistego zużycia infrastruktury wynikającego z ruchu kolejowego, lecz zgodnie z zasadami rachunkowości.

• o kategorii kosztów, o których mowa w pkt 2 ppkt a – d zostały przedstawione według tych samych zasad, które wykorzystano w celu ich wyeliminowania

w postępowaniu w sprawie zatwierdzenia przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego stawek jednostkowych opłat za dostęp i korzystanie

z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. Na okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów 2013/2014 zakończonym decyzją Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z [...] listopada 2013 r. nr [...].

Udostępnienie informacji ma nastąpić w formie zapisu elektronicznego na podany adres poczty elektronicznej lub na płycie CD lub DVD na adres wskazany wew wniosku.

PKP PLK S.A. na podstawie art. 16 ust. 1 i 2 w zw. z art. 17 ust. 1 oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) i art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) w dniu [...] kwietnia 2014 r. wydała decyzję nr [...], którą odmówiła udostępnienia informacji publicznej.

W uzasadnieniu decyzji podano, że PKP PLK S.A. Na mocy uchwał: nr [...] Zarządu PKP PLK S.A. z dnia [...] sierpnia 2002 r., nr [...] Zarządu PKP PLK S.A. Z dnia [...] października 2004 r. w sprawie przyjęcia szczegółowych uregulowań w zakresie ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorcy w spółce PKP PLK S.A. i nr [...] Zarządu PKP PLK S.A. Z dnia [...] sierpnia 2007 r. w sprawie przyjęcia do stosowania "Polityki Bezpieczeństwa Tajemnicy Przedsiębiorcy w PKP PLK S.A." objęła informacje dotyczące kalkulacji cen na świadczone przez PKP PLK S.A. usługi tajemnicą przedsiębiorcy, czym wypełniła dyspozycje art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zakresie podjęcia niezbędnych działań

w celu zachowania poufności informacji mających wartość gospodarczą dla PKP PLK S.A.

O. we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy podniósł, iż przeważająca część danych, o których udostępnienie wystąpił nie dotyczy aktualnych danych PKP PLK S.A., lecz danych historycznych, które co do istoty nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa. Upływ czasu powoduje, że takie informacje tracą wartość gospodarczą, a w konsekwencji nie stanowią one już tajemnicy przedsiębiorstwa

w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Na okoliczność tę zwrócił uwagę Sąd Unii Europejskiej w postanowieniu z dnia

15 czerwca 2006 r. w sprawie T – 271/03.

We wniosku podniesiono również, że do udziału w postępowaniach, w których zatwierdzone zostały stawki jednostkowe opłat za dostęp i korzystanie

z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. na okres obowiązywania rozkładów jazdy pociągów dopuszczone zostały organizacje społeczne. Skoro miały one prawo do wglądu do tych informacji, to utraciły one charakter informacji stanowiącej tajemnice przedsiębiorstwa.

PKP PLK S.A. po rozparzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, na podstawie tych samych przepisów, które zostały powołane w podstawie prawnej decyzji poprzedzającej, w dniu [...] maja 2014 r. wydała decyzję, którą odmówiła udzielenia informacji publicznej i utrzymała w mocy w mocy decyzje poprzedzająca z dnia [...] kwietnia 2014 r.

W uzasadnieniu decyzji podano m. in., że zgodnie z " Ramowym wykazem rodzajów informacji stanowiących tajemnice przedsiębiorcy PKP PLK S.A." będącym załącznikiem Nr 1 do Polityki Bezpieczeństwa Tajemnicy Przedsiębiorcy w PKP PLK S.A. [...], wnioskowane informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorcy w PKP PLK S.A.

Decyzja PKP PLK S.A. z dnia [...] maja 2014 r. stała się przedmiotem skargi wniesionej przez pełnomocnika O. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę pełnomocnik PKP PLK S.A. wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi O. Sp. z o. o. z siedzibą w P. na decyzję PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w W. z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] wyrokiem z dnia 8 października 2014 r. uchylił zaskarżoną decyzję, stwierdził, że nie podlega ona wykonaniu w całości oraz zasądził na rzecz strony skarżącej koszty postępowania.

Sąd w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że z uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie wynika zasadność przesłanek, którymi kierował się jej autor. Uzasadnienie jest krótkie i ogranicza się do analizy przepisów oraz przytoczenia stanu faktycznego, sprowadzonego do prostej konstatacji, iż żądana informacja na podstawie wewnętrznych przepisów PKP PLK uznana za tajemnicę przedsiębiorstwa, co ma stanowić o zasadności jej nieudostępnienia.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie wyjaśniono dlaczego nadano informacjom, o których udostępnienie wnosiła strona skarżąca waloru tajemnicy przedsiębiorcy i dlaczego zasada ochrony tej tajemnicy jest tak istotna dla przedsiębiorstwa, iż usprawiedliwia złamanie zasady transparentności działań podmiotów wykonujących zadania publiczne. Co w żądanej informacji uzasadnia jej ochronę. Nadto w uzasadnieniu tej decyzji w ogóle nie wyjaśniono, na czym PKP PLK opiera stwierdzenie, że żądana informacja posiada dla wymienionego podmiotu wartości gospodarczą, zwłaszcza w kontekście zarzutów wniosku odwoławczego, do których w istocie nie odniesiono się w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Orzecznictwo wypracowało jednolite stanowisko przyjmując, iż nie wystarczy samo przekonanie podmiotu dysponującego informacją o działalności przedsiębiorcy, że posiadane przez niego dane mają charakter poufny. Poufność danych musi być wyraźnie lub w sposób dorozumiany zamanifestowana przez samego przedsiębiorcę. To na nim spoczywa bowiem, w razie sporu, ciężar wykazania, że określone dane stanowiły tajemnicę przedsiębiorcy. Aby określone informacje mogły zostać objęte tajemnicą przedsiębiorcy muszą, ze swojej istoty dotyczyć kwestii, których ujawnianie obiektywnie mogłoby negatywnie wpłynąć na sytuację przedsiębiorcy (informacje takie muszą mieć choćby minimalną wartość) z wyłączeniem informacji, których upublicznienie wynika np. z przepisów prawa. Nie wystarczy zatem ogólnikowe stwierdzenie, że na skutek ujawnienia informacji przedsiębiorca będzie potencjalnie narażony na szkodę. Należy wyraźnie wskazać, które konkretnie dane żądane przez wnioskodawcę mogą narazić przedsiębiorcę na szkodę i na czym to narażenie miałoby polegać - patrz wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2014 r. sygn. akt I OSK 2112/13 (publik. LEX nr 1456979).

PKP PLK próbę wykazania ziszczenia przesłanki "wartości gospodarczej" podjął w odpowiedzi na skargę. Wyjaśnić jednak należy, że przedstawione przez pełnomocnika PKP PLK w tym piśmie procesowym stanowisko, ustosunkowujące się do zarzutów przedstawionych przez stronę we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jak i skardze, nie może sanować wadliwości decyzji. Odpowiedź na skargę nie może bowiem uzupełniać zaskarżonej decyzji przez zamieszczenie w niej rozważań i ocen, które zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. powinno zawierać jej uzasadnienie faktyczne i prawne. Odpowiedź na skargę nie może, jako pismo procesowe, być traktowana jako "aneks" do decyzji, gdyż należy już do postępowania sądowo-administracyjnego, a nie administracyjnego. W odpowiedzi na skargę organ orzekający winien odnieść się do podniesionych w niej zarzutów, a nie dokonywać brakujących ustaleń faktycznych lub prawnych ( art. 54 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Oznacza to, że przedmiotem badania pod kątem legalności i zgodności z prawem przez Sąd jest wyłącznie decyzja, zatem Sąd w swych rozważaniach mógł odnieść się wyłącznie do argumentacji przedstawionej w treści zaskarżonej decyzji. Biorąc pod uwagę, że odpowiedź na skargę nie stanowi dokumentu, który podlega kontroli przez Sąd, stanowisko w nim zawarte nie może zostać poddane ocenie Sądu (patrz wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 listopada 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 890/08 - publik. LEX nr 521947).

Reasumując, w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest podstaw do uznania, że powołana przez PKP PLK w rozstrzygnięciu argumentacja może stanowić podstawę do wydania decyzji odmownej. Wobec tego zaskarżoną decyzję wydano z naruszeniem prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 2 w zw. z art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zaś uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie spełnia podstawowych wymogów określonych w art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 16 ust. 1 i art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Z tych względów kwestionowana skargą decyzja nie może ostać się w obrocie prawnym.

Rozpoznając ponownie wniosek strony skarżącej z dnia 18 kwietnia 2014 r. PKP PLK będzie obowiązane powyższe rozważania Sądu wziąć pod uwagę, odnieść się do zarzutów zawartych w wymienionym wniosku i podjąć rozstrzygnięcie w formie zgodnej z przepisami prawa.

PKP PLK S.A. na podstawie art. 16 ust. 1 i 2 w zw. z art. 17 ust. 1 oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) i art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.

o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) w dniu [...] stycznia 2015 r. wydała decyzję nr [...], którą utrzymała

w mocy zaskarżoną decyzję nr [...].

W uzasadnieniu decyzji podano, że tajemnicę przedsiębiorstwa zdefiniowana została w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, stanowiącym, iż pod pojęciem tajemnicy przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Zakres pojęcia tajemnica przedsiębiorstwa i tajemnicy przedsiębiorcy w znacznym stopniu pokrywają się, z tym zastrzeżeniem, że tajemnica przedsiębiorcy może być w pewnych przypadkach rozumiana szerzej, co zostało potwierdzone w orzecznictwie Naczelnego Sadu Administracyjnego, w którym wskazał on, że na tajemnicę przedsiębiorcy składają się dwa elementy: materialny (np. szczegółowy opis sposobu wykonania usługi, jej koszt) oraz formalny – wola utajnienia danych informacji.

Tajemnicę przedsiębiorcy stanowią informacje znane jedynie określonemu kręgowi osób i związane są z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wobec których podjął on wystarczające środki ochrony w celu zachowania ich poufności (nie jest wymagana przesłanka gospodarczej wartości informacji jak przy tajemnicy przedsiębiorstwa).

PKP PLK S.A. na mocy uchwały nr [...] Zarządu PKP PLK S.A. z dnia [...] grudnia 2012 r. w sprawie zasad funkcjonowania Systemem Zarządzania Bezpieczeństwa Informacji w PKP PLK S.A. (SZBI) zgodnie z normą [...], a następnie uchwałą nr [...] Zarządu PKP PLK S.A. z dnia [...] września 2014 r. w sprawie ustalania zasad funkcjonowania Systemem Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji objęła informacje dotyczące kalkulacji cen na świadczone przez PKP PLK S.A. Usługi tajemnica przedsiębiorcy, czym wypełniła dyspozycje zawarta w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

w zakresie podjęcia niezbędnych działań w celu zachowania poufności informacji mających wartość gospodarczą dla PKP PLK S.A.

Wniosek O. Sp. z o.o. dotyczy udostępnienia szczegółowych informacji o sposobie kalkulacji opłat, które są danymi szczególnie wrażliwymi

z punktu widzenia działalności PKP PLK S.A., bowiem odnoszą się ściśle do sposobu kształtowania polityki cenowej przedsiębiorcy i formułowania jego oferty handlowej. Dane te są szczególnie chronione przez przedsiębiorców i jest to zjawisko powszechne.

Skoro PKP PLK S.A. objęły klauzulą tajemnicy przedsiębiorcy informacje

w zakresie kalkulacji (cen) stawek naliczanych przez PKP PLK S.A. za dostęp do zarządzanej infrastruktury kolejowej, to informacje te, na mocy art. 5 ust. 2 ustawy

o dostępie do informacji publicznej, nie podlegają udostępnieniu.

Informacje te mają PKP PLK S.A. określoną wartość gospodarczą, bowiem są bezpośrednio związane z prowadzona przez spółkę działalnością i mają dla niej istotne znaczenie. Wielkość kosztów przyjmowana do kalkulacji stawek jednostkowych przekłada się na wielkość przychodów pozyskiwanych od przewoźników kolejowych.

Żądane informacje odnoszą się do sfery finansowej, gospodarczej

i organizacyjnej działalności spółki, które przedsiębiorca ma prawo utrzymywać

w tajemnicy przed innymi przedsiębiorcami.

Wielkości kosztów przyjętych do kalkulacji stawek jednostkowych są danymi szczególnie wrażliwymi, gdyż dotyczą określonych rodzajów kosztów prowadzonej działalności, które przedsiębiorcy zachowują w tajemnicy.

Żądane informacje wynikają z interesu prywatnego, a nie z publicznego i mają posłużyć do wysuwania roszczeń wobec PKP PLK S.A. I mogą zostać wykorzystane do podejmowania działań na szkodę PKP PLK S.A.

Informacje te dotyczą kalkulacji stawek jednostkowych zatwierdzanych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, a przewoźnicy nie są uprawnieni do żądania ich udostępnienia.

Zasady kalkulacji stawek jednostkowych stanowią know – how PKP PLK S.A. Wynikające z doświadczenia własnych ekspertów i badań zlecanych firmom zewnętrznym. Zasady te są niejawne, istotne i zidentyfikowane.

Przepisy prawa nie zobowiązują zarządców infrastruktury kolejowej do upublicznienia elementów kalkulacji stawek jednostkowych przedkładanych do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego.

Dane, o udostępnienie których wystąpił O. objęte są tajemnicą przedsiębiorcy i ich udostępnienie jest niemożliwe.

O. reprezentowany przez pełnomocnika wniósł do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję PKP PLK S.A. z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...], który zarzucił, że została ona wydana z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że znaczna część danych, o których udostępnienie wystąpiono, nie dotyczy aktualnych danych o kosztach PKP PLK S.A., lecz danych historycznych. Takie dane z istoty swojej nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa, gdyż upływ czasu powoduje, że tracą one wartość gospodarczą. PKP PLK S.A. nie wskazała, w jaki sposób ujawnienie wnioskowanych informacji mogłoby narazić na szkodę ten podmiot, który ograniczył się w zasadzie do powołania na wewnętrzne dokumenty o stwierdzenie, że informacja o kosztach ma znaczenie handlowe. Nie wskazano w jaki sposób, wskutek ujawnienia żądanych danych, miałby zostać zagrożony interes gospodarczy PKP PLK S.A.

W celu wystąpienia z roszczeniem o odszkodowanie konieczne jest zebranie odpowiedniego materiału dowodowego. Dla uzyskania danych potrzebnych do dokładnego obliczenia szkody - uzasadnionym jest zwrócenie się o udostepnienie szczegółowych informacji kosztowych do PKP PLK S.A., tj. podmiotu, którego opłaty były zatwierdzane decyzjami Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na podstawie przepisów prawa polskiego, które były niezgodne z dyrektywą UE. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie może stanowić przeszkody dla realizacji uprawnienia wynikającego z prawa unijnego. W konsekwencji wykładnia jej przepisów musi być dokonywana z uwzględnieniem wymogów stawianych przez prawo unijne.

Odmowa udostępnienia informacji publicznej nie znajduje podstawy w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przeciwnie, fakt, ze informacje te były wykorzystywane w postępowaniu administracyjnym, wskazuje na obowiązek ich ujawnienia.

Podnosząc powyższe zarzuty pełnomocnik O. Sp. z o.o. wniósł

o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę PKP PLK S.A. wniosła o oddalenie skargi i podtrzymała stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej,

a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Natomiast art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.) stanowi, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Przez ocenę prawną rozumie się powszechnie wyjaśnienie istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich stosowania

w rozpoznawanej sprawie. Dotyczy ona zatem właściwego zastosowania konkretnego przepisu prawa w indywidualnej sprawie. Wskazania natomiast co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencję oceny prawnej i dotyczą sposobu działania w toku ponownego rozpoznania sprawy. Mają one na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz nakreślenie kierunku, w którym powinno zmierzać przyszłe postępowanie w celu uniknięcia wadliwości tegoż postępowania (por. Bogusław Dauter: Zarys metodyki pracy sędziego sądu administracyjnego, wydanie 1, Warszawa 2008 str.289-290). Z treści przytoczonego przepisu wynika, iż zarówno organy administracyjne, których działanie było przedmiotem skargi, jak i sąd orzekający w sprawie, ilekroć dana sprawa będzie ponownie przez nie rozpoznawana, będą związane oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi w orzeczeniu tegoż sądu, jeżeli nie zostanie ono uchylone lub nie ulegną zmianie przepisy prawne na podstawie, których ten sąd orzekał. Jeśli więc strona z taką oceną i wskazaniami się nie zgadza, to powinna zakwestionować za pomocą właściwych środków odwoławczych dane orzeczenie, w którym zawarta jest ocena prawna i wskazania, które uważa za niezgodne z prawem. Po uprawomocnieniu się zaś tego orzeczenia, zawarte w nim stanowisko, będzie wiążące nie tylko wobec organów wymienionych w art. 153 ustawy - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, lecz również i wskazanych w art. 170 tej ustawy, który to przepis explicite wskazuje, iż orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Jeśli zatem strona ze środka odwoławczego nie skorzysta i tym samym doprowadzi

do uprawomocnienia się danego wyroku, wówczas kwestie prawne przesądzone

w takim orzeczeniu i wskazania w nim zawarte są wiążące dla organów administracyjnych orzekających w sprawie, tegoż sądu, jak i innych organów, nie wyłączając sądu II instancji rozpatrującego ewentualnie skargę kasacyjną na kolejny wyrok dotyczący tej samej sprawy.

Skarga oceniona w świetle powyższych przepisów nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z definicją określoną w przepisie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach

i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Określenie "sprawa publiczna" wiąże się ściśle z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, który prawo do informacji łączy z działalnością organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

Sprawą publiczną jest zatem działalność zarówno organów władzy publicznej, jak i wymienionych wyżej samorządów oraz osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym, czyli mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa.

Do art. 61 ust. 1 Konstytucji RP odwołał się także ustawodawca w art. 6 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej udip wymieniając przykładowo informacje, które posiadają przymiot informacji publicznej.

W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że informacją publiczną w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 marca 2003 r., sygn. akt II SA 4059/02, LexPolonica nr 36465). Ponadto informacja publiczna musi dotyczyć sfery istniejących już faktów i danych, a nie niezmaterializowanych w jakiejkolwiek postaci zamierzeń podejmowania określonych działań oraz może pochodzić od dowolnych podmiotów, jeżeli tylko dotyczy "sprawy publicznej" w rozumieniu art. 1 ust. 1 udip.

Za informację publiczną uznaje się zatem m.in. treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej, lecz wykonującego zadania publiczne bądź gospodarującego jego majątkiem publicznym. Są nią zarówno dokumenty bezpośrednio przez te podmioty wytworzone, jak i te, których używają one przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od nich.

Natomiast w świetle art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

1) organy władzy publicznej;

2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych;

3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa;

4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego;

5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne,

w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

PKP PLK S.A. jest podmiotem, w którym pakiet większościowy (64,02%) posiada Skarb Państwa, zaś pozostałe akcje znajdują się w posiadaniu PKP S.A. (35,98%).

W ocenie Sądu PKP PLK S.A. jest osobą prawną, w której Skarb Państwa ma pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 4 ust. 1 pkt 5 udip).

Przepis art. 4 pkt 10 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji

i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) nie odnosi się co prawda do wielkości udziałów w majątku Spółki, lecz do udziału w rynku właściwym rozumianym zgodnie z treścią art. 4 pkt 9 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o rynku właściwym - rozumie się przez to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znacząca różnica cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.

Nie ulega zatem wątpliwości, że PKP PLK S.A., będąca Zarządcą infrastruktury kolejowej w Rzeczpospolitej Polskiej, a więc faktycznym monopolistą w tym obszarze działalności gospodarczej, zalicza się do podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji publicznej w świetle art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie

do informacji publicznej.

Nie ma także podstaw do kwestionowania przesłanki przedmiotowej stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej w niniejszej sprawie. Bezsprzecznie bowiem, żądanie O. dotyczy zasad funkcjonowania PKP PLK S.A. w obszarze wykonywania zadań Zarządcy infrastruktury kolejowej (art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej) oraz w pewnym zakresie majątku publicznego (art. 6 ust. 1 pkt 5 powyżej powołanej ustawy).

Konstytucyjnie prawo obywatela do informacji o charakterze publicznym, wynikające z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, nie jest nieograniczone. Sama Konstytucja w przepisie art. 61 ust. 3 stanowi, że ograniczenie prawa do informacji może nastąpić ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób

i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji

o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzania i wykonywania funkcji oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

Ustawy o dostępie do informacji publicznej nie zawiera definicji pojęcia "tajemnica przedsiębiorcy". Przy akceptacji orzecznictwa i doktryny na potrzeby stosowania art. 5 ust. 2 tej ustawy przyjmuje się definicję pojęcia "tajemnica przedsiębiorstwa", którą zawiera art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.

o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 153, poz. 1503 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 5 kwietnia

2013 r. o sygn. akt I OSK 192/13 (dostępny w internecie) oraz z dnia 5 lipca 2013 r.

o sygn. akt I OSK 511/13 (Lex nr 1368966), na tajemnicę przedsiębiorcy składają się dwa elementy: materialny (np. szczegółowy opis sposobu wykonywania usługi, jej koszt) oraz formalny (wola utajnienia danych informacji). Tajemnicę przedsiębiorcy wyprowadza się z tajemnicy przedsiębiorstwa i pojęcia te w zasadzie pokrywają się zakresowo, choć tajemnica przedsiębiorcy w niektórych sytuacjach może być rozumiana szerzej. Tajemnicę przedsiębiorcy stanowią informacje znane jedynie określonemu kręgowi osób i związane z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wobec których podjął on wystarczające środki ochrony w celu zachowania ich poufności (nie jest wymagana przesłanka gospodarczej wartości informacji jak przy tajemnicy przedsiębiorstwa). Informacja staje się tajemnicą, kiedy przedsiębiorca przejawi wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Nie traci natomiast swojego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone grono osób zobowiązanych do dyskrecji (np. pracownicy przedsiębiorstwa). Utrzymanie danych informacji jako tajemnicy wymaga podjęcia przez przedsiębiorcę działań zmierzających do wyeliminowania możliwości dotarcia do nich przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. Przedstawione stanowisko Sąd w niniejszej sprawie podziela i przyjmuje jako własne.

Należy zauważyć, że informacje o szczegółowym sposobie kalkulacji opłat są danymi mającymi istotne znaczenie z punktu widzenia działalności PKP PLK S.A., odnoszą się bowiem do sposobu kształtowania polityki cenowej przedsiębiorcy

i formułowania jego oferty handlowej. Ochrona danych dotyczących kształtowania oferty handlowej i cen jest zjawiskiem powszechnym w obrocie gospodarczym. Informacji dotyczących sposobu kształtowania polityki cenowej nie sposób przy tym utożsamiać z informacjami dotyczącymi stosowanych cen, które są jawne. Kwestie te zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 1594 ze zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2009 r. w sprawie warunków dostępu i korzystania

z infrastruktury kolejowej (Dz. U. Nr 35, poz. 274).

Zgodnie z art. 33 powołanej ustawy, Zarządca (PKP PLK S.A.) określa wysokość opłat za korzystanie przez przewoźników kolejowych z infrastruktury kolejowej (ust. 1). Stawki jednostkowe opłaty podstawowej oraz opłaty dodatkowe, poza opłatami za korzystanie z prądu trakcyjnego, wraz z kalkulacją ich wysokości przekazuje się Prezesowi UTK (ust. 7). Prezes UTK w terminie 30 dni od dnia otrzymania stawek, o których mowa w ust. 7, zatwierdza je albo odmawia zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia niezgodności z zasadami, o których mowa w ust. 2-6, art. 344 oraz przepisami wydanymi na podstawie art. 35 (ust. 8).

Natomiast w myśl § 16 ust. 1 wskazanego rozporządzenia, Zarządca, nie później niż w terminie 9 miesięcy przed dniem wejścia w życie rozkładu jazdy pociągów, przedkłada do zatwierdzenia Prezesowi UTK projekt:

1) stawek jednostkowych opłaty podstawowej,

2) stawek opłat za usługi wymienione w części II załącznika do ustawy ( ust.1).

Do projektu o którym mowa w ust. 1, Zarządca dołącza wykaz zarządzanych linii kolejowych z przyporządkowania im stawek dla pociągów, o których mowa w § 7, oraz zasady zwiększania stawek wraz ze współczynnikami, o których mowa w § 11, a także zasady przyznawania ulg w opłacie, o których mowa w § 9 (ust. 2).

Na żądanie przewoźnika zarządca powinien umożliwić mu zapoznanie się

z projektem, o którym mowa w ust. 1, a także z wykazem, o którym mowa w ust. 2 (ust. 3).

Powyższe także wskazuje, że ustawodawca odróżnia pojęcie projektowanych stawek jednostkowych od pojęcia sposobu ich kalkulacji.

Wbrew twierdzeniu skargi, w zaskarżonej decyzji wskazano na powody, dla których żądane informacje zostały objęte tajemnicą przedsiębiorcy. Podano, iż mają one dla PKP PLK S.A. wartość gospodarczą i że informacje te bezpośrednio dotyczą sfery finansowej i organizacyjnej, które podmiot gospodarczy ma prawo chronić

i utrzymywać w tajemnicy, poprzez podjęcie działań, a w szczególności poprzez regulacje wewnętrzne zabezpieczające tajemnicę przedsiębiorstwa. Takie akty prawne zostały w PKP PLK S.A. wydane, co stanowi realizację zadania związanego z zapewnieniem ochrony tajemnicy przedsiębiorcy.

Ze względu na powyższe rozważania, Sądu uznał, że zarzuty podniesione

w skardze są nie zasadne. Zaskarżona decyzja został właściwie uzasadniona, co stanowi wykonanie zaleceń WSA w Warszawie zawartych w wyroku z dnia

8 października 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 1184/14. Za całkowicie chybiony, Sąd uznał zarzut, że żądane informacje maja charakter historyczny, a tym samym nie podlegają ochronie z uwagi na tajemnicę przedsiębiorcy. Decyzja o tym, że mogą one zostać ujawnione należy wyłącznie do podmiotu, który nimi dysponuje

i ograniczył do dostęp.

Sąd całkowicie nie akceptuje stanowiska pełnomocnika O., że jego działania zmierzają do zebrania odpowiedniego materiału dowodowego na poczet ewentualnego roszczenia o odszkodowanie. Ustawa o dostępie do informacji publicznej ma zapewniać transparentność życia publicznego, a nie przygotowanie do postępowań przed sądami powszechnymi

W tej sytuacji Sąd uznał, że zaskarżona decyzja o odmowie udostępnienia żądanych informacji w oparciu o art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej jest zgodna z prawem.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt