Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 10 października 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wojciech Kręcisz po rozpoznaniu w dniu 10 października 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 lipca 2018 r., sygn. akt VI SA/Wa 1034/18 w zakresie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi A. Sp. z o.o. z siedzibą w B. na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] marca 2018 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej postanawia: oddalić zażalenie

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2018 r., sygn. akt VI SA/Wa 1034/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu wniosku A. Sp. z o.o. z siedzibą w B. na podstawie art. 61 § 3 i 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej: p.p.s.a., wstrzymał wykonanie zaskarżonej decyzji Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] marca 2018 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej.

Sąd I instancji zauważył na wstępie, że zaskarżony akt jest rozstrzygnięciem posiadającym przymiot wykonalności, gdyż powoduje, że skarżąca wskutek jej wykonania utraci uprawnienie do prowadzenia apteki. Następnie Sąd stwierdził, że skarżąca spółka uprawdopodobniła wystąpienie przesłanek określonych w art. 61 § 3 p.p.s.a. Z samej istoty decyzji cofającej zezwolenie na prowadzenie apteki wynika, że jej wykonanie spowoduje ziszczenie się przesłanek wstrzymania wykonania decyzji, tj. spowoduje znaczną szkodę i trudne do odwrócenia skutki. W przypadku bowiem konieczności zaprzestania prowadzenia działalności skarżąca straci korzyści majątkowe związane z prowadzeniem apteki, jak również zaburzona może zostać jej płynność finansowa, a to, w sytuacji zaciągniętego kredytu, nie pozostaje bez wpływu na ocenę żądania skarżącej. Wykonanie skarżonej decyzji może mieć dla skarżącej również skutki w sferze kadrowej. Prawdopodobne jest, że skarżąca, będąc zmuszoną zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej w ogóle, stanie przed koniecznością zwolnienia swoich czterech pracowników, co na gruncie niniejszej sprawy stanowi trudne do odwrócenia skutki dla skarżącej, a to w postaci utraty zaufanych pracowników, których posiadanie jest istotne przy prowadzeniu apteki.

W zażaleniu na powyższe postanowienie Główny Inspektor Farmaceutyczny wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Warszawie, a w przypadku uznania, że istota sprawy została dostatecznie wyjaśniona o jego uchylenie i orzeczenie co do istoty poprzez odmowę wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. Zaskarżonemu postanowieniu organ zarzucił naruszenie art. 61 § 3 p.p.s.a. polegające na wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji pomimo, że wniosek skarżącej był pozbawiony usprawiedliwionych podstaw. W uzasadnieniu zażalenia organ podniósł, że skarżąca powołując się na niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody i spowodowania trudnych do odwrócenia skutków złożyła sprawozdanie finansowe za rok 2016 i 2017, nie przedstawiła natomiast stanu środków zgromadzonych na swoich rachunkach bankowych i nie udokumentowała operacji na tych rachunkach, co pozwoliłoby na ocenę rzeczywistej sytuacji finansowej spółki. Ponadto, Sąd I instancji pominął, że skarżąca podejmując się prowadzenia działalności sprzecznej z prawem powinna była liczyć się z konsekwencjami w postaci cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 61 § 3 p.p.s.a. katalog przesłanek warunkujących wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności jest zamknięty. Sąd uprawniony jest do uwzględnienia wniosku, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Co zasługuje na szczególne podkreślenie w sprawie, obowiązek przedstawienia okoliczności, które pozwolą sądowi na dokonanie oceny, czy spełnione zostały przesłanki uzasadniające wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, spoczywa na wnioskodawcy. Strona wnosząca o zastosowanie ochrony tymczasowej jest zatem zobligowana do wykazania, że w sytuacji wykonania decyzji, o wstrzymanie której wnioskowała, zajdzie niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Uzasadnienie takiego wniosku powinno odnosić się do konkretnych okoliczności pozwalających przyjąć, że wstrzymanie zaskarżonego aktu lub czynności jest w stosunku do wnioskodawcy zasadne.

W świetle powołanego przepisu to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek uprawdopodobnienia wystąpienia negatywnych następstw wykonania aktu lub czynności. Tym samym wnioskodawca powinien dołączyć do wniosku stosowne dokumenty, które pozwoliłyby sądowi ocenić prawdopodobieństwo i rozmiar szkody lub skutków finansowych powstałych w związku z egzekucją zaskarżonego aktu lub czynności.

W tym miejscu należy podkreślić, że użyte przez ustawodawcę pojęcia "znacznej szkody" i "trudnych do odwrócenia skutków" są pojęciami nieostrymi, tzn. takimi, które nabierają treści w realiach konkretnej sprawy sądowoadministracyjnej. O znacznej szkodzie, można mówić, jeżeli nie będzie mogła być ona wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia, jak również nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego (por. postanowienie NSA z dnia 31 marca 2009 r., sygn. akt I OZ 271/09). Wobec powyższego, strona zobowiązana jest we wniosku skonkretyzować rodzaj grożącej jej szkody na skutek wykonania aktu. W przeciwnym razie sąd badający wniosek nie będzie mógł dokonać analizy, czy wnioskodawca rzeczywiście spełnia przesłanki zastosowania wobec niego tymczasowej ochrony w postępowaniu sądowym, o której mowa w art. 61 § 3 p.p.s.a.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że ustawodawca zdecydował się na uzależnienie udzielenia ochrony tymczasowej od oceny okoliczności poszczególnych przypadków, ocena ta wymaga dla swej miarodajności dysponowania przez sąd konkretnymi i aktualnymi danymi dotyczącymi sytuacji wnioskodawcy, dopiero bowiem ich konfrontacja z ewentualnymi wynikającymi z zaskarżonej decyzji konsekwencjami, może prowadzić do stwierdzenia wystąpienia przesłanki zajścia niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji trafnie uznał zasadność złożonego wniosku o udzielenie ochrony tymczasowej przyjmując, że spółka uprawdopodobniła wystąpienie przesłanek z art. 61 § 3 p.p.s.a., a zażalenie organu nie podważa prawidłowości zaskarżonego postanowienia.

Jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych, co trafnie też podkreślił Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, z samej istoty decyzji cofającej zezwolenie na prowadzenie apteki wynika, że jej wykonanie spowoduje ziszczenie się przesłanek wstrzymania wykonania decyzji, tj. spowoduje znaczną szkodę i trudne do odwrócenia skutki. W przypadku zaprzestania prowadzenia działalności spółka straci bowiem wpływy ze sprzedaży leków, zaburzona zostanie jej płynność finansowa (zob. np. postanowienie NSA z dnia 10 maja 2017 r., sygn. akt II GZ 277/17, dostępne w bazie orzeczeń sądów administracyjnych).

Wykonanie decyzji o cofnięciu zezwolenia na prowadzenie apteki może również spowodować dla skarżącej – co podnosiła ona wnioskując o ochronę tymczasową – skutki w sferze kadrowej. Jak trafnie stwierdził to Sąd I instancji, prawdopodobne jest bowiem, że skarżąca, będąc zmuszoną zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu tej apteki, stanie przed koniecznością zwolnienia czterech pracowników, co niewątpliwie spowoduje dla skarżącej trudne do odwrócenia skutki, bowiem utraci ona zaufanych pracowników, których zatrudnianie jest szczególnie istotne przy prowadzeniu apteki. Jako trudny do odwrócenia należy również ocenić skutek zaprzestania działalności w postaci utraty kontrahentów i klientów, na co również spółka wskazywała we wniosku. Skutek ten z uwagi na spadek zaufania wymienionych podmiotów do skarżącej spółki, może mieć charakter nieodwracalny.

Powyższe stanowiło więc spełnienie przesłanek udzielenia ochrony tymczasowej, co zostało trafnie stwierdzone w zaskarżonym postanowieniu. Oceny tej nie podważyły powoływane przez organ w zażaleniu argumenty braku wykazania rzeczywistej sytuacji finansowej spółki, czy też wskazywanie na konieczność liczenia się z konsekwencjami w postaci cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki.

Wyżej opisane skutki związane z zaprzestaniem prowadzenia przez skarżącą apteki spełniają zatem przesłanki określone w art. 61 § 3 p.p.s.a, więc prawidłowo Sąd I instancji uznał, że stanowiły podstawę wydania postanowienia o udzieleniu ochrony tymczasowej.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.