Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Zbigniew Czarnik/spr./ Sędziowie SO del. Anna Bembenek WSA Robert Sawuła Protokolant Sylwia Pacześniak po rozpoznaniu w Wydziale II Ogólnoadministracyjnym na rozprawie w dniu 16 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi M. P. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za urządzanie gry na automacie poza kasynem gry I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...] czerwca 2010 r., nr [...]; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Dyrektora Izby Celnej na rzecz skarżącego M. P. kwotę 657 zł /słownie: sześćset pięćdziesiąt siedem złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją z dnia [..] czerwca 2010 r., nr [...], Naczelnik Urzędu Celnego w K. (dalej "Naczelnik UC") nałożył na M.P. karę pieniężną w wysokości 12.000zł z terminem płatności 7 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna. W podstawie prawnej decyzji organ wskazał przepisy art. 207, art. 180 §1 i art. 181 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. ordynacja podatkowa (Dz.U. nr 8 z 2005 r. poz. 50 z późn.zm.; dalej "ord.pod.") oraz art. 2 ust. 3-ust.5, art. 3, art. 8, art. 14 ust.1, art. 89 ust.1 pkt 2), art. 90 i art. 91 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. 2009, nr 201, poz. 1540; dalej "u.g.h.").

Decyzją z dnia [..] grudnia 2010 r. Dyrektor Izby Celnej w P. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w K. W podstawie prawnej decyzji organ powołał przepisy art. 233 § 1 pkt 1) ord. pod. oraz art. 2 ust. 3-5, art. 3, art. 8, art. 14 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2, art. 90, art. 91 u.g.h.

W uzasadnieniu Dyrektor Izby Celnej przedstawił przebieg postępowania przed organem pierwszej instancji. Podał, że w dniu [...] kwietnia 2010 r. w trakcie czynności kontrolnych przeprowadzonych z upoważnienia Naczelnika UC przez pracowników i funkcjonariuszy urzędu celnego ustalono, że w lokalu P. "L." M.D., przy ul. K. [..] w M.P., urządzane są gry na automacie. Właścicielem automatu jest przedsiębiorstwo "B." M.P., zamieszkały w H. Automat do gry ustawiono w lokalu na podstawie umowy najmu powierzchni lokalu pod automat zawartej pomiędzy w/w podmiotami. Naczelnik UC ustalił, że M.P. nigdy nie uzyskał zezwolenia na prowadzenie gier na automatach wymaganego ustawą z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, a wcześniej ustawą z dnia 29 lipca 1992r. o grach i zakładach wzajemnych. Zostało to także potwierdzone przez M.P. w toku toczącego się przeciwko niemu postępowania karnego.

Na podstawie wyników kontroli w dniu [..] maja 2010 r. wszczęto z urzędu postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej M.P.w związku z urządzaniem przez niego gier na automacie poza kasynem gry. Po zebraniu materiału dowodowego Naczelnik UC zawiadomił M.P. o prawie wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, po czym decyzją z dnia [..] czerwca 2010 r. wymierzył mu karę pieniężną za urządzanie gry na automatach poza kasynem gry w wysokości 12.000zł.

Dyrektor Izby Celnej podkreślił, że podstawę rozstrzygnięcia w sprawie stanowią przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009r. u.g.h. Organ podał, że urządzanie gier na automatach wbrew przepisom ustawy podlega karze pieniężnej na zasadach wynikających z art. 89 ust. 1 pkt 1) i art. 89 ust. 1 pkt 2) u.g.h. Kary pieniężne nakłada się w drodze decyzji, a organem uprawnionym do jej decyzji jest naczelnik urzędu celnego, na obszarze działania którego urządzana jest gra hazardowa.

Dyrektor Izby Celnej potwierdził ustalenie, że M.P. był właścicielem przedmiotowego automatu do gier oraz że skarżący przyznał się do urządzania gier na automacie HOTSPOT typu-multigame z naruszeniem przepisów ustawy. Okoliczności sprawy w ocenie organu pozwoliły stwierdzić, że skarżący urządzał grę na automacie bez koncesji. Natomiast zgodnie z ustawą o grach hazardowych z 2009r. działalność taka może być prowadzona wyłącznie w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę na terytorium RP, której wysokość kapitału zakładowego nie może wynosić mniej niż 4.000.000 zł. a usadowienie automatów do gier możliwe jest wyłącznie w wydzielonym miejscu określonym w koncesji (kasynie gry).

Organ uznał, że M.P., jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, nie spełnia wymogów formalnych, które umożliwiałyby mu uzyskanie koncesji na prowadzenie kasyna gry, wobec czego nie ma w stosunku do niego zastosowania przepis art. 89 ust. 1 pkt 1) ug.h., lecz art. 89 ust. 1 pkt 2) u.g.h. Uznał też, że Naczelnik UC prawidłowo zakwalifikował przedmiotowy automat jako automat do gier, którego użytkowanie przez urządzanie gier dozwolone jest wyłącznie na warunkach określonych w u.g.h., tj. w kasynach gry. Dlatego słusznie wymierzył karę pieniężną w wysokości 12.000,00 zł. zgodnie z brzmieniem art. 89 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2) u.g.h.

Zarzut skarżącego, że podstawą prawną wymierzenia kary pieniężnej powinien być przepis art. 89 ust. 1 pkt 1) w zw. z ust. 2 pkt 1) u.g.h. organ uznał za bezpodstawny. Wyjaśnił, że przepis art. 89 ust. 1 pkt 2) jest przepisem szczególnym względem art. 89 ust. 1 pkt 1). Natomiast odnosząc się do zarzutu prowadzenia dwóch postępowań zmierzających do ukarania za ten sam czyn, tj. postępowania karnoskarbowego na podstawie art. 107 kodeksu karnego skarbowego oraz postępowania wynikającego z ustawy o grach hazardowych prowadzonego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2) u.g.h. i naruszenia zasady "Ne bis in idem" Dyrektor Izby Celnej wyjaśnił, że postępowanie karnoskarbowe ma na celu stwierdzenie, czy nie zostało popełnione przestępstwo lub wykroczenie przeciwko organizacji gier hazardowych, a orzeka o tym sąd powszechny. Natomiast postępowanie o wymierzenie kary pieniężnej na podstawie ustawy o grach hazardowych ma na celu przeciwdziałanie prowadzeniu działalności wykonywanej bez zachowania warunków i form przewidzianych przepisami ustawy i stanowi odrębne postępowanie zakończone wydaniem decyzji administracyjnej z zastosowaniem ustawy ord.pod. Są to w ocenie organu dwa niezależne postępowania zakończone zasadniczo odmiennymi rozstrzygnięciami: wyrokiem sądu i decyzją administracyjną oraz różnym rodzajem sankcji: w k.k.s. kara grzywny i kara pozbawienia wolności, oraz kara pieniężna w u.g.h. Postępowania te podlegają też różnym przepisom procesowym i prowadzone są w różnym trybie. Organ uznał, że obu tych postępowań nie można ze sobą łączyć i sprowadzać do zaistnienia tego samego czynu.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się skarżący M.P. Skargę skierował przeciwko całości decyzji Dyrektora Izby Celnej zarzucając jej rażącą obrazę przepisów prawa materialnego i procesowego, w szczególności :

1. art.89 ust. 1 pkt 2) u.g.h. w zw. z art. 107 §1 kodeksu karnego skarbowego polegającą na podwójnym ukaraniu skarżącego za to samo zachowanie polegające na urządzaniu gry na automacie poza kasynem, najpierw grzywną w postępowaniu karno skarbowym, a następnie przed tym samym organem administracji celnej karą pieniężną w trybie administracyjnym i przez to, naruszenie wynikającej z przepisu art. 2 Konstytucji RP zasady zaufania obywatela do państwa, skonkretyzowanej w przepisach art. 120, art. 121 i art. 122 ord. pod.;

2. art. 208 §1 ord. pod. wobec niewydania przez organ decyzji o umorzeniu postępowania, ponieważ skarżący poniósł już karę za urządzanie gier na automatach poza kasynem, a zatem co to tego samego czynu zapadło już prawomocne orzeczenie,

3. art.139 §3 w zw. z art.140 §1 ord. pod. przez znaczne przekroczenie terminu do załatwienia sprawy w postępowaniu odwoławczym,

4. art.200 §1 ord. pod. przez niewyznaczenie skarżącemu siedmiodniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego,

Skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji w całości wobec wystąpienia przyczyn określonych w art. 247 §1 ord.pod., ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości wobec rażącego naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego, a ponadto o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu przyznał, że stan faktyczny sprawy między stronami nie jest sporny i został należycie udokumentowany. Rzeczywisty problem dotyczy kwestii podwójnej penalizacji tego samego zachowania polegającego na urządzaniu gry na automacie poza wskazanym do tego miejscem. Wszczęto przeciwko niemu postępowanie o to samo zachowanie w dwóch wydziałach urzędu celnego. W postępowaniu karno-skarbowym o przestępstwo z art. 107 §1 k.k.s. poddał się dobrowolnie odpowiedzialności, na które sąd karny udzielił zezwolenia. Pomimo zakończenia postępowania karnego organ celny nadal prowadził postępowanie w trybie administracyjnym w celu wymierzenia kary pieniężnej. Skarżący podkreślił, że problem podwójnej penalizacji wynikający ze zbiegu ustawy karnej i ustawy administracyjnej był podejmowany przez Biuro Analiz Sejmowych, Sąd Najwyższy (w wyroku z dnia 23 września 2009r., sygn. akt I KZP 15/09) oraz Trybunał Konstytucyjny (w wyroku z dnia 29 kwietnia 1998, sygn. akt K.17/97, wyroku TK z dnia 4 września 2007 r. sygn. akt P.43/06). W powołanych orzeczeniach SN i TK wskazano na niezgodność z Konstytucją sytuacji wymierzenia sprawcy za ten sam czyn sankcji administracyjnej, jeżeli wymierzono mu uprzednio karę za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. W podsumowaniu skarżący wyraził ocenę, że w związku z powyższym postępowanie administracyjne powinno zostać umorzone, a z pewnością nie powinna zostać nałożona na skarżącego dodatkowa kara pieniężna, ponieważ poniósł już karę za ten sam czyn.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w P. wniósł o jej oddalenie podtrzymując w całości dotychczas wyrażone stanowisko wskazując, że podniesione zarzuty w dużej mierze stanowią powtórzenie zarzutów odwołania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Kontrola sądowoadministracyjna nad działalnością organów administracji publicznej sprawowana jest, na podstawie art. 1 §1 i §2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. 2002r., nr 153n poz.1269, ze zm.) oraz art. 3 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2002r., nr 153, poz.1270, ze zm.; dalej "p.p.s.a.") pod względem zgodności z prawem. Sąd stosuje środki określone w ustawie i orzeka w granicach sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art.3 §1 i art.134 §1 p.p.s.a.). Ocena działalności organów administracji publicznej polega na zbadaniu, czy organy w toku rozpoznawania sprawy nie naruszyły prawa i czy skala ewentualnego naruszenia przepisów postępowania uzasadnia zastosowanie środków z art. 145-149 p.p.s.a.

Przeprowadzona przez Sąd kontrola wydanych w sprawie decyzji administracyjnych oraz analiza zgromadzonego materiału dowodowego wskazuje, że objęte kontrolą decyzje wydane zostały z naruszeniem przepisów prawa materialnego mającym wpływ na wynik sprawy.

Stan faktyczny sprawy między stronami jest niesporny. Organy prawidłowo ustaliły, że skarżący urządzał gry na automatach poza kasynem gry w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, nie dysponował również koncesją ani zezwoleniem. Poza sporem jest również to, że M.P. uzyskał zezwolenie Sądu Rejonowego na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej na podstawie art. 107 ustawy z dnia 10 września 1999 r. kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. nr 111 z 2007 r., poz. 765, z późn.zm.; dalej "k.k.s."). Spór między stronami sprowadza się do oceny, czy wymierzenie kary pieniężnej na podstawie art. 89 u.g.h. w sytuacji, kiedy uprzednio ten sam podmiot prawa poniósł już odpowiedzialność karnoskarbową na podstawie art. 107 §1 k.k.s. nie narusza zakazu powtórnego karania za ten sam czyn.

W dniu 1 stycznia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 listopada 2009r. "u.g.h., która zastąpiła poprzednią ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz.U. nr 4 z 2004 r., poz. 27, z późn. zm.). Urządzanie gier na automatach w obowiązującym stanie prawnym jest dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w u.g.h. Działalność m.in. w zakresie gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium RP (art. 6 ust. 1 i ust. 4 u.g.h.). Urządzanie gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry (art. 14 ust. 1 u.g.h.), a koncesji na prowadzenie kasyna gry udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych (art. 32 ust. 1 u.g.h.). Również w poprzednim stanie prawnym regulowanym ustawą z 1992r. na legalne urządzanie gier na automatach niezbędne było posiadanie zezwolenia, ponieważ zgodnie z art. 3 ustawy z 1992 r. urządzanie gier na automatach było dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w ustawie. Zgodnie z art. 7 ust. 1 i ust. 1a ustawy z 1992 r. urządzanie gier na automatach możliwe było w kasynach gry lub w salonach gier na automatach, a gier na automatach o niskich wygranych dozwolone było wyłącznie w punktach gier na automatach o niskich wygranych. Zezwoleń na urządzanie gier na automatach udzielał minister właściwy do spraw finansów publicznych. Przepis art. 117 ust. 1 u.g.h z 2009r. stanowi, że udzielone przed dniem wejścia w życie ustawy zezwolenia na urządzanie i prowadzenie gier i zakładów wzajemnych zachowują ważność do czasu ich wygaśnięcia.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych skarżący nie dysponował koncesją ani zezwoleniem na prowadzenie omawianej działalności regulowanej. Jego działanie stanowiło zatem naruszenie przepisów ustawy z 2009 r., co stwierdzono podczas kontroli przeprowadzonej w kwietniu 2010 r. Ustalenie takie stanowiło podstawę do odpowiedzialności karnoskarbowej, a także wymierzenia mu kary pieniężnej w odrębnym od karnoskarbowego postępowaniu administracyjnym.

Przepis art. 107 §1 k.k.s., zamieszczony w tytule I, dziale II, rozdziale 9 k.k.s. zatytułowanym "Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier hazardowych" stanowi, że "kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi grę losową, grę na automacie lub zakład wzajemny, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie". Odpowiedzialności karnej podlega zatem każdy podmiot prawa, który urządza gry na automatach poza kasynem gry albo nie dysponuje koncesją lub zezwoleniem bądź postępuje wbrew warunkom określonym w tych dokumentach.

Nie ulega wątpliwości, że wina M.P. została stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu w rozumieniu art. 42 ust. 3 Konstytucji RP. Wydając zgodę na poddanie się dobrowolnej odpowiedzialności karnej sąd karny dokonał prawnokarnej oceny zachowania M.P. od strony podmiotowej jak i przedmiotowej. Skoro zatem poniósł on już odpowiedzialność karną za popełniony czyn, to ponowne stosowanie przepisów o wyłącznie represyjnej naturze względem niego nie jest prawnie dopuszczalne, a to z uwagi na zawartą w przepisie art. 2 Konstytucji RP demokratycznego państwa prawnego.

Przepisy art. 89 ust. 1 pkt 1) i pkt 2) u.g.h. zawarte zostały w rozdziale 10 ustawy z 2009r. zatytułowanym "Kary pieniężne". Stanowią one, że karze pieniężnej podlega m.in. urządzający gry hazardowe bez koncesji lub zezwolenia oraz urządzający gry na automatach poza kasynem gry. Wysokości kar pieniężnych określono w art. 89 ust. 2 pkt 1-3 u.g.h. Karę tę wymierza w drodze decyzji administracyjnej naczelnik urzędu celnego, na którego obszarze działania jest urządzana gra hazardowa, a samo postępowanie toczy się w trybie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ord. pod.

Wskazane przepisy u.g.h. mają niewątpliwie represyjną naturę. Jedyną przesłanką wymierzenia kary pieniężnej na podstawie u.g.h. jest ustalenie faktu urządzenia gry hazardowej (w rozumieniu art. 4 ust. 2 w zw. z art. 2 u.g.h.) bez koncesji lub zezwolenia lub gry na automacie poza kasynem gry. Takie ustalenie stanowi podstawę odpowiedzialności karnej na podstawie art. 107 §1 k.k.s. Użyty przez ustawodawcę w art. 89 ust. 1 pkt 1 u.g.h. zwrot "urządzanie gry hazardowej bez koncesji lub zezwolenia" oraz w art. 89 ust. 1 pkt 2) u.g.h. zwrot "urządzanie gry na automatach poza kasynem gry" jako podstawa wymierzenia kary pieniężnej, w sytuacji, gdy legalnie grę na automacie można prowadzić wyłącznie w kasynie gry po uzyskaniu koncesji (posiadaniu zezwolenia), stosownie do przepisu art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 w zw. z art. 117 ust.1 u.g.h., stanowi równoważny zwrot z zawartymi w art. 107 §1 k.k.s. znamionami czynu zabronionego "kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza [...] grę na automacie". Urządzanie gry na automacie zgodnie z przepisami ustawy z 2009 r. jest bowiem możliwe wyłącznie na podstawie udzielonej koncesji (ważnego zezwolenia wydanego na podstawie ustawy z 1992 r.) i tylko w kasynie gry.

Norma prawna zrekonstruowana na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 u.g.h. stanowi, że legalne urządzanie gry hazardowej ma miejsce po uzyskaniu koncesji (zezwolenia), a gry na automacie ponadto tylko, gdy będzie miało miejsce w kasynie. Z przepisu tego wynika również, że każdy, kto bez koncesji lub zezwolenia będzie urządzał grę hazardową, albo będzie urządzał grę na automacie poza kasynem gry podlegać będzie karze pieniężnej. Zatem każdy, kto urządzi grę hazardową bez legitymowania się koncesją lub zezwoleniem, bez względu na formę prawną urządzającego tę grę (osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają podmiotowość prawną) i miejsce urządzenia tej gry podlegać będzie karze pieniężnej. Natomiast karze pieniężnej za urządzenie gry na automatach poza kasynem gry podlegać będzie zarówno podmiot legitymujący się koncesją lub zezwoleniem, jak i ten, kto dokumentem takim nie dysponuje. Istotne staje się wyłącznie ustalenie, że gra na automacie została urządzona poza kasynem gry. Wobec stanowiska organu dodać należy, że urządzającym grę jest każdy podmiot, który organizuje grę hazardową, w tym grę na automacie (art. 4 ust. 2 u.g.h.) bez względu na to, czy obiektywnie jest zdolny do spełnienia jednego z warunków uzyskania koncesji (zezwolenia) w postaci odpowiedniej, ustawowo określonej formy prawnej prowadzonej działalności regulowanej. Wskazany przepis zawiera w swej treści również normę nakazującą właściwym organom wymierzenie decyzją kary pieniężnej w każdym przypadku ustalenia urządzenia gry bez koncesji lub zezwolenia albo gry na automacie poza kasynem gry. (Zob. M.Zieliński, Wykładnia Prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002, s.95 i n.). Odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny, a przepisy ustawy nie odwołują się w żadnym miejscu do sfery podmiotowej (winy), jak to ma miejsce w przypadku odpowiedzialności karnej czy karnoskarbowej. Ponadto przepis ten ma brzmienie imperatywne, a decyzja wydana na jego podstawie należy do tzw. decyzji związanych. Zachowanie sprzeczne z u.g.h. jest deliktem (czynem zabronionym), za który grozi sankcja finansowa.

Celem obu wskazanych przepisów (art. 89 u.g.h. i art. 107 k.k.s.) jest zatem ochrona porządku prawnego w zakresie przestrzegania wprowadzonego powszechnie obowiązującym aktem prawnym rangi ustawy ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie gier hazardowych. Wskazane przepisy chronią ten sam interes publiczny. Ograniczenie takie jest dopuszczalne i zgodne z przepisem art. 22 Konstytucji RP. Obie ustawy (u.g.h. i k.k.s.) mają na celu przeciwdziałanie nielegalnemu prowadzeniu gier hazardowych, których urządzanie w ocenie ustawodawcy wymagało reglamentacji i ograniczenia wolności w tej sferze. Zarazem dochodzi tutaj do zbiegu odpowiedzialności karnej i administracyjnej. W każdym przypadku jest to odpowiedzialność represyjna (penalna). Wskazane przepisy odczytywane łącznie nie tylko pozwalają, lecz wręcz wymagają kumulatywnego stosowania opisanych sankcji, co nie oznacza, że sytuacja taka jest prawnie dopuszczalna. Wskazany czyn zabroniony jest ścigany z urzędu przez właściwe organy w postępowaniu karnoskarbowym, podobnie z urzędu musi zostać wszczęte postępowanie administracyjne.

Zasada demokratycznego państwa prawnego wyraża zakaz wielokrotnego karania (stosowania środka represyjnego) w stosunku do tej samej osoby fizycznej za popełnienie tego samego czynu zabronionego bez względu na lokację przepisu stanowiącego podstawę tej odpowiedzialności oraz tryb postępowania (karne, administracyjne). Postępowanie wbrew tej zasadzie stanowi naruszenie zasady proporcjonalności reakcji państwa na naruszenie obowiązku prawnego (por. wyroki Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29.04.1998r., sygn. akt K.17/97, z dnia 4.09.20078r., sygn. akt P.43/06, z dnia 18.11.2010r., sygn. akt P.29/09; z 3.11.2003r., sygn. akt K.18/03. W zakresie szerokiego rozumienia pojęcia "odpowiedzialności karnej" należy wskazać wyroki TK z 26.11.2003r., sygn. akt SK 22/02, z 4.07.2002r., sygn. akt P. 12/01, z 8.07.2003r., sygn. akt P. 10/02, postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 28.09.20067r., sygn. akt I KZP 20/06). Mając na względzie, że omawiany zbieg odpowiedzialności represyjnej nie został uregulowany wprost w polskim systemie prawnym należy go rozstrzygać przez pryzmat zasad i wartości konstytucyjnych oraz gwarancji prawnych zawartych w umowach międzynarodowych. Wskazane przepisy prawne, gdyby były oceniane pojedynczo, bez związku z kontekstem normatywnym, nie budziłyby wątpliwości konstytucyjnych. Łącznie jednak tworzą mechanizm prawny, który wywołuje skutki niekonstytucyjne. Z tej też przyczyny Sąd wyraża ocenę o niedopuszczalności wielokrotnego stosowania represji względem tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn stanowiący jedno naruszenie obowiązującego porządku prawnego.

Wyrażając takie stanowisko, Sąd przyjmuje za dopuszczalne dokonanie samodzielnej oceny legalności i konstytucjonalności wskazanego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. Na skutek takiej oceny odmawia w rozpoznanej sprawie zastosowania tej normy prawnej, przyjmując jej oczywistą niezgodność z art. 2 w związku z art. 1 Konstytucji RP. Prezentując to stanowisko Sąd wychodzi z założenia, że przepis art. 89 ust. 1 pkt. 2 u.g.h. i art. 2 Konstytucji RP są ze sobą oczywiście sprzeczne i z tego powodu przepis ustawy nie może być stosowany zgodnie z regułą lex superior derogat legi inferiori. Pogląd Sądu w tym zakresie odpowiada stanowisku prezentowanemu w doktrynie (zob. R. Hauser, J. Trzciński, Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie NSA, Warszawa 2008 r., s.20-33, zwłaszcza s.29, również: D. Dębek, prawo sędziowskie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2010, s.756). Brak wyraźnego przepisu, wskazującego na możliwość takiego orzekania nie wyklucza tego typu kontroli. Sąd zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 Konstytucji RP jest zobowiązany do bezpośredniego stosowania Konstytucji w tych wszystkich przypadkach, w których stwierdza oczywistą sprzeczność regulacji ustawowej z normami wyrażonymi w ustawie zasadniczej. Tak rozumiane uprawnienie Sądu nie wkracza w zakres kompetencji Trybunału Konstytucyjnego do badania legalności ustaw. Sąd nie wypowiada się o legalności art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. ale stwierdza tylko, że ten przepis nie może być zastosowany do osoby fizycznej jeżeli ta podlega odpowiedzialności karnej. W takim przypadku jego zastosowanie prowadziłoby do skutków niemożliwych do zaakceptowania w ramach aksjologii, do której odwołuje się Konstytucja RP, zwłaszcza wyrażonej w jej art. 2 zasady demokratycznego państwa prawnego.

W rozpoznawanej sprawie odmowa zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.n. musi być traktowana jako przypadek nie budzący wątpliwości, przy czym zwrócić trzeba uwagę, że odmowa stosowania tego przepisu w stosunku do skarżącego nie jest rezultatem oceny konstytucyjności podstawy materialnoprawnej skarżonej decyzji dokonywanej przez Sąd, ale jest skutkiem odwołania się do utrwalonej linii orzeczniczej TK, który wielokrotnie wskazywał na niekonstytucyjność rozwiązań ustawowych dopuszczających podwójną penalizację tych samych czynów (zob.: orzeczenia powołane powyżej). W takim więc zakresie Sąd posługuje się normami ogólnymi wskazanymi przez TK w tych orzeczeniach, przyjmując, że w rozpoznawanej sprawie sprzeczność ustawy, z Konstytucją RP jest tym bardziej oczywista, gdyż art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. ustawodawca zamieścił w rozdziale zatytułowanym "Kary pieniężne". Zatem w sposób oczywisty przepis ten ma charakter sanacyjny, a to oznacza nawet więcej niż w przypadkach, gdy TK przyjmował sankcyjny charakter przepisów, które przez ustawodawcę nie były nazywane karami tylko opłatami.

Zdaniem Sądu odmowa zastosowania oczywiście niekonstytucyjnego przepisu jest nakazem Sądu wynikającym z art. 178 ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 Konstytucji RP. Sądy nie mogą orzekać na podstawie niekonstytucyjnych uregulowań ustawowych, gdyż byłoby to zaprzeczeniem ich konstytucyjnej roli, która również powinna polegać na kontroli ustawodawcy, co nie jest naruszeniem zasady trójpodziału władz, skoro polega ona na rozdziale i wzajemnym znoszeniu się władz oraz kontroli każdej z nich. Tylko tak rozumiany mechanizm gwarantuje sprawne funkcjonowanie państwa.

Nadto Sąd powinien mieć na względzie regułę iustitias vestris iudica, bo sprawiedliwość waszą sądzić będą, a nie przestrzeganie niesprawiedliwego prawa. W warunkach, gdy prawo narusza wartości konstytucyjne orzekanie contra legem jest stosowaniem prawa.

W realiach rozpoznawanej sprawy sięganie do orzeczeń TK wskazujących na podwójną penalizację tych samych czynów osoby fizycznej nie jest odwołaniem się do wnioskowania z analogii, bo ten rodzaj wnioskowania Sąd wyklucza przy ocenie dopuszczalności zastosowania ustawy ze względu na regulacje konstytucyjne. Sąd przyjmuje, że podstawą odmowy zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. jest zbieżność materii będącej przedmiotem orzeczeń TK i objętej skarżoną decyzją. W obu przypadkach chodzi o podwójną odpowiedzialność karną i administracyjną osoby fizycznej. Tak pojmowana tożsamość rozstrzygnięć TK, sprawy rozpoznawanej przez Sąd uzasadnia przyjęty sposób argumentacji.

Mając na względzie powyższe Sąd stwierdza, że w przypadku ukarania lub skazania osoby fizycznej za czyn zabroniony w rozumieniu art. 107 ustawy z dnia 10 września 1999 r. kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. nr 111 z 2007 r., poz. 765, z późn.zm.), bądź udzielenia zgody przez sąd karny na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnoskarbowej w rozumieniu tej ustawy, nie jest prawnie dopuszczalne wydanie decyzji o nałożeniu kary pieniężnej na podstawie art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540, ze zm.) za zachowanie stanowiące naruszenie tego przepisu, jeżeli zachowanie to jest tym samym, które zostało już poddane prawnokarnej ocenie w postępowaniu karnoskarbowym. W takim przypadku ustalenie kary pieniężnej w postępowaniu administracyjnym stanowi o naruszeniu zawartej w art. 2 Konstytucji RP zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zasady proporcjonalności, a to godzi w gwarancje obywatelskie zawarte w wiążących Rzeczypospolitą Polskę umowach międzynarodowych, zwłaszcza w art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. nr 61 z 1993 r., poz. 284) oraz art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. nr 38 z 1977 r., poz. 167). Nie jest zatem możliwe wymierzenie kary pieniężnej za urządzenie gry hazardowej bez koncesji lub zezwolenia albo urządzenie gry na automacie poza kasynem gry, jeżeli uprzednio pociągnięto tę samą osobę fizyczną do odpowiedzialności za czyn zabroniony jako przestępstwo (albo wykroczenie) skarbowe.

Wymierzając M.P. karę pieniężną organy dokonały błędnej wykładni przepisu art. 89 ust. 1 u.g.h. w zw. z art. 2 i art. 8 ust. 1-2 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w zw. z 91 ust. 1-3 Konstytucji RP i w zw. z art. 107 §1 k.k.s. Naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy, ponieważ w okolicznościach sprawy nie było podstawy do nałożenia na M.P. kolejnej sankcji (represji), tym razem administracyjnej. Dlatego orzekając na podstawie art. 145 §1 pkt 1) lit. a) p.p.s.a. Sąd uchylił skarżoną decyzję Dyrektora Izby Celnej w P. z dnia [..] grudnia 2010 r. Decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w K. z dnia [..] czerwca 2010 r. Sąd uchylił z tych samych względów orzekając na podstawie art. 145 §1 pkt 1) lit. a) p.p.s.a. w zw. z art. 135 p.p.s.a. Rozstrzygnięcie zawarto w punkcie I wyroku.

O klauzuli ochrony tymczasowej Sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art. 152 p.p.s.a.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie III wyroku na podstawie art. 200, art. 205 §1 i §2, art. 210 §1 p.p.s.a.