drukuj    zapisz    Powrót do listy

6192 Funkcjonariusze Policji, Policja Administracyjne postępowanie, Komendant Policji, Oddalono skargę, II SA/Bk 62/20 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2020-01-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bk 62/20 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2020-01-24 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-01-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Elżbieta Lemańska
Elżbieta Trykoszko /przewodniczący sprawozdawca/
Marek Leszczyński
Symbol z opisem
6192 Funkcjonariusze Policji
Hasła tematyczne
Policja
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ
Komendant Policji
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 288 art. 15 ust. 2 pkt 3
Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin - tekst jedn.
Dz.U. 2018 poz 2096 art. 218
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie sędzia WSA Marek Leszczyński, asesor sądowy WSA Elżbieta Lemańska,, , po rozpoznaniu w Wydziale II na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 stycznia 2020 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skargi D. D. na postanowienie Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] w przedmiocie wydania zaświadczenia potwierdzającego pełnienie służby w warunkach zagrażających życiu i zdrowiu oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżone w przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach faktycznych i prawnych.

Podaniem z dnia [...] lutego 2019 r. D. D. (dalej powoływany jako "skarżący") zwrócił się do Komendanta Miejskiego Policji w B. z prośbą o wydanie zaświadczenia uprawniającego do podwyższenia emerytury w związku z pełnieniem służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu, za każdy rok pełnionej służby w Policji tj. za lata 2005 - 2019. Skarżący zaznaczył równocześnie, że wnosi o wydanie zaświadczenia za okres służby w Komisariacie Policji II w B. oraz w Wydziale Patrolowo -Interwencyjnym Komendy Miejskiej Policji w B.

W związku z powyższym wnioskiem Komendant Miejski Policji w B. przeprowadził postępowanie wyjaśniające, które miało na celu zbadanie, czy wnioskodawca spełnia przesłanki do wydania zaświadczenia o żądanej treści. Na podstawie akt osobowych oraz informacji przesłanych przez Komendanta Komisariatu Policji II w B. i Naczelnika Wydziału Patrolowo Interwencyjnego ustalono, że skarżący pełnił służbę w Policji od dnia [...] listopada 2003 r. do [...] lutego 2019 r., a od dnia [...] maja 2005 r. do dnia [...] lutego 2019 r. pełnił służbę w Komendzie Miejskiej Policji w B. i zajmował kolejno stanowiska służbowe: aplikanta Referatu Patrolowego Sekcji Prewencji Komisariatu Policji II w B., dzielnicowego Rewiru Dzielnicowych Wydziału Prewencji Komisariatu Policji II w B., a od [...] czerwca 2018 r. – pełniącego obowiązki referenta Referatu Patrolowego I Wydziału Patrolowo - Interwencyjnego Komendy Miejskiej Policji w B.. Na podstawie zakresu obowiązków sporządzonych we wnioskowanym okresie organ ustalił również, iż do głównych zadań policjanta należały: czynności patrolowe w patrolach pieszych i zmotoryzowanych, udział w zabezpieczaniu imprez o charakterze masowym, udział w działaniach przywracających naruszony porządek prawny, ochrona życia ludzi i mienia, przeprowadzanie wywiadów i rozpoznania w przydzielonym rejonie służbowym, pełnienie służby obchodowej. Przy czym, jak stwierdził, podczas ich wykonywania nie zaistniały warunki, których wystąpienie powodowałoby zagrożenie dla jego życia lub zdrowia. Organ zwrócił się również do Naczelnika Wydziału Kryminalnego KMP w B. o przeanalizowanie toku służby wnioskodawcy pod kątem pełnienia jej w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu, a w szczególności, czy w okresie pełnienia służby były prowadzone postępowania w sprawach o czyn z art. 222 kodeksu karnego, 223 kk, 224 kk i 226 kk, w których skarżący występował jako pokrzywdzony. W wyniku analizy dokumentacji służbowej ustalono, że tylko w jednym postępowaniu wszczętym w dniu [...] czerwca 2005r., skarżący występował jako pokrzywdzony przestępstwem naruszenia nietykalności i znieważenia funkcjonariusza z art. 222 § 1 kodeksu karnego.

Mając na względzie powyższe ustalenia Komendant Miejski Policji w B., działając na podstawie art. 219 k.p.a., postanowieniem nr [...] z dnia [...] października 2019 r., odmówił wydania skarżącemu zaświadczenia potwierdzającego pełnienie przez niego służby w Policji w latach 2005 - 2019 w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu. W uzasadnieniu powyższego postanowienia Komendant stwierdził na wstępie, iż w celu ustalenia, czy w przypadku skarżącego funkcjonariusza zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy w związku z § 4 pkt 1 cyt. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur, zwrócił się do kierowników jednostek, w których skarżący pełnił służbę o przeanalizowanie toku służby wnioskodawcy pod kątem pełnienia jej w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu.

Dalej organ wskazał, iż zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu. Przy czym dodatkowo podkreślił, że zgodnie z dyspozycją przepisu § 4 pkt 1 cyt. rozporządzenia Rady Ministrów (z uwzględnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2015 r., sygn. akt U/12/1-3), emeryturę podwyższa się o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu, jeżeli funkcjonariusz w czasie wykonywania podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku, czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało zagrożenie życia lub zdrowia. W ocenie Komendanta kwerenda dokumentów dotycząca całego okresu objętego roszczeniem nie pozwoliła na uznanie, że skarżący w czasie wykonywania obowiązków służbowych podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku, czynności operacyjno - rozpoznawcze lub dochodzeniowo - śledcze albo interwencje w celu ochrony osób i mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało szczególne zagrożenie życia lub zdrowia. W konsekwencji stwierdził, iż brak jest podstaw do wydania skarżącemu zaświadczenia, którego treść potwierdzałaby pełnienie przez niego służby w Policji w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł skarżący zarzucając, że zarówno samo postanowienie, jak i zawarte w nim stwierdzenia, jakoby zagrożenie nie mogło mieć charakteru abstrakcyjnego, nie mogło być subiektywnym odczuciem, a jedynie faktem mającym potwierdzenie w dokumentach, oraz nie mogło być potencjalne, są sprzeczne z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. o sygn. akt U12/13. Na tej podstawie skarżący wniósł o ponowne rozpatrzenie jego raportu z dnia [...] lutego 2019 r.

Komendant Wojewódzki Policji w B. nie podzielił argumentacji zawartej w zażaleniu i postanowieniem z dnia [...] listopada 2019r. utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji odmawiające wydania skarżącemu zaświadczenia potwierdzającego pełnienie służby w Policji w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. W uzasadnieniu organ, powołując się na przepisy regulujące kwestię zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji, a także na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. sygn. akt U 12/13 (publ. OTK-A 2014/5/56), na mocy którego Trybunał orzekł, że § 4 pkt 1 rozporządzenia RM w zakresie, w jakim stanowi o bezpośrednim zagrożeniu życia lub zdrowia, jest niezgodny z art. 15 ust. 6 w zw. z ust. 2 pkt 3 u.z.e. oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (w związku z czym zaświadczenia należy wydawać z pominięciem ww. części powołanego przepisu), dokonał ponownej analizy dokumentacji związanej z pełnieniem przez skarżącego służby w Policji, pod kątem obecności w niej materiałów dokumentujących pełnienie służby w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury. Organ odwoławczy przytoczył przy tym wnioski wynikające z korespondencji prowadzonej pomiędzy organem I instancji, a Komendantem Komisariatu Policji II w B., Naczelnikiem Wydziału Patrolowo Interwencyjnego oraz Naczelnikiem Wydziału Kryminalnego KMP w B., wskazując, że dokonana przez nich analiza wykazała, że brak jest w aktach dokumentacji potwierdzającej sytuacje zagrożenia życia i zdrowia z podaniem daty i miejsca przebiegu zdarzenia, podczas którego określona osoba stwarzałaby swoim zachowaniem konkretne niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia skarżącego. Jednocześnie uznano, że tylko jedna sytuacja, mającą miejsce w 2005 roku, kwalifikuje się jako szczególnie zagrażająca zdrowiu i życiu skarżącego. W konsekwencji organ II instancji doszedł do wniosku, że poza tą jedną sytuacją, nie można potwierdzić wykonywania przez skarżącego czynności służbowych w warunkach szczególnie zagrażających jego życiu lub zdrowiu.

Odnosząc się z kolei do zarzutów skarżącego, Komendant przypomniał, że wykonywanie przez funkcjonariusza obowiązków służbowych, które umożliwiają wydanie wnioskowanego zaświadczenia musi mieć miejsce w sytuacjach wyjątkowych, które można zakwalifikować jako zagrożenie inne niż normalne następstwo pełnienia służby. Tymczasem w przedmiotowej sprawie brak jest konkretnych, udokumentowanych sytuacji (oprócz jednej opisanej wcześniej), gdzie skarżący byłby narażony na szczególne niebezpieczeństwo życia i zdrowia. W zakresie powyższego zarzutu organ zwrócił dodatkowo uwagę, że pełnienie służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu funkcjonariusza powinno mieć swoje odzwierciedlenie w dokumentach urzędowych. Przy czym nie może to być tylko potencjalne zagrożenie życia i zdrowia, albowiem różnica pomiędzy potencjalnym niebezpieczeństwem z jakim wiąże się służba w Policji na określonym stanowisku, a faktycznym, szczególnym zagrożeniem życia lub zdrowia, które występuje przy podejmowaniu konkretnej czynności, udziale w konkretnym zdarzeniu/akcji musi być oczywista i wynikać wprost z konkretnych przesłanek. Dlatego też, jak podkreśli organ, z samego faktu pełnienia służby na danym stanowisku, z przypisanymi do tego stanowiska obowiązkami, nie wynika, że jest to służba pełniona w warunkach szczególnych i że permanentnie występuje szczególne zagrożenie życia lub zdrowia funkcjonariusza. Twierdzenia zaś osoby wnioskującej o wydanie zaświadczenia co do tego, że pełniła służbę w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, muszą znaleźć odzwierciedlenie w prowadzonej przez organ ewidencji, rejestrach bądź w innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.

Skargę na powyższe postanowienie wywiódł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku skarżący zarzucając mu naruszenie:

- art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. poprzez nie wykorzystanie przy rozpoznaniu sprawy materiału dowodowego znajdującego się w dyspozycji organu, a pozwalającego ustalić, iż skarżący pełnił służbę w warunkach zagrażających życiu i zdrowiu,

- art. 218 k.p.a., poprzez nie wydanie zaświadczenia potwierdzającego fakty, wynikające ze stanu prawnego, posiadanej przez organ ewidencji bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu za lata 2005 - 2019.

W uzasadnieniu skargi jej autor podkreślił, że pełnienie przez niego funkcji dzielnicowego Komisariatu Policji II w B. przez ponad 12 lat niosło bezsprzecznie realne zagrożenie dla jego życia i zdrowia. Przypomniał, że dzielnicowy swoje obowiązki wykonuje samodzielnie, odwiedzając rodziny w przydzielonym rejonie służbowym. Wykonywanie za s obowiązków w pojedynkę, w szczególności z osobami przejawiającymi agresywne zachowania, myśli samobójcze czy też z osobami chorymi psychiczne w znacznym stopniu podwyższa zagrożenie jakie może spotkać funkcjonariusza Policji (w szczególności pełniącego samodzielnie obowiązki). Zdaniem skarżącego organy prowadzące postępowanie nie wzięły pod uwagę charakteru pełnionej przez niego służby dzielnicowego i zagrożeń jakie mogą go spotkać w trakcie samodzielnego obchodu. W tym zakresie skarżący wniósł o załączenie dokumentacji (książki przebiegu służby z lat 2005-2019 oraz notatników służbowych z lat 2005-2019) z uwagi na brak możliwości wglądu w nie i zweryfikowanie zawartych w nich danych na okoliczność mego udziału w interwencjach z realnym zagrożeniem życia i zdrowia (celem ich wskazania) oraz pełnienia służby w pojedynkę.

W odpowiedzi na wniesioną skargę Komendant Wojewódzki Policji wniósł o jej oddalenie podtrzymując w całości argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Rozważania w sprawie należy poprzedzić wyjaśnieniem, że będąca przedmiotem skargi sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym. Zgodnie bowiem z art. 119 pkt 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U.2019 poz. 2325, dalej "p.p.s.a.") sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienie rozstrzygające sprawę, co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.

Do takiej kategorii rozstrzygnięć należy zaliczyć kontrolowane w niniejszej sprawie postanowienie Komendanta Wojewódzkiego Policji utrzymujące w mocy postanowienie Komendanta Miejskiego Policji odmawiające wydania skarżącemu zaświadczenia potwierdzającego pełnienie służby w Policji w latach 2005 – 2019 w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Dokonując kontroli powyższego rozstrzygnięcia sąd doszedł do wniosku, że orzekające w sprawie organy Policji przeprowadziły właściwie postępowanie wyjaśniające, a wydane postanowienia odpowiadają prawu.

Na wstępie należy przypomnieć, że postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń uregulowane zostało w przepisach Działu VII k.p.a. (tj. art. 217 i następne). Regulacja ta znajduje zastosowanie również w postępowaniu o wydanie zaświadczenia potwierdzającego pełnienie przez funkcjonariusza Policji służby w warunkach szczególnie zagrażających zdrowiu i życiu (por. wyrok NSA z dnia 8 listopada 2017 r., I OSK 16/16, Lex nr 2427659). Słusznie zatem organy orzekające w sprawie, rozpatrując ww. wniosek skarżącego, procedowały w oparciu o ww. przepisy k.p.a. Jak stanowi z kolei art. 217 § 2 k.p.a., zaświadczenie wydaje się: jeżeli urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa (punkt 1), osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego (punkt 2). Zaświadczenie jest zatem urzędowym potwierdzeniem istnienia określonego stanu prawnego lub faktów i w przeciwieństwie do decyzji administracyjnej, nie rozstrzyga ono żadnej sprawy. Zaświadczenie jest więc aktem wiedzy, a nie woli organu. Do postępowania w przedmiocie wydawania zaświadczeń nie odnoszą się jednak identyczne reguły, które mają zastosowanie do jurysdykcyjnego postępowania w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej, w szczególności zaś przepisy regulujące postępowanie dowodowe.

Postępowanie wyjaśniające, zmierzające do wydania zaświadczenia, sprowadza się bowiem jedynie do oceny okoliczności istotnych z punktu widzenia urzędowego stwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, a zatem nie obejmuje ich ustalenia. Słusznie zatem wskazuje się w orzecznictwie oraz doktrynie, że postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń jest rodzajem swoistego postępowania administracyjnego, o charakterze uproszczonym i odformalizowanym, (pogląd ten podzieliły również organy obu instancji), które nie jest postępowaniem administracyjnym w rozumieniu art. 1 pkt 1 k.p.a., a jedynie ma charakter administracyjny, z uwagi na stosujące je organy i na jedną z prawnych form działania, do których się ono odnosi (por. m.in. wyrok WSA w Krakowie z 16 lipca 2012 r., III SA/Kr 1485/11, Lex nr 1214528).

Skoro zatem zaświadczenie jest potwierdzeniem określonych faktów lub stanu prawnego, jego wydanie nie powinno mieć miejsca w sytuacji zaistnienia wątpliwości co do tych faktów bądź stanu prawnego lub istnienia sporu w tym zakresie. Mając przy tym na uwadze "naturę" zaświadczenia, (która w istocie sprowadza się do przeniesienia danych ze znajdujących się w posiadaniu organu rejestrów, ewidencji i innych zbiorów danych) w judykaturze zwrócono uwagę, że jeżeli problematyka, której dotyczy zaświadczenie jest sporna, wydanie zaświadczenia zgodnie z żądaniem strony jest niemożliwe (tak m.in. NSA w wyroku z dnia 27 listopada 1998 r., III SA 1282/97, Lex nr 37646). Jeżeli zaś kwestia objęta żądaniem zaświadczenia budzi wątpliwości, albo ze względu na treść posiadanych danych lub dokumentów nie można wydać zaświadczenia o żądanej treści, organ powinien odmówić wydania zaświadczenia na podstawie art. 219 k.p.a. Z racji charakteru zaświadczenia, nie może ono bowiem rozstrzygać żadnych kwestii spornych, zaś ta, którą ma potwierdzać, musi być oczywista i wynikająca wprost ze zbiorów danych znajdujących się w posiadaniu organu. Co prawda przepis art. 218 § 2 k.p.a. dopuszcza możliwość przeprowadzenia, w koniecznym zakresie, postępowania wyjaśniającego przed wydaniem zaświadczenia, jednakże pamiętać należy, że postępowanie to spełnia jedynie pomocniczą rolę w ustaleniu treści zaświadczenia. Główną rolę przypisuje się bowiem danym wynikającym z ewidencji, rejestrów, wykazów lub innych zbiorów dokumentów i danych, będących w posiadaniu organu (tak też NSA w wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt II OSK 2527/17, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Tym samym nie jest dopuszczalne dokonywanie, w trybie dotyczącym wydawania zaświadczeń, jakichkolwiek ustaleń faktycznych i prawnych, z nich niewynikających.

W dalszej kolejności z racji zakresu żądania, z jakim wystąpił skarżący, wyjaśnić należy, że kwestie związane z pełnieniem służby w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury policyjnej, reguluje ustawa z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 288, z późn. zm., zwanej dalej "u.z.e."), rozporządzenie RM z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej, dalej powoływane w skrócie "rozporządzenie RM") oraz rozporządzenie MSWiA z dnia 7 grudnia 2018r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji (Dz.U. z 2018r., poz. 2373).

I tak, jak stanowi art. 15 ust. 2 pkt 3 u.z.e. emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Przy czym środkiem dowodowym potwierdzającym okresy służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury jest zaświadczenie w tym przedmiocie, sporządzone na podstawie akt osobowych funkcjonariusza lub innych dokumentów potwierdzających pełnienie służby w tych warunkach oraz wystawione przez właściwe organy Policji (§ 14 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie trybu postępowania i właściwości organu, obowiązujący w dacie wydania przez organ zaskarżonego postanowienia).

Stosownie natomiast do treści § 4 pkt 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur, emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu, jeżeli funkcjonariusz w czasie wykonywania obowiązków służbowych) podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia. Analizowanie pozostałych przesłanek tego przepisu sąd uznał za niezasadne z uwagi fakt, że skarżący nie uczestniczył ani w fizycznej ochronie osób lub mienia, nie brał udziału w działaniach ratowniczych ani nie wykonywał zadań z zakresu ochrony i opieki nad osadzonymi.

Dla pełnego zobrazowania stanu prawnego trzeba także zaznaczyć, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r., sygn. akt U 12/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 736), przepis § 4 pkt 1 cytowanego rozporządzenia w zakresie, w jakim stanowi o bezpośrednim zagrożeniu życia lub zdrowia, jest niezgodny z art. 15 ust. 6 w zw. z ust. 2 pkt 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Na kanwie powołanych regulacji rozważyć zatem należało, czy w dokumentacji posiadanej przez organy Policji istniały podstawy do stwierdzenia, że skarżący podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało zagrożenie życia lub zdrowia.

Zagadnienie zagrożenia życia i zdrowia funkcjonariusza Policji podejmującego czynności służbowe było już wielokrotnie przedmiotem rozważań judykatury, zwłaszcza po wydaniu przez Trybunał Konstytucyjny powołanego powyżej wyroku, który wyeliminował z ustawy przesłankę bezpośredniości tego zagrożenia. Aktualnie w orzecznictwie przyjęto pogląd, który podziela również skład orzekający w niniejszej sprawie, że pełnienie służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu policjanta musi mieć miejsce w sytuacjach wyjątkowych i nadzwyczajnych, stwarzających ryzyko wystąpienia zagrożenia innego, aniżeli normalne następstwa pełnionej służby. Jej istotę stanowi bowiem zagrożenie życia i zdrowia, zapisane w rocie ślubowania policjantów, a wynikające z zadań do jakich powołana została Policja jako umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego (art. 1 ust. 1, art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji - Dz.U. z 2017 r. poz. 2067 z późn. zm.). Stąd też czynności podejmowane przez funkcjonariuszy w toku zwyczajnej służby, począwszy od prostych interwencji a skończywszy na zatrzymaniach sprawców czynów zabronionych, nie mogą być z założenia uznawane za czynności podejmowane w warunkach zagrażających ich życiu bądź zdrowiu (por. wyrok NSA z dnia 12 października 2018 r., sygn. akt I OSK 2758/16, wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 października 2017 r., sygn. akt II SA/Wa 211/17, CBOSA).

W ocenie sadu podjęte przez organy starania w celu wyjaśnienia wskazanej powyżej kwestii należy uznać za wyczerpujące. Dokonano bowiem pełnej kwerendy materiałów zgromadzonym we wszystkich jednostkach Policji, w których w latach 2005-2019 skarżący pełnił służbę. Zestawienie sporządzone przez Komendanta Komisariatu Policji II w B. oparte zostało o analizę posiadanych przez Policję rejestrów i ewidencji: interwencji, zatrzymań i doprowadzeń w celu wytrzeźwienia, kontroli osób zatrzymanych, a także książek wydarzeń, notatek służbowych i protokołów, dzienników korespondencji oraz dokumentacji związanej ze służbą patrolową. Poza tym dokonano również przeglądu akt osobowych skarżącego oraz odpowiednich rejestrów pod kątem prowadzenia postępowań, w których skarżący był pokrzywdzonym w związku z podjętymi interwencjami. Na podstawie akt osobowych ustalono, iż skarżący pełnił służbę w Policji od dnia [...] listopada 2003 r. do [...] lutego 2019 r., a od dnia [...] maja 2005 r. do dnia [...] lutego 2019 r. w Komendzie Miejskiej Policji w B. i zajmował następujące stanowiska służbowe: aplikanta Referatu Patrolowego Sekcji Prewencji Komisariatu Policji II w B., dzielnicowego Rewiru Dzielnicowych Wydziału Prewencji Komisariatu Policji II w B., pełniącego obowiązki referenta Referatu Patrolowego I Wydziału Patrolowo - Interwencyjnego Komendy Miejskiej Policji w B.. Na podstawie zakresu obowiązków sporządzonych we wnioskowanym okresie organy ustaliły również, iż do głównych zadań policjanta należało, w zależności od zajmowanego stanowiska: czynności patrolowe w patrolach pieszych i zmotoryzowanych, udział w zabezpieczaniu imprez o charakterze masowym, udział w działaniach przywracających naruszony porządek prawny, ochrona życia ludzi i mienia, przeprowadzanie wywiadów i rozpoznania w przydzielonym rejonie służbowym, pełnienie służby obchodowej.

Z samego jednak faktu pełnienia służby na wyżej wymienionych stanowiskach, w szczególności na stanowisku dzielnicowego, nie wynika, iż jest to służba pełniona w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, co zostało zasygnalizowane już wyżej, musi dojść do zaistnienia konkretnych sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia. Co prawda w aktach osobowych skarżącego za wnioskowany okres występuje znaczna ilość rozkazów o wyróżnieniu, natomiast, na co zasadnie zwróciły uwagę organy, są to rozkazy zbiorowe, zawierające jedynie informacje na temat zaistnienia niebezpiecznych sytuacji przy realizacji konkretnych spraw. Są to zatem zagrożenia o charakterze potencjalnym, z których nie wynika realne zagrożenie życia lub zdrowia. Nie zawierają one treści, na podstawie których można jednoznacznie potwierdzić wykonywanie zadań w sytuacjach, w których istniało zagrożenie życia lub zdrowia, tym bardziej, że niemożliwe jest także określenie roli, jaką konkretnie pełnił w danej sytuacji skarżący funkcjonariusz.

Zdaniem Sądu, nie można podzielić stanowiska skarżącego jakoby powyższa dokumentacja została zgromadzona w sposób wybiórczy, a przeprowadzone w tym zakresie postępowania wyjaśniające było pobieżne i wadliwe. Organy Policji przeanalizowały bowiem całość posiadanej dokumentacji tj. książki wydarzeń, rejestr interwencji, notatki służbowe, dokumentację z wydarzeń nadzwyczajnych, bazę danych oraz inne posiadane dokumenty, obejmujące wskazany wyżej okres w celu zweryfikowania i ewentualnego potwierdzenia konkretnie wykonywanych czynności w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu w rozbiciu na poszczególne lata. Podkreślić dodatkowo należy, że organ I instancji, nie poprzestając na dokumentacji, do której posiadał bezpośredni dostęp, zwrócił się do jednostek organizacyjnych, w których skarżący pełnił służbę, mogących być w posiadaniu istotnej dla rozpoznania wniosku skarżącego dokumentacji, zarówno o dokonanie jej analizy, jak i udostępnienie oraz dokonał ustaleń w przedmiocie uczestnictwa skarżącego w charakterze pokrzywdzonego, w procesach karnych, o czyny popełnione przeciwko działalności instytucji państwowych.

Z podanych przyczyn należało więc uznać, że postępowanie wyjaśniające zostało przeprowadzone przez organy w sposób optymalny, z poszanowaniem ogólnych reguł postępowania administracyjnego oraz bez naruszenia powołanych w skardze przepisów art. 7, art. 77 § 1, art. 80 k.p.a. i art. 218 k.p.a. W jego wyniku ustalono, że skarżący w całym okresie służby w Policji tylko raz, tj. w 2005 roku podjął czynności w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia (sytuacja przedstawiona w piśmie Naczelnika Wydziału Kryminalnego z dnia [...] marca 2019 r.) i choć niesporne jest, że skarżący w okresie służby wielokrotnie jako dzielnicowy brał udział w różnego rodzaju interwencjach, nie sposób nie zauważyć, że tego typu działania stanowiły faktycznie istotę pełnionej przez niego służby. Wbrew osobistemu przeświadczeniu skarżącego, nie była to jednak aktywność, której skutki wykraczałyby poza przeciętną miarę. W związku z tym nie spełniał on przesłanki z § 4 pkt 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur, albowiem mowa w niej o podjęciu czynności służbowych co najmniej 6 razy i to w ciągu danego roku. Organ zasadnie zatem uznał - bazując na posiadanych ewidencjach, rejestrach, aktach i materiałach - że w sprawie nie zachodzą podstawy do wydania skarżącemu zaświadczenia o pełnieniu przez niego służby w warunkach szczególnych.

Obszerność materiału dowodowego oraz jego szczegółowa analiza, tym bardziej przemawiają przy tym za bezskutecznością pozostałych, podniesionych przez skarżącego zarzutów prawa procesowego, a dotyczących nienależytego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia oraz orzeczenia je poprzedzającego, wynika bowiem, zarówno poddany analizie, okres pełnienia przez skarżącego służby, jak i powody dla których analiza pozostałych okresów nie była możliwa. Wszelkie zaś okoliczności, które teoretycznie mogłyby przemawiać, za pełnieniem przez skarżącego służby w kwestionowanych warunkach, poddane zostały należytej, wnikliwej i wyczerpującej ocenie, przeprowadzonej w oparciu o zgromadzone akta, zaś jej szczegółowe wyniki oraz tryb procedowania, zostały zawarte w pisemnych motywach zapadłych orzeczeń.

Skoro zatem w niniejszej sprawie brak było udokumentowanych zdarzeń, potwierdzających wystąpienie okoliczności wskazanych w art. 15 ust. 2 u.z.e., takich dokumentów, z których mogłoby wynikać, że pełnił służbę w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu nie wskazał również sam skarżący, to jedyną możliwą formą załatwienia wniosku skarżącego było wydanie postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia, na podstawie art. 219 k.p.a., do czego w przedmiotowej sprawie doszło w sposób prawidłowy.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono o oddaleniu skargi.



Powered by SoftProdukt