Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Przepisy ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wskazuje na dwa nierozłączne elementy prawa cudzoziemców do otrzymywania świadczeń wychowawczych na dzieci: element formalny związany z zezwoleniem władz państwa polskiego na pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na element faktyczny w postaci zamieszkiwania cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wykluczenie zatem któregokolwiek z elementów uprawnienia cudzoziemca do otrzymywania świadczenia wychowawczego, jest równoznaczne z koniecznością zweryfikowania decyzji w przedmiocie przyznania prawa do świadczenia wychowawczego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia WSA Marek Leszczyński, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2018 r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] marca 2018 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia wychowawczego oddala skargę

Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności.

Decyzją z dnia [...].10.2017r. wydaną przez Prezydenta Miasta Ł. zostało przyznane skarżącemu A. K., obywatelowi R., narodowości czeczeńskiej, zamieszkującemu w Polsce jako osoba, której Polska udzieliła ochrony uzupełniającej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13.06.2003r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do świadczenia wychowawczego na troje dzieci: córkę M. K., córkę M. K. oraz syna M. K. na okres od [...].10.2017r. do [...].09.2018r.

Pismem z dnia [...].02.2018r. Komendant Placówki Straży Granicznej w A. poinformował organ I instancji, że Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców decyzją z dnia [...].06.2017r. pozbawił A. K. ochrony uzupełniającej wraz z dziećmi M. K., M. K. oraz M. K., a decyzja powyższa została utrzymana w mocy przez Radę do Spraw Uchodźców decyzją z dnia [...].12.2017r., zaś w dniu [...].02.2018r. Komendant Placówki Straży Granicznej w A. wszczął postępowanie administracyjne w sprawie zobowiązania A. K. i jego małoletnich dzieci do powrotu. Jednocześnie poinformował, że decyzją Komendanta Placówki straży Granicznej w A. z dnia [...].12.2017r. cofnięto M. K. oraz jej córkom M. K. i M. K. zgody na pobyt w Polsce ze względów humanitarnych, a odwołanie od tej decyzji przesłane zostało Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Postępowanie w sprawie zobowiązania do powrotu syna skarżącego M. K. zostało zawieszone.

Po uzyskaniu powyższej informacji, organ I instancji decyzją z dnia [...].02.2018r. powołując się na art. 163 K.p.a. w związku z art. 27 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, orzekł o zmianie własnej decyzji z dnia [...].12.2017r. ([...]) poprzez uchylenie świadczeń wychowawczych na dzieci M. K., M. K. i M. K. na okres od [...].03.2018r. do [...].09.2018r.

W odwołaniu od tej decyzji A. K. podniósł, ze zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzję Rady do Spraw Uchodźców w sprawie pozbawienia ochrony uzupełniającej a zatem decyzja uchylająca prawo do świadczeń wychowawczych jest przedwczesna.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. po rozpoznaniu powyższego odwołania, decyzją reformatoryjną z dnia [...].03.2018r. orzekło w punkcie 1 o uchyleniu zaskarżonej decyzji w całości a w punkcie 2 o zmianie ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...].10.2017r.(nr [...]) w ten sposób, że w sentencji tejże w punkcie 1, 2 i 3 zastąpiono datę "[...] września 2018r." datą "[...] lutego 2018r." oraz dodano punkt 4 w brzmieniu: "odmówić ustalenia A. K. prawa do świadczenia wychowawczego na dzieci: M., M. i M. K., na okres od [...].03.2018r. do [...].09.2018r.", w pozostałym zakresie decyzję z [...].10.2017r.pozostawiono bez zmian.

W uzasadnieniu decyzji odwoławczej, Kolegium przytoczyło treść art. 163 K.p.a. oraz 27 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci oraz wskazało na treść art. 1 ust. 2 i ust. 3 tejże ustawy regulującego krąg podmiotów, którym przysługuje prawo do świadczenia wychowawczego. Następnie Kolegium wskazało, że A. K. został ostateczną decyzją administracyjną pozbawiony ochrony uzupełniającej a w dniu [...].02.2018r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie zobowiązania skarżącego i jego małoletnich dzieci do powrotu. Skarżący i jego małoletnie dzieci nie posiadają zezwolenia na osiedlenie się , zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego też od [...].03.2018r. do końca okresu świadczeniowego nie przysługuje odwołującemu się prawo do świadczenia wychowawczego na dzieci. Decyzja pozbawiająca skarżącego ochrony uzupełniającej ma charakter ostateczny a ewentualne jej uchylenie przez sąd administracyjny będzie stanowiło podstawę żądania wznowienia postępowania administracyjnego w sprawie.

A. K. wniósł skargę na powyższą decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. Jej zarzuty zostały sprecyzowane przez ustanowionego z urzędu pełnomocnika, który w piśmie procesowym z dnia 29.08.2018r., złożonym na rozprawie zarzucił decyzji przedwczesność z uwagi na fakt, że skarżący złożył odwołanie od decyzji zobowiązującej do powrotu do ojczystego kraju i nie powinien być pozbawiony prawa do świadczeń wychowawczych na małoletnie dzieci w czasie przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podnosząc powyższy zarzut pełnomocnik skarżącego wniósł o uchylenie decyzji organów obu instancji.

Z dopuszczonego przez Sąd na rozprawie dowodu w postaci treści postanowienia WSA w Warszawie z dnia 19.03.2018r. sygn. IV SA/Wa 580/18 wynika, że skarga A. K. na ostateczną decyzję Rady do Spraw Uchodźców z dnia [...].12.2017r. nr [...] w przedmiocie pozbawienia skarżącego ochrony uzupełniającej, została odrzucona. Postanowienie to, jak przyznał pełnomocnik skarżącego, jest prawomocne (k. 38-39 akt sądowych).

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje;

Skarga podlegała oddaleniu.

Przesłanki nabycia prawa do świadczenia wychowawczego przez cudzoziemców reguluje przepis art. 1 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 11.02.2016r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Przepisy te stanowią, iż prawo do świadczenia wychowawczego przysługuje cudzoziemcom:

a) do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,

b) jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym,

c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650, z późn. zm.), jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

d) posiadających kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy", jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy.

W przepisie art. 1 ust. 3 ustawodawca dodaje, że prawo do świadczenia wychowawczego przysługuje osobom, o których mowa w ust. 2, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w jakim maja otrzymywać świadczenie wychowawcze, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Przytoczona wyżej treść przepisów wyraźnie wskazuje na dwa nierozłączne elementy prawa cudzoziemców do otrzymywania świadczeń wychowawczych na dzieci: element formalny związany z zezwoleniem władz państwa polskiego na pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na element faktyczny w postaci zamieszkiwania cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wykluczenie zatem któregokolwiek z elementów uprawnienia cudzoziemca do otrzymywania świadczenia wychowawczego, jest równoznaczne z koniecznością zweryfikowania decyzji w przedmiocie przyznania prawa do świadczenia wychowawczego. Przepis art. 27 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci pozwala właściwemu organowi na zmianę lub uchylenie ostatecznej decyzji administracyjnej, na mocy której dana osoba nabyła prawo do świadczenia wychowawczego w przypadku wystąpienia okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego.

W niniejszej sprawie wystąpiła objęta art. 27 ww. ustawy sytuacja konieczności zweryfikowania dotychczasowego uprawnienia skarżącego do pobierania świadczenia wychowawczego na dzieci przyznanego decyzją ostateczną z dnia [...].10.2017r. wydaną przez Prezydenta Miasta Ł. Przyznanie tego świadczenia związane bowiem było z objęciem skarżącego ochroną uzupełniającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co wyraźnie zostało wskazane w określeniu rodzaju zezwolenia skarżącego na pobyt w Polsce, wpisanego do karty pobytu wystawionego dla A. K. (k. 25 akt administracyjnych). Ostateczną zaś decyzją Rady do Spraw Uchodźców z dnia [...].12.2017r. nr [...], skarżący A. K. został pozbawiony ochrony uzupełniającej. Tym samym skarżący z dniem ostateczności tejże decyzji utracił prawo legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a w konsekwencji przestał istnieć jeden z koniecznych elementów uprawnienia cudzoziemca do otrzymywania świadczenia wychowawczego. Jak wynika z dopuszczonego przez sąd dowodu w postaci postanowienia WSA w Warszawie z dnia 19.03.2018r. sygn. IV SA/Wa 580/18, decyzja ostateczna pozbawiająca skarżącego ochrony uzupełniającej stała się prawomocna.

Na marginesie Sąd zauważa, że w stosunku do beneficjentek świadczenia wychowawczego M. K. i M. K., przyznanego decyzją Prezydenta Miasta Ł., z dnia [...].10.2017r, a skorygowaną decyzją będącą przedmiotem niniejszej skargi, zostały wydane decyzje cofające zgodę na ich pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ze względów humanitarnych. Uwagę tę sąd czyni na marginesie albowiem skorygowane prawo do świadczeń wychowawczych na dzieci M. i M. było przyznane ojcu A. K. z racji objęcia go na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ochroną uzupełniającą w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13.06.2003r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej polskiej (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 1836 ze zm.). Z momentem ostatecznej utraty prawa legalnego pobytu w Polsce przez ojca beneficjentek świadczenia, przestały istnieć podstawy do wypłacania świadczenia służącego pomocy w wychowaniu beneficjentek. Zasada ta dotyczy także najmłodszego dziecka skarżącego M. K.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji (art. 151 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).