drukuj    zapisz    Powrót do listy

6536 Ulgi w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 i 34a  ustaw, Ubezpieczenie społeczne, Inne, uchylono zaskarżoną decyzję, I SA/Bd 396/20 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2020-10-13, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Bd 396/20 - Wyrok WSA w Bydgoszczy

Data orzeczenia
2020-10-13 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-08-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Leszek Kleczkowski /przewodniczący sprawozdawca/
Mirella Łent
Urszula Wiśniewska
Symbol z opisem
6536 Ulgi w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 i 34a  ustaw
Hasła tematyczne
Ubezpieczenie społeczne
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 374 art. 31zo ust. 1
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) Sędziowie: sędzia WSA Mirella Łent sędzia WSA Urszula Wiśniewska Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Krenz- Winiecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 października 2020r. sprawy ze skargi K. L. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o zwolnienie z opłacenia należności z tytułu składek za kwiecień 2020r. uchyla zaskarżoną decyzję

Uzasadnienie

W dniu [...] kwietnia 2020r. skarżący złożył do ZUS wniosek o zwolnienie go

jako płatnika z opłacania należności z tytułu składek zgodnie z ustawą z dnia

2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych za okres od 01 marca 2020 do 31 maja 2020r.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie w sprawie rozpatrzenia wniosku z [...] kwietnia 2020 r. o zwolnienie

z opłacenia należności z tytułu składek za kwiecień 2020 r. W uzasadnieniu organ wskazał na regulację zawartą w art. 31zo ust. 1 powyższej ustawy i wyjaśnił, że

w przedmiotowej sprawie ustalono, iż należność za kwiecień 2020r. została pokryta nadpłatą z wpłaty z dnia [...] lutego 2020r. i [...] marca 2020r. Zatem, w ocenie ZUS, zachodzi w tym przypadku bezprzedmiotowość postępowania określona w art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U.

z 2020r., poz. 256 ze zm.), dalej: "k.p.a."

W skardze do tut. Sądu skarżący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie art. 31zo ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz art. 105 § 1 k.p.a., wnosząc o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

W uzasadnieniu skargi strona podniosła, że spełniała wymóg przewidziany

w ustawie w zakresie zwolnienia z opłacania składek. Skarżący wskazał, że został poinformowany przez ZUS o rozliczeniu jego wpłat na należności z tytułu obciążających go składek na dzień [...] grudnia 2019 r. Z przedmiotowego rozliczenia wynikało, że łączna nadpłata wynosi [...] zł w tym [...] zł wpłat za grudzień 2019r. Skarżący zarzucił, że ZUS niezasadnie zarachował posiadaną nadpłatę na opłacenie należności za kwiecień 2020r. i to bez jego zgody i wiedzy. Zdaniem strony, takie działanie ZUS narusza istotę regulacji prawnych zawartych w przepisach ustawy z dnia 2 marca 2020 r. Skarżący stwierdził, że wątpliwości jego budzi również postępowanie ZUS, który nie dokonał takiego zarachowania za marzec 2020r. W ocenie strony, zaskarżona decyzja w ogóle nie zawiera w tym względzie żadnego uzasadnienia faktycznego i prawnego, co stanowi obrazę art. 9, art.10, art.107 § 1 pkt 6 k.p.a. i tylko

z tej przyczyny winna być uchylona. Ponadto, zdaniem skarżącego, ZUS naruszył przepis art. 105 § 1 k.p.a., albowiem w orzecznictwie oraz literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na różnicę między bezprzedmiotowością postępowania, a brakiem przesłanek do uwzględnienia żądania strony.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości dotychczasowe stanowisko prezentowane w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonej decyzji organu odwoławczego

z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności tej decyzji z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej: "p.p.s.a."), wynika, że zaskarżona decyzja winna ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Oceniając zaskarżoną decyzję z punktu widzenia jej zgodności z prawem stwierdzić należy, że decyzja ta narusza prawo.

Z akt sprawy wynika, że wnioskiem z dnia [...] kwietnia 2020 r. skarżący wystąpił do ZUS o zwolnienie z obowiązku opłacenia za okres od marca do maja 2020 r. za osoby ubezpieczone (mniej niż 10 osób) należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych. Decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. Prezes ZUS umorzył postępowanie, na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., w zakresie zwolnienia z opłacania składek za kwiecień 2020 r., wskazując na regulację zawartą w art. 31zo ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374 ze zm., dalej: "ustawa o COVID") oraz na fakt pokrycia należności za kwiecień 2020 r. nadpłatą powstałą z tytułu wpłat dokonanych w dniach [...] lutego 2020 r. i [...] marca 2020 r.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 31zo ust. 1 ustawy o COVID na wniosek płatnika składek zwalnia się z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek:

1) przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,

2) w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,

3) w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.

- zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.

Z powyższej regulacji wynika, że zwolnienie z obowiązku opłacania składek za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. nie przysługuje, gdy składki te zostały opłacone.

Z kolei w myśl art. 105 § 1 k.p.a., gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania. Organ uznał, że postępowanie w sprawie zwolnienia za kwiecień 2020r. jest bezprzedmiotowe, z uwagi na opłacenie należności za ten okres, gdyż zaliczono na nieopłacone składki za ten miesiąc powstałą nadpłatę.

Podkreślenia jednak wymaga, że w zaskarżonej decyzji organ nie wskazał

w ogóle na podstawie jakich konkretnie przepisów dokonał zaliczenia nadpłaty na poczet składki za kwiecień 2020 r. Zarówno skarżący, jak i Sąd nie mają obowiązku poszukiwania tych przepisów w celu sprawdzenia prawidłowości działania organu. Prezes ZUS nie wyjaśnił również tych przepisów. Nie wiadomo też w jakiej wysokości powstała nadpłata i jakiego rodzaju dotyczy składek. W zaskarżonej decyzji stwierdzono jedynie, że nadpłata powstała z wpłat dokonanych w dniach [...] lutego 2020 r. i [...] marca 2020 r. Zauważyć jednak należy, że w skardze strona podniosła, iż nadpłata ta wynika z rozliczenia składek za cały 2019 r. i wynosi [...] zł, w tym [...] zł

z wpłat za grudzień 2019 r. W kwestii zatem nadpłaty między organem a skarżącym istnieją istotne rozbieżności.

Obowiązkiem organu było prawidłowe uzasadnienie podjętego rozstrzygnięcia. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadnienie faktyczne

i prawne jest ważnym elementem decyzji, bowiem przedstawia tok rozumowania organu, który doprowadził do wydanego rozstrzygnięcia. Prawidłowo zredagowane uzasadnienie wymaga logicznego i czytelnego przedstawienia przez organ swojego stanowiska. Poprawne pod względem merytorycznym uzasadnienie ma kluczowe znaczenie dla realizacji zasady przekonywania wyrażonej w art. 11 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem organ administracji jest zobowiązany do wyjaśnienia stronom zasadności przesłanek, którymi kierował się przy załatwieniu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania decyzji bez stosowania środków przymusu. Istotą tej zasady jest to, by każdy uczestnik postępowania był przekonany, że bierze udział w rzetelnie prowadzonym procesie, i że jeżeli zapadło negatywne rozstrzygnięcie, to przyczyną tego są istotne powody (por. wyrok SN z dnia 16 lutego 1994 r., III ARN 2/94).

Zdaniem Sądu organ naruszył powyższe przepisy, ponieważ zaskarżona decyzja nie zawiera należytego uzasadnienia. Organ nie wskazał bowiem na podstawie jakich przepisów dokonał zaliczenia nadpłaty na poczet składki za kwiecień 2020 r., jak nie wyjaśnił tych przepisów. W wydanej decyzji przytoczono jedynie treść art. 105 § 1 k.p.a. oraz art. 31 zo ust. 1 ustawy o COVID. Nie wiadomo również w jakiej wysokości

i za jaki okres powstała nadpłata oraz jakiego rodzaju dotyczy składek. Organ uznał jednak, że składki za kwiecień 2020 r. zostały opłacone, a więc skarżący nie może skorzystać z powyższego zwolnienia, ponieważ Zakład dokonał zaliczenia powstałej nadpłaty (nie wiadomo jednak w jakiej wysokości i za jaki okres) na pokrycie składki za ten miesiąc. Zatem według organu opłaceniem składek jest nie tylko ich zapłata przez samego płatnika, lecz też dokonanie zaliczenia z urzędu nadpłaty na poczet składek.

W zaskarżonej decyzji Zakład nie uzasadnił jednak swojego stanowiska. Nie przytoczył żadnych argumentów oraz przepisów prawnych potwierdzających prawidłowość wydanej decyzji. W rezultacie motywy podjętego przez organ rozstrzygnięcia są nieczytelne. Naruszeniem prawa jest, gdy w istotnej dla strony sprawie staje się ona adresatem rozstrzygnięcia opatrzonego niejasnym i lakonicznym uzasadnieniem. Nie jest przy tym rolą sądu administracyjnego wyręczanie organu w uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia. To na organie spoczywa obowiązek prawidłowego uzasadnienia decyzji.

Ponownie rozpatrując sprawę organ usunie stwierdzone uchybienia i wyda decyzję zawierającą prawidłowe uzasadnienia faktyczne i prawne. W pierwszej jednak kolejności organ odniesie się do regulacji zawartej w art. 10 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 1423 ze zm.) i oceni jej znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie z tymi przepisami w przypadku złożenia do dnia 30 czerwca 2020 r. wniosku o zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo ustawy zmienianej w art. 4,

w brzmieniu dotychczasowym, zwalnia się z obowiązku opłacenia należnych składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec, kwiecień i maj 2020 r., w wysokości określonej w art. 31zo, także wówczas, gdy składki te zostały opłacone lub na poczet tych składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył z urzędu nienależnie opłacone składki. Opłacone składki lub zaliczone z urzędu nienależnie opłacone składki podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (ust. 1). Zwolnieniu z obowiązku opłacenia, o którym mowa w ust. 1, podlegają należne składki wykazane w deklaracji rozliczeniowej za marzec, kwiecień i maj 2020 r. znane na dzień ponownego rozpatrzenia wniosku o zwolnienie z opłacenia składek (ust. 2).

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a., Sąd uchylił zaskarżoną decyzję. O zwrocie kosztów postępowania nie orzeczono, ponieważ skarżący był zwolniony z obowiązku ich uiszczenia.

s.L.Kleczkowski s.M.Łent s.U.Wiśniewska



Powered by SoftProdukt