Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia NSA Henryk Ożóg Sędziowie : Asesor WSA Marta Semiczek Asesor WSA Alojzy Wyszkowski /sprawozdawca/ Protokolant: Krzysztof Caliński po rozpoznaniu w dniu 16 września 2005 r. na rozprawie sprawy ze skargi G. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie przyznania zasiłku pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji, II. nie orzeka w przedmiocie wykonania zaskarżonej decyzji.

Wójt Gminy N. R. decyzją z dnia [...]r. nr [...]wydaną na podstawie art. 2 pkt 2, art. 16, art. 20 ust. 1-3 w związku z art. 3 pkt 11, art. 24 ust 4 ustawy z dnia 28.10.2003 r. /Dz. U. Nr 228 poz. 2255 ze zm./ o świadczeniach rodzinnych przyznał na wniosek G. M. z dnia [...]r. zasiłek pielęgnacyjny dla A. M. od [...]r. do [...]r. w kwocie [...]zł.

W odwołaniu od powyższej decyzji Pani G. M. podniosła, że jej córka A. jest dzieckiem niepełnosprawnym od [...] roku życia i od tego czasu pobierała zasiłek pielęgnacyjny, orzeczenie o niepełnosprawności dziecka wydane było do dnia [...]r. Ponowny wniosek o stwierdzenie o jej niepełnosprawności złożyła [...]r., orzeczenie otrzymała [...]r., a wniosek o zasiłek pielęgnacyjny- którego wcześniej przyjęcia odmówiono z uwagi na brak orzeczenia o niepełnosprawności - złożyła w Urzędzie Gminy [...]r. Pani G. M. wniosła o wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego za okres [...] miesięcy poprzedzających wydanie decyzji, ponieważ musiała czekać na orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji podtrzymując ustalenia faktyczne i prawne. W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, który przysługuje m.in. niepełnosprawnemu dziecku. W stanie faktycznym podano, że Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności orzeczeniem z dnia [...]r. orzekł o niepełnosprawności A. M. na okres do [...] r., a wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego wraz z powyższym orzeczeniem złożono [...]r. Organ odwoławczy przyjął, że strona prawo do zasiłku pielęgnacyjnego nabyła od miesiąca [...] r. do [...]r. powołując się na art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, stanowiący, że prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres zasiłkowy, z wyjątkiem świadczeń o których mowa w art. 9 i 14-16, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami do końca okresu zasiłkowego. Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy w przypadku ustalania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego prawo ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W tym przypadku prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.

Na powyższą decyzję G. M. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosząc o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego od dnia [...]r. do [...]r. w kwocie [...]zł miesięcznie wraz z należnymi odsetkami oraz wyrównanie dodatku kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego od dnia [...]r. do dnia [...]r. w kwocie [...]zł miesięcznie z należnymi odsetkami, jak też zwolnienie z kosztów oraz zwrotu poniesionych wydatków na przejazd do W..

W uzasadnieniu skargi skarżąca powtórzyła ten sam stan faktyczny co podała w odwołaniu.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje ustalenia faktyczne i prawne zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na podstawie art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz. U. nr 153, poz. 1269/, sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Według art. 1 § 2 powołanej ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Określone w art. 145 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) podstawy prawne uwzględnienia skargi ograniczone zostały do naruszenia prawa, a zatem kontrolując decyzję administracyjną sąd bada zgodność z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej. Decyzja administracyjna jest zgodna z prawem jeżeli jest zgodna z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego.

Skargę należy uznać za zasadną. Organ w niniejszej sprawie dokonał niewłaściwej oceny stanu faktycznego pod kątem przepisów prawa materialnego konstytutujących prawo strony do zasiłku pielęgnacyjnego w powiązaniu z przepisami proceduralnymi. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji i przysługuje on stosownie do ust. 2 pkt 1 cyt. art. niepełnosprawnemu dziecku. Art. 3 pkt 9 powyższej ustawy wskazuje, iż za dziecko niepełnosprawne uznaje się dziecko w wieku do ukończenia 16 roku życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Granice czasowe dotyczące ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych określa art. 24 ustawy stanowiąc, iż prawo to ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. W przypadku zaś ustalania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego prawo ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane na czas określony – wówczas ustala się je do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, że wydane orzeczenie o niepełnosprawności A. M. jest kontynuacją poprzednio wydanego orzeczenia. Wprawdzie orzeczenia o niepełnosprawności wydawane są na okresy zamknięte lecz nie oznacza to, iż w ściśle ograniczonych ramach czasowych mieszczą się w związku z tym okresy niepełnosprawności. Taka konstrukcja ma jedynie na celu badanie przez właściwe organy ewentualnych możliwych zmian w stanie osób podlegających ocenie ich stopnia czy też pełnej niepełnosprawności. W niniejszej sprawie Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności po rozpoznaniu odwołania G. M. - przedstawiciela ustawowego dziecka od Orzeczenia Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. uchylił zaskarżone orzeczenie jako błędne i orzekł o zaliczeniu A. M. do osób niepełnosprawnych na wniosek z dnia [...]r., stwierdzając, że niepełnosprawność datuje się od [...] roku życia. Dokonano oceny stanu zdrowia dziecka na podstawie dokumentacji medycznej, a także w oparciu o przeprowadzone wywiady i badania przedmiotowe stwierdzając naruszenie sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym konieczność stałego współdziałania opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. W świetle powyższych stwierdzeń należy uznać zasadność skargi, że zaistnienie stanu ciągłości niepełnosprawności u dziecka i fakt uzyskania ponownego orzeczenia o niepełnosprawności stanowiącego kontynuację poprzedniego orzeczenia uzasadnia ustaleni przez organ prawa do zasiłku pielęgnacyjnego od dnia złożenia pierwotnego wniosku uznając w tej sytuacji jego kompletność.

Wniosek strony z punktu 2 skargi w przedmiocie wyrównania dodatku do zasiłku z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego pozostaje poza zakresem rozpoznania w niniejszej sprawie, gdyż strona w skardze wskazała, iż wnosi skargę od decyzji Samorządowego kolegium Odwoławczego z dnia [...]r. nr [...]. Decyzja ta dotyczy wyłącznie kwestii przyznania zasiłku pielęgnacyjnego, podczas gdy w wniesionym odwołaniu z dnia [...]r. strona połączyła sprawy z zakresu decyzji organu I instancji co do zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.

Pani G. M. w przedmiocie tego dodatku służy w razie nierozpoznania do tego czasu odwołania przez organ II instancji w tej części skarga na bezczynność.

Złożony w skardze wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych jest bezprzedmiotowy z uwagi, iż zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie ma obowiązku ich uiszczenia strona skarżąca działania z zakresu pomocy i opieki społecznej.

Żądanie natomiast zwrotu kosztów postępowania związanych z przejazdem do siedziby sądu jest niezasadne, gdyż w myśl art. 205 cyt. ustawy do niezbędnych kosztów postępowania prowadzonego przez stronę osobiście, podlegających zwrotowi przez organ administracji należą wyłącznie koszty przejazdu strony związane ze stawiennictwem w sądzie. Przez stawiennictwo rozumie się stawienie się w na wezwanie sądu, podczas gdy w niniejszej sprawie strona została tylko zawiadomiona o mającej odbyć się rozprawie z zaznaczeniem, iż przebycie na nią nie jest obowiązkowe. Rozstrzygnięcie w zakresie zgłoszonego wniosku o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego wraz z należnymi odsetkami jest w niniejszej sprawie niedopuszczalne w związku z tym, że sądy administracyjne sprawują jedynie kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie w art. 3 cyt. ustawy. Sąd uchylając zaskarżoną decyzję zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit a ustawy nie może rozstrzygać merytorycznie w tej sprawie, co należy do kompetencji organów administracji rozpoznających sprawę ponownie po uchyleniu ich decyzji.

Zgodnie z art. 152 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny jest zobowiązany orzec w jakim zakresie zaskarżony akt może być wykonany przed uprawomocnieniem się wyroku. Jednakże w tym przedmiocie nie zachodziła potrzeba orzekania, gdyż zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. Z powyższych względów sąd orzekł jak w sentencji.