Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Maciej Kobak /spr./ Sędziowie NSA Małgorzata Wolska WSA Krystyna Józefczyk Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi M. H. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z/s w Warszawie z dnia [...] marca 2018 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z/s w Warszawie z dnia [...] stycznia 2018 r. nr [...]; II. zasądza od Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz skarżącego M. H. kwotę 200 zł /słownie: dwieście złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Przedmiotem skargi M. H. (dalej w skrócie: "skarżący"), jest decyzja nr [...] wydana przez zastępcę Dyrektora Oddziału ZUS w [...] w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2018 r. znak [...], utrzymująca w mocy decyzję nr [...] wydaną przez zastępcę Dyrektora Oddziału ZUS w [...] w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] stycznia 2018 r. o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej.

Kwestionowana decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym.

Skarżący w dniu 26 lipca 2016 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej zwrócił się do Oddziału ZUS w [...] o udostępnienie informacji publicznej, w zakresie obejmującym zestawienie pracowników Oddziału ZUS w [...] ze wskazaniem: imienia i nazwiska, wydziału, biura, zespołu lub stanowiska na którym dany pracownik jest zatrudniony, oraz wykształcenia pracowników wraz ze wskazaniem nazwy ukończonego kierunku studiów lub szkoły.

W dniu 9 sierpnia 2016 r. Naczelnik wydziału Spraw Pracowniczych Oddziału ZUS w [...] przesłał skarżącemu "Stan zatrudnienia w Oddziale ZUS w [...] na dzień 30 czerwca 2016 r. według struktury organizacyjnej i wykształcenia".

Skarżący w dniach 9 sierpnia 2016 r. i 12 sierpnia 2016 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej zażądał udzielenia informacji odnośnie wykształcenia pracowników, lub wydania decyzji odmownej w sprawie.

W piśmie z dnia 25 sierpnia 2016 r. Dyrektor Oddziału ZUS w [...] poinformował skarżącego, że żądana przez niego informacja jest informacją przetworzoną i wezwał go o wykazanie w terminie 14 dni od daty otrzymania wezwania, że uzyskanie informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Następnie decyzją Nr [...] z dnia [...] września 2016 r. znak: [...] Zastępca Dyrektora Oddziału ZUS w [...] działając w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmówił udostępnienia informacji publicznej, albowiem skarżący pomimo wezwania nie wykazał, że udzielenie informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Po rozpoznaniu odwołania skarżącego, Zastępca Dyrektora Oddziału ZUS w [...] działając w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją nr [...] znak: [...] utrzymał w mocy powyższą decyzję.

Skarżący w dniu 1 stycznia 2018 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej ponownie zwrócił się do Oddziału ZUS w [...] o udostępnienie informacji publicznej, w zakresie obejmującym zestawienie pracowników Oddziału ZUS w [...] ze wskazaniem: imienia i nazwiska, wydziału, biura, zespołu lub stanowiska na którym dany pracownik jest zatrudniony, oraz wykształcenia pracowników wraz ze wskazaniem nazwy ukończonego kierunku studiów lub szkoły.

W dniu 15 stycznia 2018 r. Dyrektor Oddziału ZUS w [...] poinformował skarżącego, że żądana przez niego informacja jest informacją przetworzoną i wezwał go o wykazanie w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania, że uzyskanie informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Skarżący w tym samym dniu za pośrednictwem poczty elektronicznej podniósł, że żądana informacja jest informacją prostą i zażądał udzielenia informacji w terminie 3 dni, lub wydania decyzji odmownej w sprawie.

Decyzją Nr [...] z dnia [...] stycznia 2018 r. znak: [...] Zastępca Dyrektora Oddziału ZUS w [...] działając w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie o udostępnienie informacji publicznej.

Jako podstawę prawną decyzji organ powołał art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 ust. 3, art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1764 – dalej w skrócie: "u.d.i.p.") w zw. z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.) oraz art. 105 § 1 i art. 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 – dalej w skrócie: "k.p.a.").

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że żądana przez skarżącego informacja jest informacją przetworzoną, w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.d.i.p., w związku z czym skarżący został wezwany do wykazania szczególnego interesu publicznego przemawiającego za udostępnieniem żądanej informacji, co ostatecznie nie zostało wykazane.

Ponadto organ wskazał, że zakres żądania zawartego we wniosku z dnia 1 stycznia 2018 r. był identyczny z zakresem żądania zawartego we wniosku z dnia 12 sierpnia 2016 r. Okoliczność ta, w ocenie organu, nie mogła pozostać bez wpływu na obecnie prowadzone postępowanie. Stosownie bowiem do treści art. 105 k.p.a., gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Bezprzedmiotowość postępowania zachodzi m.in. w sytuacji gdy w obrocie prawnym pozostaje prawomocna decyzja rozstrzygająca żądanie strony. Brak jest bowiem w takiej sytuacji podstaw do ponownego rozpoznania wniosku zawierającego żądanie, które było już przedmiotem rozstrzygnięcia organu administracji publicznej, a pomiędzy wydaniem decyzji rozstrzygającej to żądanie, a złożeniem kolejnego wniosku nie doszło do zmiany stanu faktycznego lub prawnego.

Wobec powyższych okoliczności organ uznał, że nie może wydać kolejnej decyzji w tej samej sprawie, zasadnym jest wydanie decyzji o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej.

Ponadto stosownie do art. 16 ust. 2 u.d.i.p. organ wskazał osoby, które zajęły stanowisko w toku postępowania.

Po rozpoznaniu odwołania skarżącego, decyzją nr [...] z dnia [...] marca 2018 r. znak [...] zastępca Dyrektora Oddziału ZUS w [...] działając w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] stycznia 2018 r.

W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził, że brak jest jakichkolwiek podstaw do uchylenia decyzji Nr [...] z dnia [...] stycznia 2018 r. o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej, podzielając dotychczasową argumentację, zgodnie z którą, zakres żądania zawartego we wniosku z dnia 1 stycznia 2018 r. był identyczny z zakresem żądania zawartego we wniosku z dnia 12 sierpnia 2016 r. Organ wskazał, że zgodnie z art. 14 ust. 2 u.d.i.p., jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonej we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się.

Odnosząc się do zarzutu, że w decyzji nie wskazano, jakie czynności musiałyby zostać wykonane dla sporządzenia informacji, organ stwierdził, że jest on bezzasadny. W piśmie Dyrektora Oddziału w [...] z dnia 31 sierpnia 2016 r. skierowanym do skarżącego, został on poinformowany, że określenie, który z pracowników pełni funkcję publiczną, wymagać będzie przeprowadzenia indywidualnego badania pod kątem wykonywania przez każdego z nich określonych zadań, które mogą zostać zakwalifikowane jako wykonywanie funkcji publicznych. Następnie w stosunku do każdego z zakwalifikowanych pozytywnie pracowników konieczne byłoby ustalenie szczegółowych informacji dotyczących wykształcenia i stanowiska, objętych żądaniem wniosku. Wiązałoby się to z koniecznością szczegółowej analizy akt osobowych, zakresu obowiązków oraz udzielonych pełnomocnictw, przez co Oddział zostałby zmuszony do przeprowadzenia szeregu czynności oraz zaangażowaniu dodatkowych sił i środków, aby na podstawie posiadanych danych wygenerować - po przeprowadzeniu szczegółowej analizy -jakościowo nową informację, którą wcześniej nie dysponował.

W ustawowym terminie skarżący wniósł skargę na powyższą decyzję, domagając się jej uchylenia, jak również decyzji ją poprzedzającej, a także zasądzenia od organu na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie art. 61 ust. 3 Konstytucji RP, art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. poprzez błędne przyjęcie, że wnioskowana informacja stanowi informację przetworzoną wobec której nie istnieje szczególnie istotny interes publiczny, oraz art. 14 ust. 2 u.d.i.p. w zw. z art. 105 k.p.a. poprzez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej pomimo braku zaistnienia stanu faktycznego uzasadniającego zastosowanie przepisu.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, że w sprawie nie może mieć zastosowania art. 14 ust. 2 u.d.i.p., bowiem umorzenie postępowania o udostępnienie informacji publicznej nastąpić może jedynie w przypadku braku możliwości przekazania informacji w formie i sposób określonych w treści żądania, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie.

Ponadto skarżący podniósł, że nie ma podstaw do twierdzenia, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 1 marca 2018 r. jest tożsamy z wnioskiem złożonym w sierpniu 2016 r., albowiem żądanie obejmuje informację o aktualnie zatrudnionych pracownikach oraz ich wykształceniu, która swoim zakresem czasowym różni się od stanu faktycznego z okresu 2016 r.

Podniósł również, że żądanie z sierpnia 2016 r. złożone zostało w imieniu redaktora naczelnego portalu [...].com, natomiast wniosek, skierowany w dniu 1 marca 2018 r. złożony został bez oznaczenia wnioskodawcy, z odmiennego adresu e-mail. Dopiero ze względu na wydanie decyzji administracyjnej, wskazane zostały dane skarżącego, którym jest osoba fizyczna (nie zaś redaktor naczelny portalu). Dlatego też w ocenie skarżącego, w sprawie nie zachodzi tożsamość podmiotowa i przedmiotowa wniosków o udostępnienie informacji publicznej.

Skarżący podniósł wreszcie, że organ w niniejszej sprawie nie wskazał jakie czynności musiałby wykonać, celem przygotowania informacji publicznej, w szczególności, że przygotowanie informacji wymaga dokonania czynności innych, niż jedynie przekształcenie informacji publicznej prostej. Zdaniem skarżącego, nawet przyjęcie stanowiska o przetworzonym charakterze informacji nie zwalnia organu z dokonania i przedstawienia analizy zaistnienia przesłanki szczególnie istotnego interesu publicznego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor ZUS podtrzymał swoje stanowisko i wniósł o jej oddalenie, a także o zasądzenie od skarżącego na rzecz organu zwrotu kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zasadniczo, decyzje organów obu instancji zasadzają się na dwóch założeniach: po pierwsze, że żądana przez skarżącego informacja jest informacją publiczną przetworzoną i po drugie, że złożony przez skarżącego w dniu 1 stycznia 2018 roku wniosek jest "kolejnym wnioskiem w sprawie", co przesądza

o bezprzedmiotowości postępowania; organy podały, że skarżący identyczny wniosek złożył w dniu 27 lipca 2016 roku, a w wyniku jego rozpoznania została wydana ostateczna decyzja o odmowie udzielenia informacji publicznej.

Oba założenia – w kontekście wydanych rozstrzygnięć – są wadliwe.

W pierwszej kolejności należy odnotować, że w błędzie pozostają organy twierdząc, iż wnioski skarżącego z dnia 27 lipca 2016 roku oraz 1 stycznia 2018 roku dotyczą tej samej sprawy, a więc tej samej informacji. O ile można zgodzić się z oceną, że oba wnioski miały redakcyjnie identyczną treść – dotyczyły żądania udostępnienia informacji publicznej w zakresie obejmującym zestawienie pracowników Oddziału ZUS w [...] ze wskazaniem: imienia i nazwiska, wydziału, biura, zespołu lub stanowiska na którym dany pracownik jest zatrudniony, oraz wykształcenia pracowników wraz ze wskazaniem nazwy ukończonego kierunku studiów lub szkoły, to nie można przyjąć, iż dotyczyły tej samej informacji publicznej. Kluczowe dla tak przyjętej oceny jest stwierdzenie, iż skarżący swoje wnioski złożył w odstępie 15 miesięcy, tym samym domagał się udostępnienia informacji publicznej za odmienne okresy czasu: zestawienie na dzień udzielenia odpowiedzi na wniosek z 27 lipca 2016 roku i zestawienie na dzień udzielenia odpowiedzi na wniosek z 1 stycznia 2018 roku. Truizmem jest stwierdzenie, że na obie daty zatrudnienie w organie mogło być różne. Zróżnicowanie okresu, za który skarżący domagał się udostępnienia informacji przesądza o tym, że nie mamy do czynienia z wnioskami identycznymi, tożsamymi. Wadliwie wobec tego organy obu instancji wywiodły, iż postępowanie w

przedmiocie udostępnienia informacji publicznej na wniosek skarżącego z dnia 1 stycznia 2018 roku jest bezprzedmiotowe z uwagi na wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej w odpowiedzi na identyczny wniosek z 27 lipca 2016 roku.

Z uwagi na umorzenie postępowania przez organy rozważanie charakteru żądanej przez skarżącego informacji było bezprzedmiotowe. Sąd jedynie na marginesie zaznacza, iż podziela stanowisko, że przetworzenie informacji publicznej może polegać np. na wydobyciu poszczególnych informacji cząstkowych

z posiadanych przez organ zbiorów dokumentów (które to zbiory mogą być prowadzone w sposób uniemożliwiający proste udostępnienie gromadzonych w nich danych) i odpowiednim ich przygotowaniu na potrzeby wnioskodawcy. Tym samym również suma informacji prostych, w zależności od wiążącej się z ich pozyskaniem wysokości nakładów, jakie musi ponieść organ, czasochłonności, liczby zaangażowanych pracowników - może być traktowana jako informacja przetworzona. Kwestia ta in casu powinna zostać przez organy wykazana i uzasadniona. Dostęp do informacji przetworzonej uzależniony jest od wykazania przez podmiot wnioskujący, iż jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego – art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Brak wykazania przedmiotowej przesłanki we wniosku, bądź w odpowiedzi na wezwanie organu, skutkuje wydaniem decyzji administracyjnej w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej, a nie w przedmiocie umorzenia postępowania.

Uwzględniając całość powyższego Sąd stwierdza, iż organy obu instancji naruszyły przepisy prawa procesowego, to jest art. 16 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 105 § 1 Kpa poprzez ich błędne zastosowanie i z tych względów Sąd, na podstawie

art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 135 P.p.s.a. uchylił zarówno decyzję zaskarżoną, jak i decyzję ją poprzedzającą.

Rozpoznając ponownie sprawę organy uwzględnią poczynione przez Sąd uwagi i przyjmą, że w sprawie z wniosku skarżącego z dnia 1 stycznia 2018 roku

o udzielenie informacji publicznej nie było podstaw do wydawania decyzji

o umorzeniu postępowania, z uwagi na okoliczności powołane w uchylonych niniejszym wyrokiem decyzjach.

O kosztach orzeczono w oparciu o art. 200 i art. 205 § 1 P.p.s.a.