Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Roman Hauser po rozpoznaniu w dniu 29 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. B. i E. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 15 czerwca 2009 r., sygn. akt II SA/Gl 115/09 wstrzymujące wykonanie zaskarżonej decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...] grudnia 2008 r. w sprawie ze skargi C. K.-R., M. K.-O. i A. O. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] grudnia 2008 r. w przedmiocie pozwolenia na przebudowę postanawia oddalić zażalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (dalej jako: WSA) postanowieniem z dnia 15 czerwca 2009 r., sygn. akt II SA/Gl 115/09 wstrzymał wykonanie zaskarżonej decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...] grudnia 2008 r. w sprawie ze skargi C. K.-R., M. K.-O. i A. O. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] grudnia 2008 r. w przedmiocie pozwolenia na przebudowę.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że w skardze z dnia 14 stycznia 2009 r. zawarty został wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, a w jego motywach skarżące podniosły, iż wykonanie robót budowlanych w oparciu o decyzję Wojewody Śląskiego może doprowadzić do nieodwracalnych skutków - katastrofy budowlanej. Z treści skargi wynikało natomiast, że wnioskodawczynie obawiają się, iż wykonanie przez inwestorów prac, na które wyrażono zgodę w zaskarżonej decyzji, zagrozi konstrukcji budynku. Biorąc powyższe pod uwagę, WSA wskazał, że w myśl art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r., nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej jako: ppsa), gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, Sąd może na jego wniosek wstrzymać wykonanie tego aktu lub czynności w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Zdaniem WSA, analiza okoliczności sprawy, oparta na materiale dowodowym zgromadzonym w toku postępowania administracyjnego pozwoliła stwierdzić, że wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji jest zasadny, bowiem z treści wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. akt [...] - którym uchylona została uchwała Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. [...] - [...] w G. z dnia [...] kwietnia 2008 r., nr [...], na mocy której wyrażono zgodę na wykonanie robót budowlanych w lokalu nr 1 przy ul. [...] w G. - wynika, iż istnieją poważne wątpliwości co do konsekwencji wykonania prac polegających na poszerzeniu otworu drzwiowego we wspomnianym lokalu. W szczególności ich realizacja może zagrozić zdrowiu i życiu mieszkańców całego budynku. Sąd wskazał dalej, że Sąd administracyjny rozpoznając wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu ma obowiązek brać pod uwagę następstwa jego wykonania nie tylko dla strony skarżącej, lecz również dla szeroko rozumianego interesu publicznego. Wobec tego, konieczność zapewnienia ochrony życia i zdrowia ludzkiego jak i ochrona mienia (co w omawianym przypadku wiąże się uniknięciem zagrożenia wystąpienia katastrofy budowlanej) są wartościami nadrzędnymi, mającymi w opisywanej sytuacji pierwszeństwo przed interesem inwestora i z tego też względu uznano, iż konieczne jest zapewnienie stronom ochrony tymczasowej polegającej na wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji do czasu wydania przez Sąd rozstrzygnięcia.

Wnoszący zażalenie uczestnicy postępowania – K. B. i E. B. zażądali uchylenie ww. postanowienia WSA i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. Ich zdaniem stanowisko WSA jest błędne. Wnoszący zażalenie wskazali, że choć Sąd Okręgowy w Gliwicach w uzasadnieniu swojego orzeczenia przytoczył również argumenty powołane przez skarżących jakoby planowane prace zagrażały życiu i zdrowiu mieszkańców tego budynku, to na tę okoliczności w toku postępowania nie przeprowadzono żadnych dowodów, a zarzut, że planowane przez uczestników prace budowlane zagrażają życiu był gołosłowny. Z kolei decyzja administracyjna Prezydenta Miasta Gliwic z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...] (zatwierdzająca projekt budowlany i zezwalająca na powiększenie otworu drzwiowego) została wydana zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, projekt został sporządzony przez projektantów posiadających właściwe przygotowanie zawodowe, a nadto została dołączona do tego projektu opinia techniczna na temat stanu technicznego budynku z której to opinii wynika, że nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania robót zgodnie z projektem. Na koniec wskazano, że na okoliczność, iż planowane prace mogłyby zagrażać konstrukcji budynku wskazują tylko i wyłącznie gołosłowne stanowiska skarżących, natomiast decyzja wydana jest w oparciu o projekt budowlany sporządzony przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe i podparta nadto opinią rzeczoznawcy. Dodatkowo uczestnicy postępowania wskazali, że została podjęta uchwała wspólnoty mieszkaniowej wyrażająca zgodę na powiększenie otworu drzwiowego z zachowaniem wymaganej procedury.

W odpowiedzi na ww. zażalenie strony postępowania wniosły o jego oddalenie jako bezzasadnego i obciążenie uczestnika kosztami postępowania. W uzasadnieniu wskazano, że opinia, o której wspominają uczestnicy, wedle wiedzy strony nie zezwala na żadną przebudowę, więc jeśli uczestnik się na nią powołuje, to powinien przedstawić korzystne dla siebie zapisy. Zarzut, że przyczyną uchylenia przez Sąd Okręgowy uchwały zezwalającej na naruszenie ściany nośnej przez właścicieli lokalu użytkowego (uczestnika) były "błędy w procedowaniu nad uchwałą" świadczy przeciwko uczestnikowi, bowiem wbrew zaleceniom Sądu Okręgowego, uczestnik nie przedłożył właścicielom na zebraniu dokumentacji dotyczącej planowanej przebudowy, nie odbyła się w związku z tym merytoryczna dyskusja nad sprawą, a według informacji strony, dokumentacja ta zawiera błędy i nieścisłości oraz oparta jest na błędnych danych technicznych. Strona skarżąca wskazała także, że chociaż uczestnik podnosi, że została podjęta kolejna uchwała Wspólnoty Mieszkaniowej wyrażająca zgodę na planowaną przebudowę z zachowaniem wymaganej procedury, to i ta uchwała został podjęta w pośpiechu, bez analizy dokumentacji i została ona zaskarżona z zachowaniem przewidzianego ustawą terminu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak wynika z art. 61 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniesienie skargi do Sądu nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. Jednakże, w myśl art. 61 § 3 ppsa, gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, Sąd może na jego wniosek wstrzymać wykonanie tego aktu lub czynności w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Z powyższego wynika zatem, że wstrzymanie wykonania zaskarżonego do Sądu aktu jest instytucją o charakterze wyjątkowym - odstępstwem od ogólnej reguły, w myśl której wniesienie skargi do Sądu nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu -, a skorzystać z niej można tylko, gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Jak wynika z powyższego, do oceny Sądu należy czy w sprawie zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 61 § 3 ppsa, a więc niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Odnosząc się do zarzutów zażalenia należy wskazać, że są one niezasadne. Kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ogranicza się do oceny czy Sąd I instancji nie naruszył przepisów prawa. Jak trafnie wskazał NSA w postanowieniu z dnia 30 września 2008 r. (sygn. akt I OZ 730/08, LEX nr 493787) "dokonana przez Sąd ocena wniosku o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności powinna znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu postanowienia. Z uzasadnienia musi zatem wynikać to, co miało wpływ na stanowisko Sądu; czy niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków zachodzi tylko po stronie skarżącego lub uczestników postępowania, czy też dotyczy wszystkich podmiotów biorących w nim udział. Jednocześnie w przypadku ustalenia, że przesłanki wymienione w art. 61 § 3 ppsa mogą dotyczyć kilku podmiotów biorących udział w postępowaniu i stwierdzenia, że w tym zakresie występuje kolizja interesów stron postępowania, Sąd zobowiązany jest do wyważenia tych interesów, poprzez ocenę stopnia zachodzącego niebezpieczeństwa w stosunku do każdej ze stron. Dopiero na tej podstawie Sąd może rozstrzygnąć, czy w świetle stanu faktycznego sprawy zasadne jest zastosowanie instytucji ochrony tymczasowej (art. 141 § 4 w związku z art. 166 ppsa).

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji zastosował odpowiednie przepisy ppsa i prawidłowo uzasadnił ich zastosowanie. Argumentacja Sądu I instancji wskazuje, że WSA wziął pod uwagę całokształt okoliczności sprawy a ważąc argumenty wszystkich podmiotów postępowania słusznie uznał, że skarżący uprawdopodobnili we wniosku okoliczności uzasadniające możliwość wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków (możliwość katastrofy budowlanej). Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd I instancji skorzystał ze swojego prawa, bowiem wydanie postanowienia oczekiwanego przez stronę zależy od uznania Sądu.

Podsumowując powyższe, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, skoro zastosowanie ochrony tymczasowej nie wiąże się z koniecznością udowodnienia, że wykonanie zaskarżonego aktu spowoduje niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, a jedynie ze wskazaniem na prawdopodobieństwo nastąpienia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, to biorąc to pod uwagę Sąd I instancji zgodnie z przepisami prawa zadecydował o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla także, że celem instytucji wstrzymania wykonania decyzji jest ukształtowanie stosunków do czasu rozpoznania skargi w zakresie zapobieżenia znacznej szkodzie lub trudnym do odwrócenia skutkom, a nie ocena legalności decyzji (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego /dalej jako: NSA/ z dnia 10 października 2008 r., II OZ 741/08, LEX nr 493666). Tym samym, ani zaskarżone orzeczenie WSA ani niniejsze postanowienie NSA nie przesadzają o ostatecznym wyniku oceny zaskarżonej decyzji przez Sąd administracyjny.

W tym stanie rzeczy zaskarżone postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach należy uznać za zgodne z przepisami prawa, dlatego Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i 2 ppsa orzekł jak w sentencji.