drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Dostęp do informacji publicznej, Komendant Policji, Umorzono postępowanie co do zobowiązania organu do wydania aktu, IV SAB/Po 41/15 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2015-07-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SAB/Po 41/15 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2015-07-08 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2015-03-10
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Izabela Bąk-Marciniak
Józef Maleszewski /sprawozdawca/
Tomasz Grossmann /przewodniczący/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
I OSK 2946/15 - Wyrok NSA z 2017-08-24
Skarżony organ
Komendant Policji
Treść wyniku
Umorzono postępowanie co do zobowiązania organu do wydania aktu
Powołane przepisy
Dz.U. 2014 poz 782 art. 13 ust. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Grossmann Sędziowie WSA Izabela Bąk-Marciniak WSA Józef Maleszewski (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Monika Zaporowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 lipca 2015 r. sprawy ze skargi [...] Towarzystwa [...] na bezczynność Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. umarza postępowanie sądowoadministracyjne w zakresie zobowiązania organu do wydania aktu; 2. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. zasądza od Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu na rzecz [...] Towarzystwa [...] kwotę 340 zł (trzysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 20 lutego 2015 r. [...] (dalej jako Stowarzyszenie, Skarżący), zastępowane przez zawodowego pełnomocnika, wniosło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej. Skarżący zarzucił naruszenie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 1 ust 1 w zw. z art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 1-2, art. 16 ust. 1ustawy z dnia 06 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 poz. 782 z późn. zm., dalej jako u.d.i.p.) i wniósł o zobowiązanie Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu do udzielenia żądanej informacji publicznej w terminie czternastu dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie, oraz zasądzenie na rzecz Skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu Skarżący stwierdził, że wniósł w dniu 29 stycznia 2015 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej, na adres dyzurny@po.policja.gov.pl oraz komunikacja.spoleczna@wielkopolska.policja.gov.pl wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Tak jak w przypadku wcześniejszego wniosku, z dnia [...] lipca 2014 r., wnosił o przekazanie zanonimizowanych decyzji administracyjnych zezwalających na zakup i posiadanie broni do celów kolekcjonerskich, wydanych przez organ, tyle że w terminie od 1 lutego 2011 r. do dnia złożenia wniosku. Zastrzegł, że z tego powodu nie można postawić tezy o tożsamości obu wniosków. Wyjaśnił, że do chwili wniesienia skargi, organ administracji w żaden sposób nie zareagował na wniosek.

W odpowiedzi na skargę Wielkopolski Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu wniósł o odrzucenie skargi ze względu na brak doręczenia wniosku o udzielenie informacji. W sytuacji gdyby Sąd uznał, iż skarga nie zasługuje na odrzucenie – wniósł o oddalenie skargi, jako ewidentnie nieuzasadnionej.

Uzasadniając napisał, że wniosek skarżącego nie wpłynął na adresy e-mail wskazane we wniosku. Podjęte w związku z tym czynności wykazały, że w dniu 29 stycznia 2015 r. o godzinie 20.45.33 wniosek Skarżącego dotarł na serwery pocztowe, których administratorem jest Komenda Główna Policji,. Następnie, o godzinie 20:51.10 wniosek został przekazany na serwer pocztowy Komendy Wojewódzkiej w Poznaniu. Administrator poczty elektronicznej Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu ustalił login poczty dla adresu dyzurny@po.policja.gov.pl stwierdzając, że nie jest możliwe ustalenie historii operacji; natomiast wiadomość dla adresu komunikacja.społeczna @wielkopolska.policja.gov.pl została automatycznie odrzucona przez serwer, jako spam. Po czasie jaki upłynął nie ma możliwości ustalenia przyczyny zakwalifikowania wiadomości jako spam.

Wielkopolski Komendant Wojewódzki Policji podkreślił, że Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu udostępnia elektroniczną skrzynkę podawczą na platformie ePUAP, która zapewnia możliwość potwierdzenia skutecznego doręczenia wiadomości.

Pismem z dnia 16 kwietnia 2015 r. pełnomocnik Skarżącego wskazał na opinię P. Szustakiewicza (P. Szustakiewicz, Dostęp do informacji publicznej. Praktyczne wskazówki w świetle obowiązujących przepisów i orzecznictwa, Warszawa 2014, str. 164), który stwierdza, iż trudno znaleźć uzasadnienie dla nieuznawania wniosków zaklasyfikowanych jako wiadomości-śmieci za skutecznie złożone, a wnioskodawca nie ma żadnego wpływu na sposób zaklasyfikowania wysłanej przez niego wiadomości w określony sposób, jest to bowiem całkowicie zależne od ustawień programów pocztowych używanych przez podmioty zobowiązane do udostępniania informacji. Nadto pełnomocnik ocenił, że organ administracji bezpodstawnie wnosi o odrzucenie skargi, skoro żadna z przesłanek zawartych w art. 58 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., dalej jako p.p.s.a.) nie zmaterializowała się w postępowaniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1647) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.; dalej w skrócie: "p.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w art. 3 § 2 pkt 1–4a p.p.s.a., tj. mających za przedmiot: (1) decyzje administracyjne; (2) postanowienia w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty; (3) postanowienia w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie; (4) inne niż określone w pkt 1–3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, a także (4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach. Stosownie do generalnej reguły z art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze.

W przypadku skarg na bezczynność kontroli sądu poddawany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w określonej formie i w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, dla jakich akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również to, czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną, czy niezawinioną opieszałością organu. W sprawach o udostępnienie informacji publicznej skarga na bezczynność przysługuje nie tylko w przypadku faktycznego "milczenia" (bierności) podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji, ale również w sytuacji, gdy podmiot ten stwierdza, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej lub nie podlega udostępnieniu.

Stowarzyszenie "[...]" jest stowarzyszeniem zwykłym (k. 26-30). Pełnomocnik Stowarzyszenia jest zarazem członkiem tego stowarzyszenia zwykłego. W aktach sprawy są pełnomocnictwa udzielone pełnomocnikowi przez wszystkich pozostałych członków tego stowarzyszenia (k. 50). Sąd stwierdza, że skarżące stowarzyszenie jest reprezentowane skutecznie.

W myśl art. 21 in principio u.d.i.p. do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie jednak z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, dla dopuszczalności skargi na bezczynność w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie jest wymagane poprzedzenie jej jakimkolwiek środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej, ani wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, o jakim mowa w art. 52 § 3 p.p.s.a. (por. np. wyrok NSA z 24.05.2006 r., I OSK 601/05 – dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej w skrócie: "CBOSA").

Mając wszystko to na uwadze Sąd uznał skargę wniesioną w niniejszej sprawie za dopuszczalną.

Przechodząc do merytorycznego jej rozpoznania należy stwierdzić, że przedmiotem tej skargi uczyniono bezczynność Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu w udostępnieniu Skarżącemu informacji publicznych określonych we wniosku z 29 stycznia 2014 r. – wysłanym, jak deklaruje Skarżący, w tym dniu, pocztą elektroniczną na adres dyzurny@po.policja.gov.pl oraz komunikacja.spoleczna@wielkopolska.policja.gov.pl.

Dla prawidłowego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy ze skargi na bezczynność organu (innego podmiotu) w udostępnieniu informacji publicznej niezbędne jest uprzednie przesądzenie, czy żądana informacja jest w ogóle informacją publiczną, a adresat wniosku należy do kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielania takich informacji. Wprawdzie kwestie te w niniejszej sprawie nie były pomiędzy stronami sporne, ale Sąd w granicach swej kognicji był zobligowany z urzędu przeprowadzić w tym zakresie własne rozważania.

Wobec tego należy wskazać, że prawo dostępu do informacji publicznej wywodzi się wprost z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.; dalej jako: "Konstytucja"), która w art. 61 ust. 1 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, a ponadto o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (art. 61 ust. 2 Konstytucji). Ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (art. 61 ust. 3 Konstytucji).

Tryb udzielania informacji, o jakich mowa w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji, określają ustawy (art. 61 ust. 4 ab initio Konstytucji). Rudymentarnym aktem prawnym regulującym tę problematykę jest ustawa o dostępie do informacji publicznej, która normuje podstawowe zasady oraz tryby udostępniania tego rodzaju informacji. Jednocześnie ustawa ta wprowadziła definicję legalną "informacji publicznej", przez którą, zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p., należy rozumieć "każdą informację o sprawach publicznych". Przepis art. 6 ust. 1 u.d.i.p. zawiera przykładowe wyliczenie rodzajów informacji publicznej podlegających udostępnieniu. Znalazły się w nim m.in. informacje o polityce wewnętrznej, w tym o programach w zakresie realizacji zadań publicznych, sposobie ich realizacji, wykonywaniu i skutkach realizacji tych zadań (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c u.d.i.p.), a także o majątku publicznym, w tym o majątku jednostek samorządu terytorialnego oraz majątku osób prawnych samorządu terytorialnego (art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. c u.d.i.p.). W doktrynie zasadnie wskazuje się, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (zob. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa NSA, Toruń 2002, s. 28–29).

W świetle powyższych uwag żądane przez Skarżącego informacje w postaci zanonimizowanych decyzji administracyjnych (zezwalających na zakup i posiadania broni do celów kolekcjonerskich) należało uznać za informacje publiczne w rozumieniu u.d.i.p. (tak również WSA w Poznaniu w uzasadnieniu prawomocnego wyroku z dnia 29 stycznia 2015 r. IV SAB/Po 64/14, zapadłego w sprawie pomiędzy tymi samymi stronami; CBOSA).

Rozważając z kolei podmiotowy aspekt sprawy należy zauważyć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p., obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: organy władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że Wielkopolski Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu jest podmiotem zobowiązanym, na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udzielenia informacji, mającej charakter informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu.

Jak to już wyżej wspominano, w rozpoznawanej sprawie kwestie związane z ustaleniem czy żądane informacje są informacjami publicznymi oraz czy na adresacie wniosku ciążył obowiązek ich udostępnienia nie były pomiędzy stronami sporne. Spór dotyczył tego, czy wniosek o udzielenie informacji publicznej został przez Stowarzyszenie skutecznie złożony, w deklarowanej przez Skarżącego dacie wysłania wniosku pocztą elektroniczną.

Kwestia ta ma w rozpoznawanej sprawie znaczenie podstawowe, gdyż o bezczynności organu można mówić jedynie wówczas, gdy organ, na którym ciążył obowiązek podjęcia określonego działania (wydania decyzji lub innego aktu, dokonania czynności itd.), działania tego nie podjął w przepisanej formie i zakreślonym przez prawo terminie (ewentualnie zgodnie z prawem przedłużonym).

Zasadniczy termin załatwienia wniosku o udzielenie informacji publicznej normuje przepis art. 13 ust. 1 u.d.i.p., zgodnie z którym udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Przywołany ust. 2 art. 13 u.d.i.p. stanowi zaś, że jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku.

Ustalenie czy organ dochował ustawowego terminu do udostępnienia informacji publicznej zależy więc od uprzedniego wyjaśnienia, czy wniosek w tej sprawie w ogóle został skutecznie złożony; a jeśli tak, to kiedy.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że złożenie takiego wniosku wszczyna postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej, które jest szczególnym postępowaniem administracyjnym o częściowo tylko sformalizowanym charakterze. Co do zasady nie toczy się ono w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego – gdyż nie wskazuje na to ani u.d.i.p., ani też nie są spełnione przesłanki z art. 1 § 1 k.p.a. – a ustawa o dostępie do informacji publicznej normuje je tylko fragmentarycznie (por. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa NSA, Toruń 2002, s. 59). Ustawa ta w szczególności nie określa wymogów co do formy i treści wniosku o udzielenie informacji publicznej. Nie zawiera również odesłania do innych przepisów w tym zakresie, np. do Kodeksu postępowania administracyjnego. Wniosek składany w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej nie musi więc odpowiadać żadnym specjalnym wymogom formalnym. Nie stanowi on podania w rozumieniu art. 63 k.p.a., gdyż na tym etapie postępowania, co do zasady, nie stosuje się przepisów k.p.a. Takiego wniosku nie trzeba też uzasadniać, bowiem art. 2 ust. 2 u.d.i.p. zwalnia osobę wykonującą prawo do informacji publicznej z obowiązku wykazania interesu prawnego lub faktycznego (wyjątek dotyczy jedynie uzyskania informacji przetworzonej – art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.). Niemniej jednak minimalne wymogi odnośnie do takiego wniosku muszą obejmować jasne sformułowanie, z którego będzie wynikać, co jest przedmiotem żądania udostępnienia informacji publicznej. Niezbędne jest bowiem wykazanie, że żądana informacja ma charakter informacji publicznej. Wola podmiotu korzystającego z prawa dostępu do informacji publicznej w tym przedmiocie musi być jednoznacznie wyrażona. Tylko bowiem wówczas organ, do którego skierowano wniosek, ma obowiązek jego rozpatrzenia w trybie i na warunkach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Z przepisów art. 10 ust. 2 i art. 13 ust. 1 u.d.i.p. wynika, że adresat wniosku jest zobligowany do, w miarę możliwości, niezwłocznego udostępnienia żądanej informacji publicznej. W myśl art. 10 ust. 2 u.d.i.p. informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku – co wskazuje na zasadniczą możliwość obrania dowolnej formy wniosku, w tym i ustnej albo elektronicznej za pośrednictwem poczty e-mail. Cytowana regulacja zmierza do odformalizowania, uproszczenia i przyspieszenia postępowania w sprawie udostępnienia informacji publicznej. Ustawodawca w tym względzie założył, że wnioskodawca będzie zainteresowany jak najszybszym rozpoznaniem jego wniosku. W tym celu, po bezskutecznym upływie ustawowego terminu, wnioskodawca ma prawo złożyć skargę na bezczynność, upewniwszy się, że wniosek dotarł do adresata. Nie jest to oczywiście tożsame z obowiązkiem monitowania organu, zwłaszcza wielokrotnego i do skutku, bo takiego obowiązku wnioskodawcy nie mają, a jedynie z uzyskaniem pewności, że wniosek wpłynął do adresata, a więc że organ rzeczywiście pozostaje w bezczynności.

W rozpoznawanej sprawie organ podniósł, że wniosek Skarżącego nie wpłynął na adresy e-mail wskazane we wniosku, wyjaśniając jednocześnie losy obu wiadomości. W takiej sytuacji – zgodnie z ogólną regułą dowodową – ciężar wykazania, że wniosek został złożony skutecznie, obciążał wnioskodawcę, jako podmiot, który z tego faktu wywodzi skutki prawne (łac.: "Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat"). Dokonywanie przez sąd administracyjny samodzielnych ustaleń faktycznych jest dopuszczalne jedynie bowiem w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego działania albo bezczynności organu administracji (zob. wyrok NSA z 24.11.2005 r., I OSK 173/05, CBOSA). W konsekwencji oznacza to, z jednej strony, że w sprawach ze skarg na bezczynność organu dopuszczalne – a w praktyce często wręcz niezbędne – jest także dokonywanie przez sąd samodzielnych ustaleń co do wystąpienia w danej sprawie stanu bezczynności. Zarazem jednak z przepisów art. 106 § 3 i 4 p.p.s.a. wynika, że ustaleń faktycznych w tym zakresie sąd administracyjny może dokonywać jedynie w oparciu o dowody z dokumentów względnie fakty powszechnie znane (ewentualnie też znane sądowi z urzędu). Inne środki dowodowe, w szczególności dowód z oględzin lub z opinii biegłego, nie są przed sądem administracyjnym dopuszczalne (por. wyroki NSA: z 11.12.2012 r., II OSK 1445/11, CBOSA; z 13.06.2007 r., II OSK 1051/06, ONSAiWSA 2008, nr 4, poz. 69; z 12.01.2005 r., II OSK 1595/04, CBOSA).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skoro skarżące Stowarzyszenie wybrało taki sposób złożenia wniosku: za pośrednictwem "zwykłej" poczty elektronicznej – a nie np. za pośrednictwem systemu ePUAP – winno zapewnić sobie również uzyskanie w odpowiedniej formie potwierdzenia doręczenia tego wniosku organowi (por. uzasadnienie wyroku WSA w Poznaniu z dnia 22 kwietnia 2015 r., IV SAB/Po 16/15; CBOSA). WSA w Poznaniu w uzasadnieniu przywołanego wyroku słusznie stwierdził, że za skuteczne złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie może być bowiem uznane jego wysłanie/nadanie ze skrzynki poczty elektronicznej wnioskodawcy, lecz jego doręczenie adresatowi wniosku, czyli co najmniej wprowadzenie wniosku do systemu teleinformatycznego adresata (argument z analogii do art. 61 § 3a k.p.a.). Należy zauważyć, że na gruncie tego ostatniego przepisu prezentowany jest w doktrynie jeszcze dalej idący pogląd, w myśl którego podanie wnoszone droga elektroniczną powinno dotrzeć do organu w sposób umożliwiający mu zapoznanie się z jego treścią i to w normalnym toku czynności (tak D. Fleszar, Elektroniczne wnoszenie podań w postępowaniu administracyjnym, "Casus" nr 65 (jesień 2012), s. 38). Pogląd ten jest zbieżny ze stanowiskiem prezentowanym w doktrynie prawa cywilnego w odniesieniu do składania oświadczeń woli w postaci elektronicznej (zob. Z. Radwański [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 2. Prawo cywilne – część ogólna, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2008, s. 292–293). Podobne stanowisko zajmuje też Sąd Najwyższy, który w postanowieniu z 10 grudnia 2003 r., sygn. akt V CZ 127/03 (OSNC 2005, nr 1, poz. 12), przyjął, że oświadczenie woli w postaci elektronicznej dokonywane on line – a więc w sytuacji, gdy strony mają możliwość komunikowania się w czasie rzeczywistym, mimo braku kontaktu fizycznego (w odróżnieniu od metody off line, gdy brak możliwości bezpośredniego komunikowania się stron) – zostaje złożone z chwilą jego przejścia do systemu informatycznego prowadzonego i kontrolowanego przez odbiorcę.

W zgromadzonej w niniejszej sprawie dokumentacji brak jest dokumentów potwierdzających tak rozumiane "złożenie" do organu przez Stowarzyszenie, drogą elektroniczną. Właściwym dowodem potwierdzającym okoliczność złożenia przez Skarżącego, drogą elektroniczną, przedmiotowego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, mogłoby być urzędowe poświadczenie odbioru, o jakim mowa w przepisie art. 63 § 4 k.p.a., który w rozpoznawanej sprawie mógłby znaleźć zastosowanie per analogiam. Takiego dowodu Skarżący jednak nie zaoferował. Tymczasem przywołany przepis stanowi, że organ administracji publicznej jest obowiązany potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący tego zażąda. W przypadku wniesienia podania w formie dokumentu elektronicznego organ jest obowiązany potwierdzić wniesienie podania przez doręczenie urzędowego poświadczenia odbioru na wskazany przez wnoszącego adres elektroniczny. Z przepisu tego wynika, że osoba wysyłająca do organu pismo drogą elektroniczną może, ale nie musi, domagać się od tego organu potwierdzenia przyjęcia tego rodzaju przesyłki. Należy jednak zauważyć, że wszelkie ryzyko związane z awarią systemu lub jakąkolwiek inną przeszkodą, która spowodowała, że pismo nie dotarło do organu, obciąża nadawcę. To na nim spoczywa wówczas obowiązek wykazania, że pismo określonej treści zostało doręczone organowi. Dlatego też strona należycie dbające o swoje interesy winna upewnić się, że wysłane przez nią pismo dotarło do organu i w tym celu zażądać od organu urzędowego poświadczenia odbioru. Wszak samo wysłanie e-maila nie jest równoznaczne z jego dostarczeniem (por. postanowienie WSA z 28.05.2014 r., III SAB/Kr 37/09, CBOSA).

Skoro Skarżący, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie wykazał za pomocą środków dowodowych dopuszczalnych w postępowaniu sądowoadministracyjnym faktu złożenia przedmiotowego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, to należało uznać, że ów wniosek został złożony dopiero wraz z wniesieniem rozpoznawanej tu skargi na bezczynność, to jest w dniu [...] lutego 2015 r. (w dacie otrzymania przez organ skargi).

Ponieważ w prawie polskim – w świetle ogólnej reguły wysłowionej w art. 111 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), a znajdującej odpowiednie zastosowanie także na gruncie procedury administracyjnej (por. art. 57 § 1 k.p.a.) oraz sądowoadministracyjnej (art. 83 § 1 p.p.s.a.) – najkrótszą jednostką czasu (obliczeniową) jest "dzień", rozumiany jako doba liczona od północy do północy (tzw. computatio civilis), to czynności wykonane w tym samym dniu przychodzi uznawać za dokonane jednocześnie. Wobec powyższego, w okolicznościach niniejszej sprawy należało przyjąć, że w tym samym dniu, w którym została wniesiona skarga, doszło także do wszczęcia postępowania o udzielenie wnioskowanej przez Stowarzyszenie informacji publicznej. Innymi słowy, w dniu wniesienia skargi organ był już ("stał się") zobowiązany do udostępnienia żądanej informacji, gdyż sprawa ta przed nim już zawisła i zaczął biec termin określony w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. – co, w ocenie Sądu w niniejszym składzie, nie pozwala uznać, że skarga Stowarzyszenia była przedwczesna i, jako taka, niedopuszczalna (co skutkowałoby koniecznością jej odrzucenia na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.). Zarazem jednak nie upłynął jeszcze czternastodniowy termin do udostępnienia informacji publicznej, o jakim mowa w art. 13 ust. 1 u.d.i.p.

Sąd stwierdza, że termin ten nie został w sprawie dochowany, gdyż odpowiedź na wniosek została udzielona w dniu 20 marca 2015 r. (k. 63). Jednak ze względu na to, że żądana informacja została przed wydaniem wyroku udostępniona stronie skarżącej - niniejsze postępowanie - w zakresie zobowiązania organu do wydania aktu – należało umorzyć na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. (pkt 1 wyroku) jako bezprzedmiotowe (zob. uchwała NSA z 26.11.2008 r., I OPS 6/08, CBOSA).

Mając na uwadze okoliczność, że wniosek Skarżącego nie został rozpatrzony w ustawowym terminie wynoszącym 14 dni, lecz z kilkudniowym opóźnieniem względem tego terminu, Sąd na podstawie art. 149 § 1 zd. drugie p.p.s.a. stwierdził, że bezczynność w niniejszej sprawie nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 2 wyroku).

O kosztach postępowania (pkt 3 wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., uwzględniając poniesiony przez Skarżącego koszt wpisu (100 zł) oraz wynagrodzenie reprezentującego Skarżącego radcy prawnego ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), w wysokości 240 zł – łącznie 340 zł.



Powered by SoftProdukt