Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Roman Ciąglewicz, Sędzia NSA Monika Nowicka (spr.), Sędzia del. WSA Przemysław Szustakiewicz, Protokolant starszy asystent sędziego Ewa Dubiel, po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 lutego 2016 r. sygn. akt IV SA/Gl 1186/15 w sprawie ze skargi Gminy C. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Ś. z dnia [...] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 17 lutego 2016 r. (sygn. akt IV SA/GL 1186/15), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę Gminy C. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Ś. z dnia [....] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

Zarządzeniem z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [....], Prezydent Miasta C. – działając w oparciu o art. 30 ust. 2 pkt 5 i art. 47 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - powierzył pełnienie obowiązków dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego [...] w C. nauczycielowi dyplomowanemu tego Liceum, w osobie M. K., na okres od dnia [....] września 2015 r. do czasu wyłonienia kandydata w drodze konkursu, nie dłużej jednak niż do dnia [...] czerwca 2016 r. Jednocześnie udzielił pełniącej obowiązki dyrektora I LO pełnomocnictwa do działania w imieniu Prezydenta Miasta C., zgodnie z załącznikiem do zarządzenia.

Powyższe zarządzenie zostało doręczone Wojewodzie Ś. w dniu [....] września 2015 r., który rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] października 2015 r. nr [...] - działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 1515),dalej: "u.s.g." - stwierdził nieważność w/w zarządzenia Prezydenta Miasta C., jako niezgodnego z art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. Nr 2156 ze zm.), dalej: "u.o.s.o". W ocenie organu nadzoru, z treści przepisu art. 36a ust. 5 u.o.s.o. wynikało expressis verbis bowiem, że nauczycielowi można powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wyłącznie w sytuacji, gdy w szkole nie ma stanowiska wicedyrektora. Z przepisu tego nie można było także wywieść, że w przypadku, gdy - z określonych względów - obowiązków dyrektora szkoły nie można powierzyć wicedyrektorowi tej szkoły to możliwość taka przechodzi na jednego z nauczycieli szkoły, najbardziej predysponowanego do tych czynności, gdyż przepis art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty musiałby na takie rozwiązanie wyraźnie pozwalać, podczas, gdy takiej możliwości ustawodawca nie przewidział.

Poza tym, zdaniem organu nadzoru, powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, jeżeli w szkole takie stanowisko istnieje, bądź nauczycielowi szkoły nie zostało w tym przepisie uzależnione od ich zgody.

W konsekwencji zatem – Wojewoda przyjął – że określenie "może", użyte w przepisie art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty, należy odczytywać w sensie: "może powierzyć pełnienie obowiązków albo może nie powierzać pełnienia obowiązków określonej osobie" (czyli nie skorzystać z możliwości określonej w art. 36a ust. 5), a nie w sensie: "może powierzyć pełnienie obowiązków wicedyrektorowi albo może powierzyć pełnienie obowiązków innemu nauczycielowi".

Na wyżej przedstawione rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Ś. z dnia [...] października 2015 r. Gmina Miasto C. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, w której zarzuciła organowi naruszenie przepisów prawa materialnego, w tym w szczególności: art. 65 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty 1art. 11 Kodeksu pracy.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Ś. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego.

Oddalając skargę – na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) zwanej dalej: "p.p.s.a" – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uznał, że nie była ona uzasadniona.

Na wstępie Sąd wyjaśnił, że zgodnie z art. 91 ust. 1 u.s.g., uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne, przy czym pojęcie "sprzeczności z prawem" należało rozumieć jako niezgodność z aktami prawa powszechnie obowiązującego, a więc: Konstytucją, ustawami, aktami wykonawczymi oraz powszechnie obowiązującymi aktami prawa miejscowego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2003 r. P 9/02, OTK–A 2003, nr 9, poz. 100).

Ustalając zaś istotny dla sprawy stan faktyczny, Sąd stwierdził iż był on niesporny. Spór w przedmiotowej sprawie koncentrował się zaś wokół zagadnienia, czy w sytuacji obsadzenia w szkole stanowiska wicedyrektora istniała podstawa do powierzenia tego stanowiska innej osobie, jak twierdził organ prowadzący placówkę a z czym nie zgadzał się organ nadzoru.

W związku z powyższym, Sąd przytoczył treść art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty i odwołując się do orzecznictwa innych, wojewódzkich sądów administracyjnych, stwierdził, że jeżeli organ prowadzący szkołę lub inną placówkę oświatową zamierza powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora innej osobie do czasu rozstrzygnięcia konkursu, to jest zobligowany do powierzenia ich wicedyrektorowi, a dopiero w szkołach, w których nie ma wicedyrektora – nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy. W związku z tym – jak kontynuował Sąd - obowiązki dyrektora można czasowo powierzyć innemu nauczycielowi danej szkoły lub placówki oświatowej, według uznania organu prowadzącego, ale o ile w szkole nie jest obsadzone stanowisko wicedyrektora. Jeśli takie stanowisko zostało zaś w szkole utworzone i obsadzone, to możliwość powierzenia obowiązków dyrektora szkoły innemu jej nauczycielowi należy wykluczyć. Ponadto, jak podkreślił Sąd, nie można też przyjąć, że gdy z określonych względów obowiązków dyrektora szkoły nie może pełnić wicedyrektor, możliwość taka przechodzi niejako na jednego z nauczycieli, najbardziej predysponowanego do tych czynności. Przepis art. 36a ust. 5 u.o.s.o. musiałby bowiem wyraźnie pozwalać na takie rozwiązanie w sytuacji niemożności pełnienia obowiązków dyrektora szkoły przez wicedyrektora. W konsekwencji, Sąd powtórzył za organem nadzoru, iż określenie "może", użyte w przepisie art. 36a ust. 5 u.o.s.o. należy odczytywać w sensie: "może powierzyć pełnienie obowiązków albo może nie powierzać pełnienia obowiązków określonej osobie", czyli nie skorzystać z możliwości określonej w art. 36a ust. 5, a nie w sensie: "może powierzyć pełnienie obowiązków wicedyrektorowi albo może powierzyć pełnienie obowiązków innemu nauczycielowi".

Sąd wyjaśnił także, iż działanie ustawodawcy, polegające na umocowaniu organu prowadzącego do zastosowania przepisu art. 36a ust. 5 u.o.s.o. jest celowe w przypadku, gdy nie można zastosować przepisów art. 36a ust. 2 i 4 w/w ustawy. Jak zasadnie wskazał bowiem organ nadzoru, ratio legis art. 36 ust. 5 ustawy o systemie oświaty stanowi o możliwości powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły wyłącznie wicedyrektorowi, a w przypadku braku w tej szkole stanowiska wicedyrektora – nauczycielowi tej szkoły, na okres maksymalnie 10 miesięcy. Istotą wprowadzenia takiej regulacji było zatem zabezpieczenie szkoły przed sytuacją, w której z różnych przyczyn do czasu wyłonienia dyrektora w sposób przewidziany w art. 36 ust. 2 lub 4 cyt. ustawy, szkoła byłaby pozbawiona osoby wykonującej obowiązki dyrektora. Zarówno przy tym instytucja powierzenia stanowiska dyrektora szkoły (art. 36a ust. 4), jak i powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły (art. 36a ust. 5) – jak wywodził Sąd - stanowią wyjątki od reguły wyłaniania kandydata na dyrektora szkoły w wyniku konkursu (art. 36a ust. 2), a wobec wyjątków od reguły niedopuszczalne byłoby stosowanie wykładni rozszerzającej. Wykładnia literalna przepisu art. 36a ust. 5 ustawy ustanawia natomiast dwie rozłączne dyspozycje: ogólną – powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora szkoły wyłącznie wicedyrektorowi w tej szkole i szczególną (wyjątkową) – powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora szkoły nauczycielowi tej szkoły pod warunkiem, że w szkole nie ma stanowiska wicedyrektora.

W rezultacie Sąd podzielił w pełni pogląd Wojewody, iż w przypadku powierzenia obowiązków dyrektora pierwszeństwo przypada bezwzględnie wicedyrektorowi placówki, a dopiero wobec braku wicedyrektora organ prowadzący placówkę powierza je nauczycielowi tej szkoły lub innej placówki. Istotą istnienia stanowiska wicedyrektora jest bowiem zastępowanie dyrektora szkoły w wykonywaniu jego zadań w sytuacjach, gdy z różnego rodzaju przyczyn zadania te nie są przez niego wykonywane. Przyjęcie bowiem odmiennej, zaprezentowanej przez stronę skarżącą wykładni omawianego przepisu stawiałoby pod znakiem zapytania sens istnienia w ogóle stanowiska wicedyrektora szkoły, skoro organ ją prowadzący mógłby do czasu rozstrzygnięcia konkursu na stanowisko dyrektora szkoły powierzyć pełnienie jego obowiązków nauczycielowi tej szkoły, wybranemu wedle swego uznania, z pominięciem osoby zajmującej stanowisko zastępcy dyrektora.

Odnosząc się do argumentacji Prezydenta Miasta C., zawartej w skardze, iż powodem powierzenia obowiązków dyrektora szkoły nauczycielowi niebędącemu wicedyrektorem był brak zgody wicedyrektora na powierzenie mu obowiązków dyrektora, Sąd wyjaśnił, że przepisy ustawy o systemie oświaty nie przewidują nie powierzenia aktualnemu wicedyrektorowi pełnienia obowiązków dyrektora z jakichkolwiek przyczyn, tym bardziej, nie uzależniają działań organów prowadzących szkołę od uprzedniego uzyskania stanowiska wicedyrektora. O ile, więc Prezydent Miasta ma rację, wskazując na fakultatywność zastosowania instytucji powierzenia obowiązków dyrektora placówki innej osobie do czasu rozstrzygnięcia konkursu na stanowisko dyrektora, o tyle nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, że może to być jakikolwiek nauczyciel tej placówki z pominięciem wicedyrektora, jeżeli stanowisko to jest utworzone i obsadzone w placówce. Art. 36a ust. 5 u.o.s.o. stanowi bowiem wyjątek od zasady powoływania dyrektora w drodze konkursu, co uzasadnia stosowanie ścisłej, literalnej wykładni przepisu. Reguluje on samodzielnie, jak podkreślił Sąd, tryb powierzenia przez organ prowadzący szkołę lub placówkę stanowiska dyrektora szkoły lub placówki, przyjmując jako regułę wyłanianie dyrektora w drodze konkursu (art. 36a ust. 2 tej ustawy). Jednocześnie normuje sytuację nieskutecznego trybu obsadzenia stanowiska dyrektora w drodze konkursu. Stosownie bowiem do treści art. 36a ust. 4 ustawy o systemie oświaty, w razie, gdy do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w drodze konkursu nie wyłoniono kandydata, organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej. Do czasu powierzenia stanowiska - zgodnie z art. 36a ust. 2 lub ust. 4 ustawy o systemie oświaty - organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy (art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty).

Zdaniem Sądu, nie można było także zaakceptować poglądu wyrażonego w skardze, że w przedmiotowej sprawie "zaistniała luka prawna", gdyż zgodnie z art.37 ustawy o systemie oświaty, powierzenie funkcji wicedyrektora, jak i odwołanie z tego stanowiska dokonuje dyrektor szkoły oraz, że z ustawy o systemie oświaty nie wynika, aby można było dokonać aktu powołania na stanowisko wbrew woli osoby mającej być powołaną. Jak wyjaśnił Sąd, nie budzi wątpliwości, że zgoda na nawiązanie stosunku pracy może być dorozumiana, a w przypadku: powołania, wyboru czy mianowania może być następcza. Toteż zgoda wyrażona przez osobę obejmującą stanowisko – jak w przypadku powierzenia na mocy art. 36 a u.o.s.o., następującego ex lege, o czym świadczy zwrot "powierza", nie pozostawiający organowi prowadzącemu szkołę swobody w działaniu – czy jej brak, może wywierać skutek prawny po wydaniu aktu powierzenia. Jeżeli następuje przed - to albo organ wydaje akt powierzenia, albo jeżeli - jej nie uzyskuje - to wydaje akt, którego następstwem jest powierzenie obowiązków, które adresat akceptuje, bądź nie. Dopiero wówczas podejmuje działania zmierzające do uzyskania stanu wymaganego prawem a umożliwiającego mu skorzystanie z innych możliwości unormowanych ustawą o systemie oświaty. Brak jest też przeszkód ażeby w jednym dniu powierzyć obowiązki wicedyrektorowi – co notabene jest nie uprawnieniem organu prowadzącego szkołę a jego obowiązkiem – a następnie – w przypadku braku zgody na pełnienie tych czynności – odwołać osobę odmawiającą przyjęcia aktu powierzenia. W tej sytuacji, jak wywodził Sąd, zastosowanie będzie miał art. 38 ust. 1 lub art. 38 ust. 2 u.o.s.o., normujący odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego. Zgodnie bowiem z art. 38 ust. 1 w/w ustawy, organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w razie złożenia przez nauczyciela rezygnacji, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem. Z kolei, zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 7, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Taki przypadek "szczególnie uzasadniony" niewątpliwie ziści się zaś przy braku zgody wicedyrektora na powierzenie mu obowiązków dyrektora, gdy otrzymał akt powierzenia i odmawia jego przyjęcia. Jednocześnie z momentem powierzenia obowiązków wicedyrektorowi przestaje w obrocie prawnym funkcjonować stanowisko wicedyrektora. Nie było zatem potrzeby – jak podkreślił Sąd - zastanawiać się na podstawą do odwołania wicedyrektora, jeżeli nie pełni funkcji dyrektor, gdyż z momentem powierzenia mu obowiązków dyrektora ustaje jego byt prawny.

W konkluzji Sąd przyjął, że skoro ani ustawa o systemie oświaty, ani o samorządzie gminnym, ani kodeks pracy nie normują trybu poprzedzającego powierzenie obowiązków dyrektora szkoły, uzależniając wydanie tego aktu od uzyskania zgody wicedyrektora danej szkoły, jako że jest to akt władczy administracji publicznej, to brak zgody mógłby być wyrażony po jego wydaniu (a nie przed jego wydaniem), gdyż wówczas był prawnie obojętny. Niemniej jednak, jak zaakcentował Sąd, w przedmiotowej sprawie, czego jakby nie dostrzegł organ prowadzący szkołę, nie można było nie zauważyć, że jeszcze przed dokonanym badaniem nadzorczym – wicedyrektor zrewidowała swoje stanowisko i w dniu [...] sierpnia 2015 r. złożyła oświadczenie, że wyraża zgodę na pełnienie obowiązków dyrektora I LO. Tym samym, na kanwie przedmiotowej sprawy, nie mógł ostać się ten argument skarżącej.

W skardze kasacyjnej, zaskarżając powyższy wyrok w całości, Gmina C. zarzuciła Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:

1. art. 36 a ust. 5 ustawy o systemie oświaty - przez błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, że organ prowadzący szkołę nie może powierzyć pełnienia obowiązków dyrektora nauczycielowi niebędącemu wicedyrektorem, gdy w szkole jest obsadzone stanowisko wicedyrektora, mimo iż wicedyrektor złożył oświadczenie o niewyrażeniu zgody na objęcie przedmiotowej funkcji i brak powierzenia innemu nauczycielowi pełnienia obowiązków dyrektora skutkowałby niemożliwością dalszego funkcjonowania I Liceum [...] w C. od dnia [...] września 2015 r.

2. art. 38 ustawy o systemie oświaty - przez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że brak jest przeszkód by w jednym dniu powierzyć obowiązki wicedyrektorowi, a następnie - w przypadku braku zgody na pełnienie tych czynności - odwołać osobę odmawiającą przyjęcia aktu powierzenia, podczas gdy przyjęcie takiego stanowiska byłoby działaniem na szkodę szkoły i w jego konsekwencji szkoła zostałaby pozbawiona osób pełniących stanowiska kierownicze i reprezentujących szkołę tj. dyrektora i wicedyrektora,

3. art. 39 ust. 7 ustawy o systemie oświaty - przez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na zrównaniu pojęcia "powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora" z pojęciem "wyznaczenie nauczyciela zastępującego dyrektora szkoły w przypadku jego nieobecności" i w konsekwencji błędnym zastosowaniu przepisu w niniejszej sprawie,

4. art. 11 kodeksu pracy - poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie,

5. art. 65 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie.

Wskazując na powyższe podstawy kasacyjne, skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi, ewentualnie - o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu – wraz z zasadzeniem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej przedstawiono argumentację uzasadniającą – zdaniem skarżącej – prawidłowość zarzutów kasacyjnych.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Wojewoda Ś. wnosił o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a. (Dz. U. z 2016 r. poz. 718), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę tylko okoliczności uzasadniające nieważność postępowania, a które to okoliczności w tym przypadku nie zachodziły. Postępowanie kasacyjne w niniejszej sprawie polegało więc wyłącznie na badaniu zasadności zarzutów kasacyjnych, przytoczonych w skardze kasacyjnej a które okazały się zasadne.

Zarzuty te opierały się wyłącznie na podstawie kasacyjnej, określonej w art. 174 pkt 1 p.p.s.a., to jest obrazie prawa materialnego. Zdaniem autora skargi kasacyjnej Sąd Wojewódzki dokonał niewłaściwej wykładni: art. 36a ust. 5, art. 38 i art. 39 ustawy o systemie oświaty a ponadto wadliwie niezastosował art. 11 k.p. oraz art. 65 Konstytucji RP.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 36a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza organ prowadzący szkołę lub placówkę (ust. 1). Kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu, przy czym kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska dyrektora (ust. 2). Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej, powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi (ust. 4). Do czasu powierzenia stanowiska dyrektora zgodnie z ust. 2 lub 4 organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy (ust. 5). Przytoczone wyżej brzmienie art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty uzyskał na skutek nowelizacji tej ustawy, dokonanej art. 1ust. 1 pkt 30 ustawy z dnia 9 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 2009 r. Nr 56, poz. 458).

Analizując zatem treść w/w przepisu trzeba dojść do wniosku, że nie ulega żadnej wątpliwości, że art. 36a ust. 5 omawianej ustawy wyraźnie dopuszcza powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora szkoły jednemu z jej nauczycieli, ale tylko, gdy w szkole tej nie ma stanowiska wicedyrektora. W sytuacji zaś, gdy takie stanowisko w szkole istnieje, organ prowadzący szkołę, chcąc dokonać powierzenia obowiązków dyrektora innej osobie, musi powierzyć je tylko wicedyrektorowi. Dodać też wypada, że pogląd ten jest jednolicie przyjmowany w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (vide wyroki NSA z dnia: 18 listopada 2013 r. sygn. akt I OSK 2007/13, LEX nr 1616169, 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 3106/12, LEX nr 1336396 i 1 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 483/12, LEX nr 1215519). Analogiczne stanowisko zajmuje również doktryna, akcentując, że z treści omawianego przepisu wyraźnie wynika, iż przy powierzeniu obowiązków dyrektora pierwszeństwo przypada bezwzględnie wicedyrektorowi szkoły lub placówki, a dopiero w braku wicedyrektora organ prowadzący powierza nauczycielowi szkoły (por. Mateusz Pilich, Komentarz do art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty, System Informacji Prawnej LEX).

Zgodzić się też trzeba z Sądem Wojewódzkim, iż wspomniany wyżej przepis ma charakter wyjątkowy a zatem musi być wykładany ściśle. Skoro więc ustawodawca nie przewidział w przepisie tym uzależnienia powierzenie obowiązków dyrektora szkoły jej wicedyrektorowi od jego zgody, to należy uznać, iż zgoda jego w tym zakresie nie jest warunkiem powierzenia mu w/w obowiązków.

Powyższe nie stoi przy tym w sprzeczności z przepisami kodeksu pracy, w tym w szczególności art. 11 k.p., ani z przepisami konstytucyjnymi (art. 65 ust. 1 Konstytucji RP., gdyż powierzenie obowiązków dyrektora szkoły na czas określony (maksymalnie 10 miesięcy) w oparciu o regulację prawną zawartą w art. 36a ust.5 ustawy o systemie oświaty, nie oznacza nawiązania nowego stosunku pracy ani naruszenia wolności wyboru i wykonywania zawodu. Należy bowiem przyjąć, że osoba, która wyraziła zgodę na to by być wicedyrektorem szkoły z góry godziła się na wykonywanie obowiązków dyrektora szkoły w sytuacji, w której przepisy rangi ustawy wymagają, aby wicedyrektor szkoły wykonywał przez pewien okres czasu obowiązki dyrektora. Taka sytuacja zachodzi zaś np. zarówno w przypadku zastępowania dyrektora szkoły podczas jego nieobecności (art. 39 ust. 7 omawianej ustawy), jak również w przypadku powierzenia wicedyrektorowi szkoły obowiązków jej dyrektora przez organ prowadzący (art. 36 ust. 5 ustawy). Niezasadnie przy tym skarżąca twierdziła, że Sąd Wojewódzki obie wyżej wymienione sytuacje utożsamił.

Odnośnie natomiast zarzutu naruszenia art. 38 ustawy o systemie oświaty, Naczelny Sąd Administracyjny nie mógł zająć stanowiska, gdyż autor skargi kasacyjnej nie sprecyzował, który przepis (przepisy) zawarty w tym artykule został objęty zarzutem kasacyjnym. Wyjaśnić bowiem wypada, że art. 38 omawianej ustawy składa się z dwóch ustępów, z który pierwszy dzieli się na punkty i podpunkty. Obowiązkiem więc autora skargi kasacyjnej było w tym przypadku dokładne określenie i wyjaśnienie sformułowanych w niej zarzutów.

Z tych powodów, biorąc pod uwagę, że skarga kasacyjna okazała się nieusprawiedliwiona – Naczelny Sąd Administracyjny – z mocy art. 184 p.p.s.a. – orzekł jak w sentencji.