drukuj    zapisz    Powrót do listy

6072 Scalenie oraz podział nieruchomości, Nieruchomości, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, uchylono postanowienie I i II instancji, II SA/Bd 930/09 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2010-01-06, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bd 930/09 - Wyrok WSA w Bydgoszczy

Data orzeczenia
2010-01-06 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-10-21
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Grażyna Malinowska-Wasik
Grzegorz Saniewski
Jerzy Bortkiewicz /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6072 Scalenie oraz podział nieruchomości
Hasła tematyczne
Nieruchomości
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
uchylono postanowienie I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 115 poz 741 art. 93, art. 94
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jerzy Bortkiewicz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Grażyna Malinowska-Wasik Sędzia WSA Grzegorz Saniewski Protokolant Magdalena Gadecka-Kauczor po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 stycznia 2010 r. sprawy ze skargi S. M. i H. M. na postanowienie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie zaopiniowania wstępnego projektu podziału nieruchomości 1. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Wójta Gminy L. z dnia [...] lipca 2009 r., Nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu.

Uzasadnienie

Wójt Gminy [...] postanowieniem z dnia [...] lipca 2009 r., [...], na podstawie art. 93 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.) dalej powoływanej jako: u.g.n. oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi [...], uchwalonego uchwałą Rady Gminy [...] nr [...] z dnia [...] września 2003 r., ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa [...] z [...] lutego 2004 r. Nr [...] poz. [...], po rozpatrzeniu wniosku H. i S. M. z dnia [...] czerwca 2009 r. uzupełnionego dnia [...] lipca 2009 r. dotyczącego zaopiniowania wstępnego projektu podziału nieruchomości oznaczonej numerem działki [...] w Nowej Wsi, zaopiniował ten projekt zaopiniował negatywnie.

W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że przedmiotowa nieruchomość położona jest częściowo w granicach obowiązywania planu miejscowego, a częściowo poza jego granicami. Fakt obowiązywania planu miejscowego na nieruchomości obliguje organ do oceny zgodności proponowanego podziału z planem miejscowym. W planie miejscowym dla przedmiotowej nieruchomości linia oddzielająca tereny przeznaczone pod budownictwo jest tożsama z linią wyznaczającą zakres obowiązywania planu. Proponowany podział nie respektuje tego wyraźnego oznaczenia graficznego, co w konsekwencji powodowałoby, że projektowane do wydzielenia działki gruntu byłyby przeznaczone częściowo pod zabudowę mieszkaniową, a częściowo położone na obszarze, dla którego plan nie obowiązuje. Stanowi to naruszenie § 3 ust. 2 pkt 1ww. planu miejscowego, stanowiącego, że linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu oraz o różnych zasadach zagospodarowania, ściśle określone i orientacyjne – z zastrzeżeniem, o którym mowa w ust. 3 oraz granica opracowania są oznaczeniami graficznymi stanowiącymi obowiązujące ustalenia planu. Nie występuje też przesłanka do "uściślenia" linii, o której mowa w ust. 3, bo uwarunkowania szczegółowe w postaci dokonanych już na gruncie podziałów nieruchomości sąsiednich automatycznie wyznaczają prawidłową linię podziału.

Na to postanowienie H. i S. M. wnieśli zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...]. Wskazali, że przedmiotowy podział ma na celu przekazanie obydwu działek synom. Propozycję podziału uzasadnili chęcią wykorzystania w sposób optymalny warunków ukształtowania terenu (różnica niwelacji wynosi ok. [...] m). Na wydzielone działki przeznaczone pod budownictwo nie ma możliwości bezpośredniego doprowadzenia wody i kanalizacji. Proponowane poszerzenie działek o ok. [...] m pozwoliłoby na wykorzystanie przyłącza wody i kanalizacji, które wtedy znajdowałyby się na granicy tychże działek. Na niwelację tych działek nie pozwala wysoki poziom wód gruntowych – ok. [...] m. Ponadto w przypadku poszerzenia wyznaczonych działek możliwym byłoby wykorzystanie już istniejącej bramy wjazdowej od ul. [...], co pozwoliłoby na uniknięcie konieczności korzystania z wjazdu od głównej drogi, co jest niebezpieczne, ponieważ znajduje się przed samym wzniesieniem i zakrętem. Dodatkowo wskazali, że przez środek tych działek przechodzi linia telefoniczna.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2009 r. na podstawie art. 93 ust. 1, 2, 3b, 4, 5, art. 96 ust. 1 i art. 97 ust. 1 u.g.n., uchwały Rady Gminy [...] nr [...] z dnia [...] września 2003 r., w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi [...] oraz art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm., dalej powoływany jako: k.p.a.), utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu postanowienia Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że kluczowym dla rozstrzygnięcia sprawy jest ustalenie, czy proponowany podział nieruchomości jest zgodny z przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Organ wskazał, że zgodnie z § 3 ust. 2 pkt 1 tego planu przyjmuje się, że linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu oraz o różnych zasadach zagospodarowania, są ściśle określone i orientacyjne – z zastrzeżeniem zawartym w ust. 3, że linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu i różnych zasadach zagospodarowania, określone jako orientacyjne mogą podlegać uściśleniu w projekcie zagospodarowania terenu, lub w projekcie podziału geodezyjnego, ze względu na występujące uwarunkowania szczegółowe.

Zdaniem organu odwoławczego przytoczone powyżej przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiają dokonanie podziału w sposób wskazany przez stronę, gdyż plan miejscowy wyznacza przeznaczenie terenów dla nieruchomości objętej projektem podziału, zaś linia oddzielająca tereny przeznaczone pod budownictwo jest taka sama jak linia wyznaczająca zakres obowiązującego planu. W rozpatrywanym przypadku nie ma możliwości zastosowania odstępstwa wynikającego z ust. 3 ww. przepisu.

Organ odwoławczy podkreślił, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego i w myśl art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa, różniącym się od innych źródeł prawa wyłącznie tym, że obowiązuje na obszarze działania organu, który go ustanowił. Dlatego też przy wykładni jego przepisów mają zastosowanie te same reguły, co przy ocenie innych źródeł prawa. W związku z tym nie może on być interpretowany w sposób odbiegający od jasnego i nie budzącego wątpliwości znaczenia językowego, a także informacji załączonych w graficznej części planu. Dlatego też argumenty związane z możliwością optymalnego wykorzystania nieruchomości nie mogą mieć znaczenia z uwagi na obowiązujące ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W skardze wniesionej do Sądu, skarżący domagali się uchylenia zaskarżonego postanowienia w całości.

W jej uzasadnieniu skarżący zarzucili organowi odwoławczemu, stricte literalne interpretowanie prawa – miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, które nie uwzględnia słusznego interesu obywateli przez nie uwzględnienie podanych przez nich powodów, które uniemożliwiają zagospodarowanie nieruchomości zgodnie z ich przeznaczeniem, co ich zdaniem stanowi naruszenie art. 7 kpa. W ich ocenie tak sztywne stosownie prawa chroni tylko stronę silniejszą i jest sprzeczne z postanowieniami art. 5 Kodeksu cywilnego.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna, gdyż rozstrzygające sprawę organy zarówno I jak i II instancji dopuściły się naruszenia przepisów prawa materialnego.

Na wstępie należy stwierdzić, że stosownie do treści przepisu art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, z późn. zm.) sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że Sąd rozpatrując skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego, bądź przepisów postępowania administracyjnego, nie wkraczając przy tym w uprawnienia organów administracji do orzekania bezpośredniego o prawach i obowiązkach stron postępowania administracyjnego. Sąd nie może oprzeć kontroli o kryterium słuszności czy sprawiedliwości społecznej. Uchylenie decyzji administracyjnej przez Sąd następuje tylko w przypadku stwierdzenia istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego, mającym wpływ na wynik sprawy. Oceniając zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji w powyższym zakresie, Sąd stwierdził, że naruszają one przepisy prawa materialnego.

Wobec złożenia przez skarżących podania o wydanie postanowienia opiniującego wstępny projekt podziału ich nieruchomości, rzeczą organów było dokonanie oceny możliwości proponowanego podziału nieruchomości, co wynika z przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (u.g.n. ).

W przedmiotowej sprawie występuje dość szczególna sytuacja, polegająca na tym, że nieruchomość objęta projektem podziału, położona jest częściowo w granicach obowiązywania planu miejscowego, a częściowo poza jego granicami. Okoliczność ta obligowała organy do zbadania przesłanek dopuszczalności podziału nieruchomości zarówno w oparciu o przepis art. 93 u.g.n., jak i art. 94 tej ustawy.

Przepis art. 93 u.g.n. stanowi, że podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego, a w razie braku tego planu stosuje się przepisy art. 94. Z kolei przepis art. 94 u.g.n., wynika, że w przypadku braku planu miejscowego - jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu - podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli: - nie jest sprzeczny z przepisami odrębnymi, albo - jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W związku z treścią wskazanych przepisów, jak też biorąc pod uwagę fakt, że brak jest uregulowań prawnych, które odnoszą się do możliwość podziału nieruchomości, która częściowo jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a częściowo nie jest nim objęta, należało uznać, że organy winny były dokonać oceny możliwości proponowanego podziału nieruchomości, z jednej strony, na podstawie art. 93 u.g.n. , co do tej części nieruchomości, która jest objęta miejscowym planem zagospodarowania terenu, z drugiej zaś strony, na podstawie art. 94 u.g.n. , co do tej części nieruchomości, która nie jest objęta tym planem.

Obowiązek taki nakłada zresztą wprost przepis art. 93 ust. 4 u.g.n., który stanowi, że zgodność proponowanego podziału nieruchomości z ustaleniami planu miejscowego (z wyjątkiem podziałów, o których mowa w art. 95, tej ustawy, które nie występują w omawianej sprawie), opiniuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta; w przypadku zaś podziału nieruchomości położonej na obszarze, dla którego brak jest planu miejscowego, opinia dotyczy spełnienia warunków, o których mowa w art. 94 ust. 1 u.p.n.

Z analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, nie wynika stwierdzona przez organy niezgodność projektu podziału nieruchomości z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Odmienne wnioski organów obu instancji, Sąd uznał za wadliwe, a nadto ich uzasadnienie, za niezrozumiałe.

W zaskarżonej decyzji, organ odwoławczy przytoczył przepisy uchwały nr [...] Rady Gminy [...] z dnia [...] września 2003 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi [...], która wyodrębnia dwa rodzaje linii rozgraniczających tereny o różnym przeznaczeniu i różnych zasadach zagospodarowania – linie ściśle określone oraz – linie orientacyjne, podkreślając, że linie orientacyjne, w przeciwieństwie do linii ściśle określonych, mogą podlegać uściśleniu w projekcie zagospodarowania terenu lub w projekcie zagospodarowania geodezyjnego, ze względu na występujące w terenie uwarunkowania szczegółowe (§ 3 ust. 2 pkt 1, w zw. z § 3 ust. 3 powyższej uchwały). Następnie zaś organ doszedł do wniosku, że występuje niezgodność proponowanego podziału nieruchomości z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, albowiem "linia oddzielająca tereny przeznaczone pod budownictwo jest taka sama jak linia wyznaczająca zakres obowiązywania planu, co powoduje brak możliwości zastosowania odstępstwa wynikającego z ust. 3 w/w przepisu".

W świetle powyższego nie jest wiadome, czy niezgodność projektu podziału z planem zagospodarowania, organy upatrują w fakcie, że jedynie część nieruchomości objętej planem podziału, objęta jest tymże planem, jako teren przeznaczony na budownictwo, a pozostała część nieruchomości, nie jest objęta planem, a więc również nie jest przewidziana jako teren przeznaczony na budownictwo, czy też organom chodziło o to, że skoro granica planu oraz biegnąca równolegle do niej linia oddzielająca tereny przeznaczone pod budownictwo przebiegają przez nieruchomość objętą planem podziału, to ten fakt wyłącza zastosowanie przepisu § 3 ust. 3 w/w uchwały Nr [...] Rady Gminy [...] z dnia [...] września 2003 r.

Niezależnie od tego, co w istocie należało rozumieć z zaprezentowanych przez organ wywodów, Sąd uznał, że rozstrzygnięcie organów obu instancji jest wadliwe.

Organy nie wykazały niezgodności planowanego podziału nieruchomości z planem miejscowym.

O niezgodności tej nie może świadczyć fakt, że plan nie obejmuje całej nieruchomości, ponieważ żaden przepis prawa nie wyłącza możliwości podziału z uwagi na tą jedynie okoliczność. Nie ma jakichkolwiek przeszkód prawnych by do części nieruchomości nieobjętej planem zagospodarowania stosować przepis art. 94 § 1 u.g.n., który stanowi, że w przypadku braku planu miejscowego - jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu - podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli: 1) nie jest sprzeczny z przepisami odrębnymi, albo 2) jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

O niezgodności planowanego podziału nieruchomości z planem miejscowym, nie może również świadczyć przebieg przez tę nieruchomość granicy planu oraz biegnącej równolegle do niej linii oddzielającej tereny przeznaczone pod budownictwo. Organ nie może bowiem powoływać się na niemożność zastosowania odstępstwa wynikającego z § 3 ust. 3 powyższej uchwały Nr [...] Rady Gminy [...] z dnia [...] września 2003 r., albowiem biegnąca przy granicy planu, linia oddzielająca tereny przeznaczone pod budownictwo nie ma charakteru linii ściśle określonej, lecz jest linią orientacyjną, do której ma zastosowanie tenże przepis (vide:: kopia rysunku planu k.13 akt administracyjnych organu Ii instancji).

W świetle powyższego należało uznać, że występuje zgodność proponowanego podziału części nieruchomości, objętej miejscowym planem zagospodarowania z tymże planem. W konsekwencji, rzeczą organów było dokonanie analizy możliwości podziału pozostałej części nieruchomości położonej poza obszarem objętym planem. W tym celu organy winny były zgodnie z przepisem art. 94 ust. 1 w zw. z art. 93 ust. 1 u.g.n., dokonać oceny, czy proponowany podział nie jest sprzeczny z przepisami odrębnymi, albo jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli taka decyzja została wydana. Takich ustaleń w sprawie brak, a są one konieczne do wydania prawidłowego postanowienia w przedmiocie zaopiniowania proponowanego podziału nieruchomości.

Z powyższych względów Sąd w pkt 1 wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Wójta Gminy [...] z dnia [...] lipca 2009 r., Nr [...], a w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 152 ww. ustawy stwierdził, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu.

Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy, organy winny wyeliminować stwierdzone uchybienia.



Powered by SoftProdukt