Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Asesor WSA Jerzy Parchomiuk po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 26 listopada 2020 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. na bezczynność Wójta Gminy w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Wójta Gminy do załatwienia wniosku Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. z dnia [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Wójta Gminy w sprawie wniosku wskazanego w punkcie I nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. zasądza od Wójta Gminy na rzecz Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu 25 sierpnia 2020 r. Stowarzyszenie [...] z siedzibą w W. wniosło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na bezczynność Wójta Gminy w zakresie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej. W treści skargi skarżące Stowarzyszenie zarzuciło organowi, iż wskutek swojej bezczynności dopuścił się w przedmiotowej sprawie naruszenia:

- art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, w zakresie, w jakim gwarantuje prawo do uzyskiwania informacji o działalności osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, poprzez nieudostępnienie informacji objętych zakresem konstytucyjnego prawa, wskutek braku odpowiedzi na złożony wniosek;

- art. 13 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1429 ze zm., dalej jako "u.d.i.p."), w zakresie, w jakim zobowiązuje organ do udostępnienia informacji publicznej na wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia jego złożenia, poprzez brak udzielenia odpowiedzi na wniosek w ustawowym terminie.

W oparciu powyższe zarzuty strona skarżąca wniosła o stwierdzenie, że doszło do bezczynności z rażącym naruszeniem prawa oraz zobowiązanie organu do rozpatrzenia wniosku z dnia [...] kwietnia 2019 r. Ponadto Stowarzyszenie domagało się zasądzenia od organu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi Stowarzyszenie wskazało, że w dniu [...] kwietnia 2019 r. zwróciło się do Wójta Gminy [...] z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej, obejmującej pytania dotyczące tzw. gminnych mediów społecznościowych. Wniosek ten posiadał następującą treść:

"Na podstawie art. 61 ust. 1 i Konstytucji RP i art. 10 ust. 1 ustawy dostępie do informacji publicznej, Stowarzyszenie [...] wnosi o udostępnienie następujących informacji publicznych:

CZ. 1 - FACEBOOK

1. Czy gmina prowadzi swój profil na Facebooku?

2. Jeśli tak, to czy na stronie internetowej gminy znajduje się link do Facebooka?

3. Jeśli gmina prowadzi profil na Facebooku, to czy w regulaminie lub innym dokumencie uregulowano zasady blokowania komentarzy i użytkowników Facebooka?

4. Jeśli Facebook gminy posiada określoną politykę blokowania komentarzy i użytkowników, prosimy o przesłanie linków, do miejsca, gdzie jest ona opisana.

5. Jeżeli gmina prowadzi Facebooka, ile osób jest obecnie (na dzień odpowiadania na wniosek) zablokowanych na oficjalnym profilu gminy w tym serwisie?

6. Czy profile Facebook gminy prowadzą pracownicy urzędu czy zewnętrzna osoba/podmiot zewnętrzny?

7. Jeśli profil prowadzą pracownicy urzędu, prosimy o wskazanie stanowisk, na których są zatrudnieni.

CZĘŚĆ 2 - TWITTER

1. Czy gmina prowadzi swój profil na Twitterze?

2. Jeśli tak, to czy na stronie internetowej gminy znajduje się link do Twittera?

3. Jeśli gmina prowadzi Twittera, to czy w regulaminie lub innym dokumencie uregulowano zasady blokowania komentarzy i użytkowników Twittera?

4. Jeśli Twitter gminy posiada określoną politykę blokowania komentarzy i użytkowników, prosimy o przesłanie linków, do miejsca, gdzie jest ona opisana.

5. Jeżeli gmina prowadzi Twittera, ile osób jest obecnie (na dzień odpowiadania na wniosek) zablokowanych na oficjalnym profilu gminy w tym serwisie?

6. Czy profil Twitter gminy prowadzą pracownicy urzędu czy zewnętrzna osoba/podmiot zewnętrzny?

7. Jeśli profil prowadzą pracownicy urzędu, prosimy o wskazanie stanowisk, na których są zatrudnieni.

CZĘŚĆ III - FORUM

Czy urząd gminy prowadzi forum dla mieszkańców lub grupę w serwisie społecznościowym?

CZĘŚĆ IV - OFICJALNY PROFIL W/B/P

1. Jeśli istnieje oficjalny profil wójta/burmistrza/prezydenta na Facebooku, Twitterze lub Wykopie, czy w którymkolwiek przypadku prowadzą go osoby opłacane z budżetu gminy? (chodzi zarówno o sytuację, gdy są to pracownicy gminy, jak też gdy są to zewnętrzne podmioty zatrudnione przez gminę)?

2. Jeśli któryś profil w mediach społecznościowych jest/był w 2018 roku opłacany z budżetu gminy, prosimy o link do profilu."

W treści wniosku Stowarzyszenie zaznaczyło, że na podstawie art. 14 ust. 1 u.d.i.p. wnosi o przesłanie żądanych informacji na wskazany adres e-mail. Do dnia złożenia skargi nie otrzymało jednak od organu żadnej odpowiedzi.

W ocenie skarżącego Stowarzyszenia nie ulega wątpliwości, że organ wykonawczy gminy, jako organ władzy publicznej, jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Nie ulega także wątpliwości, że wnioskowane informacje stanowią informację publiczną, gdyż posiadają one walor informacji

o działalności organu władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Przedmiot złożonego wniosku dotyczy bowiem prowadzenia oficjalnych (urzędowych) kont użytkowników w mediach społecznościowych. Profile te służą jako narzędzie przy wykonywaniu zadań publicznych oraz do kontaktu z mieszkańcami. Informacja

o tym, kto, w imieniu organu, ma dostęp do tych profili, kto nimi zarządza oraz moderuje, stanowi informację publiczną. Zdaniem Stowarzyszenia należy przyjąć, że profile te zawierają komunikaty urzędowe, nawet jeżeli nie mogą służyć

do prowadzenia postępowań w sprawach indywidualnych. Jednocześnie profile

te prowadzone mogą być przez pracowników urzędu, w ramach ich obowiązków służbowych, w związku z czym na ten cel przeznacza się środki publiczne.

Uzasadniając wniosek o stwierdzenie, że bezczynność organu miała miejsce

z rażącym naruszeniem prawa, strona skarżąca podkreśliła, że organ pozostaje

w niniejszej sprawie w bezczynności już od ponad roku. W ocenie Stowarzyszenia,

o rażącym charakterze bezczynności świadczy zatem okres zwłoki w załatwieniu wniosku.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy wniósł o jej oddalenie. Organ podniósł, że na skutek otrzymanej skargi przeprowadził postępowanie wyjaśniające, które ujawniło, że na adres skrzynki elektronicznej" "[...]" ani w terminie [...] kwietnia 2019 r., ani w terminie późniejszym, nie wpłynął żaden e-mail od Stowarzyszenia [...]. Organ podkreślił, że rzekoma korespondencja nie została też uznana za SPAM, ponieważ tego rodzaju wiadomości również na bieżąco są sprawdzane i weryfikowane. Na dowód braku wpływu wniosku od skarżącego Stowarzyszenia organ załączył kserokopię dziennika korespondencyjnego z okresu od dnia 24 kwietnia 2019 r. do dnia 26 kwietnia 2019 r.

W ocenie organu, o skutecznym złożeniu wniosku nie może świadczyć jedynie twierdzenie o jego wysłaniu (nadaniu).. Za pośrednictwem poczty elektronicznej możliwe są doręczenia za potwierdzeniem odbioru, czyli doręczenia z wykorzystaniem systemu ePUAP organu. Skarżący zaś z tej możliwości prawdopodobnie nie skorzystał (gdyż nie załączył takiego dowodu do skargi), co wiąże się z brakiem wykazania skutecznego złożenia wniosku. Ponadto, gdyby nawet skarżący przedstawił wydruk wniosku, i tak nie byłoby możliwe sprawdzenie, czy jest to autentyczny wydruk pochodzący z folderu "elementy wysłane", czy tylko kopia robocza. Ciężar dowodu świadczącego o wniesieniu wniosku do podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej za pośrednictwem poczty elektronicznej obciąża natomiast wnioskodawcę, a nie adresata wniosku (organ powołała się w tym względzie na postanowienia NSA: z dnia 22 maja 2012 r., sygn. akt I OSK 973/12 oraz z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. akt I OZ 1414/15).

Wójt Gminy zauważył również, że strona skarżąca, pomimo nieotrzymania odpowiedzi na jej wniosek w terminie 14 dni od jego złożenia, nie skontaktowała się z organem, aby ten udzielił żądanej odpowiedzi. Dopiero w dniu 19 sierpnia 2020 r., czyli po ponad roku od złożenia wniosku, wystosowała skargę na bezczynność organu. W ocenie organu, wobec faktu, że przedmiotowy wniosek do niego nie wpłynął, nie można mu jednak przypisać bezczynności. Organ stwierdził, że w okolicznościach w niniejszej sprawy skuteczne złożenie wniosku nastąpiło dopiero w dniu wniesienia skargi, tj. w dniu 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu skargi do organu). Zachował 14-dniowy termin biegnący od tej daty organ w dniu 24 sierpnia 2020 r. przesłał skarżące wnioskowaną informację publiczną.

Podsumowując Wójt Gminy stwierdził, że skoro strona skarżąca - poza złożeniem skargi i stwierdzeniem, że wysłała sporny wniosek o udostepnienie informacji publicznej – nie przedłożyła żadnego dowodu potwierdzającego fakt prawidłowego doręczenia wniosku organowi, to nie można uznać, że na datę wniesienia skargi organ ten pozostawał w bezczynności.

W związku z argumentacją zawartą w odpowiedzi na skargę Przewodniczący Wydziału II WSA w Lublinie zarządzeniem z dnia 15 października 2020 r. wezwał stronę skarżącą do przedłożenia w terminie 7 dni dowodu doręczenia organowi wniosku z dnia [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej.

W odpowiedzi na wezwanie skarżące Stowarzyszenie w dniu 19 października 2020 r. nadesłało za pośrednictwem ePUAP pismo, do którego załączyło dwa pliki elektroniczne w formacie .pdf – pierwszy stanowiący obraz wysłanej w dniu [...] kwietnia 2019 r. wiadomości elektronicznej z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej oraz drugi – stanowiący obraz sytemu do obsługi wiadomości e-mail, zawierający adres poczty elektronicznej, na który Stowarzyszenie przesłało wiadomość (wniosek) z dnia [...] kwietnia 2019 r. W piśmie przewodnim Stowarzyszenie podkreśliło, że przedmiotowa wiadomość uzyskała status "OK", co oznacza (cyt.) "bezproblemowe dostarczenie emalia do skrzynki adresata".

Korzystając z uprawnienia przewidzianego w art. 119 pkt 4 i art. 120 ustawy

z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), Sąd rozpoznał sprawę

w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Przekonanie skarżącego Stowarzyszenia o pozostawaniu Wójta Gminy w bezczynności w zakresie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] kwietnia 2019 r.

o udostępnienie informacji publicznej, znajduje uzasadnione podstawy.

Istota sporu zawisłego przed Sądem w niniejszej sprawie sprowadza się do oceny, czy przedmiotowy wniosek został skutecznie złożony do Wójta Gminy, co wprost determinuje ustalenie, czy po stronie tego organu powstał obowiązek załatwienia przedmiotowego żądania w trybie przepisów u.d.i.p., a w konsekwencji, czy nie realizując tego obowiązku organ popadł w bezczynność. Ocena powyższej kwestii musi jednak zostać poprzedzona zbadaniem, czy sprawa w ogóle mieści się w zakresie podmiotowym i przedmiotowym u.d.i.p. Dopiero bowiem stwierdzenie, że podmiot, do którego zwróciła się skarżąca, był obowiązany do udzielenia informacji publicznej oraz, że żądana przez skarżącą informacja miała charakter informacji publicznej w rozumieniu przepisów u.d.i.p., pozwala na dokonanie oceny, czy w konkretnej sprawie można skutecznie zarzucić wskazanemu podmiotowi bezczynność (por. P. Szustakiewicz, Postępowanie w sprawie bezczynności w zakresie udzielenia informacji publicznej w orzecznictwie sądów administracyjnych, Przegląd Prawa Publicznego 2012, nr 6, s. 75 i nast. wraz z powołanym orzecznictwem).

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznej obowiązane są w szczególności organy władzy publicznej. Wójt Gminy– jako organ władzy publicznej – jest zatem objęty zakresem podmiotowym ww. ustawy i jako taki jest obowiązany do jej stosowania w odniesieniu do informacji publicznych będących w jego posiadaniu (ust. 3).

Również kwestia oceny charakteru informacji objętych wnioskiem strony skarżącej z dnia [...] kwietnia 2019 r. nie budzi większych wątpliwości. Przypomnieć należy, ze zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. charakter informacji publicznej ma każda informacja o sprawach publicznych. Odnosząc to pojęcie do zakresu działalności organów władzy publicznej, do których należy Wójt Gminy, zauważyć trzeba, że w świetle konstytucyjnej zasady działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), w państwie demokratycznym, w którym rządzi prawo, organy władzy publicznej mogą powstać tylko na podstawie prawnej, a normy prawne muszą określać ich kompetencje, zadania i tryb postępowania, wyznaczając tym samym granice ich aktywności. Oznacza to, że w zakresie zadań wykonywanych przez organy administracji publicznej, tzw. spraw urzędowych, organy te co do zasady mogą wykorzystywać instrumenty prawne, których stosowanie przewidują przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Nie oznacza to jednak, że wyłącznie informacje wpisujące się w ten zakres działań organów odnoszą się do spraw publicznych. Organom nie sposób bowiem odmówić prawa do podejmowania inicjatyw związanych z dynamicznym rozwojem form komunikacji elektronicznej oraz potrzebami wymiany informacji z mieszkańcami środowisk lokalnych z wykorzystaniem tych form. Do tego rodzaju inicjatyw z całą pewnością należy natomiast posiadanie przez urząd administracji samorządowej strony w portalu społecznościowym typu Facebook lub Twitter, bądź też prowadzenie własnego forum internetowego, które zazwyczaj służą promocji, przedstawianiu dokonań władz lokalnych, określaniu ich zamierzeń, uzgadnianiu inicjatywy społeczne, itp. Tego typu nośniki informacji są więc używane do wymiany poglądów, prowadzenia dyskusji, komentowania pewnych zdarzeń, itp. Wykorzystywanie tych instrumentów przez podmioty publiczne nie jest wprawdzie określone, a zatem i wymagane przepisami prawa, jednak jeżeli na taką formę komunikacji organ administracji publicznej się godzi, to musi się liczyć z tym, że informacja o organizacji i formie działania (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "b" i pkt 3 lit. "a" u.d.i.p.), również w tym obszarze jego aktywności, także będzie informację o sprawie publicznej. Tym samym uznać należy, że wniosek strony skarżącej spełnia kryteria zapytania o informację publiczną.

Publiczny charakter żądanej przez skarżące Stowarzyszenie informacji oraz fakt, że wniosek Stowarzyszenia został skierowany do organu władzy publicznej, determinowały konieczność załatwienia przedmiotowego żądania w trybie przewidzianym przepisami u.d.i.p., pod warunkiem, że przedmiotowy wniosek został do organu złożony skutecznie, co też – jak już wskazano na wstępie – stanowi istotę sporu w niniejszej sprawie. W świetle bowiem art. 10 ust. 1 i art. 14 ust. 1 u.d.i.p., warunkiem powstania po stronie organu władzy publicznej obowiązku udostępnienia określonej informacji publicznej jest skuteczne złożenie wniosku w tym przedmiocie. Nie dotyczy to jedynie informacji, które z mocy prawa podlegają publikacji w Biuletynie informacji Publicznej lub centralnym repozytorium. Dopiero więc skuteczne złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej inicjuje postępowanie, w ramach którego organ zobowiązany jest - w pierwszej kolejności – ocenić charakter żądanej informacji pod kątem uznania jej za informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., a następnie – w zależności od wyników tej oceny – w razie uznania żądanej informacji za publiczną, informację tę udostępnić bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem (art. 13 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 u.d.i.p.), lub w tym terminie wydać na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie jej udostępnienia, bądź też – w razie uznania, że żądana informacja nie spełnia kryteriów informacji publicznej, lub, że jest ona dostępna w innym trybie (art. 1 ust. 2 u.d.i.p.), powiadomić wnioskodawcą, że w przypadku jego żądania przepisy u.d.i.p. nie znajdują zastosowania.

Skuteczność zgłoszenia żądania udostępnienia informacji publicznej nie może być oceniana według reguł obowiązujących w klasycznym postępowaniu administracyjnym. Należy bowiem zauważyć, że do stosowania k.p.a. ustawa o dostępie do informacji publicznej odsyła jedynie w odniesieniu do decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej oraz o umorzeniu postępowania o udostepnienie informacji (art. 16 u.d.i.p.). We wcześniejszym etapie postępowanie w przedmiocie udzielenia informacji publicznej jest natomiast postępowaniem odformalizowanym, a przepisy u.d.i.p. nie wskazują jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku - poza utrwaleniem go w formie pisemnej (zob. wyrok NSA z dnia 1 marca 2019 r. sygn. akt I OSK 708/17, LEX nr 2689879). Jednocześnie ugruntowane orzecznictwo sądowoadministracyjne nakazuje za wniosek pisemny uznawać również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną (e-mail) - i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny (zob. np. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1277/08, ONSAiWSA 2010/5/91). Przyjmuje się przy tym, że do obowiązków organu administracji publicznej należy taka konfiguracja poczty elektronicznej, w tym filtrów antyspamowych, oraz takie zorganizowanie obsługi technicznej poczty elektronicznej organu, aby zapewnić bezproblemowy i niezwłoczny odbiór przesyłanych na ten adres podań, wobec prawnej dopuszczalności ich wnoszenia także drogą elektroniczną (zob. postanowienie NSA z dnia 10 września 2015 r., sygn. akt I OSK 1968/15; postanowienie NSA z dnia 3 listopada 2015 r., I OSK 1940/15 - publ. CBOSA). Uznaje się nadto, że skutki trudności, błędów czy nieprawidłowości w zakresie kształtowania i obsługiwania przez organy administracji publicznej oficjalnych systemów służących do komunikacji z tymi organami (np. poczty elektronicznej, systemu ePUAP) nie mogą być przerzucane na korzystających z tych systemów (zob. postanowienie NSA z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. akt I OZ 1414/15; wyrok NSA z dnia 16 lutego 2016 r., sygn. akt I OSK 2186/14 – publ. CBOSA). W postanowieniu z dnia 18 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 2897/15 NSA stwierdził, że ryzyko nieodebrania przez organ wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej wniosku, skierowanego na oficjalnie podany adres poczty elektronicznej organu, obciążało ten organ, a nie skarżącego.

Z przytoczonego orzecznictwa wynika więc w istocie domniemanie, że jeżeli wiadomość została prawidłowo nadana na oficjalny adres poczty elektronicznej organu, to znaczy, że dotarła ona do adresata. Tak daleko odformalizowany tryb składania wniosków o udostępnienie informacji publicznej oznacza, że wykazanie skuteczności wniesienia żądania w tym przedmiocie do organu administracji publicznej za pośrednictwem poczty elektronicznej, wymaga jedynie potwierdzenia wysłania wniosku na oficjalny adres poczty elektronicznej organu. Za taki adres uznać natomiast należy adres do korespondencji elektronicznej podany w Biuletynie Informacji Publicznej lub na oficjalnej stronie internetowej organu (urzędu będącego jednostką pomocniczą organu).

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy należy przypomnieć, że podniesiony w skardze zarzut co do bezczynność Wójta Gminy polegającej na niezałatwieniu wniosku skarżącego Stowarzyszenia z dnia [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej, spotkał się w odpowiedzi na skargę ze stanowczym zaprzeczeniem organu, jakoby wniosek, którego skarga dotyczy, w ogóle do niego nie wpłynął. Organ jednoznacznie wskazał, że z treścią przedmiotowego wniosku mógł się zapozna się dopiero w chwili otrzymania skargi.

W tej sytuacji skarżąca została wezwana do przedłożenia w terminie 7 dni dowodu doręczenia organowi wniosku z dnia [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej. W wykonaniu wezwania Stowarzyszenie nadesłało pliki "pdf" zawierające tzw. screeny ekranu, na których uwidoczniony został adres poczty elektronicznej, na który skierowano sporny wniosek z dnia [...] kwietnia 2019 r.

Z dokumentu tego wynika, że przedmiotowa wiadomość została we wskazanej dacie nadana na adres poczty elektronicznej: "[...]". Adres ten – co Sąd ustalił z urzędu – jest natomiast oficjalnym adresem poczty elektronicznej Urzędu Gminy O., podanym zarówno na stronie internetowej tej jednostki pod zakładką "Kontakt" [...] jak i w prowadzonym przez nią Biuletynie Informacji Publicznej [...]).

W związku z powyższym, wobec potwierdzenia przez skarżące Stowarzyszenie okoliczności wysłania w dniu [...] kwietnia 2019 r. spornego wniosku na właściwy – oficjalnie podany adres do korespondencji elektronicznej z Urzędem Gminy O., należy przyjąć, że wniosek ten został w tej dacie skutecznie złożony do Wójta Gminy, a w konsekwencji, że od tego dnia rozpoczął bieg 14-dniowy termin do załatwienia przedmiotowego żądania przez organ w trybie określonym przepisami u.d.i.p. Bezsporne pozostaje, że Wójt Gminy we wskazanym terminie wniosku tego nie załatwił, co oznacza, że popadł w niniejszej sprawie w bezczynność, która niewątpliwie nie ustała przed wniesieniem skargi. Podkreślić przy tym należy, że jako dowodu podważającego skuteczność złożenia wniosku w dniu [...] kwietnia 2019 r., nie sposób uznać załączonej do odpowiedzi na skargę kopii dziennika korespondencyjnego Urzędu Gminy O. z okresu od [...] do [...] kwietnia 2019 r. Należy bowiem zauważyć, że skoro wpływ przedmiotowej korespondencja na adres poczty elektronicznej nie został przez organ odnotowany, logicznym jest, że w konsekwencji wiadomości tej nie wpisano również do prowadzonego przez Urząd Gminy dziennika korespondencji. Nie podważa to jednak skuteczności złożenia wniosku wobec potwierdzenia przez Stowarzyszenie okoliczności nadania go na właściwy adres poczty elektronicznej. Nie sposób natomiast wykluczyć, że nieodnotowanie wniosku w skrzynce poczty elektronicznej organu było od niego niezależne w tym sensie, że wynikało z błędu w działaniu systemu do obsługi korespondencji e-mailowej, którym posługuje się Urząd Gminy, co jednak nadal nie zwolnia Wójta [...] z odpowiedzialności za niezałatwienie przedmiotowego wniosku w terminie, bowiem – co należy ponownie podkreślić – skutki ewentualnych błędów czy nieprawidłowości w działaniu systemów służących do komunikacji z tymi organami (w tym poczty elektronicznej) nie mogą być przerzucane na korzystających z tych systemów, lecz obciążają organ.

Stwierdzając, że w niniejszej sprawie doszło do bezczynności po stronie Wójta Gminy, Sąd uznał jednocześnie, iż nie zostało wykazane, by bezczynność ta ustała po wniesieniu skargi, a przed datą jej rozpoznania. Wprawdzie w odpowiedzi na skargę organ wskazał, że po otrzymaniu skargi, tj. w dniu [...] sierpnia 2020 r., udzielił skarżącej odpowiedzi na jej wniosek z dnia [...] kwietnia 2019 r., jednak należy zauważyć, że twierdzenia tego w żaden sposób nie udokumentował, chociażby poprzez przedłożenie kopii rzekomo skierowanej do skarżącego Stowarzyszenia odpowiedzi. Jednocześnie twierdzenie to nie zostało w żaden sposób potwierdzone w toku postępowania przez skarżące Stowarzyszenie, a w szczególności nie doszło do cofnięcia przez nie skargi w jakiejkolwiek części z powołaniem się na okoliczność uzyskania żądanych informacji. Niemniej jednak, nawet gdyby przyjąć za prawdziwe twierdzenie organu o udzieleniu skarżącej odpowiedzi na wniosek po złożeniu skargi na bezczynność, i tak brak jest podstaw by uznać, że postępowanie sądowe w zakresie zobowiązania organu do załatwienia wniosku stało się bezprzedmiotowe, skoro nie jest możliwe zweryfikowanie przez Sąd, czy udzielona odpowiedź była adekwatna do treści wniosku oraz, czy ów wniosek załatwiła w pełnym jego zakresie. W konsekwencji orzeczenie w tym zakresie Sąd uznał za nadal aktualne.

Z tych względów Sąd, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a., zobowiązał Wójta Gminy do załatwienia wniosku skarżącego Stowarzyszenia z dnia [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1a p.p.s.a., stwierdził, że bezczynność organu w niniejszej sprawie – wbrew stanowisku strony skarżącej – nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Podkreślić należy, że w świetle poglądów orzecznictwa rażącym naruszeniem prawa będzie stan, w którym wyraźnie, ewidentnie, bezdyskusyjnie i drastycznie naruszono treść obowiązku wynikającego z przepisu prawa, a jednocześnie nie zachodzą okoliczności wyłączające w jakimkolwiek zakresie winę organu za tę bezczynność. Dla uznania rażącego naruszenia prawa nie jest przy tym wystarczające samo przekroczenie przez organ ustawowych obowiązków, czyli terminów do załatwienia sprawy. Rażące naruszenie prawa oznacza wadliwość o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym i ma miejsce w razie oczywistego braku podejmowania jakichkolwiek czynności, oczywistego lekceważenia wniosków strony i jawnego natężenia braku woli do załatwienia sprawy, jak i w razie ewidentnego niestosowania przepisów prawa. Istotą rażącego naruszenia prawa jest bowiem pozbawiona jakichkolwiek wątpliwości oczywistość stwierdzonego naruszenia (zob. wyroki NSA: z dnia 24 maja 2018 r., sygn. akt II OSK 381/18, LEX nr 2517463; z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 675/12, LEX nr 1218894). Oceniając charakter bezczynności nie można jednocześnie pominąć charakteru sprawy, jak i specyfiki trybu jej załatwienia (zob. wyrok NSA z dnia 18 marca 2015 r., sygn. akt I OSK 585/15, LEX nr 1665697), a nadto należy wziąć pod uwagę występujące ewentualnie w sprawie przyczyny "usprawiedliwiające" bezczynność organu (zob. wyrok NSA z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 3614/13, LEX nr 1481561). W niniejszej sprawie, zdaniem Sądu, działania organu nie miały cech lekceważącego traktowania obowiązków nałożonych na ten podmiot przepisami u.d.i.p., a wynikały jedynie z pominięcia skierowanego do niego wniosku, przy czym w świetle okoliczności sprawy nie sposób wykluczyć, że owe przeoczenie – jakkolwiek obciąża organ – to jednak wynikało z niezależnych od niego przyczyn o charakterze technicznym.

O zwrocie na rzecz skarżącego kosztów postępowania obejmujących uiszczony wpis od skargi w kwocie 100 zł, orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.