Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Gorzeń (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Przasnyski, Sędzia WSA Irena Wesołowska, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 4 stycznia 2017 r. sprawy ze skargi K.P. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej z dnia 23 maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie pozostawienia bez rozpoznania odwołania oddala skargę.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 23 maja 2016 r. Dyrektor Izby Celnej pozostawił bez rozpoznania odwołanie wniesione przez K.P. od decyzji Naczelnika Urzędu Celnego z dnia 1 marca 2016 r. określającej podatnikowi zobowiązanie podatkowe w podatku akcyzowym z tytułu pierwszej sprzedaży samochodu osobowego na terytorium kraju.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że ponieważ ww. odwołanie wniesione zostało w imieniu strony przez pełnomocnika będącego adwokatem, powinno ono m.in. spełniać warunki wynikające z art. 138c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r., pełnomocnictwo wskazuje dane identyfikujące mocodawcę, w tym jego identyfikator podatkowy, dane identyfikujące pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta - numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, lub inny numer identyfikacyjny, o ile nie posiada identyfikatora podatkowego, adres tego pełnomocnika do doręczeń w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego - także jego adres elektroniczny.

Wobec braku w aktach sprawy pełnomocnictwa odpowiadającego powyższym wymogom, stosownie do art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 21 kwietnia 2016 r. Dyrektor Izby Celnej wezwał pełnomocnika do usunięcia braków formalnych odwołania poprzez złożenie pełnomocnictwa szczególnego, wskazując jednocześnie na treść art. 138c § 1 Ordynacji podatkowej.

Wezwanie powyższe doręczono w dniu 9 maja 2016 r.

W odpowiedzi pełnomocnik nadesłał pełnomocnictwo z dnia 4 kwietnia 2016 r., w którym jednakże nie został wskazany adres elektroniczny (na platformie ePUAP). Wobec tego organ odwoławczy uznał, że brak formalny odwołania nie został usunięty i na mocy art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej, pozostawił odwołanie bez rozpatrzenia.

K.P. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku opisane wyżej postanowienie organu odwoławczego, domagając się jego uchylenia.

W uzasadnieniu wskazał, że niepodanie adresu elektronicznego przez pełnomocnika powinno skutkować doręczaniem mu pism w formie pisemnej, a nie pozostawieniem odwołania bez rozpatrzenia. Brak adresu elektronicznego nie uniemożliwił kontaktu z pełnomocnikiem i nie uniemożliwia nadania sprawie dalszego biegu, choć nie jest możliwe doręczenie w trybie art. 144 § 5 Ordynacji podatkowej. Zdaniem strony, brak jest podstawy prawnej do pomijania pełnomocnictwa, w którym nie został wskazany adres elektroniczny pełnomocnika. W szczególności taką podstawą prawną nie jest art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej. Pisma, które nie mogą być doręczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej w przypadku wystąpienia problemów technicznych organ celny doręcza w sposób określony w art. 144 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Ten sposób doręczania jest skuteczny także w stosunku do pełnomocnika profesjonalnego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Złożona w niniejszej sprawie skarga została przez Sąd rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym. Zgodnie z art. 119 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718), zwanej dalej p.p.s.a., sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym kończące postępowanie, a do takich należy postanowienie o pozostawieniu odwołania bez rozpatrzenia.

W sprawie niniejszej podstawą prawną rozstrzygnięcia organu podatkowego stanowił przepis art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia. Odwołanie jest niewątpliwie rodzajem podania, w związku z czym powyższy przepis ma zastosowanie także i do braków formalnych odwołań.

W postępowaniu podatkowym strona może występować osobiście lub przez pełnomocnika. Od udzielenia pełnomocnictwa należy natomiast odróżnić jego wykazanie przed organem administracji, co stanowi jeden z wymogów skuteczności tego aktu procesowego i tym samym podejmowania czynności procesowych przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy. Kategoryczne brzmienie art. 138e § 3 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym pełnomocnictwo szczególne udzielone na piśmie oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu składa się do akt sprawy według wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 138j § 1 pkt 2, w oryginale lub jego notarialnie poświadczony odpis - nie pozostawia wątpliwości, że pełnomocnik chcąc występować w postępowaniu w takim charakterze, jest zobligowany do przedłożenia do akt konkretnej sprawy dokumentu w odpowiedniej formie potwierdzającego umocowanie do działania w cudzym imieniu i wyznaczającego jego zakres. W związku z tym brak prawidłowego pełnomocnictwa podobnie jak brak pełnomocnictwa w ogóle jest brakiem formalnym odwołania; niezłożenie pełnomocnictwa traktuje się bowiem jako niespełnienie wymagań formalnych dla pisma procesowego.

Dyrektor Izby Celnej dokonując analizy wniesionego przez pełnomocnika odwołania stwierdził jego brak formalny w postaci niezałączenia przez stronę pełnomocnictwa, z którego wynikałoby umocowanie adwokata do reprezentowania strony skarżącej przed organem odwoławczym, bowiem z treści wcześniej udzielonego pełnomocnictwa z dnia 12 października 2015 r. wynikało jedynie umocowanie do działania przed organem I instancji, czyli Naczelnikiem Urzędu Celnego.

Zgodnie z brzmieniem art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.

W związku z powyższym organ wezwał ustanowionego w sprawie pełnomocnika do usunięcia w terminie 7 dni braków formalnych odwołania, poprzez złożenie pełnomocnictwa w odpowiedniej formie i treści, pouczając o skutkach prawnych niewywiązania się z tak zakreślonego wezwania.

W odpowiedzi pełnomocnik przedłożył pełnomocnictwo, które jednak nie odpowiadało wymogom wynikającym z art. 138c § 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, pełnomocnictwo wskazuje dane identyfikujące mocodawcę, w tym jego identyfikator podatkowy, dane identyfikujące pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta - numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, lub inny numer identyfikacyjny, o ile nie posiada identyfikatora podatkowego, adres tego pełnomocnika do doręczeń w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego - także jego adres elektroniczny.

Literalne brzmienie art. 138c § 1 Ordynacji podatkowej wskazuje, że podanie adresu elektronicznego stanowi obowiązek pełnomocnika, a nie uprawnienie. Pełnomocnik, w tym wypadku będący adwokatem, zobligowany był do utworzenia adresu elektronicznego na platformie ePUAP. Wprowadzone zmiany w Ordynacji podatkowej w zakresie doręczeń obligują profesjonalnych pełnomocników do pozyskania właściwego adresu elektronicznego.

W przypadku pełnomocnika profesjonalnego - w tym przypadku adwokata - pełnomocnictwo musi zawierać adres elektroniczny pełnomocnika, gdyż jedyną drogą skutecznego doręczania pism pełnomocnikom profesjonalnym, zgodnie z art. 144 § 5 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. nadanym ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015r., poz. 1649), jest doręczenie na adres elektroniczny albo doręczenie w siedzibie organu podatkowego. Wprawdzie ustawa przewiduje możliwość doręczenia pełnomocnikowi profesjonalnemu pism w formie pisemnej, za pośrednictwem operatora pocztowego lub osób upoważnionych (art. 144 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej), lecz jedynie w przypadku problemów technicznych uniemożliwiających organowi podatkowemu doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej (art. 144 § 3 Ordynacji podatkowej). Niepodanie przez pełnomocnika adresu elektronicznego nie jest problemem technicznym, o którym mowa we wskazanym przepisie, lecz brakiem formalnym pełnomocnictwa.

Jeśli w pełnomocnictwie szczególnym brak jest adresu elektronicznego pełnomocnika, to wówczas mamy do czynienia również z brakiem formalnym takiego dokumentu. Nie ma bowiem wymaganego ustawą elementu takiego pełnomocnictwa.

Jak wyżej wskazano niezłożenie prawidłowego dokumentu pełnomocnictwa stanowi brak formalny odwołania, skutkujący pozostawieniem go bez rozpatrzenia na mocy art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej

Sąd rozpoznając niniejszą sprawę, będąc związany dyspozycją art. 134 § 1 p.p.s.a. nie stwierdził naruszeń prawa materialnego bądź procesowego, które powodowałoby konieczność wyeliminowania zaskarżonego postanowienia z obrotu prawnego.

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na podstawie art. 151 P.p.s.a., oddalił skargę.