Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Hanna Knysiak-Sudyka po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 lipca 2020 r. sprawy ze skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w P. na Rezolucję Rady Miejskiej w Tuchowie nr 2/2019 z dnia 29 maja 2019 roku w sprawie przyjęcia rezolucji dotyczącej powstrzymania ideologii "LGBT+" przez wspólnotę samorządową postanawia: skargę odrzucić.

Rada Miejska w Tuchowie podjęła Rezolucję nr 2/2019 z dnia 29 maja 2019 r. w sprawie przyjęcia rezolucji dotyczącej powstrzymania ideologii "LGBT+" przez wspólnotę samorządową. W Rezolucji nie wskazano jej podstawy prawnej.

Rada Miejska uchwaliła co następuje: "W związku z wywołaną przez niektórych polityków wojną ideologiczną Rada Miejska w Tuchowie podejmuje deklaracje "Gmina Tuchów wolna od ideologii LGBT+ ". Radykałowie dążący do rewolucji kulturowej w Polsce atakują wolność słowa, niewinność dzieci, autorytet rodziny i szkoły oraz swobodę przedsiębiorców. Dlatego będziemy konsekwentnie bronić naszej wspólnoty samorządowej!

Gmina Tuchów wolna od ideologii LGBT+ (ang. Lesbian, Gay, Bisesual, Transgender i inne). Dla dobra życia, rodziny i wolności deklarujemy, że samorząd, który reprezentujemy - zgodnie z naszą wielowiekową kulturą życia społecznego - nie będzie ingerować w prywatną sferę życia Polek i Polaków. Nie damy narzucić sobie wyolbrzymianych problemów i sztucznych konfliktów, które niesie ze sobą ideologia LGBT+.

Nie zgodzimy się na sprzeczne z prawem instalowanie funkcjonariuszy politycznej poprawności w szkołach (tzw. "latarników"). Będziemy strzegli prawa do wychowania dzieci zgodnego z przekonaniami rodziców!

Zrobimy wszystko, aby do szkół nie mieli wstępu gorszyciele zainteresowani wczesną seksualizacją polskich dzieci w myśl tzw. standardów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Będziemy chronili uczniów, dbając o to, aby rodzice z pomocą wychowawców mogli odpowiedzialnie przekazać im piękno ludzkiej miłości!

Nie pozwolimy wywierać administracyjnej presji na rzecz stosowania poprawności politycznej (słusznie zwanej niekiedy po prostu homopropagandą) w wybranych zawodach. Będziemy chronili m. in. nauczycieli i przedsiębiorców przed narzucaniem im nieprofesjonalnych kryteriów działania, np. w pracy wychowawczej, przy doborze pracowników czy kontrahentów! Deklarujemy, że Gmina Tuchów w realizacji swoich publicznych zadań będzie wierna tradycji narodowej i państwowej, pamiętając o 1053 latach od Chrztu Polski, 100 latach od odzyskania Niepodległości Polski.

Zobowiązuje się Przewodniczącego Rady Miejskiej w Tuchowie do rozpowszechnienia niniejszej rezolucji w placówkach oświatowych gminy Tuchów oraz mieszkańcom gminy Tuchów.

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynęła skarga strony skarżącej – [...] Sp. z o.o. z siedzibą w P. Zaskarżonej uchwale zarzuciła ona:

- naruszenie art. 7 Konstytucji RP w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 18 ust. i u.s.g. poprzez wykroczenie poza zakres działania gminy i zakres właściwości rady gminy oraz władczą ingerencję w zakres kompetencji innych organów publicznych, w tym organów wykonawczych samorządu terytorialnego i organów administracji rządowej, a w konsekwencji brak podstawy prawnej i naruszenie konstytucyjnej zasady legalizmu, z której wynika, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa;

- naruszenie art. 47, art. 48, art. 54 ust. 1, art. 70 ust. 1 i art. 73 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, poprzez ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności, podczas gdy ich ograniczenie może nastąpić tylko w drodze ustawy;

- naruszenie art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP w zw. z art. i ustawy o samorządzie gminnym, poprzez dyskryminację ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, polegającą na wykluczeniu ze wspólnoty samorządowej jej mieszkańców identyfikujących się jako lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe (w skrócie "LGBT");

- naruszenie art. 30 w zw. z art. 47 w zw. z art. 32 ust. 2 Konstytucji RP i art. 54 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 8 w zw. z art. 14 i art. 10 w zw. z art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., Dz.U. z 1993 r. poz. 61.284; dalej jako: "Europejska Konwencja Praw Człowieka" lub "EKPCz"), poprzez bezprawną ingerencję w wolności i prawa osób nieheteronormatywnych i transpłciowych, polegającą na naruszeniu ich godności, a także ograniczeniu prawa do życia prywatnego w zgodzie ze swoją orientacją seksualną i tożsamością oraz ekspresji tych cech, a w konsekwencji dyskryminację ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową;

- naruszenie art. 48, art. 70 ust. 1 i art. 73 Konstytucji RP, poprzez bezprawne ograniczenie praw i wolności mieszkańców gminy do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, do nauki i do nauczania, polegające na władczej ingerencji w działalność placówek oświatowych, narzuceniu im wartości zgodnych wyłącznie z jednym światopoglądem oraz dążeniu do wykluczenia z programu nauczania treści dotyczących edukacji seksualnej i antydyskryminacyjnej.

Strona skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w całości.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Tuchowa wniósł o jej odrzucenie ewentualnie oddalenie w całości. Organ podniósł, że strona skarżąca nie wykazała legitymacji skargowej, a zaskarżona Rezolucja nie jest aktem prawa miejscowego.

Zarządzeniem z dnia 28 maja 2020 r. Sąd wezwał pełnomocnika strony skarżącej – [...] Sp. z o.o. adw. P. L. o wykazanie, że zaskarżona Rezolucja Rady Miasta w Tuchowie z dnia 29 maja 2019 r. nr 2/2019 w sprawie przyjęcia rezolucji dotyczącej powstrzymania ideologii "LGBT+" przez wspólnotę samorządową narusza jej interes prawny lub uprawnienie w rozumieniu art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie strona skarżąca wskazała, iż skarżona rezolucja nie narusza interesu prawnego lub uprawnienia strony skarżącej. Podstawą prawną wniesienia skargi jest art. 101a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, że przepisy art. 101 stosuje się odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 3 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; powoływanej dalej jako "p.p.s.a.") sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Zgodnie z powołaną ustawą kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie m.in. w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej (art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a.) oraz akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż akty prawa miejscowego, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej (art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a.). Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, co wynika z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2167).

Zasady sądowej kontroli działalności organów samorządu gminnego z zakresu administracji publicznej zostały uszczegółowione w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; powoływanej dalej jako "u.s.g.").

Merytoryczne rozpoznanie zasadności skargi poprzedzone jest w postępowaniu sądowoadministracyjnym badaniem dopuszczalności jej wniesienia. Skarga jest dopuszczalna, gdy przedmiot sprawy należy do właściwości sądu, skargę wniesie uprawniony podmiot oraz gdy skarga spełnia wymogi formalne i została złożona w ustawowym terminie. Stwierdzenie braku którejkolwiek z wymienionych przesłanek dopuszczalności zaskarżenia uniemożliwia nadanie skardze dalszego biegu, co prowadzi do jej odrzucenia, bez konieczności jej merytorycznego rozpoznania.

W niniejszej sprawie przedmiotem zaskarżenia jest Rezolucja Nr 2/2019 Rady Miejskiej w Tuchowie z dnia 29 maja 2019 r. w sprawie przyjęcia rezolucji dotyczącej powstrzymania ideologii "LGBT+" przez wspólnotę samorządową.

Zaskarżona Rezolucja niewątpliwie nie stanowi aktu prawa miejscowego, gdyż nie posiada podstawowych cech aktu prawa miejscowego, jakim jest ustanowienie praw i obowiązków o charakterze generalnym, powszechnie obowiązującym i skierowanym do nieokreślonej liczby adresatów, w tym przypadku – do mieszkańców Gminy Miejskiej w Tuchowie. Możliwość zaskarżenia uchwały stanowiącej przedmiot niniejszej sprawy może być więc rozpatrywana wyłącznie w oparciu o art. 3 pkt 6 p.p.s.a. i art. 91 ust. 1 u.s.g., który stanowi, że uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne.

Należy podnieść, że skargą do sądu administracyjnego mogą być objęte jedynie akty, które dokonywane są w sprawach z zakresu administracji publicznej. Wniosek taki wynika z literalnego brzmienia art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. Zaskarżony akt nie dotyczy sprawy z zakresu administracji publicznej, a tylko takie akty jak i czynności podlegają kognicji sądów administracyjnych, na co wskazuje brzmienie art. 1 § 1 i § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych, jak również art. 3 § 1 i 2 pkt 6 p.p.s.a. oraz art. 101 i art. 101a u.s.g. Czynności prawne lub faktyczne naruszające prawa osób trzecich, o których mowa art. 101a in fine u.s.g., dotyczą takich czynności, które należało podjąć w sprawie z zakresu administracji publicznej, gdyż art. 101 u.s.g. stosuje się odpowiednio bez żadnych włączeń (por. W. Kisiel, art. 101, art. 101(a) w: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2013).

W rozpatrywanej sprawie rozstrzygnięcia wymaga zatem przede wszystkim kwestia, czy Rezolucja stanowiąca przedmiot skargi została podjęta w sprawie z zakresu administracji publicznej.

W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, iż aby konkretny akt organu jednostki samorządu terytorialnego mógł zostać uznany za podjęty w sprawie z zakresu administracji publicznej, powinien charakteryzować się następującymi cechami:

1) mieć na celu realizację zadań publicznych przypisanych organom jednostek samorządu terytorialnego w drodze ustawy,

2) nakładać obowiązek, stwierdzać uprawnienie lub obowiązek bądź tworzyć lub znosić istniejący stosunek prawny,

3) mieć charakter indywidualny bądź generalny,

4) nie być aktem prawa miejscowego.

Powyższe cechy charakteryzują akty organów jednostek samorządu terytorialnego jako podjęte w sprawie z zakresu administracji publicznej (por. uchwałę NSA z 26 czerwca 2014 r., I OPS 14/13, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Akty te są ujmowane szeroko, bez względu na formę, gdyż decydujące znaczenie w zakresie ich kwalifikacji ma regulowana nimi materia. W tym obszarze mieszczą się wszystkie szczeble administracji samorządowej. Do zakresu działania organów samorządowych należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami dla innych podmiotów, nadto zadania zlecone z zakresu administracji rządowej (por. wyrok NSA z 15 września 2009 r., II OSK 461/09, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Zaskarżona Rezolucja nie spełnia żadnego z wyżej wymienionych warunków poza tym, że nie jest aktem prawa miejscowego, co samo w sobie nie może powodować objęcia jej merytoryczną kontrolą sądu administracyjnego.

W ocenie Sądu zaskarżona Rezolucja Rady Miejskiej w Tuchowie nie dotyczy sprawy z zakresu administracji publicznej, gdyż nie stanowi realizacji zadania publicznego przypisanego temu organowi samorządu terytorialnego w drodze ustawy, nie nakłada obowiązku, nie stwierdza uprawnienia lub obowiązku, jak również nie tworzy i nie znosi istniejącego stosunku prawnego. W szczególności podjęcie rezolucji dotyczącej powstrzymania ideologii "LGBT+" przez wspólnotę samorządową nie należy do kategorii spraw, o których mowa w art. 18 u.s.g.

Zdaniem Sądu nie sposób przyjąć, że zaskarżona Rezolucja została podjęta w sprawie z zakresu administracji publicznej i w sferze stosunków publicznoprawnych. Stanowisko Rady Miejskiej zaprezentowane w Rezolucji ma charakter deklaracji ideowej nie stanowiącej podstawy nałożenia jakichkolwiek obowiązków, czy przyznania bądź stwierdzenia uprawnień. Nie tworzy ona i nie znosi istniejących stosunków prawnych i nie zawiera żadnych postanowień, które mogłyby stanowić źródło konkretnych wytycznych programowych dla innych podmiotów i z których można by wywodzić nakaz wiążącego sposobu zachowania lub działania. Zawarta w uchwale deklaracja, że Rada Miejska "nie będzie ingerować w prywatną sferę życia Polek i Polaków" nie została powiązana z żadnymi bliżej określonymi i sprecyzowanymi działaniami faktycznymi lub prawnymi, które mogłyby wpływać na sposób postępowania jednostek lub podmiotów wykonujących zadania publiczne, bądź określać ich sytuację prawną. Zaskarżony akt nie ma również znaczenia prawnego dla możliwości i prawnej dopuszczalności wyrażania innych poglądów, aniżeli zaprezentowane przez radnych miejskich w Tuchowie biorących udział w podjęciu uchwały (por. też postanowienie WSA w Poznaniu z 16 kwietnia 2020 r., II SA/Po 188/20).

Nie można także przyjąć, że zaskarżona rezolucja ma charakter generalny lub indywidualny, gdyż nie zawiera ona wskazania, do kogo konkretnie została skierowana.

Reasumując, Rezolucja Rady Miejskiej o treści zawierającej deklarację o charakterze ideowym i światopoglądowym, zgodną z poglądami większości radnych, dopóty nie może być przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej, dopóki nie dotyczy prezentowania ideologii, która jest zakazana przez prawo i nie ingeruje swoją treścią w sferę publicznoprawną, kierując do innych podmiotów nakaz wiążącego postępowania, lub dopóki nie nakłada na obywateli obowiązków, nie nadaje uprawnień czy też w jakikolwiek inny sposób nie kształtuje ich sytuacji prawnej. Takich cech nie można przypisać zaskarżonej Rezolucji (por. postanowienie WSA w Kielcach z 30 września 2019 r., sygn. akt II SA/Ke 650/19).

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i pkt 5a p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.