Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Marcinowski, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca), Protokolant Asystent sędziego Adam Traczyk, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 11 grudnia 2008 r. sprawy ze skargi A.J. na bezczynność Prezydenta Miasta w przedmiocie dodatku mieszkaniowego 1. zobowiązuje Prezydenta Miasta w terminie 30 dni od daty zwrotu akt administracyjnych do wydania decyzji w przedmiocie dodatku mieszkaniowego; 2. przyznaje adwokatowi R.M. od Skarbu Państwa wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu w kwocie [...] złotych, w tym podatek od towarów i usług, która wypłacić z sum budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Lublinie.

III SAB/Lu 10/08

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 30 maja 2008r. A. J. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie na bezczynność Prezydenta Miasta P. polegającą na niewydaniu decyzji w sprawie o przyznanie dodatku mieszkaniowego.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że stosowny wniosek złożył 29 lutego 2008r., lecz do dnia wniesienia skargi żadnej decyzji nie wydano. Skarżący wskazał, iż złożył w tej sprawie zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L., które postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2008r., znak [...], uznało zażalenie za nieuzasadnione. W ocenie skarżącego niezrozumiałe jest żądanie organu przedstawienia dokumentacji poświadczającej dochody z miesięcy grudnia 2007r. oraz stycznia i lutego 2008r., skoro składając wniosek w dniu 29 lutego 2008r. przedstawił organowi dochody z listopada i grudnia 2007r. oraz stycznia 2008r., czyli z trzech miesięcy poprzedzających datę zgłoszenia wniosku.

Skarżący podniósł również w skardze, iż poprzednia decyzja w sprawie dodatku mieszkaniowego została wydana dopiero po pięciu miesiącach od złożenia wniosku, a należne dodatki wypłacone dopiero w dniu 15 marca 2008r., a więc już po złożeniu wniosku o przyznanie dodatku na kolejny okres.

W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta P. uznał ją za całkowicie nieuzasadnioną i wniósł o jej oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko organ wskazał, że poprzednia decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego była wydana na okres od października 2007r. do marca 2008r. W związku z tym 6 marca 2008r. wysłano do skarżącego wezwanie do przedstawienia zaświadczeń o dochodach gospodarstwa domowego za miesiące grudzień 2007r, styczeń i luty 2008r., niezbędnych do rozpatrzenia złożonego wniosku. W odpowiedzi na wezwanie skarżący złożył dokumenty poświadczające wysokość dochodów za miesiące listopad i grudzień 2007r. oraz styczeń 2008r. Wobec powyższego organ w dniu 27 marca 2008r. skierował do skarżącego ponowne wezwanie do przedłożenia zaświadczeń o dochodach za miesiące grudzień 2007r, styczeń i luty 2008r. W dniu 28 marca 2008r. do skarżącego zostało wysłane postanowienie nr [...] o nowym terminie załatwienia sprawy.

W związku z niedostarczeniem przez skarżącego zaświadczeń o dochodach określonych w wezwaniu z 27 marca 2008r. organ poinformował skarżącego o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania.

Prezydent Miasta P. podniósł również, iż złożona przez skarżącego w trakcie postępowania administracyjnego, skarga do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. na niewydanie decyzji w sprawie dodatku mieszkaniowego została rozpatrzona postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2008r., w którym Kolegium uznało zażalenie za nieuzasadnione.

Odnosząc się do podnoszonych przez skarżącego argumentów co do zbyt późnego wydania decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego za poprzedni okres, Prezydent Miasta P. wskazał, że pierwsza decyzja w tej sprawie została uchylona decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L., zaś decyzja podjęta w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy została wydana w dniu [...] lutego 2008r., co spowodowało, że wypłata dodatku stała się możliwa dopiero w miesiącu marcu 2008r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona, ponieważ Prezydent Miasta P. dopuścił się bezczynności polegającej na niezałatwieniu sprawy z wniosku skarżącego o przyznanie dodatku mieszkaniowego w ustawowym terminie.

W świetle art. 35 ustawy z 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.; dalej: k.p.a.) organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. O każdym niezałatwieniu sprawy w powyższym terminie organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy, przy czym obowiązek ten ciąży na organie również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu (art. 36 k.p.a.).

Ustawa z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2001r. Nr 71, poz. 734) w art. 7 ust. 7 uszczegółowiła termin w którym organ powinien załatwić wniosek strony o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Ustawa stanowi iż decyzja w sprawie dodatku mieszkaniowego powinna być wydana w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku. Prezydent Miasta P. od dnia złożenia skargi tj. 30 maja 2008r. decyzji w sprawie dodatku mieszkaniowego dla A. J. nie wydał.

Przyczyną niewydania decyzji w sprawie z wniosku A. J. z dnia 29 lutego 2008r. o przyznanie dodatku mieszkaniowego ani w terminie ustawowym, ani wyznaczonym przez organ w postanowieniu z dnia [...] marca 2008r. na dzień 25 kwietnia 2008r., było pozostawienie wniosku skarżącego bez rozpoznania, o czym skarżący został poinformowany pismem z dnia 27 maja 2008r. Uzasadnieniem pozostawienia pisma bez rozpoznania był w ocenie organu fakt nie złożenia przez skarżącego zaświadczeń o dochodach określonych w wezwaniu z dnia 27 marca 2008r., niezbędnych do rozpatrzenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego, co w świetle art. 64 § 2 k.p.a. uprawniało organ do podjęcia takiej czynności.

Z analizy akt sprawy wynika, iż skarżący nie uczynił zadość wezwaniom organu do uzupełnienia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego, przez złożenie zaświadczeń o dochodach za miesiące grudzień 2007r., styczeń i luty 2008r. Pierwsze wezwanie zostało doręczone skarżącemu dnia 15 marca 2008r. (pokwitowanie odbioru pisma, k. 11 akt administracyjnych). W odpowiedzi na to wezwanie skarżący złożył w dniu 18 marca w siedzibie organu:

- zaświadczenie z ZUS Inspektorat P. o wysokości renty pobieranej przez jego żonę – A. J. w okresie od 01.11.2007 do 31.01.2008r.

- zaświadczenie z ZUS Inspektorat P. o wysokości renty pobieranej przez skarżącego w okresie od 01.11.2007 do 31.01.2008r.

- zaświadczenie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w P. o wysokości świadczeń z pomocy społecznej pobranych w okresie od 2007-11-01 do 2008-01-31;

- kserokopie kwitów wypłat wynagrodzenia na rzecz jego żony – A. J. z [...] sp. z o.o. oraz [...] sp. z o.o. za miesiące grudzień 2007 oraz styczeń 2008 (akta administracyjne, k. 6-10).

W dniu 26 marca 2008r. skarżący złożył dwa zaświadczenia o wysokości zarobków A. J. za miesiąc listopad 2007r. z [...] sp. z o.o. oraz [...] sp. z o.o. (akta administracyjne, k. 4-5).

W dniu 27 marca 2008r. organ wystąpił z kolejnym wezwaniem o złożenie stosownych dokumentów, w związku z tym, że skarżący złożył zaświadczenia dokumentujące dochody za miesiące listopad i grudzień 2007r. oraz styczeń 2008r., zamiast żądanych przez organ zaświadczeń za miesiące grudzień 2007r., styczeń i luty 2008r. Wezwanie zostało doręczone skarżącemu dnia 14 kwietnia 2008r. (pokwitowanie odbioru pisma, k. 13 akt administracyjnych).

Okoliczności te nie są sporne.

W ocenie Sądu kluczowa do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest ocena zagadnienia, czy organ miał prawo żądać od skarżącego ww. dokumentów.

Decyzje w sprawie dodatku mieszkaniowego wydawane są na wniosek zainteresowanej osoby, która zobowiązana jest złożyć ten wniosek według określonego wzoru oraz dołączyć deklarację o wysokości dochodów gospodarstwa domowego za okres trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz.U. z 2001r. Nr 156 poz. 1817) zawiera dwa załączniki określające wzór wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego oraz wzór deklaracji o wysokości dochodów.

W aktach administracyjnych sprawy wszczętej na wniosek A. J. z dnia 29 lutego 2008r. znajduje się wniosek skarżącego i deklaracja o dochodach złożone na formularzach wymaganych przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2008r. Formularze te wypełnione są czytelnym pismem, zawierają informacje wymagane ustawą o dodatkach mieszkaniowych i są podpisane przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy.

Organ uznał złożoną deklarację o dochodach za niewystarczającą i w trybie art. 64 § 2 k.p.a. wezwał skarżącego do złożenia określonych dokumentów potwierdzających wysokość uzyskiwanych dochodów za okres grudzień 2007r., styczeń i luty 2008r.

Podstawą prawną wezwania wystosowanego przez organ były przepisy art. 50 § 1 k.p.a. oraz art. 7 ust. 13 ustawy z 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 734, z późn. zm.). Jak wynika z treści art. 7 ust. 13 ustawy o dodatkach mieszkaniowych na żądanie organu przyznającego dodatek mieszkaniowy osoba pobierająca dodatek jest obowiązana udostępnić dokumenty potwierdzające wysokość dochodów wykazanych w deklaracji, o której mowa w ust. 1. Ustęp 1 cytowanego artykułu ma zaś następujące brzmienie: "Dodatek mieszkaniowy przyznaje, na wniosek osoby uprawnionej do dodatku mieszkaniowego, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji administracyjnej. Do wniosku dołącza się deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień złożenia wniosku oraz inne niezbędne dokumenty". Trzeba również zwrócić uwagę na treść art. 3 ust. 1 ustawy, w świetle którego dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, o których mowa w art. 2 ust. 1, jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 8.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że dokumenty, jakich może żądać organ rozpatrujący wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego na podstawie art. 7 ust. 13 w zw. z ust. 1 ustawy obejmują okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień złożenia wniosku. Stosownie do tych przepisów formularz deklaracji o dochodach dołączanej do wniosku o przyznanie dodatku zawiera wskazanie, iż deklaracja powinna dotyczyć dochodów za okres "pełnych trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających datę złożenia wniosku".

Wniosek został złożony przez skarżącego w dniu 29 lutego 2008r. (stempel z datownikiem Urzędu Miasta P., k. 1 akt administracyjnych).

W związku z powyższym w świetle cytowanych wyżej przepisów ustawy o dodatkach mieszkaniowych miarodajne dla oceny wniosku skarżącego były dokumenty za miesiące listopad, grudzień 2007r. oraz styczeń 2008r., tj. trzy miesiące kalendarzowe poprzedzające dzień złożenia wniosku i tylko takich dokumentów organ mógł żądać od skarżącego. Skarżący złożył stosowne dokumenty za miesiące listopad i grudzień 2007r. oraz styczeń 2008r. Żądanie organu złożenia dokumentów również za miesiąc luty 2008r. nie znajdowało podstawy w obowiązujących przepisach.

Ponadto należy stwierdzić, iż niezłożenie przez skarżącego żądanych przez Prezydenta Miasta P. dokumentów nie stanowi braku formalnego wniosku uprawniający organ do pozostawienia podania bez rozpoznania. Niezłożenie tych dokumentów przez A. J. podlega ocenie organu w ramach swobodnej oceny dowodów (art. 80 k.p.a.) w kontekście mających zastosowanie w sprawie przesłanek prawa materialnego.

Uzależnienie zaś wydania rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej od przedstawienia przez stronę dokumentów nie wymaganych obowiązującymi przepisami narusza w sposób oczywisty podstawowe zasady postępowania administracyjnego, przede wszystkim zasadę praworządności (art. 7 k.p.a.) oraz zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa (art. 8 k.p.a.).

W okolicznościach badanej sprawy należy zatem stwierdzić, iż organ nie miał prawa żądać od skarżącego dokumentów poświadczających wysokość dochodów gospodarstwa domowego również w miesiącu lutym 2008r., nie mógł zatem przyjąć, iż skarżący nie usunął braków podania w wyznaczonym terminie. Z tych przyczyn pozostawienie wniosku skarżącego bez rozpoznania było niezgodne z prawem, w konsekwencji organ bezprawnie uchylił się od wydania decyzji rozstrzygającej sprawę administracyjną, a zatem dopuścił się bezczynności polegającej na niezałatwieniu sprawy o przyznanie dodatku mieszkaniowego w terminie.

Podnoszone w skardze argumenty dotyczące zbyt późnego wydania i wykonania decyzji przyznającej dodatek mieszkaniowy za poprzedni okres (od października 2007r. do marca 2008r.) pozostają bez związku z niniejszą sprawą. Z treści skargi bez żadnych wątpliwości wynika, iż dotyczy ona bezczynności polegającej na nierozpatrzeniu wniosku skarżącego z dnia 29 lutego 2008r. Kwestie terminowości podjęcia i wykonania decyzji dotyczącej poprzedniego okresu nie mają żadnego wpływu na kwestie bezczynności w wydaniu decyzji za kolejny okres.

Uznawszy zatem, że Prezydent Miasta P., naruszając przepisy art. 35 i art. 36 k.p.a. oraz art. 7 ust. 7 ustawy o dodatkach mieszkaniowych pozostaje w bezczynności, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie działając na podstawie przepisu art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji.