Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Romała, Sędziowie Sędzia NSA Alicja Stępień (spr.), Sędzia WSA Irena Wesołowska, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Sylwia Górny, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2010 r. sprawy ze skargi A. G.–S. i R. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 30 marca 2010 r. nr sygn. [...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za rok 2009 oddala skargę.

A.S. oraz R.J. są właścicielami działki o numerze [...] położonej w [...] przy ul. [...] o łącznej powierzchni [...] ha. Z uwagi na oznaczenie działek, które tworzą tę nieruchomość, podlega ona podatkowi od nieruchomości oraz podatkowi rolnemu.

Decyzją z dnia 21 października 2009 r. Prezydent Miasta ustalił łączne zobowiązanie pieniężne za rok 2009 na kwotę [...] zł.

Po rozpoznaniu wniesionego przez podatników odwołania, decyzją z dnia 30 marca 2010 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Uzasadniając swoje stanowisko Kolegium podniosło, że zgodnie z ewidencją gruntów i budynków na powierzchnię nieruchomości [...] składają się łąki oraz grunty zadrzewione o pow. [...] ha zwolnione z podatku oraz grunty orne nie objęte zwolnieniem z podatku rolnego o pow. [...] ha. Mając powyższe na uwadze organ ustalił wysokość należnego podatku rolnego na kwotę [...] zł. Natomiast w odniesieniu do podatku od nieruchomości zgodnie z ewidencją gruntów powierzchnia gruntu podlegająca opodatkowaniu wynosi [...] ha, a tym samym należny podatek ustalono na kwotę [...] zł. Ponadto jak wskazał organ ze złożonej deklaracji wynika, że na gruncie posadowiony jest budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej [...] m2, a więc należny z tego tytułu podatek od nieruchomości to suma [...] zł. Tym samym organ ustalił należny podatek od nieruchomości na sumę [...] zł.

Organ odwoławczy wskazał dalej, że z uwagi na niezgodność danych zawartych w złożonej deklaracji z zapisami zawartymi w ewidencji gruntów i budynków dokonał obliczenia wysokości należnego podatku w oparciu o informacje zawarte w ewidencji. Organy podatkowe są bowiem zdaniem organu, przy wymiarze podatku od nieruchomości, związane zapisami zawartymi w ewidencji gruntów i budynków i nie są uprawnione do dokonywania własnych ustaleń w tym przedmiocie. Bez znaczenia dla wymiaru podatku pozostaje również faktyczny sposób użytkowania gruntu.

Na powyższą decyzję podatnicy złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji Samorządowego kolegium Odwoławczego oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie art. 120, 121 § 1, 124, 128, 187 § 1, 191, 210 § 1 pkt 6, 210 § 4 i 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, a ponadto naruszenie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2005 r., Nr 240, poz 2027 z późn. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 4 ust. 1 pkt 2, 6 ust. 1 pkt 2 i 6c ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 r., Nr 136, poz. 969) oraz art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2, 3 ust. 1 pkt 1, 4 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 121, poz. 844).

W uzasadnieniu skargi skarżący podnieśli, że organy obu instancji nie wyjaśniły stanu faktycznego sprawy i dokonały nieprawidłowej klasyfikacji nieruchomości podatników, a swoje rozstrzygnięcia oparły wyłącznie na zapisach zawartych w ewidencji gruntów i budynków. W ocenie stron takie postępowanie było wadliwe, albowiem organy winny swoje rozstrzygnięcie poprzedzić poczynieniem własnych ustaleń faktycznych w zakresie klasyfikacji gruntów, ich przeznaczenia i faktycznego wykorzystania. W konsekwencji organy podatkowe nieprawidłowo przyjęły, że grunt oznaczony w ewidencji jako B nie podlega opodatkowaniu podatkiem rolnym lecz podatkiem od nieruchomości.

Ponadto skarżący zwrócili uwagę na to, że decyzje zostały wydane na podstawie danych zawartych w ewidencji, która nie zostały zaktualizowana z przyczyn leżących po stronie Prezydenta Miasta.

Nieprawidłowe było również zdaniem podatników to, że organy nie uwzględniły złożonych wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, ze dane zawarte w ewidencji nie powinny zostać uwzględnione. Zdaniem stron w przypadku sprzeczności zapisów zawartych w ewidencji strona ma prawo przedstawienia dowodów w celu wykazania rzeczywistego charakteru i przeznaczenia gruntów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji.

Pismem z dnia 6 sierpnia 2010 r. skarżący złożyli wnioski o zawieszenie postępowania na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) – dalej w skrócie p.p.s.a., o dopuszczenie dowodu z dokumentów dotyczących klasyfikacji nieruchomości oraz dokumentów na podstawie których dokonywano zmian w ewidencji gruntów a ponadto o odroczenie terminu rozprawy.

Na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił wniosek o odroczenie rozprawy oraz o zawieszenie postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn.zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Z kolei przepis art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. W wyniku takiej kontroli decyzja może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), b) i c) p.p.s.a.).

Z przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. wynika z kolei, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wykładnia powołanego wyżej przepisu wskazuje, że Sąd ma prawo ale i obowiązek dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego, nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został w skardze podniesiony.

Istotą sporu w rozpoznawanej sprawie była kwestia wpływu zapisów zawartych w ewidencji gruntów i budynków na ustalenie wysokości opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Stanowisko stron sprowadzało się bowiem do tego, że dane wynikające z ewidencji nie mają w kwestii ustalania wysokości należnego podatku znaczenia przesądzającego, albowiem organy podatkowe w każdym przypadku winny przeprowadzić stosowne postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia prawidłowej klasyfikacji gruntów, ich przeznaczenia i sposobu wykorzystywania. Samorządowe Kolegium Odwoławcze prezentowało stanowisko odmienne i nie podzielało zapatrywań podatników na kwestię wymiaru podatku.

W ocenie Sądu stanowisko zaprezentowane przez skarżących nie znajduje podstaw do uwzględnienia, a zaskarżona decyzja oraz decyzja organu I instancji zostały wydane bez naruszenia prawa.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, dane zwarte w ewidencji gruntów i budynków stanowią m.in. podstawę wymiaru podatków i świadczeń. Kategoryczna treść tego przepisu nie budzi wątpliwości Sądu, a jej treśc wskazuje, że organy podatkowe ustalając wysokość zobowiązań w podatku od nieruchomości nie są uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku niż dane wskazane w ewidencji. Przy wymiarze podatku od nieruchomości dla organów podatkowych wiążące są więc zapisy wynikające z ewidencji gruntów i budynków, a organy podatkowe nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń w tej mierze. Od tej reguły, potwierdzonej treścią art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, nie zostały przewidziane żadne wyjątki, a zatem organy ustalające wysokość zobowiązań podatkowych nie są uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku niż dane wskazane w ewidencji gruntów (por. np. wyroki NSA: z 5 listopada 2009 r. sygn. II FSK 836/08, z dnia 15 kwietnia 2008 r., sygn. II FSK 372/07, publ. w: Lex nr 490966; z dnia 12 marca 2009 r., sygn. FSK 49/08, z dnia 2 kwietnia 2009 r. II FSK 1949/07 publ. na stronie: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/). Dane zawarte w ewidencji gruntów mają walor dokumentu urzędowego, o którym mowa w art. 194 Ordynacji podatkowej i zgodnie z tym przepisem stanowią one dowód tego, co zostało w nich stwierdzone. Ustalenia oparte o treść tych dokumentów urzędowych stanowią istotny element określenia podatkowego stanu faktycznego. W związku z tym organ podatkowy nie ma podstaw do pomijania tych danych w postępowaniu podatkowym. Podważenie tych danych bądź też ich zmiana może nastąpić w postępowania prowadzonym przed właściwymi organami administracji. W postępowaniu podatkowym przeprowadzenie tego rodzaju postępowania nie jest możliwe, ponieważ organy podatkowe nie zostały wymienione, jako uprawnione do tych działań w treści przepisów Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz wydanego na jego podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454).

Przeciwko ustalaniu wysokości podatku od nieruchomości w oparciu o zapisy wynikające z ewidencji nie świadczy także okoliczność, iż przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie odwołują się wprost do danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków, jak to zostało uczynione w ustawie o podatku rolnym. O zastosowaniu zapisów dla potrzeb ustalania wysokości podatku od nieruchomości decyduje bowiem wprost norma zawarta w art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Należy przy tym podkreślić, że przepis ten w żadnym wypadku nie kreuje obowiązku podatkowego. Elementy konstytutywne podatku od nieruchomości tj. podmiot podatku, przedmiot, stawki, podstawa opodatkowania, zostały bowiem określone w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Natomiast art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego należy interpretować w ten sposób, że dla potrzeb wymiaru podatku od nieruchomości stosuje się dane zwarte w ewidencji, które są istotne z punktu widzenia ustalenia przedmiotu i podstaw opodatkowania. Brak bezpośredniego odwołania zawartego w przepisach ustawy podatkowej nie przekreśla więc stosowania tego przepisu przy wymiarze podatku.

Reasumując Sąd stwierdza, że skoro przepis art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego nakazuje przy wymiarze podatków uwzględnić dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków, a organ podatkowy dane te uznaje za miarodajne przy wymiarze podatku od nieruchomości, to działanie takie odpowiada prawu.

Należy jednocześnie zaznaczyć, że przywoływana przez strony teza wyroku NSA z 16 października 2009 r., sygn. akt II FSK 784/08 nie znajduje zastosowania w rozpoznawanej sprawie, albowiem odnosi się do odmiennego stanu faktycznego. Zapadłe w tej sprawie wyroki NSA i WSA wskazywały bowiem, że zapisy zawarte w ewidencji gruntów i budynków są niewystarczające dla potrzeb ustalenia stanu faktycznego wówczas, gdy wynikające z nich dane nie pozwalają na ustalenie podstaw opodatkowania, w tym konkretnym stanie faktycznym nie pozwalały na ustalenie tego, czy na danym terenie znajduje się budowla (droga). Sytuacja taka nie miała jednak miejsca w rozpoznawanej sprawie, albowiem dane zawarte w ewidencji były wystarczające do określenia podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Sąd nie stwierdził również naruszenia wskazywanych przez skarżących przepisów Ordynacji podatkowej. W szczególności organy podatkowe nie uchybiły przepisom art., 122, art. 187 § 1 i art. 191. Powołane przepisy stanowią regulację o charakterze ogólnym, odnoszącą się generalnie do postępowań dowodowych we wszelkiego rodzaju postępowaniach podatkowych. W niniejszej sprawie natomiast przedmiotem postępowania, a zarazem przedmiotem ustaleń faktycznych czynionych w jego trakcie przez organy podatkowe było ustalenie przedmiotu opodatkowania w podatku rolnym oraz podatku od nieruchomości. Czynności te, prowadzone w kierunku określenia rodzaju i powierzchni nieruchomości (gruntów), dokonywane są w oparciu o dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, co stanowi odstępstwo od ogólnego modelu postępowania dowodowego w postępowaniu podatkowym. Dane zamieszczone w tej ewidencji mają dla organów podatkowych charakter wiążący do tego stopnia, że nie mogą one samodzielnie czynić własnych ustaleń, które byłyby z nimi sprzeczne. W tym zakresie postępowanie dowodowe doznaje więc istotnego ograniczenia, w związku z czym nie można w tym przypadku - w realiach sprawy- zarzucać skutecznie niedopełnienia przez organy podatkowe swoich obowiązków w tym zakresie.

Sąd nie stwierdził także naruszenia art. 121 oraz art. 124 Ordynacji podatkowej. Organy podatkowe działały bowiem w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych, przeprowadzając postępowanie starannie i merytorycznie poprawnie, traktując równo interesy podatnika i Skarbu Państwa oraz nie rozstrzygając wątpliwości na niekorzyść podatnika.

Sąd nie stwierdził także naruszenia art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej. Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja zawiera wszystkie niezbędne elementy zgodnie z treścią przywoływanego przepisu, a uzasadnienie decyzji organu drugiej instancji było wyczerpujące. Organ odwoławczy, przy wydaniu rozstrzygnięcia ważył racje i interesy podatnika oraz Skarbu Państwa, szczegółowo wyjaśniając przesłanki, którymi się kierował dokonując wyboru. Fakt, iż materiał dowodowy zebrany w sprawie został odmiennie od woli podatnika oceniony przez organy podatkowe nie świadczy o naruszeniu zasad postępowania podatkowego zawartych w przywoływanych przez skarżącego przepisach Ordynacji podatkowej.

W kontekście powyższych uwag uznać należy, że przeprowadzone w sprawie postępowanie nie naruszało przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Stąd też, ustalony w sprawie stan faktyczny, w ocenie Sądu uznać należy za prawidłowy.

Sąd nie uznał za zasadne przychylić się do wniosku stron o zawieszenie postępowania na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 i 2 p.p.s.a.

Zgodnie z art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym. Z sytuacją, w której rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania mamy do czynienia wówczas, gdy orzeczenie, które zapadnie w tym drugim postępowaniu, będzie stanowić podstawę rozstrzygnięcia w zawieszonym postępowaniu sądowoadministracyjnym. W takim przypadku w sprawie sądowoadministracyjnej występuje tzw. zagadnienie wstępne (kwestia prejudycjalna), czyli sytuacja, w której uprzednie rozstrzygnięcie określonego zagadnienia występującego w sprawie, może wpływać na wynik postępowania, a tym samym uzasadnia celowość wstrzymania czynności w postępowaniu sądowoadministracyjnym do czasu rozstrzygnięcia tej istotnej kwestii. Przez pojęcie zagadnienia wstępnego w postępowaniu sądowoadministracyjnym należy rozumieć przeszkodę powstającą lub ujawniającą się w toku postępowania sądowego, której usunięcie jest istotne z punktu widzenia możliwości realizacji celu postępowania sądowoadministracyjnego i ma bezpośredni wpływ na wynik tego postępowania. Jest to zagadnienie odrębne od sprawy sądowoadministracyjnej, na tle której wystąpiło.

W ocenie Sądu, wynik postępowania prowadzanego przez Prezydenta Miasta w przedmiocie zatwierdzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków nie ma w rozpoznawanej sprawie charakteru prejudycjalnego. Ten organ administracyjny nie rozstrzyga bowiem zagadnienia, które pozostaje z niniejszym postępowaniem w takim związku, że warunkuje możliwość dalszego jego prowadzenia, a treść rozstrzygnięcia ma bezpośredni wpływ na wynik postępowania toczącego się przed sądem. Należy bowiem wyraźnie podkreślić, że w przypadku ewidencji gruntów i budynków nie ma zastosowania zasada wpisu danych z datą wsteczną (np. jak to ma miejsce w przypadku ksiąg wieczystych z datą złożenia wniosku), a zatem nie ma możliwości "historycznego" korygowania danych ujawnianych w tej ewidencji. Ewentualne zmiany uwidocznionych w ewidencji danych, po upływie tego roku podatkowego, pozostaną bez wpływu na wynik przedmiotowego postępowania, albowiem zmiany w ewidencji nie będą odnosiły się do stanów faktycznych już zaistniałych, lecz na przyszłość.

Brak jest również podstaw do zawieszenia postępowania na podstawie art. 125 § 1 pkt 2 p.p.s.a., albowiem ewentualne ustalenie popełnienia czyny karalnego przez Prezydenta Miasta, objętego zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa, nie pozostaje w takim związku, że mogłoby wywrzeć wpływ na treść rozstrzygnięcia zapadłego w niniejszej sprawie.

Również przedłożone przez strony dokumenty nie zmieniają zapatrywania Sądu na przedmiotową sprawę. W istotce potwierdzają one jedynie twierdzenia stron o zapisach zawartych w ewidencji i przebiegu postępowania w przedmiocie dokonania zmian.

Bez wpływu na treść rozstrzygnięcia pozostaje także kwestia ewentualnych zaniedbań jakich zdaniem stron dopuścił się Prezydent Miasta przy dokonywaniu zmian w ewidencji gruntów i budynków. Zaniedbania takie, jeśli w istocie zaistniały, mogą stanowić jedynie podstawę do dochodzenia odszkodowania o ile skarżący rzeczywiście doznali szkody i została ona spowodowana zawinionym, bezprawnym działaniem organu administracyjnego. Nie mają one natomiast wpływu na decyzje w przedmiocie ustalenia wysokości należnego podatku.

Mając na uwadze powyższe rozważania Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, nie znajdując podstaw do uwzględnienia skargi oddalił ją na mocy art. 151 p.p.s.a.