Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Wiśniewska (spr.) sędzia NSA Jan Paweł Tarno sędzia del. WSA Ewa Kwiecińska Protokolant sekretarz sądowy Małgorzata Kamińska po rozpoznaniu w dniu 10 września 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. akt IV SA/Wa 1646/11 w sprawie ze skargi J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa [...] z dnia [...] sierpnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 1 grudnia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 1646/11 oddalił skargę J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa [...] z dnia [...] sierpnia 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania.

W uzasadnieniu powyższego wyroku zawarto następujące ustalenia faktyczne i ocenę prawną:

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa [...] zaskarżonym postanowieniem utrzymał w mocy postanowienie Prezydenta W. z dnia [...] kwietnia 2011 r. o odmowie zawieszenia postępowania w sprawie zmiany wpisu w ewidencji gruntów odnośnie powierzchni lokalu nr [...] przy ul. O. [...] w W.

W uzasadnieniu postanowienia organ drugiej instancji wskazał, że K. A. wniósł o zmianę wpisu w ewidencji gruntów i budynków polegającą na przywróceniu poprzednich zapisów dotyczących powierzchni przedmiotowego lokalu, zaś jego współwłaściciele – J. S. i S. S. - wnieśli o zawieszenie postępowania w przedmiocie tej zmiany. W ocenie organu odwoławczego nie ma podstaw do zawieszenia przedmiotowego postępowania, ponieważ nie istnieje zagadnienie wstępne, o którym mowa w art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. W szczególności zagadnieniem takim nie jest rozpoznanie sprawy prowadzonej przed sądem cywilnym pod sygn. akt [...] w przedmiocie ustalenia prawa do korzystania z rzeczy wspólnej.

Na powyższe postanowienie J. S. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której zarzucił, że organ powinien był zawiesić postępowanie, ponieważ przed Sądem Rejonowym [...] toczy się postępowanie w przedmiocie ustalenia sposobu korzystania z rzeczy wspólnej. Rzeczą wspólną jest część lokalu nr [...] położonego w W. przy ul. O. [...]. Zdaniem skarżącego przedmiot postępowania administracyjnego i cywilnego jest tożsamy, co winno skutkować zawieszeniem postępowania administracyjnego do czasu prawomocnego zakończenia wskazanej sprawy cywilnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w opisanym wyżej wyroku stanął na stanowisku, że zaskarżone postanowienie nie narusza prawa i na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), skargę uznał za niezasadną.

Sąd pierwszej instancji, przywołując art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a., zgodnie z którym organ administracji publicznej zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd, wskazał, że zagadnienie wstępne to zagadnienie materialnoprawne, którego uprzednie rozstrzygnięcie jest konieczne do rozstrzygnięcia sprawy głównej. Kluczowa, zatem dla rozstrzygnięcia sprawy jest kwestia, czy rozpatrzenie wniosku K. A. o zmianę wpisu w ewidencji gruntów i budynków, polegająca na przywróceniu poprzednich zapisów dotyczących powierzchni przedmiotowego lokalu, zależy od uprzedniego rozpoznania przez sąd cywilny sprawy o ustalenie sposobu korzystania z przedmiotowego lokalu. Sąd podzielił stanowisko zawarte w zaskarżonym postanowieniu, że nie ma podstawy do zawieszenia postępowania administracyjnego, gdyż rozpoznanie przez sąd cywilny sprawy o ustalenie sposobu korzystania z przedmiotowego lokalu nie jest zagadnieniem wstępnym w sprawie o wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków. Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków są wyłącznie odzwierciedleniem aktualnego stanu prawnego nieruchomości. Mają one charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny - jedynie rejestrują zaistniały wcześniej stan prawny nieruchomości, nie kształtują zaś nowego. Zmian w ewidencji dokonuje się m.in. na podstawie prawomocnych orzeczeń sądowych (§ 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków; Dz. U. Nr 38, poz. 454). Dla rozstrzygania sporów o prawa rzeczowe, w tym ustalenia sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, właściwy jest sąd powszechny. Toczące się przed nim postępowanie o prawa rzeczowe nie jest podstawą do zawieszenia postępowania w przedmiocie wprowadzenia zmian w ewidencji, ponieważ w przypadku zapadnięcia orzeczenia przed sądem cywilnym organ dokona odpowiedniej zmiany w ewidencji zgodnej z tym orzeczeniem. Organ ewidencyjny nie może kontrolować dokumentów stanowiących podstawę do dokonania wpisu, lecz jest związany ustaleniami dokonanymi na ich podstawie. Zatem rozpoznanie przez sąd cywilny sprawy o ustalenie korzystania z przedmiotowego lokalu nie jest zagadnieniem wstępnym w sprawie o wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków, stąd brak podstaw do zawieszenia przedmiotowego postępowania administracyjnego.

J. S. powyższy wyrok zaskarżył w całości, wnosząc skargą kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, jako podstawy kasacyjne wskazał na:

"1) naruszenie par. 12 par. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, w zw. z art. 20 ust. 1 pkt 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego poprzez pominięcie przepisu wskazującego, że jedną z podstaw zmian w ewidencji gruntów i budynków stanowi prawomocne orzeczenie sądowe, a także art. 26 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, gdzie z kolei podstawowe oznaczenia nieruchomości stanowią dane z katastru, co wskazuje na zależność obu trybów postępowań;

2) naruszenie art. 141 § 4 P.p.s.a. w zw. z art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. poprzez błędne ustalenie braku wpływu postępowania w sprawie [...] prowadzonego przed Sądem Rejonowym [...] na przedmiotowe postępowanie administracyjne."

W konkluzji skargi kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz o zasądzenie na rzecz skarżącego kasacyjnie kosztów postępowania kasacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim należy podkreślić, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm. - dalej P.p.s.a.), z urzędu zaś bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza związanie przytoczonymi w skardze kasacyjnej podstawami, ogólnie określonymi w art. 174 P.p.s.a. Podstawy te determinują kierunek postępowania Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W konsekwencji takiego stanu rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny - wobec niestwierdzenia z urzędu nieważności postępowania (art. 183 § 2 P.p.s.a.) - ogranicza swoje rozważania do oceny zagadnienia prawidłowości dokonanej przez Sąd pierwszej instancji wykładni wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów prawa.

Odnosząc się podstaw kasacyjnych opartych na § 12 ust. 1 pkt 2 (w skardze kasacyjnej błędnie określonego, jako "par. 12 par. 1 pkt 2") rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków w zw. z art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz art. 26 § 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, to w skardze kasacyjnej nie wskazano czy należy je kwalifikować jako przepisy prawa materialnego, czy też procesowego. Przytoczono jedynie, że chodzi o naruszenie przez Sąd pierwszej instancji powyższych przepisów przez ich pominięcie. Naruszenia tej postaci prawa - niewłaściwego zastosowania polegające na pominięciu przepisów - sprowadza się w istocie do wadliwego wyboru przez Sąd orzekający normy prawnej lub mylnej subsumcji.

Zarzut naruszenia powyższych przepisów wskazanych w petitum skargi kasacyjnej nie znalazł również prawidłowego rozwinięcia w jej uzasadnieniu. Niewystarczającym uzasadnieniem tych podstaw kasacyjnych jest samo przytoczenie czy omówienie treści przepisu prawnego, jak również fragmentów uzasadnień innych orzeczeń sądowych, jeżeli nie towarzyszy temu wywód, który ujawniałby, z jakich powodów skarżący kasacyjnie ocenia zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji, jako naruszający dany przepis prawa materialnego czy procesowego. Z tej też przyczyny przytoczone wyżej podstawy kasacyjne nie zasługują na uwzględnienie.

Zauważyć należy, że zawieszenie postępowania na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a., którego domagał się skarżący przed organami administracji, uzależnione jest od wystąpienia trzech przesłanek: postępowanie administracyjne jest w toku, zagadnienie wstępne nie zostało rozstrzygnięte oraz rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Do zawieszenia postępowania ze wskazanej podstawy może dojść dopiero, jeżeli wszystkie przesłanki są spełnione łącznie.

Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób niebudzący wątpliwości wyjaśnił, że nie występuje związek przyczynowy pomiędzy rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej a zagadnieniem wstępnym, na które wskazywał skarżący. Orzeczenie sądu cywilnego określające zakres sposobu korzystania z rzeczy wspólnej (quoad usum) nie będzie miało wpływu na dokonanie zmian w ewidencji gruntów i budynków, o których mowa w art. 20 ust. 1 § 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Ponadto stwierdzić należy, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszelkie niezbędne elementy przewidziane w art. 141 § 4 P.p.s.a. takie jak: zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowiska organu, a przede wszystkim podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Przedstawiając stan sprawy Sąd pierwszej instancji wskazał na ustalenia, które poczynił organ zarazem oceniając, że zawieszenie postępowania na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. jest zbędne. To, że stanowisko sądu wyrażone w uzasadnieniu wyroku nie odpowiada poglądom prawnym wnoszącego skargę kasacyjną nie stanowi o naruszeniu art. 141 § 4 P.p.s.a. określającego wymogi konstrukcyjne uzasadnienia.

Dodatkowo jedynie wskazać należy, że jak wynika z akt - od dnia 27 marca 2012 r. prawomocne jest postanowienie Sądu Rejonowego [...] z dnia 7 lutego 2012 r., sygn. akt [...] (w skardze kasacyjnej błędnie podano jego sygnaturę, jako "[...]"), na mocy, którego Sąd Rejonowy oddalił wniosek K. A. o ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej. Tym samym zakończało się postępowanie sądowe, które miało stanowić podstawę do zawieszenia przedmiotowego postępowania administracyjnego.

Z przedstawionych wyżej względów, skoro skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

.