Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 2 października 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie sędzia WSA Adam Matuszak sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Protokolant specjalista Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 października 2018 roku sprawy ze skargi Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Rady Miasta Olsztyna z dnia 28 marca 2018 roku nr XLVI/896/18 w przedmiocie określenia zadań, na które przeznacza się środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przyznane na realizację zadań ustawowych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w 2018 roku – stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej § 2 ust. 1 pkt 2 w zakresie sformułowania "dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uczącej się (do 24 roku życia) oraz ich opiekunów".

Rada Miasta Olsztyna w dniu 28 marca 2018 r., na podstawie art. 35a ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2046 ze zm.) zwanej dalej: ustawa o rehabilitacji, w związku z art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1868 ze zm.) dalej jako: u.s.p., podjęła uchwałę nr XLVI/896/18 w sprawie określenia zadań, na które przeznacza się środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przyznane na realizację zadań ustawowych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w 2018 roku.

Następnie na powyższą uchwałę skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wniósł Wojewoda Warmińsko-Mazurski domagając się stwierdzenia jej nieważności w części dotyczącej § 2 ust. 1 pkt 2 w zakresie słów: "dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uczącej się (do 24 roku życia) oraz ich opiekunów".

W uzasadnieniu skargi Wojewoda wskazał, że Rada Miejska w skarżonej uchwale w § 2 ust. 1 pkt 2 zawarła postanowienie, iż na zadania z zakresu rehabilitacji społecznej przeznacza się środki w wysokości 3.667.979 zł, w tym na dofinansowanie uczestnictwa dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uczącej się (do 24 roku życia) oraz ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych. W ocenie skarżącego, przepis powyższy, w zakresie w jakim określa krąg osób uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, wykracza poza delegację określoną w art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji. Zdaniem Wojewody ustawodawca w art. 35a ust. 2 ustawy o rehabilitacji upoważnił radę powiatu jedynie do określenia zadań na które przeznacza się środki Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych. Rada określając krąg podmiotów, które mogą ubiegać się o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym w sposób nieuprawniony wkroczyła w sferę wykonawczą.

W odpowiedzi na skargę Gmina Olsztyn wniosła o jej oddalenie podnosząc, że z delegacji ustawowej zawartej w art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji wynika, iż rada powiatu jest uprawniona do podjęcia uchwały, w której może wskazać, czy przekazuje środki z PFRON na wszystkie czy tylko niektóre z zadań wymienionych w ust. 1. Zatem to Rada decyduje w formie uchwały czy dane zadanie w ogóle będzie dofinansowane z PFRON czy też nie. Skoro upoważnienie ustawowe daje możliwość wykluczenia finansowania niektórych zadań to tym samym z upoważnienia ustawowego wynika skutek mniejszy, a mianowicie uprawnienie rady powiatu do ograniczenia finansowania określonych zadań.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że sądowa kontrola działalności administracji publicznej ogranicza się do oceny zgodności zaskarżonego aktu lub czynności

z prawem. Wynika to z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2188 j.t. ).

Zgodnie z art. 3 § 1 w zw. z § 2 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., 1302 ze zm., powoływanej dalej jako p.p.s.a.) zakres kontroli administracji publicznej obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej.

Kwestionowana uchwała podjęta została na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 35a ust. 1 pkt 7 lit. a tej ustawy, do zadań powiatu należy dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych. Z kolei art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji stanowi, że rada powiatu w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przyznanych na realizację zadań ustawowych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

Pozostaje także zwrócić uwagę na przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. Nr 230, poz. 1694). Z treści § 4 ust. 1 tego aktu wykonawczego wynika jednoznacznie, że osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Niezależnie zatem od stopnia niepełnosprawności czy wieku każda osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON, przy czym jak wskazuje § 5 ust. 12 rozporządzenia z dnia 15 listopada 2007r., pierwszeństwo w uzyskaniu dofinansowania mają osoby niepełnosprawne, które posiadają orzeczenia o zaliczeniu do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo równoważne, osoby niepełnosprawne w wieku do 16 lat albo w wieku do 24 lat uczące się i niepracujące bez względu na stopień niepełnosprawności.

Ustawodawca zatem we wskazanych powyżej przepisach określił krąg osób uprawnionych do dofinansowania uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym ze środków PFRON. Organom powiatu nie zostało natomiast przyznane uprawnienie do samodzielnego modyfikowania tego kręgu uprawnionych podmiotów. Uregulowanie tych kwestii w sposób odmienny niż to uczynił prawodawca stanowi naruszenie prawa, gdyż działanie to jest sprzeczne z przyjętą zasadą tworzenia aktów prawa miejscowego tylko na podstawie i w granicach prawa. Powtórzenie regulacji ustawowych lub ich modyfikacja w akcie prawa miejscowego jest niedopuszczalne, gdyż trzeba się liczyć z tym, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go powtórzono, co może prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego OZ we Wrocławiu z dnia 14 października 1999r., sygn. II SA/Wr 1179/98, dostępny w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem: orzeczenia.nsa.gov.pl). Za takim stanowiskiem przemawia treść § 118 i § 137 w związku z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (t.j. Dz.U. z 2016r. poz. 283) stanowiących, że w akcie wykonawczym nie powtarza się tego, co zostało wcześniej przez prawodawcę unormowane w przepisie powszechnie obowiązującym (w ustawie upoważniającej lub w innym akcie normatywnym - innej ustawie, ratyfikowanej umowie międzynarodowej, czy rozporządzeniu) oraz przepisy § 116 i § 136 w związku z § 143 określające, że w akcie wykonawczym nie zamieszcza się przepisów prawnych niezgodnych ze wskazanymi aktami normatywnymi, a więc i przepisów modyfikujących ich treści. Oznacza to, że powszechnie obowiązujący porządek prawny narusza w stopniu istotnym nie tylko regulowanie przez radę gminy, radę powiatu czy sejmik raz jeszcze tego, co zostało już uregulowane w źródle prawa powszechnie obowiązującego, lecz również modyfikowanie przepisu ustawowego przez akt wykonawczy niższego rzędu, co możliwe jest tylko w graniach wyraźnie przewidzianego upoważnienia ustawowego.

W rzeczonej sprawie zaskarżoną uchwałą Rada Miasta Olsztyna określiła zadania, na które przeznacza się środki PFRON przyznane na realizację zadań ustawowych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w 2018 roku. W treści § 2 ust. 1 pkt 2 tej uchwały wskazano, że na dofinansowanie uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uczącej się (do 24 roku życia) oraz ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych przeznacza się 250 000 zł.

W ocenie Sądu, takie postanowienie skarżonej uchwały nie znajduje podstawy w obowiązujących przepisach i prowadzi do zawężenia kręgu osób uprawnionych do dofinansowania uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Regulacja zawarta w § 2 ust. 1 pkt 2 tej uchwały wykracza poza delegację udzieloną organowi, który na podstawie art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji został upoważniony jedynie do określenia zadań, na które przeznacza środki PFRON. Prawodawca przyznał wszystkim osobom niepełnosprawnym niezależnie od stopnia niepełnosprawności czy wieku prawo ubiegania się o dofinansowanie ze środków PFRON, a zatem organ przyjmując w § 2 ust. 1 pkt 2 zaskarżonej uchwały, że przeznacza środki na dofinansowanie uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uczącej się (do 24 roku życia) oraz i ich opiekunów, dokonał modyfikacji kręgu osób uprawnionych. Tym samym bezpodstawnie pominięto pozostałe osoby niepełnosprawne, które także na mocy ustawy są uprawnione do ubiegania się o dofinansowanie ze środków PFRON.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 147 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.