Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. P. i S. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 10 kwietnia 2009r., sygn. akt II SA/Gl 79/08 o odmowie przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi kasacyjnej w sprawie ze skargi K. P. i S. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej z dnia [...] grudnia 2007r. Nr [...] w przedmiocie przywrócenia stosunków wodnych na gruncie postanawia oddalić zażalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2009r. odmówił K. P. i S. P. przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi kasacyjnej.

Sąd I instancji wskazał, że wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2008r. tenże Sąd oddalił skargę K. i S. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej. Po rozpoznaniu wniosku skarżących o przyznanie prawa pomocy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach postanowieniem z dnia 10 lipca 2008r. ustanowił dla wnioskodawców pełnomocnika z urzędu, w pozostałym zakresie wniosek oddalił. Okręgowa Rada Adwokacka w Katowicach wyznaczyła adw. J. P.. Pismem z dnia 20 sierpnia 2008r. pełnomocnik z urzędu wniósł w imieniu skarżących skargę kasacyjną wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Postanowieniem z dnia 6 października 2008r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w punkcie pierwszym: przywrócił skarżącym termin do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku tego Sądu z dnia 18 kwietnia 2008r., zaś w punkcie drugim: odrzucił skargę kasacyjną z powodu nieuiszczenia wpisu stałego od skargi kasacyjnej przez pełnomocnika skarżących.

Pismem z dnia 11 lutego 2009r. skarżący wnieśli osobiście do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Wskazane pismo zostało potraktowane przez Sąd jako wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi kasacyjnej. Niniejszy wniosek zgodnie z art. 87 § 1, 2 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a, został złożony w zakreślonym terminie i strona dokonała czynności, dla której zakreślony był termin. Rozpoznając przedmiotowy wniosek Sąd zbadał spełnienie przesłanki uprawdopodobnienia braku winy strony w uchybieniu terminu. Wskazano, że wniosek strony o przywrócenie terminu, któremu uchybił pełnomocnik, musi wskazywać na brak winy w uchybieniu terminu ze strony pełnomocnika. Pojęcie winy strony obejmuje swym zakresem winę osób trzecich, które strona upoważniła do dokonania określonej czynności. W konsekwencji nie tylko wina strony, lecz również pełnomocnika, gdy ten reprezentuje stronę w postępowaniu, wyłącza możliwość przywrócenia terminu. Sąd I instancji uznał, że za działania lub zaniechania pełnomocnika w dokonaniu czynności procesowych odpowiedzialność ponosi strona, dlatego też nie uwzględnił wniosku strony o przywrócenie terminu.

Zażalenie od postanowienia z dnia 10 kwietnia 2009r. wnieśli K. P. i S. P. żądając przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi kasacyjnej. Skarżący podnieśli, że nie zgadzają się ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż zaniedbali należytej staranności w prowadzeniu sprawy. Winą obarczyli ich pełnomocnika adw. J. P., który udzielił im informacji, że są zwolnieni od kosztów sądowych. Zarzucili pełnomocnikowi, że działał na ich niekorzyść.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie podlega uwzględnieniu.

Przesłanki przywrócenia terminu dla dokonania czynności procesowej przed sądem administracyjnym zostały określone w art. 87 § 1, § 2 i § 4 p.p.s.a. Sąd pierwszej instancji stwierdził brak uprawdopodobnienia przez stronę okoliczności wskazujących na nieponoszenie przez nią winy w uchybieniu terminu. Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela obszerny wywód zawarty w zaskarżonym postanowieniu dotyczący nie wypełnienia przez skarżących tej przesłanki. Należy wskazać, że istota ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu sądowoadministracyjnym polega na działaniu pełnomocnika w imieniu i na rzecz mocodawcy. Skutki prawne wywołane działaniem pełnomocnika dotyczą sfery stosunku prawnego mocodawcy. Osoba reprezentowana przez pełnomocnika działa w taki sposób, jakby sama dokonywała czynności procesowych, tyle, że przy wykorzystaniu profesjonalnej pomocy, co w zasadzie powinno służyć wzmocnieniu jej pozycji i realizacji prawa w postępowaniu (zob. wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 marca 2006r. II SA/Wa 1907/05, Lex nr 204721). Oczywista nierzetelność pełnomocnika może stanowić podstawę do dochodzenia powstałej z tego tytułu szkody na gruncie odpowiedzialności kontraktowej przez sądem cywilnym, ale nie spełnia kryterium braku winy strony w uchybieniu terminu w postępowaniu sądowoadministracyjnym (zob. wyrok NSA z dnia 18 lutego 2005r. OSK 1041/04, Palestra 2005, nr 9-10, poz. 199).

Wobec powyższego nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko skarżących wyrażone w zażaleniu, iż "dbanie o płacenie wpisu sądowego" było dotychczas dokonywane przez nich z dotrzymaniem terminu, zaś całą winę za nieuiszczenie wpisu od skargi kasacyjnej ponosi pełnomocnik ustanowiony z urzędu. W świetle przedstawionych wyżej wywodów skutki prawne wywołane działaniem adw. J. P. ustanowionego dla skarżących pełnomocnikiem z urzędu dotyczą sfery prawnej K. i S. P. w postaci odrzucenia skargi kasacyjnej.

Na marginesie należy dodać, że do wyznaczenia oraz zmiany pełnomocnika z urzędu uprawniona jest właściwa Rada Adwokacka.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i § 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.