Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig- Maciszewska Sędziowie Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędzia NSA Roman Ciąglewicz (spr.) Protokolant Magdalena Błaszczyk po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2009r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej D. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 lipca 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 1637/07 w sprawie ze skargi D. W. na decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 3 lipca 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 1637/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę D. W. na decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] sierpnia 2007 r., nr [...], utrzymującą w mocy własną decyzję z dnia [...] czerwca 2007 r., nr [...], odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r., nr [...], uchylającej do ponownego rozpoznania decyzję Wojewody Łódzkiego z dnia [...] grudnia 2004 r., nr [...], odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie wznowienia postępowania zakończonego decyzją Wojewody Łódzkiego z dnia [...] marca 1992 r., nr [...], wydaną w przedmiocie uwłaszczenia Zakładów Przemysłu [...] im. [...] w likwidacji w Łodzi, działkami położonymi w Łodzi, przy ulicy [...].

Wyrok wydany został w następujących okolicznościach sprawy.

W decyzji z dnia [...] czerwca 2007 r. Minister Budownictwa oparł na przepisach art. 157 § 1 i art. 158 § 1 K.p.a. W uzasadnieniu przedstawił stan sprawy. Przypomniał, że Wojewoda Łódzki, działając na podstawie art. 2 ust.1-3 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz.464 ze zm.) stwierdził nabycie z dniem [...] grudnia 1990 r. przez Zakłady Przemysłu [...]im. [...] w likwidacji w Łodzi prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w Łodzi, oznaczonego jako działki nr [...],[...],[...],[...],[...] i [...], o łącznej powierzchni 14072 m2 oraz nieodpłatne nabycie własności budynku znajdującego się na tym gruncie, a także odmówił stwierdzenia nabycia przez w/w Zakłady prawa użytkowania wieczystego gruntu oznaczonego jako działki nr [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] i [...]. Minister zauważył, że w uzasadnieniu decyzji uwłaszczeniowej odnotowano, iż na gruncie będącym w zarządzie, Zakłady rozpoczęły budowę budynku administracyjno-socjalnego. Niezakończony obiekt, na podstawie uchwały nr [...] Rady Ministrów z dnia [...] kwietnia 1983 r., został w 1984 r. przekazany Spółdzielni Pracy "[...]" w Łodzi, która aktem notarialnym z dnia [...] września 1991 r., sprzedała J. W. prawa i roszczenia z tytułu wybudowania Zakładu Produkcji [...]. Minister Budownictwa ustalił nadto, że decyzją z dnia [...] września 1994 r., po rozpatrzeniu wniosku Zakładów Produkcji [...] "[...]" w likwidacji, Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa odmówił stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej z dnia [...] marca 1992 r. Wyrokiem z dnia 11 lipca 1996 r., sygn. akt I SA 2046, została oddalona skarga na decyzję organu naczelnego. Minister odnotował także, że w latach 2004-2007 D., J. i J. W. wszczęli szereg postępowań administracyjnych mających związek ze sprawą uwłaszczenia, przy czym dotyczyło to także art. 145 § 1 K.p.a. Pismem z dnia [...] listopada 2004 r. osoby te wniosły o wznowienie postępowania uwłaszczeniowego, wskazując na art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a. Wojewoda Łódzki, decyzją z dnia [...] grudnia 2004 r., odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wznowienia postępowania uwłaszczeniowego. Rozpatrując odwołanie D., J. i J. W., Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] lutego 2005 r. uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Decyzja Ministra Infrastruktury została przez Likwidatora Zakładów Produkcji [...] "[...]" Spółdzielnia Pracy zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarga został oddalona prawomocnym wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 678/05. Oznacza to, zdaniem Ministra Budownictwa, że decyzja ta jest zgodna z prawem. Pismem z dnia [...] maja 2007 r., D., J. i J. W. wnieśli o stwierdzenie nieważności decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r., powołując się na art. 156 § 1 pkt 2 i 4 K.p.a. Zażądali stwierdzenia nieważności: w części przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, w części uchylenia decyzji organu wojewódzkiego w całości oraz w częściej doręczenia podmiotowi nie mającemu przymiotu strony (tj. w/w Spółdzielni). We wniosku zarzucono nadto, że decyzja Ministra Infrastruktury została wydana z rażącym naruszeniem art. 138 § 2 K.p.a. oraz rażącym naruszeniem art. 30 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. W piśmie z dnia [...] czerwca 2007 r. wskazano na naruszenie art. 365 K.p.a. Według organu, może chodzić o art. 365 K.p.c. Minister stwierdził, że decyzja wydana w trybie art. 138 § 2 K.p.a. była wysłana do osób odwołujących się, niezależnie od innych osób. Nie doszło zatem do przypadku określonego w art. 156 § 1 pkt 4 K.p.a. Minister przypomniał o oddaleniu skargi na tę decyzję. Argumentował, że sąd nie jest związany granicami skargi i z urzędu uwzględnia inne naruszenia prawa. O ile decyzja naruszałaby art. 138 § 2 K.p.a. lub zawierałaby wady określone w art. 156 § 1 K.p.a., względnie inne istotne wady lub sprzeczności z przepisami prawa, Sąd nie oddalałby skargi lecz stwierdziłby nieważność decyzji albo ją uchylił. Organ odnotował, że w dniu wydania decyzji przez Ministra Infrastruktury nie obowiązywał art. 30 ustawy o NSA. Dodał, że przy rozpatrywaniu odwołania istnieje możliwość zastosowania trybu z art. 138 § 2 K.p.a. Posumował, że brak jest podstaw do stwierdzenia nieważności w/w decyzji Ministra Infrastruktury, a zarzuty zmierzają do podważenia prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2006 r.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy D., J. i J. W. wnieśli o stwierdzenie nieistnienia zaskarżonej decyzji z dnia [...] czerwca 2007 r. lub jej uchylenie, gdyż została wydana z rażącym naruszeniem art. 157 § 1 i art. 158 § 1 K.p.a. oraz stwierdzenie, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, braku możliwości rozpatrzenia wniosku w trybie przewidzianym w K.p.a. z uwagi na nieistnienie decyzji z dnia [...] lutego 2005 r. oraz nieistnienie poprzedzającej ją decyzji Wojewody Łódzkiego z dnia [...] grudnia 2004 r. Wnioskujący wywodzili, że ZP[...] im. [...] zostały przez Wojewodę Łódzkiego w decyzji z dnia [...] grudnia 2004 r. uznane za stronę decyzji z dnia [...] marca 1992 r., a więc także za stronę decyzji z dnia [...] grudnia 2004 r. Tymczasem podmiot ten został wykreślony w kwietniu 2000 r. z rejestru przedsiębiorstw państwowych. Należy zatem, według skarżących, uznać decyzję wydaną w przypadku nieistnienia podmiotu będącego jej stroną, za nieistniejącą w obrocie prawnym. Z tych samych względów nieistniejąca jest decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. oraz decyzja Ministra Budownictwa z dnia [...] czerwca 2007 r. Naruszenie art. 30 ustawy o NSA w związku z art. 365 K.p.c. polegało na skierowaniu decyzji z dnia [...] lutego 2005 r. do J. D., mimo prawomocnego wyroku NSA z dnia 11 lipca 1996 r., sygn. akt I SA 2046/94, którym rozstrzygnięto, iż Spółdzielnia [...] nie ma przymiotu strony w postępowaniu uwłaszczeniowym. Odnosząc się do wyroku WSA w Warszawie, skarżący stwierdzili, że Sąd ten jest także związany prawomocnym wyrokiem z dnia 11 lipca 1996 r. i powinien stwierdzić nieważność decyzji z dnia [...] lutego 2005 r. oraz odrzucić skargę J. D. z powodu nieistnienia podmiotu uwłaszczonego.

Minister powtórzył argumentację zawartą w uzasadnieniu pierwszej decyzji wydanej w postępowaniu nadzorczym. Stwierdził, ze nie ma podstaw do zmiany orzeczenia zawartego w zaskarżonej decyzji.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnieśli D., J. i J. W. Skarga J. W. i J. W. została odrzucona postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 grudnia 2007 r. Skarżący zarzucili rażące naruszenie art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. poprzez jego niezastosowanie do decyzji poprzedzającej decyzję zaskarżoną, odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r., kiedy materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że decyzja Ministra Infrastruktury została wydana z rażącym naruszeniem art. 7, art. 9 i art. 138 § 2 K.p.a. w związku z art. 148 § 1 K.p.a. K.p.a. oraz art. 156 § 1 pkt 4 K.p.a. w związku z art. 170 P.p.s.a., uwzględniając, iż celem jej wydania i zamierzonym skutkiem było dążenie do utrzymywania stanu zmierzającego do biologicznej likwidacji członków rodziny skarżących. Nadto zarzucili rażące naruszenie art. 107 § 1 i § 3 K.p.a. w związku z art. 75 § 1, art. 77 § 1 i § 4, art. 76 § 1 i art. 78 § 1 w związku z art. 7, art. 8 i art. 11 K.p.a. poprzez niezebranie całego nieistniejącego materiału dowodowego w postaci dokumentów urzędowych sporządzonych w przepisanej formie przez powołane do tego organy i pominięcie ich w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, mimo ich doręczenia Ministrowi Budownictwa przez skarżących. Zarzucili także rażące naruszenie art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a., jeżeli dowody doręczone przez skarżących nie były znane Ministrowi Budownictwa w dniu [...] czerwca 2007 r. oraz posługiwanie się przez Ministra Infrastruktury i Ministra Budownictwa dokumentami poświadczającymi nieprawdę co do okoliczności faktycznych mających znaczenie prawne w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, w celu wprowadzenia skarżących w błąd poprzez stworzenie podmiotu, któremu organ przypisał prawa podmiotu uwłaszczonego. W uzasadnieniu skargi wskazano, że nieistnienie przedsiębiorstwa uwłaszczonego oraz nieistnienie mienia pozostałego po likwidacji wyklucza wszczynanie jakiegokolwiek postępowania administracyjnego. Zdaniem skarżących, Wojewoda Łódzki mógł działać w sprawie uwłaszczenia tylko do daty, w której podmiot uwłaszczony zakończył byt prawny, wobec czego decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. jest nieważna.

W odpowiedzi na skargę Minister Budownictwa wniósł o oddalenie skargi. Stwierdził, że zawarta w skardze polemika z ustaleniami zaskarżonej decyzji jest nietrafna.

Skarga została rozpatrzona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż dopiero wówczas, gdyby zaistniały przesłanki do uwzględnienia skargi, możliwe byłoby zastosowanie art. 135 P.p.s.a. i podjęcie przewidzianych ustawą środków w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do wcześniejszych decyzji, o ile takie naruszenie zostałoby stwierdzone. W ocenie Sądu pierwszej instancji, odmowa stwierdzenia nieważności miała uzasadnione podstawy. Zgodnie z art. 156 § 1 pkt 2 i 4 K.p.a., organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa i została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie. Sąd wywodził, iż rażące naruszenie prawa ma miejsce jedynie wówczas, gdy decyzja dotknięta jest w sposób niewątpliwy przynajmniej jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 K.p.a. Żadną z tych wad nie jest dotknięta decyzja Ministra Budownictwa z dnia [...] czerwca 2007 r. o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. oraz decyzja Ministra Budownictwa z dnia [...] sierpnia 2007 r. utrzymująca w mocy decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] czerwca 2007 r. Sąd pierwszej instancji przytoczył treść przepisu art. 170 P.p.s.a. Przyjął, że organy prawidłowo uznały zgodność z prawem decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r., skoro decyzja ta była przedmiotem oceny Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie, a Sąd ten sprawując kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów prawa oraz trafności ich wykładni, wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2006 r., oddalił skargę.

W skardze kasacyjnej D. W. zaskarżyła wyrok w całości. Wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, z uwzględnieniem wiążącego Ministra Budownictwa wyroku NSA w Warszawie z dnia 11 lipca 1996 r., wydanego w sprawie I SA 2046/94 oraz uwzględnieniem przy ocenie decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. faktu uchylenia ustawy uwłaszczeniowej w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. Naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

- art. 141 § 4 P.p.s.a., poprzez pominięcie w uzasadnieniu wyroku przedstawienia kompletnego stanu faktycznego sprawy i nie ustosunkowanie się do wszystkich jej okoliczności;

- art. 155 § 1 P.p.s.a., poprzez jego niezastosowanie wobec ewidentnego występowania w stanie faktycznym sprawy istotnych naruszeń prawa w postaci niezastosowania przez Ministra Infrastruktury art. 156 § 1 pkt 4 K.p.a. wobec skierowania decyzji do podmiotu nie będącego stroną (Spółdzielnia "[...]");

- art. 170 P.p.s.a., poprzez jego nieuwzględnienie i pominięcie faktu, iż prawomocny wyrok NSA w Warszawie z dnia 11 lipca 1996 r., sygn. akt I SA 2046/94, w sposób wiążący dla innych sądów i organów administracji ustalił brak przymiotu strony Spółdzielni "[...]";

- art. 156 § 1 pkt 4 K.p.a. w związku z art. 135 P.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie ustalenia okoliczności w postaci doręczenia decyzji z dnia [...] lutego 2005 r. podmiotowi nie będącemu stroną postępowania

2. naruszenie art. 77 ust.2 i art. 91 ust.2 w związku z art. 9 Konstytucji, art. 6.1 i art. 13 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

W uzasadnieniu skarżąca podkreśliła, że doręczenie decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. likwidatorowi Spółdzielni "[...]" stanowiło rażące naruszenie prawa, określone w art. 156 § 1 pkt 4 K.p.a. Wynika to z wyroku NSA z dnia 11 lipca 1996 r., sygn. akt I SA 2046/94, którym rozstrzygnięto o braku przymiotu strony Spółdzielni "[...]" w postępowaniu w sprawie weryfikacji decyzji uwłaszczeniowej oraz z uchylenia, z dniem 1 stycznia 1998 r., ustawy o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Ignorując wyrok NSA z dnia 11 lipca 1996 r., decyzja Ministra Infrastruktury z dnia 17 lutego 2005 r. narusza rażąco art. 170 P.p.s.a. Również zaskarżony wyrok nie jest wolny od tego błędu. Skarżąca argumentowała nadto, iż w sytuacji, gdy została uchylona ustawa uwłaszczeniowa, decyzja Wojewody Łódzkiego z dnia [...] grudnia 2004 r. narusza zasady legalizmu formalnego i materialnego. Skoro zaś uzyskanie przez skarżącą odszkodowania jest uzależnione od wzruszenia decyzji uwłaszczeniowej, to postępowanie administracyjne w sprawie weryfikacji decyzji uwłaszczeniowej rozstrzyga o prawach o charakterze cywilnym i ma do niego zastosowanie art. 6.1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Skarżąca wywodziła, że brak możliwości uzyskania odszkodowania powoduje, że skarżąca nie jest w stanie spłacić zobowiązań powstałych na skutek braku możliwości korzystania z nieruchomości dla potrzeb rodzinnej firmy. Stan permanentnego zagrożenia będzie trwał do końca życia. Egzekucje prowadzone przez 14 lat zniszczyły doszczętnie podstawy ekonomiczne funkcjonowania całej rodziny. W posumowaniu skargi kasacyjnej skarżąca stwierdziła, że decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. została wydana z rażącym naruszeniem art.2, art. 30, art. 40, art. 45 i art. 77 ust.1 Konstytucji, art. 3, art. 6.1, art. 8 i art.1 Protokołu Nr 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 6, art. 7, art. 8, art. 9 i art. 138 § 2 K.p.a. Z tego względu nieważna jest decyzja Ministra Budownictwa z dnia [...] sierpnia 2007 r. i poprzedzająca ją decyzja z dnia [...] czerwca 2007 r., gdyż utrzymują w mocy nieważną decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. W tej sytuacji wyrok WSA w Warszawie, legalizujący w obrocie prawnym taką decyzję, jedynie powiela naruszenie wskazanych norm konstytucyjnych oraz umów międzynarodowych. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2006 r. nie może zamykać skarżącej drogi prawnej do weryfikacji decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. Wynika to, zdaniem skarżącej, z art. 77 ust.2 Konstytucji oraz art. 91 ust.2 w związku z art. 9 Konstytucji. Skarżąca ma prawo do korzystania ze skutecznego środka odwoławczego od decyzji administracyjnej naruszającej jej prawa wynikające z Konwencji i Konstytucji, co wynika także z art. 13 Konwencji. Przyjęcie, że wyrok WSA w Warszawie, wydany w konsekwencji skargi podmiotu nie będącego stroną, której wniesienie zostało umożliwione poprzez doręczenie decyzji z naruszeniem art. 170 P.p.s.a., a także uzgodnione z urzędnikami prowadzącymi sprawę, o czym informował J. D., zamyka pokrzywdzonej możliwość wszelkiej obrony jej praw ujętych w rozdziale II Konstytucji, jest niedopuszczalne.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Przepis art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) stanowi, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod rozwagę nieważność postępowania. Nie zachodzą okoliczności skutkujące nieważność postępowania, określone w art. 183 § 2 pkt 1 – 6 P.p.s.a.

Nie jest usprawiedliwiona podstawa skargi kasacyjnej polegająca na naruszeniu, wyrokiem Sądu pierwszej instancji, przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 141 § 4 P.p.s.a., poprzez pominięcie w uzasadnieniu wyroku przedstawienia kompletnego stanu faktycznego sprawy i nieustosunkowanie się do wszystkich jej okoliczności. Badając zarzut naruszenia art. 141 § 4 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny zobowiązany jest do kontroli zgodności uzasadnienia zaskarżonego wyroku z wymogami wynikającymi z tej regulacji prawnej. Wadliwość uzasadnienia musi być tego rodzaju, że nie pozwala na kontrolę kasacyjną wyroku (por. wyrok NSA z dnia 7 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 998/07, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 466506). Tymczasem uzasadnienie zaskarżonego wyroku odpowiada wymogom art. 141 § 4 P.p.s.a. Sąd pierwszej instancji przytoczył ustalenia faktyczne dokonane przez organ administracji oraz dokonał ich oceny pod względem zgodności z prawem. Przedstawił także podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Zarówno ustalenia faktyczne, jak i wyjaśnienie podstawy prawnej, ograniczone zostały do okoliczności kontrolowanej sprawy administracyjnej – postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania. To, że Sąd pierwszej instancji skoncentrował się na kwestiach mających znaczenie w sprawie, pomijając okoliczności niemające w sprawie znaczenia, nie stanowi uchybienia mającego istotny wpływ na wynik sprawy (por. wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2007 r., sygn. akt I OSK 634/06, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 320607). Wbrew omawianemu zarzutowi skargi kasacyjnej, w ramach podstawy prawnej kontrolowanego rozstrzygnięcia, Sąd pierwszej instancji przedstawił zatem kompletny stan faktyczny sprawy i ustosunkował się do wszystkich jej okoliczności.

Zagadnieniem istotnym w badanej sprawie był wpływ prawomocnego wyroku sądu administracyjnego wydanego po rozpoznaniu skargi na decyzję będącą przedmiotem postępowania nadzorczego. Kwestia ta wiąże się z kolejną podstawą skargi kasacyjnej – zarzutem naruszenia art. 170 P.p.s.a. Od razu stwierdzić trzeba, że związanie to nie dotyczy wyroku przywołanego w podstawie kasacji, tj. wyroku NSA z dnia 11 lipca 1996 r., sygn. akt I SA 2046/94. Ewentualne oddziaływanie tego wyroku na sprawę, w której wydano zaskarżony wyrok może być rozpatrywane w ramach instytucji przewidzianej w art. 99 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1271 ze zm.). W skardze kasacyjnej nie podniesiono jednak zarzutu naruszenia tego przepisu, a nadto w sprawie legalności decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok z dnia 3 kwietnia 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 678/05, który, niezależnie od oceny prawnej przedstawionej w wyroku NSA z dnia 11 lipca 1996 r., był wiążący dla organów w postępowaniu nadzorczym oraz dla Sądu pierwszej instancji.

Związanie to wynika z tego skutku prawomocnego wyroku oddalającego skargę, który polega na uzyskaniu cechy prawomocności przez zaskarżoną decyzję. Kontrolując zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, sąd administracyjny nie jest związany granicami skargi (art. 134 § 1 P.p.s.a.) i w pierwszej kolejności powinien ustalić, czy zachodzą okoliczności uzasadniające stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 156 § 1 K.p.a. Żadna z przyczyn nieważności nie może powstać po wydaniu decyzji przez organ administracyjny, a wszystkie mogą zostać ujawnione w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Nie jest więc możliwe stwierdzenie nieważności decyzji prawomocnej (patrz: Tadeusz Woś [w:] T. Woś, H. Knysiak – Molczyk, M. Romańska "Postępowanie sądowoadministracyjne", Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis 2007, s. 308).

Skoro prawomocny wyrok ma powagę rzeczy osądzonej, co do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia (art. 171 P.p.s.a.), to uznać należy, że wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2006 r. przesądzono, iż będąca przedmiotem zaskarżenia decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2005 r. nie jest dotknięta wadami, o których mowa w art. 156 § 1 pkt 1-7 K.p.a. W tej sytuacji nieusprawiedliwiona jest również podstawa kasacji zawierająca zarzut naruszenia art. 156 § 1 pkt 4 K.p.a. w związku z art. 135 P.p.s.a.

Nieusprawiedliwiony jest zarzut naruszenia art. 77 ust.2 i art. 91 ust.2 w związku z art. 9 Konstytucji RP, art. 6 ust.1 i art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Przepis art. 171 P.p.s.a. określający skutki prawomocnego osądzenia sprawy przed sądem administracyjnym nie narusza w/w przepisów Konstytucji RP oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Wydana w oparciu o art. 158 § 1 K.p.a. decyzja o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji odmawiającej wznowienia postępowania administracyjnego podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego, na podstawie art. 3 § 2 pkt 1 P.p.s.a. Skarżąca skorzystała z tego środka prawnego, a skarga została rozpoznana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. Nie można zatem twierdzić, że obowiązujące regulacje zamknęły skarżącej drogę sądowego dochodzenia praw. Nawiązując do wiążącej Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowej – Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz.284 ze zm.), zauważyć przyjdzie, że z przepisu art. 6 ust.1 Konwencji wynika obowiązek zapewnienia każdemu, aby przy rozstrzyganiu o prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym, decyzje podejmowane przez organy administracji, które same nie spełniają wymogu tego przepisu, były poddane późniejszej kontroli organu sądowego posiadającego pełną jurysdykcję. Kontrolowana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny decyzja, podjęta w postępowaniu nadzorczym, dotyczyła wznowienia postępowania administracyjnego w sprawie administracyjnej rozstrzygającej o prawach o charakterze cywilnym – prawie własności i użytkowaniu wieczystym nieruchomości. Zdaniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, trybunał administracyjny sprawujący kontrolę prawidłowości decyzji organów administracyjnych, oceniający merytorycznie argumenty prawne i faktyczne strony skarżącej, spełnia wymogi art. 6 ust.1 Konwencji (patrz: Boden przeciwko Szwecji – orzeczenie z dnia 27 października 1987 r. A. 125-B; raport Europejskiej Komisji Praw Człowieka z dnia 15 maja 1986 r., skarga nr 10930/84; Fischer przeciwko Austrii – orzeczenie z dnia 26 kwietnia 1995 r., A. 312; raport Europejskiej Komisji Praw Człowieka z 9 września 1993 r., skarga nr 16922/90 – za opracowaniem: Marek Antoni Nowicki "Europejski Trybunał Praw Człowieka, orzecznictwo. Tom 1. Prawo do rzetelnego procesu sądowego", Kantor Wydawniczy Zakamycze 2001 r., s. 115 – 117, 179 – 182). Treść art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1-2 i art. 145 § 1 P.p.s.a., wskazują na kompetencję sądów administracyjnych do pełnej oceny merytorycznej argumentów prawnych i faktycznych strony skarżącej rozstrzygnięcie organu administracyjnego, włącznie z wyeliminowaniem zaskarżonego aktu administracyjnego z obrotu prawnego. W rezultacie przyjąć należy, że skarżąca miała zapewnione prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jej sprawy przez niezawisły i bezstronny sąd, w rozumieniu art. 6 ust.1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz.284 ze zm.).

Przepis art. 171 P.p.s.a. nie stanowi unormowania zamykającego dostęp do sądu. Wzmacnia natomiast ochronę sądową poprzez zagwarantowanie trwałości wyroków sądów administracyjnych oraz bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 155 § 1 P.p.s.a. Po pierwsze orzeczenie sygnalizacyjne ma charakter fakultatywny (por. Bogusław Dauter [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A Kabat, M. Niezgódka – Medek "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz", Kantor Zakamycze 2006, s. 334). Po drugie, skoro Sąd pierwszej instancji nie stwierdził w toku rozpoznawania sprawy istotnych naruszeń prawa lub okoliczności mających wpływ na ich powstanie, to nie było podstaw do wydania postanowienia przewidzianego w omawianym przepisie.

Na zakończenie, w związku z powoływaniem się skarżącej na naruszenie art. 135 P.p.s.a., że przepis ten nie może mieć zastosowania w sprawie, w której skarga została oddalona na podstawie art. 151 P.p.s.a. (por. wyrok NSA z dnia 28 lipca 2004 r., sygn. akt OSK 678/04, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 158907).

W tym stanie rzeczy należało, na mocy art. 184 P.p.s.a., oddalić skargę kasacyjną.