drukuj    zapisz    Powrót do listy

6110 Podatek od towarów i usług, Odrzucenie skargi, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, Uchylono zaskarżone postanowienie, I FZ 76/20 - Postanowienie NSA z 2020-08-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I FZ 76/20 - Postanowienie NSA

Data orzeczenia
2020-08-11 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-03-18
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Bartosz Wojciechowski /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne
Odrzucenie skargi
Sygn. powiązane
III SA/Wa 2199/19 - Postanowienie WSA w Warszawie z 2020-01-28
Skarżony organ
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej
Treść wyniku
Uchylono zaskarżone postanowienie
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 12b § 1 i 2, art. 46 § 2a i 2b, art. 58 § 1 pkt 3
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Bartosz Wojciechowski, , , po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia G. S.K.A. w P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2199/19 odrzucające skargę G. S.K.A. w P. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia 22 lipca 2019 r. nr [...] w przedmiocie przedłużenia terminu dokonania zwrotu nadwyżki podatku od towarów i usług za czerwiec 2016 r. postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd odrzucił skargę spółki G. S.K.A. w P., w uzasadnieniu wskazując, że na podstawie zarządzenia z 15 listopada 2019 r. pełnomocnik skarżącej został wezwany, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi, do nadesłania pełnomocnictwa podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W wezwaniu wskazano, że nadesłane do sądu, przy piśmie z 4 września 2019 r. wniesionym w formie dokumentu elektronicznego, pełnomocnictwo nie zostało opatrzone podpisem elektronicznym. Podpisem elektronicznym podpisane zostało jedynie pismo przewodnie, w którego załączeniu nie wymieniono pełnomocnictwa, co nie spełnia wymagań z art. 46 § 2b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm. dalej: P.p.s.a.). Powyższe wezwanie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej 20 listopada 2019 r. Pełnomocnik skarżącej nie usunął braku formalnego skargi poprzez nadesłanie pełnomocnictwa podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, w związku z czym sąd postanowił o odrzuceniu skargi.

Sąd wskazał, że art. 49 § 1 P.p.s.a. stosuje się także do braków skargi, stosownie bowiem do art. 57 § 1 P.p.s.a., skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym. Zgodnie z art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a., w przypadku gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi, sąd odrzuca skargę. Jak natomiast stanowi art. 46 § 2a P.p.s.a., w przypadku gdy pismo strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Zgodnie zaś z art. 46 § 2b P.p.s.a., zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego.

W rozpoznawanej sprawie pełnomocnik skarżącej załączył do skargi odpis pełnomocnictwa do reprezentowania skarżącej przed WSA, jednakże, jak wynika z akt sprawy, pełnomocnictwo nie zostało opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W związku z powyższym na podstawie zarządzenia z 15 listopada 2019 r. pełnomocnik został wezwany do uzupełnienia, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi, wskazanego braku formalnego skargi. Co więcej w wezwaniu wskazano, że przy piśmie z 4 września 2019 r. wniesionym w formie dokumentu elektronicznego, pełnomocnictwo nie zostało opatrzone podpisem elektronicznym. Podpisem elektronicznym podpisane zostało jedynie pismo przewodnie, w którego załączeniu nie wymieniono pełnomocnictwa, co nie spełnia wymagań z art. 46 § 2b p.p.s.a. Pełnomocnik skarżącej nie uzupełnił w terminie braku formalnego skargi, co skutkuje odrzuceniem skargi.

Na powyższe postanowienie spółka wniosła zażalenie, zarzucając naruszenie art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a. w zw. z art. 168 O.p. poprzez niewłaściwe zastosowanie, polegające na bezzasadnym odrzuceniu skargi, mimo złożenia przez spółkę kompletu dokumentów, w tym pełnomocnictwa uprawniającego do reprezentowania strony w postępowaniu sądowoadministracyjnym, podpisanych kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W związku z powyższym pełnomocnik spółki wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.

W uzasadnieniu wskazano, że skarga wraz ze wszystkimi załącznikami (odpis, pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej, odpis z KRS) została zapisana w jednym pliku, który następnie jako całość został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Pełnomocnik zauważył, że aby w ogóle możliwe było nadanie pisma za pomocą środków elektronicznych, w tym platformy ePUAP, konieczne jest podpisanie dokumentu. Na podpisanie dokumentów pełnomocnik posiada potwierdzenie w postaci UPP.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

W opinii NSA bowiem odrzucenie skargi było błędne.

W tym miejscu powołać należy postanowienie NSA z dnia 16 czerwca 2020 r., sygn. akt II OZ 275/20 (CBOSA), w którym sąd ten prawidłowo stwierdził, że "stanowisko (...), że elektroniczne podpisanie pisma głównego sporządzonego w formularzu platformy e-PUAP skutkuje podpisaniem jedynie tekstu tego pisma, a nie skutkuje podpisaniem załączonych do niego plików jest błędne. Zaprzecza mu nie tylko treść dokumentu elektronicznego (...), treść UPP, ale też oficjalne zasady funkcjonowania (instrukcje i podręczniki dla platformy e-PUAP) i podpisywania pism w platformie e-PUAP oraz mechanizmy wizualizacji dla użytkowania platformy e-PUAP. Pogląd, że elektroniczne podpisanie pisma głównego sporządzonego w formularzu platformy e-PUAP skutkuje podpisaniem tekstu tego pisma oraz załączonych do niego plików wyrażony został również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 maja 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 2894/18 oraz w doktrynie (zob. P. Pietrasz, "Informatyzacja polskiego postępowania przed sądami administracyjnymi a jego zasady ogólne", Warszawa 2020, s. 310-311), które to stanowisko sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela. Zauważyć należy, że w dokumencie pomocy zamieszczonym na stronie internetowej www.epuap.gov.pl (w zakładce: Pomoc > Instrukcje i podręczniki > Załatwianie sprawy), w punkcie 3. "Wypełnienie i wysyłanie wniosku", w kilku krokach opisana została droga do prawidłowego sporządzenia, podpisania i wysłania pisma za pośrednictwem platformy e-PUAP. W Kroku 3 dotyczącym wprost przedmiotu niniejszej sprawy wskazuje się, że: "Z rozwijanej listy użytkownik może wybrać Rodzaj pisma [5], jakie chce złożyć do urzędu. Może to być wniosek, skarga, oświadczenie etc. Następnie wypełnia pola wymagane, tj. Tytuł pisma [6] oraz uzupełnia jego Treść [7]. Użytkownik może również pobrać załączniki z dysku i wysłać je wraz z wypełnionym formularzem do urzędu. Jeśli chce dodać załącznik klika na symbol zielonego plusa [8] następnie wybiera ścieżkę do miejsca, w którym umieszczony jest wybrany plik a na końcu wpisuje Opis załącznika". Na końcu opisu Kroku 3 (w ramce z wykrzyknikiem) umieszczono następującą informację i zasadę: "Aby dokument miał moc prawną powinien być podpisany przed wysłaniem. Jest to sytuacja analogiczna jak w przypadku korespondencji drogą tradycyjną – na wnioskach, które składamy w urzędach osobiście, również składamy podpisy. Podpis odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami". Ta reguła została powtórzona także w zakładce: Pomoc > Instrukcje i podręczniki > Zakładanie konta użytkownika i załatwianie sprawy, w punkcie "Jak wysłać pismo".

Przedstawiony powyższej sposób wnoszenia dokumentu elektronicznego i składania podpisu przez platformę e-PUAP jest również zgodny z przedstawionymi powyżej przepisami P.p.s.a. W art. 12b § 1 i § 2 P.p.s.a. mowa jest bowiem o wnoszeniu do sądu administracyjnego dokumentów elektronicznych, a warunek formy pisemnej uważa się za zachowany, jeżeli dokument elektroniczny został podpisany w sposób, o którym mowa w art. 46 § 2a. Natomiast art. 46 § 2a P.p.s.a. odnosi się wyłącznie do pism stron wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego. Tak więc podpisanie wymaganym podpisem dokumentu elektronicznego wnoszonego przez platformę e-PUAP, wewnątrz którego przekazywane są inne dokumenty, np. załączniki, skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, tj. treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami. Wykładni tej nie przeczy również treść art. 46 § 2b P.p.s.a., zgodnie z którym zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego. Z przepisu tego wynika bowiem jedynie, że jeżeli strona chce wnieść do sądu załącznik w formie odrębnego dokumentu elektronicznego to ten dokument powinien być również podpisany przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Istotne jest zatem odpowiednie podpisanie przekazywanego dokumentu elektronicznego. Formalistyczna wykładnia art. 46 § 2b P.p.s.a., co do wymogu podpisania podpisem elektronicznym odrębnie każdego dokumentu (pliku) w przesyłanym jednym dokumencie elektronicznym przeczy celowi wprowadzenia informatyzacji postępowania sądowoadministracyjnego oraz oficjalnym zasadom funkcjonowania i podpisywania pism w platformie e-PUAP".

W niniejszej sprawie skarżący przesłał za pośrednictwem platformy e-PUAP jeden dokument elektroniczny zawierający pismo przewodnie i załączone do niego pliki, który został podpisany kwalifikowanym podpisem kwalifikowanym. W związku z tym niezasadne było wzywanie skarżącego do usunięcia braku formalnego poprzez nadesłanie pełnomocnictwa podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, skoro takie znajdowało się już w aktach.

Wydaje się, że spornego braku sąd I instancji dopatruje się w tym, że załącznik zawierający pełnomocnictwo nie jest wymieniony z nazwy w załączonych plikach. Jednakże niewątpliwie znajduje się on w aktach sprawy (k.16), które sąd założył po wpłynięciu skargi (podobnie jak odpis KRS spółki, który też nie był wymieniony z nazwy jako osobny załącznik). Jeżeli zatem pełnomocnictwo zostało przesłane razem ze skargą prawidłowo podpisanym pismem, to sam fakt niewymienienia pełnomocnictwa w spisie załączników nie powoduje braku formalnego skargi wymagającego uzupełnienia pod rygorem odrzucenia. Skoro pełnomocnictwo sąd sam do akt dołączył razem ze skargą i resztą dokumentów, to taka wykładnia jest dla strony krzywdząca i prowadzi do niedopuszczalnego ograniczenia prawa do sądu.

Z powyższych względów, NSA na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 1 i 2 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt