Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marek Leszczyński, sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk (spr.), Protokolant st. sekretarz sądowy Marta Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 4 listopada 2014 r. sprawy ze skargi S. K. na bezczynność Wójta Gminy P. w przedmiocie informacji publicznej 1. zobowiązuje Wójta Gminy P. do załatwienia w terminie 14 dni od dnia zwrotu akt organowi wniosku skarżącego S. K. z dnia [...] marca 2014 roku w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej; 2. stwierdza, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 3. wymierza Wójtowi Gminy P. grzywnę w kwocie 300,00 (trzysta) złotych; 4. zasądza od Wójta Gminy P. na rzecz S. K. kwotę 357,00 (słownie: trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.-

Wnioskiem z dnia 24 marca 2014 roku, przesłanym drogą poczty elektrycznej na adres "G. M." [...], S. K. zwrócił się o udostępnienie informacji publicznej w następujących kwestiach:

- jakie osoby w Urzędzie Gminy korzystają z telefonów służbowych wraz ze wskazaniem imiennie jakiej osobie został przydzielony konkretny numer telefonu, np. jaki jest numer telefonu Wójta, czy pracownicy urzędu, a także Wójt korzystają z adresu poczty elektrycznej, a jeśli tak, to jakie są adresy poczty elektronicznej tych osób;

- doręczenie skanów rachunków telefonicznych wymienionych wyżej za okres od 1 marca 2013 roku do chwili obecnej;

- doręczenie skanów dokumentów dotyczących procesów wytaczanych przez pracowników Urzędu Gminy za okres od 1 stycznia 2011 roku do chwili obecnej, a w szczególności wyroków wraz z uzasadnieniami;

- ile wynoszą wydatki Urzędu Gminy na cele reprezentacyjne za 2013 rok wraz z rachunkami potwierdzającymi te wydatki;

- czy Wójt w 2013 roku i 2014 roku przyznał pracownikom Urzędu nagrody i premie wraz z wykazem dokumentów przyznających te świadczenia.

Na koniec S. K. wniósł o przesłanie dokumentów na adres poczty elektronicznej.

W dniu 6 sierpnia 2014 roku S. K. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, za pośrednictwem Urzędu Gminy P., skargę na bezczynność Wójta tej Gminy, żądając w szczególności zobowiązania go do załatwienia wniosku z dnia 24 marca 2014 roku w terminie 7 dni i zasądzenia kosztów procesu.

Po wysłaniu skargi do organu Wójt Gminy P. pismem z dnia 20 sierpnia 2014 roku ustosunkował się do wniosku skarżącego.

Natomiast w odpowiedzi na skargę Wójt Gminy P. oświadczył, że E-mail S. K. nie dotarł do Urzędu Gminy P.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:

Skarga podlega uwzględnieniu

Sprawa dotyczy bezczynności organu w udzieleniu informacji publicznej na wniosek. Dla przypisania organowi bezczynności w tym zakresie w pierwszej kolejności ustalić należało, czy żądane dane stanowią informację publiczną i czy podmiot, do którego się o nie zwrócono miał obowiązek udostępnienia informacji.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm., powoływanej dalej jako u.d.i.p) każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Jak wskazuje się w orzecznictwie i piśmiennictwie, informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do szeroko rozumianych władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne, w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Informacją publiczną będą zatem np. dane o wysokości wynagrodzenia, w skład którego wchodzą także premie, nagrody i dysponowanie telefonem służbowym, wójta, a także sekretarza gminy, skarbnika, kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, osób wydających decyzje administracyjne w imieniu wójta - jako informacje o wysokości środków pieniężnych wypłacanych z zasobów publicznych na rzecz osób pełniących funkcje publiczne (vide wyroki w sprawach VIII SAB/Wa 55/13, II SAB/Kr 164/12, II SAB/Ke 19/10, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl, powoływanej dalej w skrócie jako CBOSA).

W sprawie niniejszej wnioskodawca zażądał udostępnienia informacji publicznej w postaci - jak to określił - skanów dokumentów (szczegółowo we wniosku wymienionych), których treść dotyczyła kwestii szeroko pojętego wynagrodzenia Wójta Gminy P. i pracowników tejże Gminy. Niewątpliwie informacją publiczną nie są dokumenty ale treści w nich zawarte, czy inaczej - zbiór danych, których te dokumenty są nośnikiem (vide uchwała NSA z dnia 9 grudnia 2013 r., I OPS 7/13, CBOSA). Przedmiotowe informacje, jak wynika z przywołanego orzecznictwa sądów administracyjnych, którego stanowisko skład orzekający w sprawie niniejszej w pełni podziela, spełniają kryteria informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 art. 6 ust. 1 pkt 2d u.d.i.p. związku z art. 4 ust. 1 pkt 1 i art. 6 ust. 1 pkt 2d i pkt 4a tiret pierwsze u.d.i.p., bowiem dotyczą wynagrodzenia podmiotu będącego osobą publiczną – Wójta jak również innych osób pełniących funkcje publiczne w Urzędzie Gminy. Zgodzić się należy z WSA w Krakowie, że w przypadku osób pełniących funkcje publiczne ochrona prawa do prywatności nie może obejmować działalności publicznej tej osoby ani też sfery działań i zachowań, które ogólnie są pojmowane jako osobiste lub prywatne, jeżeli wiążą się ściśle z działalnością publiczną (vide wyrok w sprawie II SAB/Kr 164/12, CBOSA).

Przesądzenie publicznego charakteru zawnioskowanych danych wymaga następnie ustalenia, czy zaskarżony organ pozostawał w bezczynności.

Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia, gdy w terminie ustalonym przez prawo zobowiązany podmiot nie podjął żadnych czynności w sprawie lub nie zakończył postępowania wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu bądź nie podjął czynności, do której był zobowiązany. Dla uznania bezczynności konieczne jest zatem ustalenie, że organ administracji zobowiązany był na podstawie przepisów prawa do wydania decyzji lub innego aktu albo do podjęcia określonych czynności. W u.d.i.p. określone zostały obowiązki podmiotu, do którego został złożony wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Podmiot taki powinien:

- udostępnić żądaną informację publiczną (jeśli jest w jej posiadaniu) w terminie wskazanym w art. 13 (bez zbędnej zwłoki, ewentualnie nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku), chyba że terminy te nie mogą zostać dochowane, wówczas należy powiadomić stronę o przyczynach opóźnienia oraz o terminie w jakim udostępnienie nastąpi, nie dłuższym niż 2 miesiące od złożenia wniosku;

- wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji np. gdy występują ustawowe przeszkody do jej udostępnienia w postaci np. ochrony danych osobowych (art. 16 ust. 1),

- wydać decyzję o umorzeniu postępowania, jeśli informacja nie może zostać udostępniona w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 16 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 2);

- poinformować pisemnie wnioskodawcę, że nie posiada informacji publicznej lub że żądane informacje nie stanowią informacji publicznych (vide np. wyrok NSA z dnia 19 lutego 2014 r., I OSK 1401/13, CBOSA).

W niniejszej sprawie powstał spór co do faktu doręczenia organowi wniosku skarżącego z dnia 24 marca 2014 roku drogą poczty elektronicznej na adres E-mailowy Sekretarza Gminy P.

Aby wyjaśnić powyższą kwestię Sąd zwrócił się do operatora sieci [...] o przesłanie informacji czy wyżej wymieniony E-mail dotarł do adresata. Pismem z dnia 19 listopada 2014 roku (k. 26 akt) operator sieci potwierdził fakt wysłania wniosku skarżącego na konto odbiorcy. Co prawda operator zastrzegł, że nie może potwierdzić okoliczności przyjęcia tegoż wniosku, jego odczytania przez odbiorcę, czy nawet doręczenia. Jednak z uwagi na to, że wiadomość została wysłana na adres Sekretarza Gminy P., który to adres poczty elektronicznej istnieje jako jeden z oficjalnych adresów E-mailowych Gminy – to należy uznać ja za doręczoną. Zaskakująca jest odpowiedź Wójta Gminy P., że tylko E-maile wysyłane na adres: [...] są rejestrowane w dzienniku korespondencyjnym. Zdaniem Sądu rejestrowane powinny być wszystkie pisma wpływające na oficjalne adresy elektroniczne Urzędu Gminy wyszczególnione w piśmie Wójta Gminy P. z dnia 20.08.2014 roku. Znamiennym jest również wyjaśnienie Sekretarza gminy na rozprawie w dniu 4.11.2014 roku, który oświadczył, że kontaktowano się z operatorem sieci i uzyskano informację, że "takiego" E-maila nie było – co jest w sprzeczności z treścią udzielonej informacji sądowi przez tegoż operatora (k. 26).

Powyższe ustalenia uzasadniały przypisanie organowi bezczynności, bowiem otrzymał on wiadomość 24.03.2014roku, zaś odpowiedział dopiero po wpłynięciu skargi 20.08.2014 roku, a więc po upływie 14 dni.

Organ w wyznaczonym terminie ustali zatem precyzyjnie, które z dokumentów zawierających żądane informacje posiada, a następnie udostępni je wnioskodawcy lub wskaże miejsce ich publikacji. Pamiętać będzie organ o respektowaniu zasady ochrony danych osobowych tj. o konieczności ukrycia danych niezwiązanych z udostępnianą informacją a znajdujących się w udostępnianych dokumentach.

Jednocześnie sąd stwierdził, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ocena charakteru bezczynności pozostawiona została uznaniu sądu orzekającego, gdyż ustawa nie zakreśla tu kryteriów, jakie przesądzają o tym czy bezczynność rażąco narusza prawo czy też nie. W przypadku bezczynności z rażącym naruszeniem prawa chodzi o istotne uchybienie obowiązującemu przepisowi prawa, jak np. zbyt długi okres prowadzenia sprawy, niemający uzasadnienia ani w jej stopniu skomplikowania, ani w konieczności prowadzenia szerokiego postępowania dowodowego, ani w ilości spraw do załatwienia przez organ, ani w ilości wniosków procesowych składanych przez strony. Wymienione kryteria zawsze należy jednak odnieść do stanu konkretnych spraw, których okoliczności zwykle są zróżnicowane.

W sprawie niniejszej uchylono się od udzielenia informacji publicznej, w której posiadaniu organ gminy niewątpliwie pozostawał, udzielono Sądowi informacji nieodpowiadającej rzeczywistemu stanowi rzeczy, nadto informację do skarżącego wystosowano już po upływie ustawowego terminu załatwienia wniosku: wniosek wpłynął 24 marca 2014 r., zaś informacji udzielono 20 sierpnia 2014 r. i także dopiero po wpływie skargi na bezczynność. Takie działanie, polegające na ewidentnym wprowadzeniu strony w błąd stanowi o rażącym naruszeniu obowiązującej w postępowaniu administracyjnym zasady budzenia zaufania do organów władzy publicznej, która to zasada obowiązuje także w postępowaniu o udzielenie informacji publicznej i powinna być stosowana jako kryterium oceny organu w tym postępowaniu. Działanie organów, jakie wystąpiło w sprawie niniejszej powinno być zatem ocenione jako niewłaściwe i stanowi o bezczynności z rażącym naruszeniem prawa. Ze względu jak wyżej w ocenie Sądu zachodziła potrzeba wymierzenia organowi na mocy art. 149 § 2 p.p.s.a. kary grzywny w kwocie 300 złotych.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 149 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.) orzeczono jak w punktach 1 i 2 wyroku.

W przedmiocie kosztów orzeczono na podstawie art. 200 w związku z art. 210 § 1 p.p.s.a.