Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Opinie i raporty biegłych rewidentów powstające w rezultacie zastosowania swoistej procedury urzędowej, nie są przedmiotem prawa autorskiego.

Koszty uzyskania przychodów biegłych rewidentów w tym postępowaniu zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 w zw. z art. 13 pkt 8 lub 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./ wynoszą 20 procent.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Dla określonych grup podmiotów przewidziane zostało badanie ich sprawozdań przez niezależnych biegłych rewidentów, którego wynik stanowi podstawę do zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez właściwe organy. Zasady i tryb przeprowadzenia takiego badania określa ustawa z dnia 19 października 1991 r. o badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentach i ich samorządzie /Dz.U. nr 111 poz. 480 ze zm./.

Wyboru podmiotu uprawnionego do badania dokonuje organ nadzorczy lub właściciel przedsiębiorstwa, jeżeli statut lub akt założycielski nie stanowi inaczej. Umowa o badanie sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy powinna być zawarta nie później niż do końca danego roku obrotowego. Spółki prawa handlowego zawiadamiają o zawarciu takiej umowy, nie później niż w ciągu miesiąca od zakończenia roku właściwy sąd rejestrowy. W przypadku braku takiej umowy, sąd rejestrowy wyznacza podmiot uprawniony do badania.

Biegli rewidenci sporządzają pisemną opinię o prawidłowości i rzetelności badanego sprawozdania finansowego wraz z raportem. Raport powinien zawierać stwierdzenie, czy sprawozdanie finansowe i stanowiące jego podstawę księgi rachunkowe są zgodne z przepisami prawa i zasadami rachunkowości. Następnie powinien stwierdzić zbadanie rzetelności i prawidłowości poszczególnych danych, które w porównaniu z danymi za okres poprzedni wskazują na zjawiska w istotny sposób negatywnie oddziaływające na wyniki finansowe i sytuację finansową danego podmiotu.

Biegły rewident powinien również przedstawić w raporcie występowanie zjawisk lub zdarzeń zagrażających kontynuacji działalności przedsiębiorstwa lub wskazującym na naruszenie prawa. W czasie badania sprawozdania finansowego biegły rewident ma się prawo domagać od podmiotu, który je sporządził, wyczerpujących informacji i wyjaśnień niezbędnych do sporządzenia raportu z badania i opinii.

Opinia wydana przez biegłego rewidenta w przypadku spółek prawa handlowego i spółdzielni powinna być udostępniona akcjonariuszom, wspólnikom lub członkom wraz ze sprawozdaniem finansowym, którego dotyczy, na dwa tygodnie przed walnym zgromadzeniem członków lub zgromadzeniem wspólników, albo przed walnym zgromadzeniem członków lub przedstawicieli członków zgromadzenia.

Opinia biegłego rewidenta wraz z raportem powinna być również dołączona do sprawozdania finansowego, składanego urzędom skarbowym. Wynika to jednak nie z ustawy o badaniu i ogłoszenia sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentach i ich samorządzie, lecz z art. 27 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.

Podmioty, których sprawozdania finansowe podlegają corocznemu badaniu obowiązane są złożyć je do ogłoszenia wraz z opinią biegłego rewidenta oraz odpisem uchwały zatwierdzającej. Forma ogłoszonych sprawozdań finansowych i zakres ujawnianych w nich informacji została określona przez Ministra Finansów w zarządzeniu z dnia 30 listopada 1992 r. w sprawie zwolnienia niektórych podmiotów od obowiązku corocznego badania i ogłaszania sprawozdań finansowych oraz formy i zakresu informacji ujawnionych w tych sprawozdaniach /M.P. nr 39 poz. 288/.

Sprawozdanie finansowe wraz z opinią biegłego rewidenta powinno być złożone w sądzie rejestrowym lub innym organie, w którym podmiot, który je sporządził jest zarejestrowany, w ciągu dwóch tygodni po zatwierdzeniu sprawozdania przez właściwy organ.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm., w tym Dz.U. 1993 nr 134 poz. 646/ koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzenia przez nich tymi prawami wynoszą 50 procent.

Oznacza to, że aby korzystać ze zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów to należy być twórcą i mieć prawo autorskie. Prawo autorskie jest tutaj prawem majątkowym. Art. 18 ww. ustawy zalicza bowiem do przychodów i praw majątkowych między innymi prawa autorskie.

W rozpoznawanej sprawie opinie biegłych rewidentów wraz z raportem nie stanowiły przedmiotu prawa autorskiego na podstawie art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych /Dz.U. nr 24 poz. 83/. Przepis ten stanowi bowiem, że przedmiotem tego prawa nie są między innymi urzędowe dokumenty i materiały.

Użyta w nim formuła "materiały urzędowe" oznacza się stosunkowo dużą pojemnością. Jest ona bowiem zdolna pomieścić wszystko co nie będąc dokumentem jest urzędowe. Przy czym cechę tę materiał może uzyskać, gdy pochodzi od urzędu bądź dotyczy sprawy urzędowej, bądź wreszcie dlatego, że powstał on w rezultacie procedury urzędowej.

Taką procedurą jest również badanie sprawozdania finansowego przez biegłych rewidentów.

Opinie i raporty biegłych rewidentów powstające w rezultacie zastosowania swoistej procedury urzędowej, nie są więc przedmiotem prawa autorskiego.

Urzędowy charakter materiału wzmacnia możliwość zainicjowania tej procedury przez sąd rejestrowy w przypadku spółek prawa handlowego, dołączanie opinii i raportów do zeznań podatkowych, składanie opinii w sądzie lub innym organie rejestrowym, ogłoszenie opinii itp.

Opinie i raporty biegłych rewidentów powstające w wyniku zastosowania urzędowej procedury nie są więc przedmiotem prawa autorskiego.

W tym stanie rzeczy koszty uzyskania przychodów biegłych rewidentów w tym postępowaniu zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 w związku z art. 13 pkt 8 lub 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynoszą 20 procent.

Zaskarżona decyzja mimo przyjętego w uzasadnieniu odmiennego poglądu od poglądu wyrażonego przez Sąd nie narusza prawa. Jej rozstrzygnięcie w sprawie jest prawidłowe.

W tym stanie rzeczy, Sąd opierając się na art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/, orzekł jak w sentencji.