Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Danuta Oleś, , , po rozpoznaniu w dniu 8 września 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia T.M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 3418/14 odmawiające wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi T.M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 18 sierpnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za październik 2012 r. postanawia: 1. uchylić zaskarżone postanowienie, 2. wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji.

Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek T.M. o wstrzymanie wykonania decyzji. Sąd uznał, że wniosek skarżącego nie został uzasadniony z punktu widzenia przesłanek wymienionych w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm, dalej P.p.s.a.). Według Sądu kwestia wysokości zobowiązania określonego w zaskarżonej decyzji nie może być sama w sobie przesłanką do wstrzymania zaskarżonego aktu. Wyegzekwowanie należności pieniężnej z samej swej istoty nie może być uznane za okoliczność powodującą trudne do odwrócenia skutki. W przypadku uchylenia zaskarżonej decyzji wyegzekwowana należność zostanie bowiem zwrócona.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie i wstrzymanie wykonania decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W., zarzucając naruszenie art. 61 § 3 P.p.s.a. W uzasadnieniu wskazał na okoliczność braku możliwości spłaty zaciągniętych kredytów z uwagi odmowę zwrotu podatku VAT i znikomy majątek. Skarżący wskazał, że rozpoczęcie egzekucji komorniczej pochłonie wszystko co posiada, a ponadto jego zadłużenie zwiększy się o wysokość opłat komorniczych, tym samym zadłużenie skarżącego powiększy się, zamiast zmaleć. Skarżący zwrócił również uwagę, że pogorszeniu uległ jego stan zdrowia. Wskazał również, że wszelkie dokumenty obrazujące jego sytuacje materialną i zdrowotną znajdują się w aktach sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 61 § 3 P.p.s.a., po przekazaniu sądowi skargi, sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Instytucja wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji powołana została do tymczasowej ochrony przed negatywnymi i nieodwracalnymi skutkami, jakie mogłaby dla strony wywołać taka decyzja, zanim zostanie zbadana przez sąd administracyjny pod kątem legalności. Odnosi się ona do sytuacji szczególnego i wyjątkowego zagrożenia, która wymaga zastosowania specjalnego rodzaju tymczasowej ochrony strony postępowania. Ciężar dowodu w zakresie wykazania powyższych okoliczności, stanowiących podstawę do wstrzymania wykonania zaskarżanej decyzji, spoczywa na wnioskodawcy i sprowadza się do przedstawienia konkretnych zdarzeń, które mogłyby uprawdopodobnić, że wykonanie zaskarżonego aktu faktycznie spowoduje powstanie niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub powstanie trudnych do odwrócenia skutków.

W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, iż niebezpieczeństwo, o którym mowa w cytowanym przepisie oznacza, że chodzi o taką szkodę, która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego i wyegzekwowanego świadczenia, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do pierwotnego stanu. W szczególności będzie to miało miejsce w takich wypadkach, gdy grozi utrata przedmiotu świadczenia, który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony innym przedmiotem, a jego wartość pieniężna nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego, lub gdyby zachodziło niebezpieczeństwo poniesienia straty na życiu i zdrowiu. Trudne zaś do odwrócenia skutki to takie prawne lub faktyczne skutki, które raz zaistniałe powodują istotną lub trwałą zmianę rzeczywistości, przy czym powrót do stanu poprzedniego może nastąpić tylko po dłuższym czasie i przy stosunkowo dużym nakładzie sił i środków (por. przykładowo postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 grudnia 2004 r. sygn. akt GZ 138/04, publ. LEX nr 281811). Przesłanki w postaci niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, o których mowa w art. 61 § 3 P.p.s.a., należy wiązać z sytuacją, która może powstać, gdy zaskarżony do sądu akt administracyjny zostanie wykonany, a następnie, na skutek uwzględnienia skargi – wzruszony.

Powyższe oznacza, że Sąd w pierwszej kolejności obowiązany jest ustalić, czy to właśnie wykonanie zaskarżonej decyzji mogłoby spowodować takie zmiany w rzeczywistości, które mieściłyby się w tych dwóch wskazanych przez ustawodawcę kategoriach pojęciowych, przy czym tego rodzaju ustalenia Sąd powinien dokonać w oparciu o argumenty przywołane przez stronę.

Odnosząc się do zasadności wniosku w przedmiotowej sprawie uznać należy, iż skarżący w sposób wystarczający wykazał, że przesłanki uzasadniające wstrzymanie wykonania kwestionowanej przez niego decyzji zostały spełnione. Z informacji zawartych we wniosku oraz dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy wynika, że strona jest zadłużona w bankach i nie dokonuje realnych spłat zobowiązań. Zgodnie z wyciągami z rachunków bakowych, prowadzonych przez różne banki, skarżący posiada zadłużenia na łączną kwotę ponad 100.000 zł. Ze względu na stan zdrowia nie uzyskuje żadnych dochodów, otrzymywał jedynie świadczenie rehabilitacyjne przez 90 dni (decyzja ZUS z 29 sierpnia 2014 r.). Decyzją z 26 stycznia 2015 r. Prezydent m.st. Warszawy uznał go za osobę bezrobotną, bez prawa do zasiłku.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż podane przez skarżącego okoliczności stanowią wystarczającą podstawę do uzyskania ochrony tymczasowej.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 w zw. z art. 197 § 1 i 2 P.p.s.a. i art. 61 § 3 P.p.s.a., orzekł, jak w sentencji postanowienia.