Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Jakubiec Sędziowie WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) WSA Hanna Knysiak-Sudyka Protokolant sekretarz sądowy Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 marca 2017 r. przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej [...] D. J. sprawy ze skargi E. S. na zarządzenie Starosty z dnia 24 sierpnia 2016 r. znak: [....] w przedmiocie zatwierdzenia projektu zmiany organizacji ruchu postanawia: I. odrzucić skargę, II. zwrócić skarżącej E. S. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem uiszczonego wpisu od skargi.

Klauzulą nr [...] z dnia 24 sierpnia 2016 r. Starosta zatwierdził na stałe zmianę organizacji ruchu na ul. K w M w km. 0+ 000 -0+075 polegającej na wprowadzeniu na stałe całkowitego zakazu zatrzymywania się (z wyłączeniem zaopatrzenia na czas rozładunku i załadunku). Jako podstawę prawną podano art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), na podstawie § 3 pkt 1 ppkt 3 oraz § 6 pkt 1 i § 8 pkt 2 ppkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 177, poz. 1729).

E. S. pismem z dnia 12 września 2016 r. wezwała Starostę do usunięcia naruszenia prawa czynnością zatwierdzającą projekt stałej zmiany organizacji ruchu.

W odpowiedzi na wezwanie, doręczone stronie w dniu 5 października 2016 r., Starosta wskazał, że ul. K zlokalizowana jest pomiędzy zwartą zabudową oraz była ustawicznie blokowana przez parkujące pojazdy, a tym samym stwarzała niebezpieczne zachowania i stwarzała zagrożenie dla uczestników ruchu.

E. S. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na powyższy akt Starosty z dnia 24 sierpnia 2016 r. o zatwierdzeniu zmiany organizacji ruchu. Zaskarżonej czynności zarzuciła naruszenie przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1) art. 7 K.p.a. to jest naruszenie zasady prawdy obiektywnej poprzez zatwierdzenie zmiany organizacji ruchu na ul. K w M w km. 0+000 -0+075 polegającej na wprowadzeniu na stałe całkowitego zakazu zatrzymywania się i nie uwzględnienie interesu społecznego oraz słusznego interesu obywateli, którzy zgłaszali swoje zastrzeżenia co do planowanej zmiany;

2) art. 8 K.p.a. poprzez zaniechanie konsultacji społecznych, nie uwzględnienie wniosku mieszkańców o wstrzymanie się z podjęciem ostatecznej decyzji jak również nieustosunkowanie się do propozycji mieszkańców w przedmiocie organizacji ruchu na ul. K w M;

3) art. 9 K.p.a. poprzez nie poinformowanie mieszkańców o zatwierdzeniu zmiany organizacji ruchu z dnia 24 sierpnia 2016 r., jak również nie poinformowanie o okolicznościach faktycznych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego;

4) art. 11 K.p.a. poprzez nie wyjaśnienie w wyczerpujący sposób przesłanek, którymi organ kierował się przy załatwianiu sprawy, jakie okoliczności wpłynęły na zatwierdzenie zmiany organizacji ruchu na ul. K w M i wprowadzeniu tam całkowitego zakazu zatrzymywania się (z wyłączeniem zaopatrzenia na czas rozładunku i załadunku).

W skardze zarzucono nadto naruszenie przepisów prawa materialnego tj. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach (Załącznik 1 do tego rozporządzenia), w tym:

1) ust. 3.1.1. Załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach poprzez wprowadzenie znaku zakazu ograniczającego swobodę korzystania z drogi i umieszczenie go bez wnikliwej analizy skutków, jakie powodują dla uczestników ruchu;

2) ust. 3.2.37 Załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach poprzez zastosowanie znaku B-36 w sytuacji, gdy nie zaistniały przesłanki do jego wprowadzenia;

3) ust. 1.5.3 Załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach poprzez umieszczenie znaku B-36 w terenie niezgodnie z dyrektywami dotyczącymi odległości znaków od jezdni oraz wysokości ich umieszczania;

4) § 5 rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem poprzez brak w sprawie wszystkich przewidzianych prawem dokumentów pozwalających na zatwierdzenie zmiany organizacji ruchu przez Starostę.

W oparciu o powyższe skarżąca wniosła o uchylenie przedmiotowego zatwierdzenia i nakazania przywrócenia stanu poprzedniego ewentualnie o stwierdzenie bezskuteczności zaskarżonej czynności oraz stwierdzenie, że zaskarżona czynność nie może być wykonana; o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa strony przez pełnomocnika wraz z kosztami opłaty od pełnomocnictwa.

Na zasadzie art. 106 § 3 P.p.s.a. skarżąca wniosła o przeprowadzenie dowodów: ze zdjęć obrazujących umieszczenie znaków zakazu zatrzymywania się na ulicy K na okoliczność, że nie posadowienie znaków nie spełnia wymagań ust. 1.5.3 Załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach; z nagrania na płycie DVD ulicy K, które wykazuje, że pomimo wprowadzonego zakazu zatrzymywania się ul. K w niedzielę po mszy świętej w tamtejszym kościele jest zakorkowana pomimo tego, że na ulicy nie stoi zaparkowany żaden samochód; wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że wprowadzona zmiana stałego zakazu zatrzymywania się na ul K w M (z wyłączeniem zaopatrzenia na czas rozładunku i załadunku) jest nie do przyjęcia dla mieszkańców ul. K. Do chwili wprowadzenia zmiany polegającej na czasowym, a następnie na całkowitym zakazie zatrzymywania się bezpieczeństwo na ul. K nie było zagrożone. Fakt parkowania samochodów przez mieszkańców nie powodował sytuacji stwarzającej zagrożenie dla uczestników ruchu. Ruch w tym miejscu odbywał się wolno i ostrożnie, a zaparkowane pojazdy skutecznie spowalniały ruch. Po wprowadzeniu przedmiotowego zakazu samochody tamtędy przejeżdżające poruszają się ze znaczną prędkością, co niesie za sobą ryzyko spowodowania wypadku, jak również potrącenia pieszego. W związku z powyższym mieszkańcy ul. K zasadnie obawiają się o własne bezpieczeństwo jak i swoich dzieci.

W tej części miasta brak jest parkingu strzeżonego, monitorowanego, gdzie mieszkańcy mogliby bezpiecznie pozostawić swoje samochody. Pozostawiając zaś swoje pojazdy w odleglejszych częściach miasta narażają je na ewentualne uszkodzenie, a nawet kradzież przez osoby trzecie, podczas gdy identyfikacja tychże sprawców staje się praktycznie niemożliwa. W ten sposób mieszkańcy nie mogą skutecznie bronić swojej własności. Ewentualnie zaś uszkodzenie mienia niewątpliwie pociągałoby za sobą konsekwencje finansowe dla mieszkańców.

Wprowadzony zakaz całkowitego zatrzymywania się utrudnia mieszkańcom codzienne, prawidłowe funkcjonowanie. Wielu mieszkańców ul. K posiada małe dzieci, w związku z tym parking w pobliżu domu jest konieczny. Dzieci muszą być odwożone do szkoły jak również do lekarza.

Dojście wraz z dziećmi do samochodu znacznie oddalonego od miejsca zamieszkania jest szczególnie uciążliwe, zwłaszcza zimą, czy też podczas niekorzystnych warunków atmosferycznych, co w konsekwencji może narażać dzieci na utratę zdrowia. Dzieci Państwa M., B. i S. mają astmę. Rodzice nie mogą sobie pozwolić na codzienne dłuższe, nieraz kilkukrotne spacery wraz z dziećmi do oddalonych pojazdów.

W domach na ulicy K zamieszkują również osoby w podeszłym wieku, które mają problemy z poruszaniem się, osoby wymagające opieki. Dojście tych osób do samochodów oddalonych znacznie od miejsca zamieszkania jest znacznie utrudnione, a niejednokrotnie niemożliwe. Wprowadzenie stałego zakazu zatrzymywania się znacznie utrudni pomoc tym osobom przez osoby trzecie. Zakaz w obecnej postaci uniemożliwi mieszkańcom, jak i mieszkańcom wymagającym pomocy innych osób trzecich prawidłowe, codzienne funkcjonowanie, jak chociażby dostarczenie zakupów, opału, materiałów budowlanych czy dostarczenie podstawowych sprzętów. Zatrzymanie samochodu wbrew wprowadzonemu zakazowi naraża ich na ryzyko otrzymania mandatu.

Z tych względów skarżąca podnosi, że jako mieszkanka ul. K w M, na której to ulicy został zatwierdzony całkowity zakaz zatrzymywania się, ma interes prawny dający uprawnienie do wniesienia skargi na przedmiotowe rozstrzygnięcie Starosty do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Podmiot wnoszący skargę wykazał istnienie po jego stronie interesu prawnego, czyli osobistego, konkretnego i aktualnego prawnie chronionego interesu. Tym samym może domagać się konkretyzacji swoich uprawnień jak również żądać kontroli określonej czynności w celu ochrony swoich praw. Fakt zatwierdzenia przez Starostę na stałe zmiany organizacji ruchu, a polegającej na wprowadzeniu na stałe całkowitego zakazu zatrzymywania się ma istotny wpływ na sytuację prawną jak i faktyczną skarżącej co legitymuje jej uprawnienie do wniesienia skargi, a tym samym strona skarżąca ma interes i roszczenie o uchylenie przedmiotowego zatwierdzenia.

Skarżąca podniosła, że Starosta, na etapie rozpoznawania wniosku Burmistrza M, nie konsultował się z mieszkańcami ul. K w przedmiocie zmiany organizacji ruchu. W piśmie z dnia 2 września 2016 r. skierowanym do Starosty, mieszkańcy podjęli próbę wypracowania wspólnego stanowiska polegającego na przyjęciu, że na ulicy K obowiązywałby zakaz postoju i zatrzymywania się z wyłączeniem mieszkańców, którzy otrzymaliby od Starostwa Powiatowego stosowne karty informujące o uprawnianiu do postoju i zatrzymywania się na przedmiotowej ulicy. Ulica K na odcinku od wyjazdu na rondzie do skrzyżowania z ulicą K ma długość ok. 70 metrów. Mieszkańcy zaproponowali, by na odcinku 15 metrowym od ronda obowiązywał całkowity zakaz postoju i zatrzymywania się w dalszej części ulicy. Po prawej stronie patrząc od strony ronda byłyby odcinki umożliwiające postój i zatrzymywanie dla mieszkańców. Na odcinku kolejnych 5 metrów (za tymi 15 metrami od ronda) byłoby wydzielone miejsce postojowe dla mieszkańców, na którym dozwolony były postój do 30 minut, na potrzeby rozładunku zakupów czy też zabrania pasażerów. Kolejne 10 metrów byłoby miejscem gdzie obowiązywałaby zakaz postoju i zatrzymywania się umożliwiający łatwiejsze minięcie samochodów jadących z naprzeciwka. Na kolejnych 35 metrach byłaby możliwość parkowania samochodów przez mieszkańców. Takie rozwiązanie zwiększyłoby sprawny i swobodny przejazd samochodów jak również ograniczyłoby prędkość poruszanych się pojazdów w tym obszarze. Mieszkańcy zwrócili również uwagę, że w tym miejscu istnieje możliwość wprowadzenia ruchu jednokierunkowego. Wyjazd z ronda w stronę kościoła odbywałby się ulicą S i K, która mogłaby zostać ulicą jednokierunkową a zjazd od kościoła odbywałby się ul. K do ronda, na odcinku od ul. K do ronda, ul. K byłaby ulicą jednokierunkową. Jednakże pomimo propozycji mieszkańców w przedmiocie wypracowania wspólnego stanowiska, pismo pozostało bez odpowiedzi. Brak zaufania obywateli do organów państwa jest z reguły skutkiem naruszenia prawa przez organy państwowe, zwłaszcza zaś niektórych wartości w nim wyrażonych, takich jak równość i sprawiedliwość. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 grudnia 1984 r. sygn. akt III SA 729/84, opub. w ONSA 1984 nr 2, poz. 117 podkreśla, że w celu realizacji tej zasady konieczne jest przede wszystkim ścisłe przestrzeganie prawa, zwłaszcza w zakresie dokładnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, konkretnego ustosunkowania się do żądań i twierdzeń stron oraz uwzględnienie w decyzji zarówno interesu społecznego, jak i słusznego interesu obywateli. Zasadom tym nie odpowiada takie prowadzenia postępowania administracyjnego, w którym występują sprzeczne interesy stron, gdy organy prowadzące postępowanie, bez wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, uwzględniają tylko jeden z wchodzących w grę interesów, nie ustosunkowując się do zgłaszanych w toku postępowania twierdzeń i wniosków stron reprezentujących inne interesy.

Starosta w odpowiedzi na wezwanie strony skarżącej w przedmiocie usunięcia naruszenia prawa nie przekonał strony, że stanowisko zostało poważnie wzięte pod uwagę, a jeżeli skoro w sprawie zapadło inne rozstrzygnięcie, sprzeczne z interesem strony skarżącej, organ nie przekonał strony skarżącej, że przyczyną tego są istotne powody. Ponadto nikt nie poinformował mieszkańców, że Starosta zatwierdził zmianę organizacji ruchu na ul. K. Dopiero E. S. z kserokopii dokumentów dowiedziała się, że takowy zakaz już zatwierdzony. Zgodnie z art. 9 K.p.a. zwrot "należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych" nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż obowiązek ów ma być realizowanych w stosunku do osób dysponujących interesem prawnym w rozumieniu art. 28 K.p.a. Za szeroką wykładnią art 9 K.p.a. opowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 lipca 1992 r. sygn. akt III ARN 40/92, który stwierdził, że obowiązek informowania i wyjaśnienia stronom przez organ prowadzący postępowanie całokształtu okoliczności faktycznych i prawnych toczącej się sprawy (...) powinien być rozumiany tak szeroko, jak to jest tylko możliwe. Starosta w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa podnosi, iż w związku z utrudnieniami na ul. K zostały podjęte konsultacje z Komendą Powiatową. Jednakże z opinii Komendy Powiatowej nie wynika w żaden sposób z jakich powodów zatwierdzają proponowaną zmianę pozytywnie, jak również w jaki sposób wpłynie ona na poprawę bezpieczeństwa na tym odcinku drogi.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach (załącznik nr 1) w ust. 3.1.1. stanowi, że znaki zakazu jako ograniczające swobodę korzystania z dróg powinny być umieszczone po wnikliwej analizie skutków, jaki powodują dla uczestników ruchu. Starosta zatwierdzając zmianę organizacji ruchu na ul. K w M polegającą na wprowadzeniu na stałe całkowitego zakazu zatrzymywania się w żaden sposób nie uwzględnił w swoim rozstrzygnięciu stanowiska mieszkańców, których to skutki takiego rozstrzygnięcia dotykają bezpośrednio.

Zgodnie z ust. 3.2.37 rozporządzenia, znak B-36 stosuje się w celu wyeliminowania zatrzymywania się na tych odcinkach drogi, na których nawet chwilowe unieruchomienie pojazdów może spowodować pogorszenie płynności ruchu, zmniejszenie przepustowości i wzrost zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Znak B-36 jako bardzo uciążliwy dla kierujących powinien być umieszczony jedynie w niezbędnych, uzasadnionych warunkami ruchu przypadkach. Zasadą powinien być ograniczony czas obowiązywania znaku. Ograniczenie zatrzymywania się powinno dotyczyć tylko godzin największego natężenia ruchu. Znak B-36 powinien być stosowany przede wszystkim w miastach, na ulicach układu podstawowego, prowadzących komunikację zbiorową autobusową lub trolejbusową. W niniejszym stanie faktycznym nie zachodzą przesłanki, które uprawniałyby organ administracji do zatwierdzenia przedmiotowej zmiany organizacji ruchu. Pojazdy parkowane na ul. K przez mieszkańców nie powodowały zagrożenia bezpieczeństwa ruchu, jak również nie generowały sytuacji zagrażających życiu bądź zdrowiu uczestników ruchu. Ponadto ruch w tym miejscu odbywał się wolno i bezpiecznie a stojące tam samochody nie pogarszały płynności ruchu jak również nie zmniejszały przepustowości na tym odcinku drogi. Znak B-36 jest bardzo uciążliwy dla kierujących i powinien być umieszczany jedynie w niezbędnych, uzasadnionych warunkami ruchu przypadkach. Zasadą powinien być ograniczony czas obowiązywania znaku. Wprowadzenie zakazu zatrzymywania się na ulicy K w M nie spełniło swojego celu, któremu miało służyć. Do utrudnień w ruchu na ulicy K dochodziło i dochodzi w niedziele i święta kościelne. Opuszczające parking kościelny samochody, jadące od kościoła w stronę rynku poruszają się bardzo wolno, mają problemy z wjazdem na pobliskie rondo a ponadto z włączeniem się do ruchu na bardzo ruchliwej drodze krajowej nr [...]. Przez to tworzy się korek. Samochody wjeżdżające na rondo z ulicy K uniemożliwiają jadącym z naprzeciwka zjazd z ronda na ulicę K. W miejscu zjazdu z ronda jest bardzo wąska jezdnia. Pomimo braku samochodów na skraju jezdni ulica jest zakorkowana, co potwierdza dołączona do niniejszej skargi płytka DVD. Ulicą nie kursuje komunikacja miejska. Na ulicy na co dzień nie występuje duże natężenie ruchu. To obecnie bezpieczeństwo na ulicy zmalało. Samochody poruszające się ulicą K poruszają się z dużo większą prędkością niż miało to miejsce przed wprowadzeniem zmiany organizacji ruchu.

Oznakowanie wprowadzonego zakazu nie spełnia wymagań zawartych w przepisach regulujących te kwestie (ust. 1.5.3 Załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach). Znaki na ulicach umieszcza się w odległości 0,50 - 2,00 m od krawędzi jezdni (rys. 1.5.6 lit. c). Odległość znaku od jezdni mierzy się w poziomie od krawędzi jezdni (wystający krawężnik drogowy typu miejskiego wlicza się do chodnika) do najbliższego skrajnego punktu tarczy znaku (trójkąta, koła, kwadratu, prostokąta) lub tablicy (rys. 1.5.6). Wysokość umieszczenia znaku powinna być dostosowana do rodzaju drogi (ulicy) oraz konkretnego miejsca na drodze. Jedną z zasadniczych okoliczności, które należy uwzględniać, jest ruch pieszych, dla których znak zbyt nisko ustawiony może stanowić istotną przeszkodę. Znaki zakazu na ulicy K nie spełniają wytycznych zawartych w Załączniku 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa i warunków ich umieszczenia na drogach. Są usytuowane w miejscu i na wysokości, która uniemożliwia kierującemu pojazdem jego spostrzeżenie, odczytanie i prawidłową reakcję. Inne zaś są posadowione na skraju chodnika, tuż przyjezdni ul. K. W załączeniu zdjęcia obrazujące umiejscowienie znaków drogowych w terenie.

Po tym, jak na ul. K przestała obowiązywać czasowa zmiana organizacji ruchu w postaci całkowitego zakazu zatrzymywania się ustanowionego na czas Światowych Dni Młodzieży nie nastąpiło usunięcie znaków zakazu zatrzymywania się z ulicy. W okresie od lipca 2016 r. do zatwierdzenia przez Starostę w dniu 24 sierpnia 2016 r. znak. [...] zmiany organizacji ruchu na ul. K w M w km. 0+000 - 0+075 polegającej na wprowadzeniu na stałe całkowitego zakazu zatrzymywania się (z wyłączeniem zaopatrzenia na czas rozładunku i załadunku) na ulicy K stały znaki zakazu postoju B-36, które nie miały żadnej racji bytu w tym okresie.

Złożony został do Starosty projekt zmiany organizacji ruchu obejmował między innymi ustawienie znaku zakazu zatrzymywania się przy ulicy K, w sytuacji gdy stosowne znaki już stały. Po zatwierdzeniu przez Starostę zmiany organizacji ruchu znaki nie został umiejscowione na nowo. Późniejsze zatwierdzenie zmiany organizacji ruchu w sytuacji gdy znaki drogowe zostały umieszczone na ulicy przed dokonanym przez Starostę zatwierdzeniem zmiany organizacji ruchu nie sanuje bezprawności dokonanej czynności, bowiem z chwilą ostatecznego zatwierdzenia zmiany organizacji ruchu zachodzą podstawy prawne do ustawienia znaku drogowego (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 16 lipca 2008 r. sygn. akt II SA/Sz 1060/07).

Zgodnie z § 5 projekt organizacji ruchu powinien między innymi zawierać 1) plan orientacyjny w skali od 1:10.000 do 1:25.000 z zaznaczeniem drogi lub dróg, których projekt dotyczy; 2) plan sytuacyjny w skali 1:500 lub 1:1.000 (w uzasadnionych przypadkach organ zarządzający ruchem może dopuścić skalę 1:2.000 lub szkic bez skali) zawierający: a) lokalizację istniejących, projektowanych oraz usuwanych znaków drogowych, urządzeń sygnalizacyjnych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu; dla projektów zmian stałej organizacji ruchu dopuszcza się zaznaczenie lokalizacji tylko znaków i urządzeń dla nowej organizacji ruchu, b) parametry geometrii drogi. Natomiast w rozpoznawanej sprawie brak wszystkich przewidzianych prawem dokumentów, które pozwoliłyby na prawidłowe wprowadzenie zmiany organizacji ruchu. Tym samym podjęta czynność zatwierdzenia projektu zmiany organizacji ruchu, w ocenie skarżącej, nie poddaje się kontroli.

W odpowiedzi na skargę Starosta wniósł o jej oddalenie. oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Organ wskazał, że skarżąca zarzuciła organowi obrazę szeregu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego w tym art. 7, 8, 9, 11 K.p.a. Są to przepisy stanowiące obowiązki i uprawnienia stron w toku toczonej procedury administracyjnej w przypadkach o których mowa w art. l i 2 ww. ustawy. Ta argumentacja jest chybiona ponieważ działania wykonywane przez organ w trybie art. 10 ust 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym nie są czynnościami o których mowa w art. 1 i 2 ustawy K.p.a. a tym samym brak jest podstaw do wywodu skarżącej jakoby organ naruszył przepisy procedury administracyjnej w toku przeprowadzania skarżonej czynności.

Złożony do zatwierdzenia projekt organizacji ruchu zawierał wymagane opinie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem. Wyczerpane zostały tym samym działania w sferze formalnej modyfikacji organizacji ruchu na ul. K w M.

W kwestii zarzucanego naruszenia przepisów prawa materialnego tj. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, organ zarządzający ruchem przed zatwierdzeniem przedmiotowej organizacji dokonał wnikliwej analizy skutków jakie powodować ona będzie dla wszystkich uczestników ruchu. Biorąc pod uwagę warunki drogowe i warunki ruchu na odcinku objętym projektem, w ocenie organu zatwierdzającego, dotychczasowa organizacja ruchu dopuszczająca parkowanie pojazdów wzdłuż ulicy po stronie prawej, powodowała zawężenie jezdni do jednego pasa oraz ograniczenie widoczności na dojeździe do skrzyżowań a tym samym, wyczerpane zostały przesłanki do wprowadzenia znaku B-36 zawarte w ust. 3.2.37 załącznika nr 1 przywołanego wyżej rozporządzenia z dnia 3 lipca 2003 r. Odległość znaków B-36 od krawędzi jezdni oraz wysokość ich umieszczenia jest zgodna z warunkami zawartymi w ww. załączniku nr 1 do rozporządzenia. W trakcie rozpatrywania złożonego projektu organ zarządzający ruchem nie stwierdził uchybień, czy braku dokumentów niezbędnych do wprowadzenia zmiany organizacji ruchu.

Organ nie podzielił poglądu skarżącej jakoby nie brał pod uwagę skutków zmian dla wszystkich uczestników ruchu oraz aspektu interesu społecznego. Organ zarządzający ruchem musi być szafarzem proporcji interesu ogólnospołecznego gdzie priorytetem jest zapewnienie bezpiecznego korzystania z przedmiotowej drogi tak w ruchu kołowym jak i pieszym przy poszanowaniu interesu okolicznych mieszkańców. Sytuacja, gdzie ulica zlokalizowana pomiędzy zwartą zabudową była ustawicznie blokowana przez parkujące pojazdy prokuro wała niebezpieczne zachowania i stwarzała zagrożenie dla uczestników ruchu. Stan ten sygnalizowany był od dłuższego czasu przez radnych Powiatu i Gminy M. Miasto M wybudowało w dodatku w pobliżu ogólnodostępny parking, z którego z powodzeniem mogą korzystać mieszkańcy ul. K. Niedogodności skarżącej nie korespondują w żaden sposób z interesem ogólnospołecznym związanym z bezpieczeństwem ruchu publicznego. Dodano, że projekt organizacji ruchu jest dokumentem przygotowywanym nie na poziomie społecznej debaty a przez profesjonalne służby biegłe w przepisach prawa i dysponujące dużym doświadczeniem.

W kwestii formalnej zwrócono uwagę, że dokumentacja fotograficzna przedłożona jako dowód w sprawie obrazuje niewłaściwą lokalizację w terenie ponieważ przedstawia fragment ulicy K nieobjęty przedmiotowym projektem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Właściwym rzeczowo do rozpoznania niniejszej skargi jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który w ramach kontroli działalności administracji publicznej, przewidzianej w art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.), zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a.", uprawniony jest do badania, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania, nie będąc przy tym związanym granicami skargi (art. 134 P.p.s.a.).

Zgodnie art. 3 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 6 P.p.s.a., zakres przedmiotowy sądowej kontroli administracji publicznej obejmuje orzekanie miedzy innymi w sprawach skarg na akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w art. 3 § 2 pkt 5 P.p.s.a. (akty prawa miejscowego), podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej. Takim aktem, który podlega zaskarżeniu na podstawie art. 3 § 2 pkt 6 P.p.s.a. jest także zarządzenie dotyczące organizacji ruchu na drodze publicznej podjęte w zakresie administracji publicznej.

Skarga podlega odrzuceniu.

Zgodnie z tezą uchwały składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. akt I OPS 14/13, opub. w ONSAiWSA 2015 r., nr 1, poz. 2 zatwierdzenie organizacji ruchu przez organ jednostki samorządu terytorialnego wskazany w art. 10 ust. 4, 5, 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3, § 6 ust. 1 i § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 177, poz. 1729) jest aktem, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Prawo do zaskarżenia takiego aktu opiera się na przesłankach wynikających z art. art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 814, z późn. zm.) i to niezależnie od tego, że starosta nie jest ustrojowym organem samorządu powiatowego.

Wniesienie skargi do sądu administracyjnego na przedmiotowy akt wydany przez starostę powinno być poprzedzone bezskutecznym wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa wynikającym z przywołanych przepisów. Prawo do wniesienia skargi na akt zatwierdzający organizację ruchu drogowego służy każdemu, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały takim zarządzeniem naruszone.

Do rozważenia pozostaje zatem kwestia legitymacji czynnej strony skarżącej, co wymaga ustalenia, czy będący przedmiotem skargi akt narusza jej prawem chroniony interes lub uprawnienie.

Przechodząc do oceny naruszenia zaskarżonym aktem Starosty z dnia 24 sierpnia 2016 r. znak: [...] (zwanym dalej także zamiennie jako zarządzenie) zatwierdzającym na stałe zmianę organizacji ruchu na ul. K w M w km. 0+000 do 0+075 polegającym na wprowadzeniu na stałe całkowitego zakazu zatrzymywania się (z wyłączeniem zaopatrzenia na czas rozładunku i załadunku) interesu prawnego skarżącej lub obowiązku skarżącej chronionego odrębnymi przepisami prawa, Sąd doszedł do przekonania, że w tej sprawie takiego naruszenia nie było.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem na skarżącej spoczywa obowiązek wykazania się nie tylko indywidualnym interesem prawnym lub uprawnieniem, ale także zaistniałym w dacie wnoszenia skargi, a nie w przyszłości, naruszeniem tego interesu prawnego lub uprawnienia. Wnosząc skargę w trybie art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym skarżąca musi wykazać, że istnieje związek pomiędzy jej prawnie gwarantowaną sytuacją, a zaskarżonym aktem polegający na tym, że akt ten narusza jej interes prawny lub uprawnienia (wyrok Sądu Najwyższego z 7 marca 2003 r. sygn. akt III RN 42/02, opub. OSNP z 2004 r., nr 7, poz. 114; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 9 września 2004 r. sygn. akt II SA/Bk 364/04, opub. w Lex nr 173736; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 października 2009 r. sygn. akt II SA/Kr 528/09; postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 11 kwietnia 2016 r. sygn. akt II SA/Sz 1518/15, opub. w akt LEX nr 2024275). Ponieważ do wniesienia skargi nie legitymuje stan jedynie zagrożenia naruszeniem, stąd w skardze należy wykazać, w jaki sposób doszło do naruszenia prawem chronionego interesu lub uprawnienia podmiotu wnoszącego skargę (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2005 r. sygn. akt OSK 1563/04, opub. w LEX nr 171196; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2006 r. sygn. akt II OSK 1127/05, opub. w LEX nr 194894). Skoro o powodzeniu skargi z art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym przesądza wykazanie naruszenia przez organ gminy konkretnego przepisu prawa materialnego, wpływającego negatywnie na sytuację prawną skarżącej, to interes ten powinien być bezpośredni i realny (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 listopada 2005 r. sygn. akt I OSK 715/05, opub. w LEX nr 192482; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 września 2001 r. sygn. akt II SA 1410/01, opub. w Lex nr 53376; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 listopada 1995 r. sygn. akt II SA 1933/95, opub. ONSA z 1996 r., nr 4, poz. 170; wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 4 maja 2006 r. sygn. akt II SA/Bk 764/06 i sygn. akt II SA/Bk 763/05).

Odnosząc te poglądu do niniejszej sprawy należy wskazać, że nie tylko sama skarżąca nie wskazywała w obszernej skardze na jakiekolwiek naruszenie jej interesu prawnego w tej sprawie i nie wskazywała, jakie to przepisy prawa chroniące jej interes prawny zostałyby zaskarżonym zarządzeniem naruszone, ale i Sąd z urzędu badając spełnienie tej przesłanki ustalił, że ona nie zachodzi.

Skarżąca jako swój interes prawny podnosi brak możliwości parkowania i zatrzymywania się samochodem na jezdni w ciągu ulicy K w M. Podaje, że w ten sposób zarówno sama skarżąca, jak i inni mieszkańcy ul. K w M mają utrudnione korzystanie ze swoich samochodów, ponieważ zmuszeni zostali do parkowania w innych częściach miasta, co z kolei powoduje zarówno trudności lub co najmniej niedogodności w dotarciu do samochodu (rodzice z dziećmi, osoby starsze, chorzy), jak i narażenie na zniszczenie, uszkodzenie lub kradzież pojazdów pozostawianych bez bezpośredniej opieki przez ich właścicieli. W sytuacji, w której samochód był zaparkowany na ulicy ale tuż pod domem (mieszkaniem) właściciela, to wówczas właściciel miał większe poczucie komfortu niż w sytuacji parkowania w pewnej odległości, gdzie samochód nie jest widoczny dla jego właściciela. Skarżąca podnosi, że wprowadzony całkowity zakaz parkowania na ul. K utrudnia codzienne życie mieszkańcom tej ulicy, utrudnia im prawidłowe funkcjonowanie, utrudnia dostarczanie zakupów, opału, materiałów budowlanych, podstawowych sprzętów, mebli. Dzieci państwa M., B. i skarżącej mają astmę, a tym samym ich rodzice nie mogą sobie pozwolić na dłuższe, nieraz kilkukrotne spacery do oddalonych samochodów. Wprowadzona zmiana organizacji ruchu doprowadziła do zmniejszenia bezpieczeństwa dla osób poruszających się tą ulicą oraz jej mieszkańców, ponieważ pojazdy poruszają się z większą niż przedtem prędkością. Tak opisując naruszenie swojego interesu prawnego, skarżąca wniosła alternatywnie o uchylenie zaskarżonego zarządzenia i nakazanie przywrócenia stanu poprzedniego lub stwierdzenie jego nieważności wraz ze stwierdzeniem, że zaskarżone zarządzenie nie może być wykonywane.

W ocenie Sądu powołana argumentacja nie uzasadnia stwierdzenia naruszenia chronionego prawnie interesu skarżącej. Okoliczność, że skarżąca jest mieszkańcem lokalu mieszkalnego przy ul. K w M nie gwarantuje takiej osobie prawa do parkowania na drodze publicznej, jaką jest ul. K w ww. miejscowości. Jak wynika z zatwierdzonej organizacji ruchu, która została zaskarżona w tej sprawie, dla skarżącej istotą tej zmiany jest wprowadzenie zakazu zatrzymywania się na ul. K za wyjątkiem zaopatrzenia na czas rozładunku i załadunku.

Żaden przepis Prawa o ruchu drogowym ani też inne ustawy nie przyznaje prawa osobie, która mieszka w budynku lub mieszkaniu przy drodze publicznej, do parkowania na tejże drodze publicznej. Z art. 46 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym wprost wynika, że zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warunkach, w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia. Ocena zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub utrudnienia tego ruchu na ul. K w M także nie stanowi sfery interesu prawnego skarżącej.

Tym samym należy wskazać, że z żadnej wskazanej przez skarżącą okoliczności nie wynika, aby zatwierdzona zaskarżonym aktem organizacja ruchu na drodze publicznej dotyczyła interesu indywidualnego skarżącej, opartego na normie prawa materialnego kształtującej jej sytuację prawną.

Skoro skarżąca nie wskazała przepisu prawa materialnego będącego źródłem jej interesu prawnego jak i nie określiła jakie prawa zostały naruszone przez zaskarżony akt, to skarga jest niedopuszczalna.

Należy przy tym wskazać, że ani z motywów skargi nie wynika, a Sąd w okolicznościach niniejszej sprawy także nie dostrzegł, aby zaskarżony akt dotyczący organizacji ruchu ingerowały w uprawnienia skarżącej, albo też nakładał lub modyfikowały jakiekolwiek obowiązki, a tym samym, aby w sposób bezpośredni, konkretny i realny - naruszały jej interes prawny.

W żaden sposób zatwierdzona zmiana organizacji ruchu nie ogranicza skarżącej prawa do korzystania z ulicy K, ani też jakichkolwiek innych uprawień wynikających z przepisów Prawa o ruchu drogowym.

Analizując podnoszone przez skarżącą okoliczności można co najwyżej mówić o interesie fatycznym skarżącej polegającym na tym, że umożliwienie parkowania pojazdu (samochodu) na drodze publicznej ułatwiłoby skarżącej pokonywanie drogi pomiędzy pojazdem a jej lokalem mieszkalnym, bo taka droga byłaby o wiele krótsza niż odległość między jej mieszkaniem a pozostawionym pojazdem na parkingu (lub innym miejscu) w znacznej odległości. Interes podmiotu skarżącego dotyczący parkowania przy swoim domu/mieszkaniu na drodze publicznej nie mając żadnego wsparcia ustawowego, stanowi tylko jego interes faktyczny, który nie jest chroniony w oparciu o art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Analogicznie jedynie interesem faktycznym skarżącej należy interpretować kwestię bezpieczeństwa pojazdu zaparkowanego w dalszej odległości od domu skarżącej. Także i w tym zakresie droga publiczna nie stanowi miejsca parkowania pojazdów, ale miejsce (przestrzeń) poruszania się pojazdów. To sama skarżąca powinna tak parkować swój samochód, aby był on bezpieczny i nie może tego obowiązku przerzucać na zarządcę drogi publicznej. Również tylko miano interesu faktycznego należy przypisać takiemu korzystaniu z drogi publicznej, które polega na jak najbliższym parkowaniu pojazdu celem dotarcia pasażerów pojazdu do mieszkania/domu lub z mieszkania/domu do pojazdu bądź zaniesienia zakupów, opału, itd. Także i w tym zakresie żaden przepis ustawowy nie gwarantuje mieszkańcy, że ma zagwarantowane prawo parkowania na drodze publicznej tuż obok swojego lokalu mieszkalnego. To budując dom inwestor ma obowiązek wygospodarować miejsce postojowe, ale poza pasem drogowym.

Opisane przez skarżącą okoliczności nie mogły być uznane jako ingerencja w własny, indywidualnie chroniony normą prawa materialnego interes prawny skarżącej.

Rekapitulując należy stwierdzić, że skora ani sama skarżąca nie wykazała naruszenia swojego interesu prawnego lub uprawnienia, ani też Sąd nie wykazał zaistnienia po stronie skarżącej jej własnego chronionego interesu prawnego lub prawa, które zostało naruszone zaskarżonym zarządzeniem - to skarga jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu.

Tym samym skoro Sąd odrzucił skargę skarżącej, nie ma podstaw do oceny zarzutów merytorycznych dotyczących samego zaskarżonego zarządzenia.

Wobec uznania w tej sprawie, że interes prawny ani uprawnienie skarżącej nie zostały naruszone zaskarżonym zarządzeniem, Sąd stosownie do art. 58 § 1 pkt 5a P.p.s.a. w związku z art. 87 ust. 1 u.s.p. skargę skarżącej odrzucił.

O zwrocie wpisu Sąd orzekł na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 P.p.s.a., zgodnie z którym Sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis od odrzuconej skargi.

Sąd nie orzekał w przedmiocie zasądzenia kosztów na rzecz Starosty, zgodnie bowiem z art. 199 P.p.s.a. zasadą jest ponoszenie przed wojewódzkim sądem administracyjnym przez same strony kosztów postępowania, chyba że odrębny przepis będzie stanowił inaczej. W postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym stronie przeciwnej do strony skarżącej nie przysługują koszty postępowania nawet w przypadku oddalenia lub odrzucenia przez sąd skargi.