Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Grymuza Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska po rozpoznaniu w Wydziale II w trybie uproszczonym w dniu 17 listopada 2020 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. na bezczynność Prezydenta Miasta w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. stwierdza, że Prezydent Miasta dopuścił się bezczynności w załatwieniu wniosku Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. z dnia 25 kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej; II. stwierdza, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. umarza postępowanie w zakresie zobowiązania Wójta Gminy O. do załatwienia wniosku wskazanego w punkcie I; IV. zasądza od Prezydenta Miasta na rzecz Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. kwotę [...]([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W skardze z [...] sierpnia 2020 r. Stowarzyszenie [...] z siedzibą w W. (dalej także: "Stowarzyszenie") zarzuciło Prezydentowi Miasta (dalej także: "Prezydent") bezczynność w przedmiocie nierozpoznania wniosku z [...] kwietnia 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej. Stowarzyszenie opisało przebieg postępowania w sprawie i podkreśliło, że do chwili wniesienia skargi nie uzyskało od organu żądanych w tym wniosku informacji, co narusza art. 13 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429 ze zm.; dalej: "u.d.i.p.").

W oparciu o te zarzuty Stowarzyszenie wniosło o:

- zobowiązanie Prezydenta do rozpoznania wniosku,

- stwierdzenie, że Prezydent dopuścił się bezczynności z rażącym naruszeniem prawa,

- zasądzenie na rzecz Stowarzyszenia od organu zwrotu kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę Prezydent wniósł o oddalenie skargi bądź o umorzenie postępowania. Organ przyznał, że żądana informacja została udzielona skarżącemu [...] sierpnia 2020 r., a więc z uchybieniem terminu udzielenia takiej informacji. Organ wyjaśnił jednak, że uchybienie to było skutkiem niezamierzonego przeoczenia, wywołanego dużą ilością wpływających wniosków o informację publiczną o podobnej treści. Intencją organu nie było zatajenie jakiejkolwiek informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Złożona w niniejszej sprawie skarga została rozpoznana przez Sąd na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym stosownie do art. 119 pkt 4 p.p.s.a., zgodnie z którym sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.

Stosownie do art. 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2167 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Kontrola ta – w myśl art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. – obejmuje orzekanie w sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 tego artykułu. W świetle zaś do art. 149 § 1 p.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 p.p.s.a.:

1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;

2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;

3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (§ 1a).

Jakkolwiek przepisy p.p.s.a. nie określają, na czym polega stan bezczynności, to w orzecznictwie sądowym oraz w doktrynie zgodnie przyjmuje się, że ze stanem tym mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie, lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. T. Woś (w:) T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 109 wraz z powołanym orzecznictwem).

W przypadku udzielenia informacji publicznej bezczynność może wystąpić wówczas, gdy informacja wskazana we wniosku o jej udostępnienie jest informacją publiczną w rozumieniu przepisów u.d.i.p. oraz żądanie jej udzielenia skierowane jest do podmiotu zobowiązanego w myśl przepisów tej ustawy.

W niniejszej sprawie jest poza sporem, że podmiot, do którego wpłynął wspomniany wniosek o udostępnienie informacji publicznej – Prezydent Miasta jest podmiotem, który na mocy art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p, jest zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej będącej w jego posiadaniu.

W sprawie nie było też kwestionowane, że żądana przez Stowarzyszenie informacja ma charakter informacji publicznej. We wniosku z [...] kwietnia 2019 r. zażądano bowiem udostępnienia następujących informacji:

"CZ. 1 - FACEBOOK

1. Czy gmina prowadzi swój profil na Facebooku?

2. Jeśli tak, to czy na stronie internetowej gminy znajduje się link do Facebooka?

3. Jeśli gmina prowadzi profil na Facebooku, to czy w regulaminie lub innym dokumencie uregulowano zasady blokowania komentarzy i użytkowników Facebooka?

4. Jeśli Facebook gminy posiada określoną politykę blokowania komentarzy i użytkowników, prosimy o przesłanie linków, do miejsca, gdzie jest ona opisana.

5. Jeżeli gmina prowadzi Facebooka, ile osób jest obecnie (na dzień odpowiadania na wniosek) zablokowanych na oficjalnym profilu gminy w tym serwisie?

6. Czy profile Facebook gminy prowadzą pracownicy urzędu czy zewnętrzna osoba/podmiot zewnętrzny?

7. Jeśli profil prowadzą pracownicy urzędu, prosimy o wskazanie stanowisk, na których są zatrudnieni.

CZĘŚĆ 2 - TWITTER

1. Czy gmina prowadzi swój profil na Twitterze?

2. Jeśli tak, to czy na stronie internetowej gminy znajduje się link do Twittera?

3. Jeśli gmina prowadzi Twittera, to czy w regulaminie lub innym dokumencie uregulowano zasady blokowania komentarzy i użytkowników Twittera?

4. Jeśli Twitter gminy posiada określoną politykę blokowania komentarzy i użytkowników, prosimy o przesłanie linków, do miejsca, gdzie jest ona opisana.

5. Jeżeli gmina prowadzi Twittera, ile osób jest obecnie (na dzień odpowiadania na wniosek) zablokowanych na oficjalnym profilu gminy w tym serwisie?

6. Czy profil Twitter gminy prowadzą pracownicy urzędu czy zewnętrzna osoba/podmiot zewnętrzny?

7. Jeśli profil prowadzą pracownicy urzędu, prosimy o wskazanie stanowisk, na których są zatrudnieni.

CZĘŚĆ III - FORUM

Czy urząd gminy prowadzi forum dla mieszkańców lub grupę w serwisie społecznościowym?

CZĘŚĆ IV - OFICJALNY PROFIL W/B/P

1. Jeśli istnieje oficjalny profil wójta/burmistrza/prezydenta na Facebooku, Twitterze lub Wykopie, czy w którymkolwiek przypadku prowadzą go osoby opłacane z budżetu gminy? (chodzi zarówno o sytuację, gdy są to pracownicy gminy, jak też gdy są to zewnętrzne podmioty zatrudnione przez gminę)?

2. Jeśli któryś profil w mediach społecznościowych jest/był w 2018 roku opłacany z budżetu gminy, prosimy o link do profilu".

Niewątpliwie wskazana wyżej informacja dotyczy działalności gminy, a zatem zalicza się do powyższej kategorii informacji publicznych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, która podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystaniu na zasadach i w trybie określonym w ustawie. Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3 u.d.i.p., udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o przedmiocie działalności i kompetencjach oraz informacje o zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p.

Nie ulega zatem wątpliwości, że Prezydent zobowiązany był do udostępnienia informacji publicznej żądanej przez skarżące Stowarzyszenie we wniosku z [...] kwietnia 2019 r., w trybie przewidzianym przepisami u.d.i.p. Obowiązkiem organu było zatem udostępnienie skarżącemu żądanych informacji bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.), ewentualnie wydanie w tym terminie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (art. 16 ust. 1 u.d.i.p.).

Z akt sprawy wynika jednoznacznie, że organ dopuścił się bezczynności w powyższym zakresie, albowiem wniosek skarżącego z [...] kwietnia 2019 r. – co sam organ przyznał w odpowiedzi na skargę – nie został załatwiony w przewidzianym w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. 14-dniowym terminie, biegnącym od dnia jego otrzymania przez organ. Niekwestionowane jest też, że wniosek ten został skutecznie doręczony organowi za pośrednictwem poczty elektronicznej w dniu jego nadania – [...] kwietnia 2019 r. Ponadto poza sporem jest, że [...] maja 2019 r. Stowarzyszenie wezwało organ do usunięcia stanu bezczynności przez udzielenie pełnej odpowiedzi na opisany wniosek o udzielenie informacji publicznej. Wezwanie to pozostało jednak bez odpowiedzi. Objętej tym wnioskiem informacji organ udzielił natomiast dopiero dzień po wniesieniu skargi – [...] sierpnia 2020 r. To oznacza, że organ pozostawał bezczynny w dacie wniesienia przez skarżące Stowarzyszenie skargi do Sądu, co uzasadniało stwierdzenie przez Sąd zaistniałej bezczynności na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 p.p.s.a. (pkt I sentencji).

Podkreślenia wymaga przy tym, że opisane wyżej okoliczności uzasadniały – w myśl art. 149 § 1b p.p.s.a. – stwierdzenie, że bezczynność, jakiej dopuścił się organ w rozpoznawanej sprawie, miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt II sentencji). Oczywiste jest bowiem, że taki charakter miała kilkunastomiesięczna zwłoka organu w udzieleniu wnioskowanych informacji, których udostępnienie nie wymagało istotnego nakładu pracy, co potwierdza fakt, że Prezydent przesłał stronie skarżącej wnioskowane informacje już dzień po tym, jak adresowana do Sądu skarga na bezczynność organu wpłynęła do elektronicznej skrzynki podawczej organu (ePUAP). Uchybienie tego terminu było tym bardziej niezrozumiałe, że – co w sprawie jest niekwestionowane – przesłany pocztą elektroniczną wniosek strony skarżącej o informację publiczną z [...] kwietnia 2019 r. został przez adresata odczytany, a nadto, jak wspomniano wyżej, miesiąc później wnioskodawca ponaglił organ do udzielenia odpowiedzi, na co nie uzyskał żadnej odpowiedzi aż do czasu wniesienia skargi na bezczynność.

Ze względu na to, że w chwili rozpoznania skargi Prezydent nie pozostawał już bezczynny, postępowanie sądowoadministracyjne w części dotyczącej zobowiązania tego organu do załatwienia wniosku należało umorzyć na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., gdyż stało się ono bezprzedmiotowe (pkt III sentencji).

Zasadne było w tej sytuacji uwzględnienie wniosku skarżącego Stowarzyszenia o zasądzenie od organu na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, niezbędnych do celowego dochodzenia praw, o czym orzeczono na podstawie art. 200, art. 201 § 1 i art. 205 § 2 p.p.s.a. (zob. uchwała 7 sędziów NSA z 26 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08). W ramach zasądzonych na rzecz skarżącego Stowarzyszenia kosztów postępowania uwzględniono uiszczony wpis od skargi w wysokości [...] zł (pkt IV sentencji).

Z tych wszystkich względów, Sąd orzekł jak w sentencji.