Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

l. Organ administracji może sprostować oczywistą omyłkę w wydanej przez siebie decyzji w każdym czasie, w tym również po upływie 30 dni od dnia wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a nawet po przekazaniu skargi do tego Sądu.

2. Naczelny Sąd Administracyjny, badając zgodność zaskarżonej decyzji z prawem, jest obowiązany ocenić ją z uwzględnieniem sprostowania dokonanego przez organ administracji na podstawie art. 113 par. 1 Kpa, bez względu na to, czy postanowienie organu w tym przedmiocie było, czy nie było przedmiotem zaskarżenia do Sądu.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Iwony S.-J. i Zbigniewa J. na postanowienie Kolegium Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) z dnia 4 sierpnia 1992 r. w przedmiocie sprostowania oczywistego błędu pisarskiego w decyzji.

Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) postanowieniem z dnia 26 maja 1992 r. KO/452/G/91 postanowiło sprostować na podstawie art. 113 par. 1 i art. 123 par. 4 Kpa oczywisty błąd pisarski w swojej decyzji z dnia 5 lutego 1992 r. KO/452/G/91 w ten sposób, iż na stronie pierwszej decyzji w wierszu pierwszym zamiast daty "dnia 5 lutego 1991 r." powinna być data "dnia 5 lutego 1992 r.".

Iwona S.-J. oraz Zbigniew J. wnieśli zażalenie na to postanowienie, zarzucając organowi naruszenie prawa przez: wydanie postanowienia w tym samym dniu, w którym akta sprawy przekazano do Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdyż w tym momencie Kolegium utraciło właściwość do rozpoznania sprawy; dokonanie zmiany istotnego elementu decyzji, który został wskazany w skardze do sądu; ponowne uczestniczenie Janusza K. w składzie, który wydał postanowienie; naruszenie dyspozycji art. 113 par. 1 Kpa przez wydanie postanowienia na wniosek Burmistrza Miasta P.L.; błędne wskazanie jako podstawy prawnej nie istniejącego przepisu art. 123 par. 4 Kpa; nieprawidłowe oznaczenie różnych aktów administracyjnych tym samym numerem, co wywołuje wątpliwości w świetle przepisów art. 8 i 9 Kpa, a także instrukcji kancelaryjnej; błędne pouczenie o środkach zaskarżenia przez podanie terminu na wniesienie zażalenia 14 dni zamiast 7.

Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) postanowieniem z dnia 4 sierpnia 1992 r. nr KO/518/G/92 utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu podało, że postanowienie wydane w trybie art. 113 par. 1 Kpa ma tylko jeden zasadniczy cel, jakim jest sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej w celu usunięcia mogących powstać wątpliwości w odczytaniu wydanej decyzji administracyjnej. Taki też cel spełnia zaskarżone postanowienie z dnia 26 maja 1992 r., w którym zastąpiono nieprawidłowo wpisaną cyfrę "1" cyfrą "2". Zażalenie nie kwestionuje strony merytorycznej postanowienia, wskazuje jednak wiele uchybień formalnych zawartych w tym postanowieniu i w samym postępowaniu administracyjnym w niniejszej sprawie. Choć podniesione zarzuty w wielu wypadkach są zasadne, jednakże nie mają one znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia dokonanego kwestionowanym postanowieniem.

Iwona S.-J. i Zbigniew J. zaskarżyli omówione wyżej postanowienie Kolegium Odwoławczego z dnia 4 sierpnia 1992 r. do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o stwierdzenie jego nieważności i zarzucając, że zostało ono wydane "z naruszeniem właściwości rzeczowej oraz z rażącym naruszeniem art. 110 Kpa". Zdaniem skarżących, po przekazaniu akt sprawy do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a zwłaszcza po upływie 30 dni od wniesienia skargi, minął termin, w którym Kolegium Odwoławcze mogło dokonywać jakichkolwiek czynności w sprawie. Wydanie aktu zasadniczo zmieniającego decyzję z powołaniem się na przepisy umożliwiające sprostowanie oczywistej pomyłki powoduje, że akt taki z mocy art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa dotknięty jest wadą uzasadniającą stwierdzenie jego nieważności. Kwestia naruszenia właściwości była podnoszona w zażaleniu, lecz zarzutu tego z naruszeniem art. 126 w związku z art. 107 par. 3 Kpa nie poddano ocenie ani też nie uzasadniono ewentualnej jego nietrafności. Spełnienie przesłanki rażącego naruszenia art. 110 Kpa polega na tym, że zgodnie z powołanym przepisem organ administracji jest związany własną decyzją, chyba że ulegnie ona zmianie w formie przewidzianej prawem. Taką prawem przepisaną formą był tryb postępowania odwoławczego oraz możliwość zastosowania art. 200 par. 2 Kpa. Sposób postępowania wskazuje też "na wyraźne naruszenie zasad ogólnych postępowania administracyjnego przewidzianych w art. 8 i 9 Kpa". Pomimo jednak uznania, że "podniesione zarzuty w wielu wypadkach są zasadne", Kolegium Odwoławcze nie dokonało zmiany wadliwego postanowienia.

Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie i podało, że Prezydium Kolegium Odwoławczego nie podziela stanowiska stron co do potrzeby pełnej oceny stanu sprawy w razie podjęcia czynności zmierzających do usunięcia błędu pisarskiego lub innej oczywistej omyłki. Wymagania stawiane przez procedurę administracyjną takiemu postępowaniu zajmują się przede wszystkim formą dokonywanego sprostowania i odpowiedniego zabezpieczenia interesu strony przez ustalenie możliwości przeprowadzenia postępowania zażaleniowego, a od dnia 27 maja 1990 r. - także skargowego. W tej sytuacji wszelkie uchybienia uboczne, nie mające bezpośredniego wpływu na treść decyzji podlegającej sprostowaniu, nie mają istotnego znaczenia dla sprawy rozstrzyganej postanowieniem wydanym w trybie art. 113 Kpa

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Postanowieniem z dnia 26 maja 1992 r. KO/452/G/91, utrzymanym w mocy zaskarżonym postanowieniem, Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) sprostowało na podstawie art. 113 par. 1 Kpa błąd pisarski w swojej decyzji z dnia 5 lutego 1992 r. KO/452/G/91 w ten sposób, że w dacie decyzji zastąpiono rok "1991" rokiem "1992".

Zgodnie z art. 113 par. 1 Kpa organ administracji może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, iż "oczywistość omyłki w decyzji musi wynikać z zestawienia materiału zawartego w aktach sprawy z treścią decyzji (...). Wnioskujemy o oczywistym błędzie, jeśli sprzeczność między treścią decyzji a materiałem nie da się wytłumaczyć jakąś inną przyczyną poza błędem" /E. Iserzon, J. Starościak: Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970, s. 217/.

W decyzji Kolegium Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) KO/452/G/91, opatrzonej datą "5 lutego 1991 r.", staje się oczywiste, że błędnie wpisano rok 1991 zamiast roku 1992, choćby dlatego, że decyzją z dnia 5 lutego 1991 r. Kolegium Odwoławcze nie mogło utrzymać w mocy decyzji z dnia 19 kwietnia 1991 r. Decyzją wcześniejszą wszak nie można utrzymać w mocy decyzji wydanej w późniejszym czasie. Także inne materiały dotyczące niniejszej sprawy /wniosek Iwony S.-J. i Zbigniewa J. o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją z dnia 19 kwietnia 1991 r./ wskazują na oczywisty błąd, który słusznie został sprostowany postanowieniem z dnia 26 maja 1992 r., utrzymanym w mocy postanowieniem będącym przedmiotem skargi.

Skarżący nie kwestionują zresztą treści dokonanego sprostowania, to jest zastąpienia roku 1991 rokiem 1992, lecz zarzucają, że postanowienia w tym przedmiocie zostały wydane "z naruszeniem właściwości rzeczowej oraz z rażącym naruszeniem art. 110 Kpa". Zdaniem skarżących, po upływie 30 dni od wniesienia skargi na decyzję z dnia 19 kwietnia 1991 r. minął termin, w którym Kolegium Odwoławcze mogło dokonywać jakichkolwiek czynności w sprawie, w tym również sprostować oczywistą omyłkę.

Stanowisko to należało uznać za błędne. Organ administracji bowiem może - w świetle przepisów art. 113 par. 1 i art. 200 par. 2 Kpa - sprostować oczywistą omyłkę w wydanej przez siebie decyzji w każdym czasie, w tym również po upływie 30 dni od dnia wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a nawet po przekazaniu skargi do tego Sądu. Przepis art. 113 par. 1 Kpa oraz inne przepisy tego kodeksu nie przewidują ograniczenia w czasie możliwości sprostowania przez organ administracji błędów pisarskich i rachunkowych oraz innych oczywistych omyłek w wydanych przez ten organ decyzjach. (...)

Przepis art. 200 par. 2 Kpa nie stoi na przeszkodzie sprostowaniu oczywistej omyłki po upływie 30 dni od dnia wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sprostowanie oczywistej omyłki nie powoduje zmiany lub uzupełnienia treści decyzji, a zatem me pozostaje w związku z przepisem art. 200 par. 2 zdanie drugie Kpa, dającym organowi możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w razie uznania skargi w całości za słuszną. Zakres sądowej kontroli decyzji administracyjnych /badanie zgodności z prawem/ także nie wyłącza właściwości organu administracji w sprawie sprostowania oczywistej omyłki, gdyż omyłka taka nie ma wpływu /w każdym razie istotnego/ na ocenę zgodności zaskarżonej decyzji z prawem. Oczywiście, może się zdarzyć, że organ przekroczy uprawnienia zawarte w art. 113 par. 1 Kpa i dokona na tej podstawie zmiany lub uzupełnienia treści decyzji zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego, lecz Sąd ten, badając zgodność takiej decyzji z prawem, jest obowiązany ocenić ją z uwzględnieniem sprostowania dokonanego przez organ administracji na podstawie art. 113 par. 1 Kpa bez względu na to, czy postanowienie organu w tym przedmiocie było czy nie było przedmiotem zaskarżenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Nie można bowiem oceniać zgodności z prawem decyzji w oderwaniu od jej aktualnej treści. W ten sposób są też w pełni chronione interesy strony.

Sprostowanie oczywistej omyłki w trybie art. 113 1 Kpa nie może powodować naruszenia przepisu art. 110 Kpa. Tak też jest w rozpoznawanej sprawie. Poprawienie błędnie wpisanego roku w dacie decyzji nie powoduje zmiany treści rozstrzygnięcia dokonanego tą decyzją. Jest ono nie tylko dopuszczalne, ale i pożądane. Sprostowanie oczywistej omyłki może nastąpić w myśl art. 113 par. 1 Kpa z urzędu lub na żądanie strony. Jeżeli nawet przyjąć , że Burmistrz Miasta P.L., nie będąc stroną postępowania, nie mógł wnieść skutecznie żądania w sprawie sprostowania oczywistej omyłki, to mógł wystąpić z inspiracją do działania organu z urzędu. A więc i w tym względzie zarzut skargi jest chybiony. Naruszenie natomiast przepisów postępowania administracyjnego, stwierdzone w niniejszej sprawie /błędne wskazanie jako podstawy prawnej postanowienia nie istniejącego przepisu art. 123 par. 4 Kpa czy też błędne pouczenie o środkach zaskarżenia/, nie miało istotnego wpływu na wynik sprawy i dlatego w myśl art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa nie było podstaw do uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia skargi, zgodnie z art. 207 par. 5 Kpa należało orzec jak w sentencji.