Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska – Jung (spr.) Sędziowie WSA Sławomir Fularski Przemysław Szustakiewicz Protokolant referent stażysta Marcin Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2011 r. sprawy ze skargi Z. K. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] marca 2011 r. nr [...] w przedmiocie ochrony danych osobowych oddala skargę

UZASADANIENIE

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych decyzją z dnia [...] marca 2011 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, art. 12 pkt 2, art. 22 w zw. z art. 2 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 5 i art. 29 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] października 2010 r. (znak: [...]) o odmowie uwzględnienia wniosku Z. K. dotyczącego przetwarzania jego danych osobowych.

W sprawie ustalono następujący stan faktyczny. W dniu [...] kwietnia 2009 r. Z. K. wniósł do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych skargę, sprecyzowaną pismem z dnia [...] grudnia 2009 r., na przetwarzanie jego danych osobowych, dotyczących prowadzonego przez niego Gospodarstwa Agroturystycznego [...], przez G. Sp. z o.o. z siedzibą [...], na stronie internetowej pod adresem [...]. Wskazał, iż nie wyraził zgody na przetwarzanie danych przez Spółkę. Żądał też usunięcia jego danych osobowych ze wskazanej strony internetowej oraz udostępnienia danych osobowych w zakresie adresów do korespondencji osób występujących pod kryptonimami [...].

Po przeprowadzeniu postępowania, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w dniu [...] października 2010 r. wydał decyzję nr [...], którą odmówił uwzględnienia wniosku Skarżącego. W uzasadnieniu organ wskazał, iż w wyniku poczynionych ustaleń okazało się, że Skarżący w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego świadczy usługi związane z pobytem turystów pod nazwą [...] w miejscowości M. [...]. W związku z prowadzoną działalnością Skarżący upublicznił na stronie internetowej gospodarstwa, znajdującej się pod adresem [...], informacje w zakresie m.in. swojego imienia i nazwiska oraz adresu pod jakim usługi są świadczone. Na podstronie o nazwie "Kontakt" [...] widnieje informacja "Gospodarstwo Agroturystyczne [...]". Natomiast w prowadzonym przez Spółkę serwisie internetowym o nazwie [...], na forum dotyczącym agroturystyki, widnieje dyskusja o nazwie tematu [...] (adres: [...]). Dyskusja, zapoczątkowana w dniu [...] maja 2008 r. przez użytkownika "[...]", dotyczy świadczonych przez Skarżącego usług agroturystycznych i wskazano w niej informacje o nazwie pod jaką usługi są świadczone, lokalizację miejsca świadczenia usług oraz imię i nazwisko Skarżącego, cyt.: [...]. Użytkownicy [...] i [...] korzystali z usług świadczonych przez Skarżącego i w związku z tym zamieszczali w dyskusji swoje wypowiedzi odnośnie świadczonych przez Skarżącego usług. Użytkownik [...] to moderator dyskusji, który dokonał usunięcia z niej części wpisów. Ponadto organ ustalił, iż Skarżący, pismem z dnia [...] października 2009 r., wskazując na wcześniejszą korespondencję e-mail, zwrócił się do Spółki o usunięcie wszystkich wypowiedzi z Grupy [...] i udostępnienia mu danych osobowych osób wyrządzających jemu znaczne szkody, szczególnie [...] .

Od powyższej decyzji Z. K. wniósł wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, żądając uchylenia decyzji z dnia [...] października 2010 r. Ponadto stwierdził, iż udostępnił swoje dane osobowe w celu reklamy prowadzonej działalności, a nie w celu pomówień i antyreklamy szkodliwej społecznie.

W decyzji z dnia [...] marca 2011 r., utrzymującej w mocy decyzję I instancji, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wskazał, że przepisy ustawy o ochronie danych osobowych mają na celu ochronę sfery życia prywatnego osób, nie zaś ochronę prowadzonej działalności gospodarczej. Stąd też Skarżący - jako osoba świadcząca usługi agroturystyczne - musi się liczyć z tym, że jego dane podlegają ograniczonej ochronie. Ponadto organ wskazał, iż przetwarzanie w prowadzonym przez spółkę serwisie informacji o imieniu i nazwisku Skarżącego, w kontekście świadczonych przez niego usług, znajduje uzasadnienie w przesłance określonej w art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o ochronie danych osobowych, dopuszczającym przetwarzanie danych osobowych, gdy jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą. Prawnie usprawiedliwionym celem realizowanym przez spółkę jest świadczenie usługi polegającej na możliwości zamieszczania wypowiedzi. Jednocześnie fakt, że imię i nazwisko Skarżącego zostały zamieszczone na forum internetowym jako dane osoby świadczącej usługi agroturystyczne, a ponadto wykorzystującej powyższe dane do promowania swoich usług powoduje, że nie można uznać, iż doszło do naruszenia jego praw i wolności. Dokonanie bowiem wyważenia interesu spółki oraz interesu Skarżącego przy uwzględnieniu celu ustawy, jakim jest ochrona prywatności nie wskazuje, aby w niniejszej sprawie przeważał interes Skarżącego. Odnosząc się z kolei do żądania przez Skarżącego udostępnienia mu danych osobowych osób występujących pod kryptonimami: [...] organ wskazał, iż Skarżący nie dochował wszystkich wymogów formalnych, niezbędnych do merytorycznej oceny wniosku przez administratora tych danych. Ponadto organ wyjaśnił, iż nie jest właściwy do rozstrzygania w sprawie naruszenia dobrego imienia Skarżącego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję, Z. K. wniósł o jej uchylenie i spowodowanie usunięcia jego danych osobowych z Internetu, nie mających żadnego związku z wynajmem pokoi. Ponadto wniósł o podanie danych osobowych [...]. Skarżący podkreślił, iż jego dane osobowe jako dane rolnika podlegają ochronie. Ponadto wskazał, iż prowadzony przez niego wynajem pokoi jest działalnością rolniczą, prowadzoną w celach zarobkowych przez osobę fizyczną. Tymczasem dane udostępnione przez [...] nie dotyczyły tej działalności ale cech charakteru Skarżącego oraz jego stanu posiadania i jego rodziny. Wskazał, iż jego zdaniem ww. osoba mogła zgłaszać zastrzeżenia jedynie do wynajętego przez nią pokoju, a nie do wygłaszania opinii na jego temat oraz temat całego jego gospodarstwa.

W odpowiedzi na skargę, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Skarga Z. K. analizowana pod tym kątem nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia czy Z. K., prowadzący usługi agroturystyczne, udostępnił swoje dane osobowe jako osoba fizyczna, czy też udostępnił dane związane z prowadzeniem działalności, a w związku z tym do oceny w jakim stopniu przetwarzane dane osobowe podlegają ochronie.

Zgodnie z art. 2 ust 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. Nr 101, poz. 926 ze zm.) ustawa określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych.

Cytowany powyżej przepis jednoznacznie wskazuje, że działaniem ustawy objęte są tylko przypadki przetwarzania danych osób fizycznych. Zatem zasady postępowania przy przetwarzaniu danych innych podmiotów, w tym przedsiębiorców, także w zakresie w jakim składają się z danych osobowych z mocy cytowanego powyżej art. 2 ust 1 ustawy, nie podlegają regulacjom tej ustawy. Wyjątkiem od tej reguły będzie natomiast sytuacja, w której osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą staje się uczestnikiem obrotu prawnego wyłącznie jako osoba fizyczna. W takim przypadku podlega ona w pełni ochronie ustawy o ochronie danych osobowych (por. wyrok NSA z dnia 13 stycznia 2011 r., sygn. akt I OSK 440/10, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl).

W niniejszej sprawie Skarżący świadczący usługi agroturystyczne (wynajem pokoi turystom) w istocie prowadzi rodzaj działalności gospodarczej. W kwestii tej wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale II OPS 1/07 z dnia 2 kwietnia 2007 r. (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl). Sąd wskazał, iż zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Dokonane art. 3 wyłączenie nie przesądza jednak, że prowadzenie gospodarstwa rolnego nie jest działalnością gospodarczą, a jedynie o tym, że działalność ta nie podlega określonej w art. 1 tej ustawy regulacji w zakresie podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej. Prowadzenie gospodarstwa rolnego nie wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców, czy do ewidencji działalności gospodarczej, ani też jej zakończenie nie podlega wykreśleniu oraz nie podlega innym rygorom wynikającym z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (posługiwania się określonymi w niej dokumentami, kontroli wykonywania działalności przeprowadzanej na podstawie jej przepisów, itd.).

Rozważania te pozostają również aktualnie w niniejszej sprawie, ponieważ Skarżący – jak sam wskazuje, jest rolnikiem wynajmującym pokoje. Zatem ta zarobkowa działalność, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, mieści się w definicji działalności gospodarczej a jedynie, z uwagi na treść art. 3 cytowanej ustawy, nie podlega jej reżimom.

Skarżący przyznaje również, iż zamieścił swoje dane osobowe, tj. imię, nazwisko, adres zamieszkania, telefon na stronach internetowych w celu reklamy prowadzonych usług. Dane te, jak słusznie wskazuje organ, są ściśle związane z prowadzoną działalnością. Stąd też Skarżący winien był liczyć się z tym, że dane te będą przetwarzane (choćby w celu wskazania adresu i właściciela prowadzonych usług) i z tego powodu będą podlegały znacznie słabszej ochronie (por. wyrok NSA z dnia 28 listopada 2002 r., sygn. akt II SA 3389/01, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Skarżący, decydując się na prowadzenie usług w postaci wynajmu pokoi turystom i reklamując je na portalu internetowym, zdaniem Sądu, winien liczyć się z tym, iż działalność ta może podlegać różnym ocenom osób z nich korzystających, również negatywnym. Z uwagi zaś na fakt, iż działalność tą Skarżący prowadzi osobiście i we własnym domu, ocenie tej mogło podlegać samo zachowanie Skarżącego, czy też otoczenie, w którym prowadzone są usługi. Trudno bowiem w takiej sytuacji elementy te rozdzielić. Na atrakcyjność i atmosferę wynajętego pokoju będzie bowiem miał wpływ również wygląd okolicy, czy też samo zachowanie właściciela. Nie oznacza to jednak, iż w takim wypadku Skarżący nie ma jakiejkolwiek możliwości ochrony swoich praw. W sytuacji, gdy Skarżący uważa, że poprzez negatywne opinie o prowadzonych usługach zostało naruszone jego dobre imię ma możliwość wystąpienia z powództwem cywilnym przeciw osobom je rozpowszechniającym.

Odnosząc się z kolei do nieudostępnienia przez Spółkę, prowadzącą serwis internetowy pod nazwą G., Skarżącemu danych osobowych użytkowników portalu: [...], należy wskazać, iż również w tym zakresie ocena działania administratora dokonana przez organ jest prawidłowa. Zgodnie z art. 29 ust 2 i 3 ustawy o ochronie danych osobowych, w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania zaskarżonej decyzji (z uwagi na treść art. 5 ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych oraz niektórych innych ustaw Dz. U. Nr 229, poz. 1497), dane osobowe, z wyłączeniem danych, o których mowa w art. 27 ust. 1, mogą być także udostępnione w celach innych niż włączenie do zbioru innym osobom i podmiotom niż wymienione w ust. 1, jeżeli w sposób wiarygodny uzasadnią potrzebę posiadania tych danych, a ich udostępnienie nie naruszy praw i wolności osób, których dane dotyczą. Dane osobowe udostępnia się na pisemny, umotywowany wniosek, chyba że przepis innej ustawy stanowi inaczej. Wniosek powinien zawierać informacje umożliwiające wyszukanie w zbiorze żądanych danych osobowych oraz wskazywać ich zakres i przeznaczenie. Dane wskazane w art. 27 ust 1 cytowanej ustawy to dane ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również dane o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym oraz dane dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.

O tym czy potrzeba posiadania danych osobowych jest uzasadniona oraz czy zostało to w sposób wiarygodny przedstawione rozstrzyga sam administrator (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 maja 2006 r., sygn. akt II SA/Wa 15/06, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl). Nie ulega jednak wątpliwości, iż wniosek o udostępnienie danych winien był odpowiednio sprecyzowany i uprawdopodobniony. W niniejszej sprawie Skarżący wnosił o udostępnienie imion, nazwisk, adresów i innych danych niewskazanych w art. 27 ust 1 ustawy, dotyczących użytkowników portalu [...]. Jednak powyższe żądanie Skarżący sprecyzował dopiero we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy, zakończonej decyzją z dnia [...] października 2010 r. Zatem organ słusznie uznał, iż Skarżący nie dochował ściśle określonego art. 29 ust 3 cytowanej ustawy trybu. Skarżący nie wskazał bowiem o udostępnienie jakich danych wnosi. Stąd też administrator danych nie miał możliwości ustosunkowania się do powyższego wniosku.

Reasumując, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych prawidłowo zebrał i ocenił materiał dowodowy, a następnie wydał decyzję administracyjną odpowiadającą prawu.

Z uwagi na powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji.