Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 14 grudnia 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosław Trzecki Sędziowie Sędzia WSA Maria Bohdanowicz Sędzia WSA Marek Szumilas (spr.) Protokolant sekr. sąd. Małgorzata Zacharia-Gardzielewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 listopada 2011 r. sprawy ze skargi E.B. na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia oddala skargę.

W dniu [...] maja 2011 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wystawił upomnienie adresowane do E.B., wzywając ją do wykonania obowiązku wynikającego z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234 poz. 1570 ze zm.) oraz § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień – tj. poddania dziecka M.B. szczepieniom przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, zakażeniom haemophilus influenzae typ B oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w ciągu 14 dni od otrzymania upomnienia. Upomnienie zostało doręczone w dniu [...] maja 2011 r. ([...]).

W odpowiedzi na wezwanie organu E.B. pismem z dnia [...] maja 2011r. wyraziła stanowisko, iż nie będzie poddawać mojego syna szczepieniu, które nie są uzasadnione, z uwagi na ryzyko wystąpienia groźnych powikłań poszczepiennych. Jednocześnie strona wskazała, iż uiściła koszty upomnienia.

Dnia [...] lipca 2011 r. organ wystawił tytuł wykonawczy ([...]) wskazując jako zobowiązaną E.B.. Jako podstawę egzekwowanego obowiązku organ wskazał art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234 poz. 1570 ze zm.) oraz § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień. Zaś zakres ciążącego na zobowiązanej obowiązku wskazał, poddanie dziecka M.B. szczepieniom przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, zakażeniom haemophilus influenzae typ B oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Jednocześnie w tej samej dacie organ wydał postanowienie nr [...], którym nałożył na E.B. grzywnę w kwocie 500 złotych w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym nr [...]. Jednocześnie organ obciążył ją kosztami egzekucyjnymi w kwocie 50 złotych i wezwał zobowiązaną do wykonania w terminie do dnia 15 sierpnia 2011r. obowiązków określonych w tytule wykonawczym.

Organ wskazał E.B. obowiązana jest poddać dziecko – M.B. szczepieniom obowiązkowym. Pomimo przesłania upomnienia, zobowiązana nie wykonała ciążącego na niej obowiązku. Mając powyższe na uwadze PPIS ustalił wysokość grzywny na kwotę 500 złotych, kierując się zasadą celowości i skuteczności zastosowania środka, jednocześnie uznając, iż taka kwota nie spowoduje nadmiernej dolegliwości i obiektywnie jest najniższą, zaś skłoni zobowiązaną do wykonania obowiązku. W treści postanowienia organ zawarł pouczenie o treści art. 125 p.e.a.

W piśmie z dnia [...] lipca 2011 r. pt. "Oświadczenie w sprawie postanowienia" E.B. oraz P.B. wskazali, iż wobec ryzyka wystąpienia określonych rozporządzeniem odczynów poszczepiennych nie poddadzą syna szczepieniom obowiązkowym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych.

Organ odwoławczy zwrócił się do w/w osób o wskazanie, czy pismo to stanowi zażalenie na postanowienie z dnia [...] lipca 2011 r. PPIS, czy też należy uznać je za zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, które wnosi się w związku z doręczeniem tytułu wykonawczego. Jednocześnie organ wskazał, iż w tytule wskazano podstawy wniesienia zarzutów (pismo z dnia [...] sierpnia 2011 r. nr [...]).

W odpowiedzi na to wezwanie E.B. oraz P.B., pismem z dnia [...] sierpnia 2011 r. wyjaśnili, iż ich wcześniejsze pismo stanowi zażalenie na postanowienie o nałożeniu grzywny z dnia [...] lipca 2011 r. Jednocześnie uzupełniając argumentację, wskazali, iż przedmiotowe postanowienie przymusza ich do wykonania obowiązku, który nie może być wykonany. Podkreślili, że jego wykonanie stanowiłoby czyn zabroniony określony w art. 157 kk. Ponadto ich zdaniem postanowienie to wydane zostało bez podstawy prawnej, bowiem żaden przepis prawa nie uprawnia organu do administracyjnej egzekucji obowiązku określonego w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Postanowieniem z dnia [...] września 2011 r. nr [...] po rozpatrzeniu zażalenia E.B. oraz P.B., Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu organ wskazał, iż argumenty zobowiązanych nie zasługują na uwzględnienie, bowiem ustawa z dnia 5 grudnia 2008r.o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. Nr 234, poz. 1570) w art. 1 wskazuje, iż zawarte w niej uregulowania wprowadzają zasady i tryb rozpoznawania

i monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz podejmowania działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia, przecięcie dróg szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz uodpornienia osób podatnych na zakażenie. Tym samym ustawa wypełnia dyspozycję art. 38 Konstytucji RP o prawnej ochronie życia każdego człowieka, czemu służy m. in. obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym. Ponadto zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 przywołanej wyżej ustawy osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. W przypadku osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie w/w obowiązku ponosi osoba, która sprawuje prawną lub faktyczną pieczę nad osobą małoletnią (art. 5 ust. 2 w/c ustawy). Organ zaznaczył jednocześnie, że zgodnie z ust. 2 i 3 art. 17 przywołanej wyżej ustawy wykonanie szczepienia poprzedzone jest kwalifikacyjnym badaniem lekarskim, które ma na celu wykluczenie przeciwwskazań do szczepień. Przy czym badanie kwalifikacyjne może być wykonane wyłącznie przez lekarza posiadającego niezbędną wiedzę z zakresu szczepień ochronnych, znajomości wskazań

i przeciwwskazań do szczepień, a także niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień. Program Szczepień Ochronnych publikowany w formie komunikatu przez Głównego Inspektora Sanitarnego, który pozostając w zgodzie z aktualną sytuacją epidemiologiczną ma na celu zahamowanie i ograniczenie rozprzestrzeniania się wielu groźnych chorób, w tym m. in. gruźlicy, błonicy, tężca, wirusowego zapalenia wątroby typu B, poliomyelitis czy hemophilus influenzae.

Wyjaśnił, iż E.B. - matka małoletniego M.B., odmówiła wykonania obowiązku wynikającego bezpośrednio z przepisów w/w ustawy, co uprawniało organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej uprawniony do wszczęcia egzekucji administracyjnej w celu przymuszenia do wykonania tych obowiązków,

w związku z art. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005r., Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.).

Organ odwoławczy wskazał, że organ pierwszej instancji wysłał upomnienie stosownie do art. 15 cytowanej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym

w administracji i prawidłowo wszczął postępowanie egzekucyjne po upływie 7 dni od jego doręczenia.

Ponadto, według wymagań art. 122 w/w ustawy osobie zobowiązanej do wykonania obowiązku, doręczony został tytuł wykonawczy. Zgodnie z art. 121 § 1 i 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji grzywna w celu przymuszenia do wykonania obowiązku może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. W stosunku do osób fizycznych jednorazowo grzywna nie może przekroczyć 10.000 zł. (dziesięć tysięcy zł).

W niniejszej sprawie grzywna w celu przymuszenia została nałożona w dolnej granicy wyznaczonej ustawą i w ocenie organu drugiej instancji nie ma cech nadmiernego rygoryzmu.

Odnosząc się do zarzutu, iż orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje na brak podstaw do stosowania jakichkolwiek kar czy przymusu administracyjnego przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej z przytoczeniem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku w spr. II SA/Bk 79/11 z 5 maja 2011r. organ wyjaśnił, że w uzasadnieniu cytowanego wyroku Sąd podkreślił, iż istotą rozpoznawanej przez Sąd konkretnej sprawy (w sprawie tej organ I instancji wydał decyzję administracyjną na mocy której zobowiązał rodziców do poddania obowiązkowym szczepieniom ochronnym małoletniej córki, przewidzianym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych) jest ustalenie czy w takich sytuacjach istnieje przepis prawa, na podstawie którego organ uprawniony jest do wydania decyzji administracyjnej. W konsekwencji przeprowadzonych rozważań Sąd uznał, że "z treści tej regulacji wynika, że obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym wynika z mocy przepisu prawa, nie ma zatem podstawy prawnej do konkretyzacji w formie decyzji administracyjnej". Takie same stanowisko zostało wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2011r. Sygn. akt II OSK 32/11.

W niniejszej sprawie, jak podkreślił organ odwoławczy, wierzyciel zastosował się do wskazań sądów administracyjnych. W sprawie nie była wydana decyzja administracyjna. Postępowanie prowadzone jest w trybie egzekucji administracyjnej na podstawie ustawy z 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2005r., Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), która w art. 1 wskazuąc zakres przedmiotowy ustawy, stanowi że: "ustawa określa sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania ciążących na nich obowiązków, o których mowa w art. 2, oraz prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczenia wykonania obowiązków, o których mowa w art. 2. Natomiast zgodnie z art. 3 cyt. ustawy egzekucję administracyjną stosuje się do obowiązków określonych w art. 2, gdy wynikają one z decyzji lub postanowień właściwych organów, albo w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego - bezpośrednio z przepisów prawa. W art. 2 § 1 pkt 3 wskazano, że egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organu administracji rządowej

i samorządu terytorialnego (...)". Natomiast na mocy art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 państwowy wojewódzki inspektor sanitarny i państwowy powiatowy inspektor sanitarny są organami rządowej administracji. Tym samym organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uprawnione są do egzekwowania obowiązku wynikającego bezpośrednio z przepisów prawa.

Jednocześnie organ stwierdził, iż w rozpatrywanej sprawie nie zachodzi okoliczność objęta dyspozycją art. 33 i 36 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w związku z czym przepisy te nie mają zastosowania w sprawie.

Jednocześnie organ wskazał, że powszechne szczepienia ochronne mają na celu ochronę zdrowia i życia jednostki a przez to i całej populacji. Są jedyną skuteczną metodą zapobiegania występowaniu chorób zakaźnych, często o ciężkim przebiegu, z dużym ryzykiem poważnych powikłań zdrowotnych i epidemii. Ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego noworodki i niemowlęta są bardziej wrażliwe na zakażenia przez niektóre drobnoustroje. Ponadto z uwagi na czas niezbędny dla wytworzenia się odporności nabytej wskutek szczepień koniecznym jest podanie szczepionek już w pierwszej dobie i w pierwszych tygodniach życia dziecka wraz z kontynuacją dawek przypominających

i uzupełniających oraz stopniowym rozszerzaniem kalendarza szczepień w dalszych okresach życia. Program Szczepień Ochronnych jest opracowywany i aktualizowany co rok przez specjalistów z dziedziny epidemiologii, pediatrii i wakcynologii

z uwzględnieniem sytuacji epidemiologicznej, istniejących i nowo pojawiających się zagrożeń ze strony chorób zakaźnych oraz osiągnięć nauki w zakresie bezpieczeństwa i skuteczności preparatów szczepionkowych. U niektórych osób szczepionych ze względu na osobnicze różnice układu odpornościowego mogą pojawić się po szczepieniu przemijające działania niepożądane, takie jak gorączka czy zaczerwienienie i stwardnienie w miejscu podania. W związku z powyższym prowadzona jest rejestracja niepożądanych odczynów poszczepiennych jak również badania epidemiologiczne mające na celu eliminowanie nadmiernie odczynowych szczepionek i zastępowanie ich bezpiecznymi odpowiednikami nowej generacji przy czym w stosunku do ogółu liczby zaszczepionych osób liczba niepożądanych odczynów jest znikoma.

W związku z powyższym podjęcie przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego środków przymuszających do wykonania obowiązku wynikającego z przepisów ustawy jest uzasadnione.

E.B. wniosła do WSA w Gorzowie Wlkp. skargę na w/w postanowienie. Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia PPIS i utrzymującego go w mocy postanowienia PWIS w całości, jako naruszających prawo, a także zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych oraz orzeczenie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Wskazała, iż w jej ocenie zaskarżone postanowienie narusza dyspozycję art. 10 § 1 oraz art. 81 Kodeksu postępowania administracyjnego, m. in. poprzez wadliwe dokonywanie doręczeń sprzeczne z art. 40 § 1 kpa. Upomnienie oraz postanowienie były doręczone tylko do mnie tj. matki dziecka z pominięciem ojca. Oboje rodzice są pełnoprawnymi opiekunami dziecka i sprawują władzę rodzicielską łącznie. Pominięcie ojca dziecka w postępowaniu administracyjnym dotyczącym jego dziecka jest istotnym naruszeniem prawa strony do udziału w postępowaniu.

Ponadto skarżąca wskazała, iż zaskarżone postanowienie obarczone jest wadą określoną w art. 156 § 1 pkt 5 kpa, z uwagi na to, iż przymusza do wykonania obowiązku, który nie jest jednoznacznie określony, a co za tym idzie jest niewykonalny (strona powołała się na wyrok NSA wydany w sprawie o sygn. akt III SA 1101/94 z dnia 26 maja 1995 r.). Zdaniem strony skarżącej organ naruszył również dyspozycję art. 6 kpa, bowiem nie wykazał podstawy prawnej wydania zaskarżonego postanowienia, bowiem zastosowanie przymusu administracyjnego jest możliwe, ale tylko w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej, co określają odpowiednio art. 33. ust. 1 oraz art. 36. ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Stanowisko takie potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku II SA/Bk 79/11 z dnia 5 maja 2011r.

Podkreśliła jednocześnie, iż organ próbuje przymusić ją do świadczenia zdrowotnego, z którego ona nie musi korzystać. Strona podkreśliła, że komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego nie jest źródłem obowiązującego prawa w Polsce, gdyż nie mieści się w katalogu określonym w Art. 87 Konstytucji RP.

Wreszcie w ocenie skarżącej organ naruszył także art. 77 § 1 kpa bowiem nie ustalił czy w niniejszej sprawie wykonano kwalifikacyjne badanie lekarskie, a tym samym czy obowiązek wykonania szczepień ochronnych jest wykonalny (powołała się na wyrok WSA w Poznaniu z dnia 12 grudnia 2007 sygn. akt IV SA/Po 588/07).

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje;

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 roku nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem materialnym i procesowym, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kontrola ta przeprowadzana jest według stanu faktycznego

i prawnego obowiązującego w dacie wydania zaskarżonej decyzji. Sprawując kontrolę zaskarżonej decyzji pod względem jej zgodności z prawem, stosownie do przepisu art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sąd rozstrzyga

w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Przeprowadzając kontrolę zaskarżonego postanowienia w aspekcie powyższych zasad, Sąd uznał, iż skarga nie zasługiwała na uwzględnienie albowiem zaskarżone postanowienie oraz postępowanie poprzedzające jej wydanie nie naruszają obowiązujących przepisów prawa.

Kontrolowane postępowanie przeprowadzone zostało w związku odmową poddawania dziecka skarżącej obowiązkowym szczepieniom ochronnym. W związku z powziętą informacją w tym zakresie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny

w dniu [...] maja 2011 roku skierował do E.B. upomnienie wzywające do wykonania ustawowego obowiązku poddania dziecka M.B. ur. [...] lipca 2010 roku szczepieniom ochronnym przeciwko błonicy, krztuścowi, tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, Haemophilus influenzae typu B i to w terminie 14 dni. Ponieważ E.B. nie dopełniła tego obowiązku Organ I instancji w dniu [...] lipca 2011 wystawił tytuł wykonawczy ustalający treść obowiązku i wydał postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenie skarżącej do jego wykonania. Organ odwoławczy utrzymał postanowienie w mocy. W podstawie prawnej rozstrzygnięć, organy obydwu instancji powołał przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 roku nr 234, poz. 1570 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 roku W sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania

i dokumentacji szczepień (Dz.U. nr 237 poz. 2018 ze zm.) przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

(t.j. Dz.U. z 2005 roku nr 229 poz. 1954 ze zm. – dalej jako "u.p.e.a.").

Badając zgodność z prawem opisanego postępowania administracyjnego, na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do: poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych.

W przypadku osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie powyższego obowiązku ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią (art. 5 ust. 2 ustawy). Przez "obowiązkowe szczepienia ochronne" rozumie się szczepienia ochronne przeciwko chorobom zakaźnym określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, wydanym na podstawie art. 17 ust. 10 pkt 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń

i chorób zakaźnych u ludzi. Aktualnie kwestie takie reguluje nadal rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień – nazywane dalej jako rozporządzenie, wydane jeszcze na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 6 września 2001 roku o chorobach zakaźnych

i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384 ze zm.; dalej jako "ustawa o chorobach zakaźnych") i utrzymane w mocy zgodnie z art. 68 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu (...) do dnia 1 stycznia 2012 roku. Przepisami tego rozporządzenia, do szczepień obowiązkowych zaliczone zostały m.in. szczepienia przeciwko błonicy, krztuścowi, tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, Haemophilus influenzae typu b szczepienia (§ 1 pkt 1, 2, 3, 6 i 11 rozporządzenia). Szczepienia ochronne prowadzone są z użyciem szczepionek pojedynczych przeciw poszczególnym chorobom zakaźnym albo szczepionek skojarzonych, służących do równoczesnego uodpornienia przeciw dwu lub więcej chorobom zakaźnym (§ 5 Rozporządzenia). Rozporządzenie to określa wiek i grupy osób objętych obowiązkiem szczepień, kwalifikacje osób przeprowadzających szczepienia i sposób prowadzenia szczepienia oraz szczegółowe zasady dotyczące prowadzenia dokumentacji

i sprawozdawczości ze szczepień z podaniem form, rodzajów, wzorów, terminów

i sposobu obiegu dokumentów.

Zgodnie z art. 17 ust. 11 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu (...) Główny Inspektor Sanitarny ogłasza w formie komunikatu, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia, Program Szczepień Ochronnych na dany rok, ze szczegółowymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek, wynikającymi z aktualnej sytuacji epidemiologicznej, przepisów wydanych na podstawie art. 17 ust. 10 i art. 19 ust. 10 tej ustawy oraz zaleceń, w terminie do dnia 31 października roku poprzedzającego realizację tego programu.

Kierując się powyższymi rozważaniami Sąd stwierdza, że obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określonym w rozporządzeniu wynika wprost z ustawy, zatem z mocy prawa, dlatego nie wymaga konkretyzacji w postaci decyzji administracyjnej jak to przewidziano w art. 33 omawianej ustawy w przypadku stwierdzenia albo podejrzenia choroby zakaźnej (zobacz podobnie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2011 roku w spr. II OSK 32/11 oraz wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych ;

w Poznaniu z dnia 15 czerwca 2011 roku w spr. II SA/Po 180/11, z dnia 8 czerwca 2011 roku w spr. IV SA/Po 255/11, w Kielcach z dnia 28 września 2011 roku w spr. II SA/Ke 444/11, w Białymstoku z dnia 8 czerwca 2011 roku w spr. II SA/Bk 723/10).

Ustawowy obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym ma ścisły związek z zapobieganiem szerzenia się chorób zakaźnych

u osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych (vide: art. 68 ust. 4 Konstytucji RP). W ramach realizacji tego obowiązku państwo opracowuje Narodowy Program Szczepień Ochronnych, który rokrocznie jest modyfikowany stosownie do aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Zaniechanie poddania się obowiązkowemu szczepieniu, rodzi odpowiedzialność karnoadministracyjną przewidzianą art. 115 §1 kodeksu wykroczeń. Tej samej odpowiedzialności podlega też ten, kto sprawując pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, nie poddaje jej określonemu (art. 115 §. 2 kodeksu wykroczeń).

Przestrzeganie ustawowego obowiązku poddania się przymusowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym zabezpieczone zostało przymusem administracyjnym. Przepis art. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. - o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz.U. z 2005 roku, nr 229, poz. 1954 ze zm.) wskazuje jej zakres przedmiotowy stanowiąc, że ustawa określa:

1) sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania ciążących na nich obowiązków, o których mowa w art. 2;

2) prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczenia wykonania obowiązków, o których mowa w art. 2;

3) sposób i zakres udzielania pomocy obcemu państwu lub korzystania z jego pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych.

Kontynuacją tego przepisu jest art. 3 § 1, który przewiduje możliwość stosowania egzekucji administracyjnej do obowiązków określonych w art. 2, gdy wynikają one

z decyzji lub postanowień właściwych organów, albo - w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego - bezpośrednio z przepisu prawa, chyba że przepis szczególny zastrzega dla tych obowiązków tryb egzekucji sądowej. Powołany art. 2 znajduje zastosowanie, w kontrolowanej sprawie, w §1 pkt 10,

w myśl którego egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej

i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego.

Występujące w kontrolowanym postępowaniu jako organy administracji Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, są organami o jakich mowa w art. 2 § 1 pkt 10. Na mocy art. 10 ust . 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 – o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tj. Dz.U. z 2011 roku, nr 212, poz 1263), państwowy wojewódzki inspektor sanitarny

i państwowy powiatowy inspektor sanitarny są organami rządowej administracji zespolonej odpowiednio w województwie i powiecie. Tym samym organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są uprawnione do egzekwowania wynikającego z ustawy obowiązku szczepień ochronnych.

W świetle powołanych przepisów, zasadnie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, powziąwszy wiadomość o niewykonaniu ustawowego obowiązku poddania szczepienia małoletniego M.B., upomnieniem z dnia [...] maja 2011 roku, wezwał jego matkę E.B. do wykonania obowiązku wynikającego z powołanych wyżej przepisów, poddania syna szczepieniu przeciwko błonicy, krztuścowi, tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, Haemophilus influenzae typu b w terminie 14 dni. E.B. w piśmie z dnia [...] maja 2011 roku odmówiła poddania syna takiemu szczepieniu. Przepis art. 15 § 1 u.p.e.a. przewiduje wszczęcie egzekucji administracyjnej jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne inaczej stanowią. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia. W zaistniałej sytuacji Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny któremu w myśl art. 1a pkt 13 u.p.e.a. przysługuje status wierzyciela, powołując się na wskazane wyżej przepisy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia, w dniu [...] lipca 2011 roku zasadnie wystawił tytuł wykonawczy, według ustalonego wzoru i jak wynika z jego treści zawierającego wszystkie elementy enumeratywnie wymienione w art. 27 § 1 u.p.e.a.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, jako organ egzekucyjny z mocy art. 20, wszczął postępowanie egzekucyjne zgodnie z nakazem zawartym w art. 26 § 1 omawianej ustawy. W przepisie art. 29 ustawa zakazuje organowi egzekucyjnemu badanie zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Ustalenie takie następuje w wyniku badania, czy tytuł wykonawczy odpowiada wymogom art. 27 ustawy egzekucyjnej, a zatem - czy nie zachodzą ujemne przesłanki procesowe w sprawie. Nie wnikając zatem w kwestie zasadności i wymagalności obowiązku, organ winien przesądzić, czy zaistniały podstawy do wszczęcia postępowania egzekucyjnego w administracji, a to w postaci elementów wymienionych powołanym przepisie. Organy obu instancji wielokrotnie

w toku postępowania winny rozważały kwestie podstaw prawnych rozstrzygnięć zapadłych w niniejszej sprawie w obu instancjach, na etapie postępowania administracyjnego, jak i postępowania egzekucyjnego, które jest konsekwencją tego pierwszego co wynika z wydanych postanowień.

Jak powiedziano konsekwencją wystawienia tytułu wykonawczego stało się wydanie w dniu [...] lipca 2011 roku postanowienia przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego albowiem działał on jednocześnie jako wierzyciel i organ egzekucyjny. W postanowieniu organ nałożył na E.B. grzywnę w kwocie 500 zł w celu przymuszenia do wykonania obowiązku wskazanego tytule wykonawczym wskazując jednocześnie termin jego wykonania.

E.B. przysługiwało uprawnienie do wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji w trybie przewidzianym w art. 33 u.p.e.a. Jednak skarżąca zapytana o znaczenie pisma z dnia [...] lipca 2011 roku oświadczyła, że nie zawiera ono zarzutów, lecz jest zażaleniem na postanowienie organu I instancji o nałożeniu grzywny. Zarzuty podniesione w tym piśmie oraz piśmie uzupełniający z dnia [...] sierpnia 2011 roku zostały rozpatrzone w postanowieniu Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] września 2011 roku.

Nałożenie grzywny jest ustawowym środkiem egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym. Zgodnie z art. 119 § 1 u.p.e.a. grzywnę w celu przymuszenia nakłada się, gdy egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego obowiązku znoszenia lub zaniechania albo obowiązku wykonania czynności, a w szczególności czynności, której z powodu jej charakteru nie może spełnić inna osoba za zobowiązanego. Tak określone przez ustawę przesłanki zaistniały w rozpatrywanym przypadku. Niewątpliwie obowiązku szczepienia nie może wykonać inna osoba, poza tą której obowiązek dotyczy. Odpowiedzialność za wykonanie obowiązku, zgodnie

z powołanym wyżej przepisem art. 5 ust 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu (...) dotyczącego osoby małoletniej, ponosi osoba sprawująca nad nią pieczę.

W kontrolowanej sprawie poza sporem pozostaje fakt sprawowania przez E.B. pieczy nad małoletnim synem M.. Tak zatem nałożenie na skarżącą grzywny odpowiadało przepisom ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Dopuszczalność egzekucji administracyjnej była wnikliwie badana przez organy obydwu instancji. Zarówno Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w swoich postanowieniach powołały przepisy obowiązujące w dacie ich wydania, rozważając w ten sposób kwestie podstaw prawnych rozstrzygnięć.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wskazuje granice wysokości nakładanej grzywny. Przepis art. 121 § 2 ustawy wskazuje kwotę 10.000 złotych jako najwyższą stawkę. Ponieważ wysokość grzywny uzależniona jest od uznania administracyjnego, organ zobowiązany jest uzasadnić jej wymiar.

W postanowieniach obydwu instancji odniesiono się do tej kwestii. Organ I instancji ustalając wysokość grzywny odwołał się do zasady celowości i skuteczności tego środka mając na uwadze, aby nie spowodował nadmiernej dolegliwości. Organ II instancji odnosząc się do wysokości grzywny wskazał, że została nałożona w dolnej granicy przez co nie ma cech nadmiernego rygoryzmu.

Przestrzeganie obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym zostało zabezpieczone odpowiedzialnością regulowaną przepisami ustawy z 20 maja 1971 roku – Kodeks wykroczeń (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.). Przepis art. 115 § 2 stanowi, że karze podlega, kto, sprawując pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, pomimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej, nie poddaje jej szczepieniu ochronnemu lub badaniu.

Organ I instancji w postanowieniu z dnia [...] lipca 2011 roku obciążył zobowiązaną kosztami egzekucyjnymi w kwocie 50 zł. Podstawą dla takiego rozstrzygnięcia jest dyspozycja zawarta w art. 64a ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przepis art. 15 § 2 tej ustawy nakazuje obciążenie kosztami upomnienia zobowiązanego, który to obowiązek powstaje z chwilą doręczenia upomnienia.

W myśl art. 7 kpa w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Obowiązki takie ciążą zarówno na organie pierwszej, jak i drugiej instancji. Stosownie bowiem do przepisu art. 136 i 138 kpa przedmiotem postępowania odwoławczego jest ponowne rozpoznanie

i rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej rozstrzygniętej decyzją organu pierwszej instancji zatem organ odwoławczy rozpoznaje sprawę ponownie merytorycznie w jej całokształcie. Oznacza to, że ma on obowiązek rozpoznać wszystkie żądania, wnioski i zarzuty strony oraz ustosunkować się do nich w uzasadnieniu swej decyzji. W kontrolowanej sprawie postanowienie organu odwoławczego spełnia wszystkie te wymogi. W szczególności organ II instancji w uzasadnieniu zawarł uzasadnienie faktyczne i prawne. Organ ustalił stan faktyczny, powołał przepisy obowiązujące

w rozpatrywanym przypadku wyjaśniając ich znaczenie oraz odpowiednio odnosząc do zmieniających się okoliczności sprawy. Organ odwoławczy dokonał oceny postępowania organu I instancji oraz wydanego przez ten organ postanowienia. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nadto rozpatrzył i ustosunkował się do wszystkich zarzutów podniesionych przez skarżącą w zażaleniu.

Dokonując kontroli przedmiotowej sprawy i kierując się wszystkimi powyżej opisanymi rozważaniami, Sąd stwierdza, że organy obydwu instancji w zakresie kontrolowanym nie naruszyły przepisów postępowania w stopniu mającym wpływ na jego wynik, zaś podjęte rozstrzygnięcia odpowiadają obowiązującym przepisom prawa.

Rozpatrując złożoną skargę Sąd uznał, że podniesione w niej zarzuty pozbawione są uzasadnionych podstaw.

Jako chybiony należy ocenić zarzut niewykonalności nałożonego obowiązku albowiem przepisy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu (...) oraz rozporządzenia nie precyzują realizacji tego obowiązku jak również rodzaju szczepionki, terminu jej podania, określają jedynie ogólny przedział wiekowy, w którym obowiązek powinien być wykonany.

W zaskarżonym postanowieniu Wojewódzki Inspektor Sanitarny wskazał, że Główny Inspektor Sanitarny publikuje w formie komunikatu Program Szczepień Ochronnych.

W istocie Główny Inspektor Sanitarny opublikował w dniu 29 października 2010 roku w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia z 2010 roku , nr 12, poz. 70, komunikat, którego załącznik stanowi Program Szczepień Ochronnych na rok 2011 rok będący, wydanego na podstawie delegacji zawartej w art. 17 ust. 11 ustawy

o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W załączniku wskazano, że pierwsza dawkę szczepienia przeciw WZW typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz zakażeniom haemophilius influaenze b, podaje się w 2 miesiącu życia. Rodzaje i terminy szczepień zostały wskazane w postanowieniu organu I instancji z dnia [...] lipca 2011 roku. Jak wynika z art. 18 ust. 5 omawianej ustawy szczepionki służące do przeprowadzania obowiązkowych szczepień ochronnych zakupuje minister właściwy do spraw zdrowia zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Podobnie należy ocenić zarzut naruszenia przepisu art. 77 § 1 kpa przez nie zbadanie wykonania kwalifikowanego badania lekarskiego, bez którego obowiązek szczepienia jest niewykonalny. Jak się okazuje małoletni syn skarżącej poddany został kwalifikacyjnym badaniom lekarskim stwierdzającym brak przeciwwskazań do poddania szczepieniom. Fakt taki został ujawniony w zgłoszeniu z dnia [...] września 2010 roku kierowanym przez lekarza pediatrę do organu I instancji o odmowie poddania dziecka szczepieniom ochronnym (k.1 akt administracyjnych). Jak postanowiono w art. 17 ust 2 omawianej ustawy: wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym

w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Przepis taki nakłada na placówkę jednoznacznie określony obowiązek w celu zabezpieczenia zdrowia dziecka. O wykonaniu badania kontrolnego skarżąca została pouczona nie tylko w zaskarżonym postanowieniu, lecz także

w postanowieniu organu I instancji.

Sprawowana przez sąd administracyjny kontrola decyzji organów administracji wyłącznie przy stosowaniu kryterium legalności (zgodności z prawem), nie pozwala sądowi wypowiadać się w kwestiach pozaprawnych, w niniejszej sprawie związanych z zapatrywaniem na skutki działania szczepionek. Właściwą wiedzę na ten temat posiadają zresztą jedynie specjaliści z zakresu medycyny. Sytuacja każdego pacjenta objętego obowiązkiem szczepienia ochronnego, powinna być indywidualnie badana i i analizowana z punktu widzenia przeciwwskazań do szczepień. Rodzice nie mogą odmówić zgody na poddanie dziecka szczepieniom obowiązkowym tylko wtedy, gdy nie ma żadnych przeciwwskazań do szczepień. O istnieniu przeciwwskazań do konkretnego szczepienia decyduje zaś lekarz (zobacz wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 1 lutego 2011 roku

w spr. II SA/Bk 723/10). Jak ustanowiono w art. 17 ust 4. po przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym lekarz wydaje zaświadczenie ze wskazaniem daty i godziny przeprowadzonego badania. Sąd zwrócił uwagę na fakt, że skarżąca podczas postępowania administracyjnego, nie powoływała się na odmowę szczepienia dziecka przez placówkę medyczną, gdy stawiła się dla dopełnienia tego obowiązku.

Miejsce i termin szczepienia dziecka skarżącej został określony w upomnieniu. W postanowieniu organu I instancji z dnia [...] lipca 2011 roku wskazano jej nowy termin wykonania ustawowego obowiązku szczepienia ochronnego. Uzyskanie nowego terminu mogło nastąpić jako rezultat podjętych po temu starań jednak takich skarżąca wszakże nie podjęła.

Całkowicie bezzasadny jest kolejny zarzut skargi naruszenia art. 6 kpa przez brak wskazania w zaskarżonym postanowieniu podstawy prawnej. Jak wyżej oceniono organ II instancji powołał wszystkie przepisy, które dotyczyły rozpatrywanego przypadku. Organ nie tylko cytował ich treść, lecz także dokonał wyjaśnienia treści oraz znaczenia dla ustalonego stanu faktycznego. Powołany przez skarżącą art. 33 oraz 36 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi dotyczy innego stanu faktycznego mianowicie przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub zachorowania na chorobę zakaźną co zresztą wynika z powołanego przez nią wyroku sądu administracyjnego. Tymczasem w kontrolowanej sprawie ustawa nakazuje poddać się szczepieniom dla uniknięcia zakażeniom chorobami zakaźnymi. Rozpatrywanie znaczenia cytowanego przepisu wykracza poza przedmiot postępowania.

Odwoływanie się skarżącej do treści art. 20 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest nietrafne. Znaczenie tego przepisu

w kontrolowanej sprawie zostało przedstawione wyżej.

W ocenie Sądu w zaskarżonym postępowaniu nie doszło do naruszenia przepisu art. 16 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2008 roku, nr 52, poz. 417). W myśl tego przepisu pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji w zakresie określonym w art. 9. znaczenie powołanego przepisu należy odczytywać w zestawieniu z art. 15 tej ustawy, w myśl którego : przepisy rozdziału 5 stosuje się do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych albo odmowy takiej zgody, jeżeli przepisy odrębnych ustaw nie stanowią inaczej. Obydwa cytowane przepisy art. 15 i 16 zostały zamieszczone w rozdziale 5 ustawy, zatem odmowa wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych jest możliwa tylko wtedy jeżeli przepisy innych wstaw nie stanowią inaczej. Jak wyżej wywiedziono ustawa

o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nakłada w art. 17 obowiązek poddania się określonym w rozporządzeniu szczepieniom ochronnym. Wskazana ustawa nie przewiduje możliwości odmowy poddania się takim szczepieniom. Jedyną przeszkodą dla odstąpienia od obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzające badanie kwalifikacyjne (art. 17 ust. 2 u.p.e.a.) bądź przekroczenie terminu szczepienia ustalonego przez lekarza podczas takiego badania (art. 17 ust 3 u.p.e.a.). W świetle powołanych przepisów omawiany zarzut skarżącej nie może się ostać.

Także nietrafny okazał się zarzut naruszenia przez organy obydwu instancji przepisu art. 10 § 1 oraz art. 81 kpa. Faktycznie upomnienie oraz dalsze czynności inspektorów sanitarnych obydwu instancji kierowane były wyłącznie do skarżącej jako matki z pominięciem ojca.

Relacje pomiędzy rodzicami i dziećmi a w dalszej kolejności ich relacje z innymi osobami, regulują przepisy oddziału 2 w rozdziale II ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 1964 roku nr 9, poz. 59 ze zm. – dalej jako "k.r.o."). Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego dziecko pozostaje aż do pełnoletniości pod władzą rodzicielską (art. 92 k.r.o.), zaś władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom (art. 93 § 3 k.r.o.), przez co każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania (art. 97 § 1 k.r.o.). W szczególności rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską a jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka (art. 98 § 1 k.r.o.). Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą dziecka (art. 95 § 1 k.r.o.).

Powyższe uregulowania prawne wskazują, że E.B. jako matka, jest osobą, która może samodzielnie reprezentować dziecko i samodzielnie zarządzać jego sprawami. W takim aspekcie organ I instancji, mógł skierować do matki upomnienie, a następnie wobec niej - jako zobowiązanej - wystawić tytuł wykonawczy i wydać postanowienie nakładające grzywnę. Takie postępowanie jest uzasadnione przepisem art. 5 ust. 2 ustawy o zapobieganiu (...) w myśl którego w przypadku osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie obowiązków, o których mowa w ust. 1, ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią.

Dlatego Sąd stwierdza, że omawiane uchybienie nie miało znaczenia na wynik postępowania jakim ostatecznie jest poddanie dziecka obowiązkowym szczepieniom.

Sąd uwzględnił fakt, że żadne z rodziców nie podnosiło twierdzenia, iż pieczę nad dzieckiem sprawuje wyłącznie ojciec i z tej racji postępowanie powinno być skierowane wobec ojca zamiast wobec matki. Ojciec dziecka jest zgodnie

z powołanymi wyżej przepisami prawa rodzinnego uprawnionym do uczestniczenia

w kontrolowanym przez postępowaniu. Jednak odnosząc się do zawartego w skardze zarzutu nie zapewnienia możliwości udziału w postępowaniu administracyjnym P.B. należy stwierdzić, że Sąd nie może tej okoliczności uwzględnić przede wszystkim z tego względu, iż tylko podmiot, który uznaje, że bez swej winy nie brał udziału w postępowaniu, co powoduje zaistnienie przesłanki wznowieniowej określonej w art. 145 § 1 pkt 4 kpa, jest uprawniony do podnoszenia tego zarzutu. Inne podmioty, w rozpoznawanej sprawie skarżąca, która wszakże nie legitymuje się pełnomocnictwem męża, nie może się skutecznie na tę okoliczność powoływać (vide wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 czerwca 2006 roku w spr I OSK 911/05, z dnia 3 lipca 2008 roku w spr. II OSK 754/07, z dnia 22 grudnia 2008 roku w spr. II OSK 1109/07, z dnia 18 listopada 2009 roku w spr. II OSK 171/08, z dnia 18 maja 2010 roku w spr II OSK 796/09, z dnia 26 stycznia 2009 roku w spr. II OSK 51/08 wraz z glosą aprobującą Jerzego Jamiołkowskiego, CASUS 2009/2/36).

Mając na uwadze wszystkie wyżej opisane rozważania i dokonaną oceną postępowania administracyjnego, Sąd z powołaniem się na przepis art. 151 ppsa oddalił skargę.