drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 358/14 - Wyrok NSA z 2014-10-01, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 358/14 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2014-10-01 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-02-11
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Barbara Adamiak
Jolanta Rajewska /przewodniczący/
Rafał Wolnik /sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
II SAB/Kr 180/13 - Wyrok WSA w Krakowie z 2013-10-25
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 1 ust. 1, art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a i ust. 2
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rajewska sędzia NSA Barbara Adamiak Sędzia del. WSA Rafał Wolnik (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Justyna Stępień po rozpoznaniu w dniu 1 października 2014 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] Spółka Akcyjna w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 października 2013 r. sygn. akt II SAB/Kr 180/13 w sprawie ze skargi K. P. na bezczynność [...] Spółka Akcyjna w K. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od [...] Spółka Akcyjna w Krakowie na rzecz K. P. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 października 2013 r., sygn. akt II SAB/Kr 180/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu sprawy ze skargi K. P. na bezczynność w przedmiocie udzielenia informacji publicznej, zobowiązał [...] S.A. w [...] do wydania aktu administracyjnego w sprawie z wniosku K. P. z dnia 9 kwietnia 2013 r. o udzielenie informacji publicznej, stwierdził, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz zasądził od [...] S.A. w [...] na rzecz skarżącego zwrot kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powyższego wyroku zawarto następujące ustalenia faktyczne i prawne:

Pismem z dnia 9 kwietnia 2013 r. skarżący K. P. wezwał [...] S.A. w [...] (dalej: Spółka) do zawarcia umowy w przedmiocie ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu dotyczącej posadowionych urządzeń do energii elektrycznej na nieruchomości stanowiącej jego własność – działki nr [...] obręb [...] oraz nr [...] obręb [...]. Ponadto zwrócił się o wypłatę stosownego wynagrodzenia z tytułu bezpodstawnego, bezumownego korzystania z nieruchomości oraz - w oparciu o art. 4 ust. 1 pkt 5 i ust. 3, art. 6 ust. 1 pkt 3 "a" ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. 112, poz. 1198 ze zm., zwanej dalej u.d.i.p.) – zażądał udostępnienia wszelkich, ewentualnych decyzji administracyjnych i innych stosownych dokumentów dotyczących budowy, posadowienia, przebudowy urządzeń usytuowanych na nieruchomości, w tym protokołów z odbioru budowanych linii przesyłowych oraz planów z mapkami.

W odpowiedzi, pismem z dnia 15 maja 2013 r. Spółka (Oddział w [...]) poinformowała, że przez nieruchomość skarżącego przebiega linia napowietrzna 15kV. Linia ta została wybudowana w okresie powojennym. W 1976 r. został przeprowadzony kapitalny remont, a w 1986 r. remont bieżący linii. Linia znajduje się w ciągłej eksploatacji bez zmiany trasy.

W piśmie z dnia 22 maja 2013 r. skarżący ponownie wezwał Spółkę do przekazania kserokopii decyzji administracyjnych i innych stosownych dokumentów dotyczących budowy, posadowienia, przebudowy urządzeń elektroenergetycznych na działkach stanowiących jego własność.

Następnie skarżący wniósł, za pośrednictwem Spółki, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na bezczynność tego organu w udostępnieniu informacji publicznej wnioskowanej w piśmie z dnia 9 kwietnia 2013 r. Domagał się stwierdzenia bezczynności Spółki oraz zobowiązania jej do udzielenia informacji w żądanym zakresie i w żądanej formie oraz o zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że zobowiązanymi do udostępniania informacji publicznej, oprócz władz publicznych, są również inne podmioty wykonujące zadania publiczne. Użycie przez ustawodawcę terminu "zadania publiczne" nie było przypadkowe - miało na celu wyeliminowanie elementu podmiotowego - i oznacza ono, że zadania publiczne mogą być wykonywane przez różne podmioty niebędące organami władzy i bez konieczności przekazywania tych zadań. Tak rozumiane "zadanie publiczne" cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu, a także sprzyjanie osiąganiu celów określonych w Konstytucji lub ustawie. Wykonywanie zadań publicznych zawsze wiąże się z realizacją podstawowych publicznych praw podmiotowych obywateli. Dystrybucja energii elektrycznej i inne zadania wykonywane przez przedsiębiorstwo energetyczne ze względu na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, a tym samym urzeczywistniania dobra wspólnego, o którym mowa w art. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są "zadaniami publicznymi". Z całą pewnością, w świetle powyższych rozważań, żądanie udostępnienia decyzji stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii energetycznych dotyczy "sprawy publicznej" i nakłada na Spółkę obowiązek udzielenia informacji dotyczącej tej sprawy. Skarżący wskazał również, że skarga na bezczynność w sprawie dostępu do informacji publicznej może być wniesiona do sądu administracyjnego bez wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na skargę Spółka wniosła o przekazanie sprawy według właściwości do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu oraz o oddalenie skargi. Argumentowała przy tym, że sprawa której dotyczy skarga wchodzi w zakres działania [...] S.A. Oddział w [...].

Ponadto Spółka stwierdziła, że nie spełnia żadnego z ustawowych, podmiotowych kryteriów określonych w art. 4 ust. 1 u.d.i.p. W szczególności określenie dwóch pierwszych kategorii podmiotów wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 5 nawiązuje wprost do podmiotów ujętych w pkt. 1-4, Spółka jest natomiast osobą prawną, samodzielnym podmiotem prawa handlowego, nie jest ani organem władzy czy administracji, ale też nie jest podmiotem reprezentującym takie organy, czy "inne osoby" bądź "jednostki organizacyjne" wykonujące zadania publiczne, nie dysponuje również majątkiem publicznym. Można byłoby mówić jedynie o trzeciej kategorii: osobach prawnych, ale tylko w przypadku, gdyby chodziło o podmiot, w którym Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego ma pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. W odniesieniu do Spółki nie można jednak mówić, że któryś z ww. podmiotów ma pozycję dominującą w rozumieniu art. 4 pkt 10 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. 50, poz. 331). W Spółce 99,51 % akcji posiada [...] S.A. z siedzibą w [...], pozostali akcjonariusze posiadają 0,49 % akcji, przy czym w Spółce [...], Skarb Państwa posiada 30,06 % akcji. Spółka nie gospodaruje zatem majątkiem Skarbu Państwa ani mieniem komunalnym, tj. majątkiem publicznym.

Spółka wskazała też, że art. 1 ust. 1 u.d.i.p. stanowi, iż informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Takie pojęcia jak zadania publiczne, cel publiczny, a także - co za tym idzie w niniejszej sprawie - informacja publiczna, nie mogą być uznane za dotykające dokumentów z zakresu instalacji urządzeń. Kwestie te są związane z uzyskaniem pozwoleń, regulowanych w wymaganych trybach administracyjnych i ciążące na Spółce obowiązki w tym zakresie pozostają w sferze spraw jej przedsiębiorstwa nie stanowiących "sprawy publicznej" w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, co stanowi kryterium istnienia obowiązku udzielenia informacji o takiej sprawie.

Konkludując, Spółka stwierdziła, iż mimo, że ustawa o dostępie do informacji publicznej stwarza przedmiotowe kryterium "zadania publicznego" odchodząc nieco od elementu podmiotowego, to jednak utrzymuje jednocześnie samodzielne kryterium podmiotowe, przy czym dana kwestia musi stanowić informację publiczną by objęta miała być zakresem przedmiotowym ustawy, co w przedmiocie objętym skargą nie zachodzi.

Powołanym na wstępie wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, działając na mocy art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.), uwzględnił skargę.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji analizując przepisy u.d.i.p. w związku z art. 61 Konstytucji RP oraz powołując się na dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych uznał, że Spółka należy do podmiotów, na których ciążył obowiązek rozpoznania wniosku skarżącego z dnia 9 kwietnia 2013 r. dotyczącego udzielenia informacji publicznej. Sąd nie przesądził przy tym, w jaki sposób powinien być załatwiony przedmiotowy wniosek.

W kwestii właściwości miejscowej Sąd wskazał, iż jak wynika z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego siedzibą Spółki jest [...], a zatem prawidłowo podmiotem, do którego skarżący kierował wniosek o udzielenie informacji publicznej jest [...] S.A. w [...].

W dalszej części Sąd pierwszej instancji zawarł rozważania w zakresie pojęcia bezczynności organu przez pryzmat stosowania art. 149 § 1 p.p.s.a.

Konkludując Sąd uznał, że o ile Spółka (ew. poszczególnych jej oddziały) jest w posiadaniu dokumentów, o udostępnienie których wnioskował skarżący, stanowiących podstawę prawną lokalizacji i budowy linii energetycznych na jego działkach, to dokumentacja taka ma charakter informacji publicznej i pozostaje w dyspozycji podmiotu zobowiązanego do udostępniania informacji publicznej w tym zakresie. W ocenie Sądu dokumentacja związana z procesami inwestycyjnymi (w tym decyzje administracyjne, operaty szacunkowe i inne dokumenty) są dokumentami, do których dostęp gwarantuje ustawa o dostępie do informacji publicznej jeżeli znajdują się one w posiadaniu organu, do którego kierowany jest wniosek o taką informację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wskazał również, że z art. 10 u.d.i.p. wynika, iż informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku. Z kolei zgodnie z art. 17 ust. 1 i ust. 2 ustawy, do rozstrzygnięć podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji, niebędących organami władzy publicznej, o odmowie udostępnienia informacji oraz o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji przepisy art. 16 stosuje się odpowiednio, a wnioskodawca może wystąpić do takiego podmiotu o ponowne rozpatrzenie sprawy. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy odmowa udostępnienia informacji publicznej przez organ władzy publicznej następuje w drodze decyzji. W tej sytuacji wniosek skarżącego z dnia 9 kwietnia 2013 r. Spółka powinna rozpoznać na zasadach przewidzianych w u.d.i.p. Żądana przez skarżącego informacja ma bowiem charakter informacji publicznej, a podmiot, do którego się zwrócił jest zobowiązany do udzielenia informacji publicznej. Spółka powinna zakończyć wszczęte ww. wnioskiem postępowanie w sposób przewidziany prawem, tj. udzielić informacji publicznej albo wydać decyzję o jej odmowie w sytuacji gdyby zaistniały przesłanki do wydania takiej decyzji. Skoro zatem do dnia wydania wyroku wniosek skarżącego nie został załatwiony w sposób przewidziany przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej, a bezczynność podmiotu zobowiązanego nie ustała także po wniesieniu skargi, WSA w Krakowie uznał skargę na bezczynność Spółki za uzasadnioną. Sąd stwierdził, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, mając na względzie zawiłość interpretacyjną omawianych przepisów.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną złożyła Spółka, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 1 ust. 1 u.d.i.p. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe jego zastosowanie oraz niewłaściwe zastosowanie art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a i ust. 2 i art. 4 ust. 1 u.d.i.p. poprzez przyjęcie, że dokumenty dotyczące lokalizacji i budowy infrastruktury elektroenergetycznej stanowią informację publiczną oraz że Spółka jest podmiotem zobowiązanym do jej udostępnienia w trybie u.d.i.p.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej stwierdzono, że w wyniku błędnej interpretacji powołanych przepisów u.d.i.p. Spółka została zobowiązana do czynności, których wykonanie nie znajduje oparcia w przepisach tej ustawy. Stanowisko Sądu pierwszej instancji, oparte na wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia 2010 r., sygn. akt I OSK 851/10, prowadzi do wniosku, że w sprawie najważniejsze jest kryterium "sprawy publicznej". Przepis art. 9c ust. 3 Prawa energetycznego nie obejmuje zakresu działalności, w ramach której istniałby obowiązek udostępniania informacji z kategorii dokumentów o lokalizacji, budowie urządzeń elektroenergetycznych. Przepis ten dotyczy zaopatrywania w energię. Naczelny Sąd Administracyjny, odnosząc pojęcie "zadania publicznego" do przedmiotu działalności przedsiębiorstwa energetycznego dokonał rozszerzającej jego interpretacji, bowiem zadanie publiczne z istoty swej dotyczy organów i podmiotów ze sfery działalności organów władzy i administracji publicznej oraz podmiotów w sferze tej funkcjonujących. Dystrybucja energii jest nie tyle zadaniem publicznym, co zadaniem mającym znaczenie publiczne. To jednak nie upoważnia do ingerencji w sprawy przedsiębiorstwa i zobowiązywania go do udostępniania dokumentów inwestycyjnych, w tym dotyczących lokalizacji urządzeń. Zatem takie pojęcia jak: zadania publiczne, cel publiczny, informacja publiczna nie powinny i nie mogą być uznane za dotykające dokumentów z zakresu instalacji urządzeń. Kwestie te są bowiem związane z uzyskaniem pozwoleń, regulowanych w wymaganych trybach administracyjnych i ciążące na Spółce obowiązki w tym zakresie pozostają w sferze spraw tego przedsiębiorstwa, czyli nie stanowią "sprawy publicznej" w rozumieniu u.d.i.p. Decydującego znaczenia nie ma zatem okoliczność, że dany podmiot w ogóle wykonuje zadania publiczne, czy zadania mające znaczenie publiczne, tylko to czy dana kwestia dotyczy tego zadania. Pytanie o dokumentację, w ocenie skarżącej kasacyjnie Spółki, nie jest pytaniem o dystrybucję energii, czyli o zadanie publiczne.

Przechodząc do kryterium podmiotowego, Spółka stwierdziła, że nie jest żadnym z podmiotów wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 1-4 u.d.i.p., gdyż jest osobą prawną, samodzielnym podmiotem prawa handlowego. Ewentualnie można byłoby uznać że należy do kategorii innych osób prawnych, ale tylko w przypadku, gdyby chodziło o podmiot, w którym Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego miałyby pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów w art. 4 pkt 10 definiuje pozycję dominującą jako pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40 %. Spółka nie spełnia tej przesłanki, bowiem 99,51 % akcji posiada [...] S.A. z siedzibą w [...] , przy czym w Spółce [...], Skarb Państwa posiada 30,06 % akcji. Spółka nie gospodaruje ponadto majątkiem Skarbu Państwa ani mieniem komunalnym. Jej majątek to majątek prywatnej osoby prawnej, a wielkość udziału Skarbu Państwa w tym majątku eliminuje możliwość zakwalifikowania Spółki do podmiotów zobowiązanych z ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Zdaniem skarżącej kasacyjnie pojęcie działalności Spółki ujętej w art. 9c ust. 3 Prawa energetycznego polegającej na dystrybucji energii elektrycznej i innych zadaniach wykonywanych przez przedsiębiorstwo energetyczne ze względu na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, kwalifikowane jako zadania publiczne, nie może rozciągać się na majątkową stronę tej działalności, bowiem nie jest to w żadnej mierze sfera majątku publicznego. Dbałość o dokumentację dotyczącą lokalizacji urządzeń jest obowiązkiem Spółki, nie może być jednak uznana za sprawę publiczną, mimo że są to akty administracyjne będące w posiadaniu ich adresata bądź jego następcy prawnego, nie stanowią w tym przypadku sprawy publicznej. Decyzje, pozwolenia jako akty wytworzone przez organy administracji publicznej są udostępniane przez te organy. Jeżeli akty administracyjne są w posiadaniu innych podmiotów, to te zobowiązane są do traktowania ich jako informacji publicznej tylko wtedy, gdy akty te regulują kwestie odnoszące się do spraw publicznych tych podmiotów a nie do każdej ich sprawy. Rozszerzanie - w drodze wykładni - zakresu obowiązywania u.d.i.p. w stosunku do pomiotów nieobjętych u.d.i.p. tylko z tego powodu, że zadania ich mają cechę użyteczności publicznej i mimo tego, że żądanie dotyczy kwestii spoza przedmiotu zadania, winno być uznane za nieuprawnione na gruncie u.d.i.p. i taką rozszerzającą wykładnię określić należy jako wykładnię contra legem.

Konkludując, skarżąca kasacyjnie Spółka stwierdziła, że mimo, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej stwarza przedmiotowe kryterium "zadania publicznego", odchodząc od elementu podmiotowego, spaja bowiem tym pojęciem różne podmioty, to jednak utrzymuje jednocześnie samodzielne kryterium podmiotowe, przy czym dana kwestia musi stanowić informację publiczną. W przedmiocie objętym skargą taka zaś sytuacja nie zachodzi. Spółka jako podmiot, w którym Skarb Państwa nie ma pozycji dominującej, nie podlega u.d.i.p., a co za tym idzie nie może być zobowiązana do udostępniania jakichkolwiek informacji w trybie tej ustawy. Jednocześnie żądana informacja nie stanowi informacji publicznej, bowiem nie dotyczy zaopatrywania w energię elektryczną, a poszukiwanie jakiegoś dalekiego, pośredniego związku, stanowi nieuzasadnione założeniami u.d.i.p., poszerzanie przedmiotowego zakresu jej obowiązywania.

W piśmie z dnia 20 stycznia 2014 r. stanowiącym odpowiedź na skargę kasacyjną, pełnomocnik K. P. wniósł o oddlenie skargi kasacyjnej oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Granice te determinują kierunek postępowania Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wobec niestwierdzenia z urzędu nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny ogranicza swoje rozważania do oceny wskazanych w skardze kasacyjnej podstaw kasacyjnych.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie. Podniesione w niej zarzuty sprowadzają się przede wszystkim do zakwestionowania poglądu Sądu pierwszej instancji, że Spółka podlega reżimowi ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej oraz może być podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. Zdaniem skarżącej kasacyjnie takie stanowisko nie może być zaakceptowane, gdyż jest ona spółką prawa handlowego i jako podmiot w pełni prywatny nie należy do grupy podmiotów określonych w art. 4 ust. 1 u.d.i.p.

Odnosząc się do tego zarzutu, należy przypomnieć treść art. 4 ust. 1 u.d.i.p, który stanowi, że do udostępniania informacji publicznej zobowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, a w szczególności: 1) organy władzy publicznej, 2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych, 3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, 4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, 5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Z treści art. 4 ust. 1-5 u.d.i.p., a zwłaszcza z zawartego tam sformułowania "w szczególności" wynika, że dokonane przez ustawodawcę wyliczenie podmiotów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej nie ma charakteru wyczerpującego. W powyższej regulacji elementem decydującym o tym, że określony podmiot ma obowiązek udostępnienia informacji publicznej jest to, czy wykonuje on zadania publiczne. Uszczegółowienie zawarte w art. 4 ust. 1 pkt 1-5 u.d.i.p. ma charakter porządkujący i pozwala na rozstrzygnięcie ewentualnych wątpliwości w odniesieniu do określonych podmiotów. Regulacja ta nie wyklucza istnienia innych podmiotów nienależących do żadnej z kategorii tam wymienionych, które z uwagi na to, że wykonują określone zadania publiczne, pozostają zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej, o ile ją posiadają. Struktura organizacyjna i własnościowa takich podmiotów, wbrew stanowisku skarżącej kasacyjnie, nie ma zatem decydującego znaczenia.

Ustawodawca posługując się w ustawie o dostępie do informacji publicznej terminem "zadania publiczne" nie zdefiniował tego pojęcia. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalony jednak jest pogląd, w myśl którego po pierwsze, pojęcie użyte w art. 4 u.d.i.p. ma znaczenie szersze od zwrotu "zadania władzy publicznej" zawartego w art. 61 Konstytucji RP, a po drugie, jeśli zadania danego podmiotu mają na celu zaspokojenie powszechnych potrzeb obywateli i są istotne z punktu widzenia celów państwa, to niepodobna odmówić im przymiotu zadań publicznych w rozumieniu u.d.i.p. (por. m.in. wyrok NSA z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1680/13). W orzecznictwie tym do zadań publicznych zalicza się m.in. wykonywanie funkcji operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego (por. wyroki NSA z dnia 8 sierpnia 2010 r., sygn. akt I OSK 851/10, z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 102/13 i z dnia 26 września 2013 r., sygn. akt I OSK 831/13. W związku z powyższym bez względu na to, czy przedsiębiorstwo energetyczne wykonuje zadania w zakresie produkcji energii, czy jej przesyłania, obrotu, czy wreszcie dystrybucji, albo sprzedaży, mimo że zadania te zostały odrębnie ujęte w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.), bo tak wynika z art. 3 pkt 4, 4a, 5, 6, 6a tej ustawy, winno być traktowane jako wykonujące zadania publiczne w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Sąd pierwszej instancji nie naruszył tym samym art. 4 ust. 1 u.d.i.p. przez to, że uznał Spółkę za podmiot podlegający obowiązkowi udostępniania informacji publicznej.

Przechodząc do pozostałych zarzutów, zauważyć należy, że pojęcie "informacji publicznej" określone zostało w przepisach art. 1 ust. 1 i art. 6 u.d.i.p., w których ustawodawca wskazał, że informacją tą jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ust. 1 i 2, przy czym dokumentem urzędowym, w rozumieniu u.d.i.p., jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego, w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy. Ponieważ sformułowania zawarte w art. 6 ust. 1 u.d.i.p. nie są zbyt jasne, przy ich wykładni należy kierować się treścią art. 61 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych podmiotów w zakresie, w jakim wykonują one zadania publiczne, czy też gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Zgodnie z ust. 2 art. 61 Konstytucji RP prawo do uzyskiwania informacji dotyczy również dostępu do dokumentów. Ograniczenie tego prawa - jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji - może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w odrębnych ustawach przesłanki dotyczące ochrony wolności i praw innych osób oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (art. 61 ust. 3 Konstytucji RP). W myśl art. 61 ust. 4 Konstytucji RP tryb udzielania informacji, o których mowa w tym artykule, określają ustawy i realizację powyższego przepisu stanowi właśnie ustawa o dostępie do informacji publicznej.

W świetle powołanych przepisów u.d.i.p. oraz Konstytucji RP pojęcie informacji publicznej musi być rozumiane szeroko. W orzecznictwie i piśmiennictwie powszechnie przyjmuje się, że za informację publiczną należy uznać każdą wiadomość wytworzoną przez szeroko rozumiane władze publiczne, a także inne podmioty sprawujące funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań publicznych i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Charakter informacji publicznej mają również informacje niewytworzone przez wskazane podmioty lecz do nich się odnoszące. Informację publiczną stanowi więc treść wszelkiego rodzaju dokumentów nie tylko bezpośrednio zredagowanych i wytworzonych przez wskazany podmiot. Przymiot taki posiada także treść dokumentów, których podmiot używa do zrealizowania powierzonych mu prawem zadań. Bez znaczenia przy tym jest, w jaki sposób dokumenty znalazły się w posiadaniu adresata wniosku oraz to czy znajdują się one w posiadaniu także innego podmiotu. Ważne jedynie jest to, by dokumenty takie służyły realizowaniu zadań publicznych przez tego adresata wniosku i odnosiły się do niego bezpośrednio.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie słusznie zatem uznał, że decyzje administracyjne dotyczące budowy linii elektroenergetycznych, z których to decyzji Spółka wywodzi swoje prawa do linii elektroenergetycznej znajdującej się na nieruchomości wnioskodawcy, są w rozumieniu u.d.i.p. informacjami publicznymi, do udostępnienia których zastosowanie ma tryb przewidziany w tej ustawie. Tym samym także zarzut naruszenia art. 1 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a i ust. 2 u.d.i.p. uznać należy za chybiony.

Dodać ponadto należy, że zobowiązanie do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej w trybie i na zasadach określonych w omawianej ustawie nie oznacza bezwzględnego nakazu uwzględnienia zgłoszonego żądania. Przyjęcie, że dane informacje stanowią informację publiczną nie wyklucza, że w treści poszczególnych, wnioskowanych dokumentów znajdą się informacje, których ujawnienie na podstawie u.d.i.p. podlegać będzie wyłączeniu. W zależności od wyników przeprowadzonego postępowania adresat wniosku może załatwić wniosek pozytywnie (udostępniając informację publiczną) albo negatywnie, odmawiając udostępnienia informacji ze względu na ograniczenia wskazane w art. 5 u.d.i.p. lub umorzyć postępowanie na podstawie art. 14 ust. 2 u.d.i.p. Należy przy tym mieć jednak na uwadze, że nie wszystkie informacje publiczne z uwagi na ich charakter mogą podlegać utajnieniu. Do tego rodzaju informacji zalicza się między innymi treść decyzji administracyjnych (por. np. wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2013 r., sygn. akt I OSK 1988/13).

W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny, uznając, że zarzuty sformułowane przez skarżącą Spółkę pozbawione są usprawiedliwionych podstaw, na mocy art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 2 p.p.s.a. i § 14 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 490).

Wskazać jeszcze wypadnie, że powołane wyżej orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego są dostępne w internetowej bazie orzeczeń NSA na stronie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl



Powered by SoftProdukt