drukuj    zapisz    Powrót do listy

6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów, Stopnie i tytuły naukowe Szkolnictwo wyższe, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Oddalono skargę, I SA/Wa 1591/07 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-01-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wa 1591/07 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2008-01-16 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2007-09-27
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Gabriela Nowak
Joanna Skiba /sprawozdawca/
Jolanta Rudnicka /przewodniczący/
Symbol z opisem
6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów
Hasła tematyczne
Stopnie i tytuły naukowe
Szkolnictwo wyższe
Sygn. powiązane
I OSK 492/08 - Wyrok NSA z 2008-07-18
Skarżony organ
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 164 poz 1365 art. 192 ust. 2
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 217 par. 2 pkt 2, art. 218
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 1990 nr 74 poz 439
Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: Sędzia WSA Gabriela Nowak asesor WSA Joanna Skiba (spr.) Protokolant Anna Jurak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 stycznia 2008 r. sprawy ze skargi M. R. na postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o uznaniu równoważności dyplomu oddala skargę.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2007 r., nr [...] Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, po rozpoznaniu wniosku M. R. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy postanowienie własne z dnia [...] kwietnia 2007 r. nr [...] o odmowie wydania zaświadczenia o uznaniu za równoważny dyplomu ukończenia studiów wyższych wydanego przez [...] w K. (zwaną dalej [...]) z dyplomem ukończenia studiów wyższych, wydawanym w Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że zgodnie z art. 192 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, póz. 1365 z późn. zm.) zasady uznawania dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w kraju określają umowy międzynarodowe. W przypadku braku umów międzynarodowych, dyplomy ukończenia studiów wyższych uzyskane za granicą mogą być uznane za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w RP w drodze nostryfikacji. Dyplom ukończenia studiów wyższych wydany na Ukrainie w [...] r. może być uznany za równoważny odpowiedniemu dyplomowi ukończenia studiów wyższych w RP w oparciu o:

1. Konwencję o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni naukowych i tytułów naukowych sporządzoną w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29);

2. Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i 15),

3. Protokół między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy o tymczasowym uregulowaniu zagadnienia wzajemnego uznawania równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych oraz szkół wyższych a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzony w Warszawie dnia 18 maja 1992 r. (nie publikowany).

Z brzmienia art. 1 ust. 2 Konwencji Praskiej z dnia 7 czerwca 1972 r. wynika, iż uznane za równorzędne na terytoriach Umawiających się Państw mogą być dyplomy ukończenia studiów wyższych, które potwierdzają ukończenie szkół wyższych tego samego typu (uniwersytet, politechnika i specjalistyczne instytuty typu uniwersyteckiego) lub wydziałów oraz uprawniają do ubiegania się o stopień naukowy.

Z kolei art. 1 pkt 4 Porozumienia z dnia 10 maja 1974 r., stanowi, iż uznaje się za równoważne dyplomy wydawane po ukończeniu szkoły wyższej na terytorium każdej ze stron umowy, przy czym dokumenty te uprawniają do ubiegania się o stopień naukowy kandydata nauk w ZSRR lub doktora w PRL.

Organ wskazał jednocześnie, że stosownie do art. 31 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w dniu 23 maja 1969 r. (Dz. U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439) traktat należy interpretować zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu. Konwencja Praska oraz Porozumienie z dnia 10 maja 1974 r. zawarte zostały ponad 30 lat temu, w innych warunkach polityczno-ustrojowych i gospodarczych, kształtujących system szkolnictwa wyższego w państwach sygnatariuszy. Stronom Konwencji nieznane było kształcenie za pośrednictwem telewizji oświatowej, czy Internetu, o którym wspomniał Rektor [...] w piśmie nr [...] z dnia [...] grudnia 2002 r., ponieważ formy kształcenia uwarunkowane tak daleko idącą swobodą komunikacji i przemieszczania się wówczas nie istniały. Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 kwietnia 2004 r. (sygn. akt OSK 184/04) stwierdził, iż "w ustaleniach Konwencji brak jest odniesień do przyszłych, spodziewanych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość". Kształcenie na odległość zdefiniowane zostało w Kodeksie dobrej praktyki w organizacji kształcenia transnarodowego przyjętego przez Komitet Konwencji Lizbońskiej w Rydze 6 czerwca 2001 r. Zgodnie z tą definicją kształcenie takie obejmuje "wszystkie typy programów kształcenia na poziomie wyższym, studiów bądź usług edukacyjnych (obejmujące kształcenie na odległość), w ramach których uczący się przebywają w państwie innym niż to, w którym mieści się instytucja nadająca", przy czym instytucją nadającą jest "szkoła wyższa nadająca tytuły i stopnie oraz wydająca dyplomy, świadectwa lub nadająca inne kwalifikacje". Kształcenie takie odbywać się musi w zgodzie z przepisami prawnymi dotyczącymi szkolnictwa wyższego państwa przyjmującego jak i wysyłającego oraz w zgodzie jakości akademickiej i standardów kształcenia transnarodowego, które muszą odpowiadać jakości i standardom państwa wysyłającego jak i przyjmującego. Z informacji zawartych na dyplomie wynika, iż M. R. ukończył wyższe studia magisterskie w trybie kształcenia "na odległość". Instytucją nadającą w przedmiotowej sprawie jest [...] w K., zaś instytucją prowadzącą, w rozumieniu Kodeksu dobrej praktyki, jest Wyższa Szkoła [...] oraz działające w jej siedzibie [...] Centrum Kształcenia, które realizowały program kształcenia.

W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że przedmiotowe kształcenie odbywało się z naruszeniem zarówno ukraińskich, jak i polskich przepisów prawnych.

Zgodnie bowiem z obowiązującą na Ukrainie ustawą o wyższym wykształceniu uczelnie IV stopnia akredytacji mogą tworzyć za granicą, w tym na terytorium Polski, swoje pododdziały strukturalne jedynie po uzyskaniu zgody właściwego organu do spraw edukacji i nauki (pismo Wydziału Licencji i Akredytacji Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy nr 6/1-57 z dnia 10 lutego 2003 r.). Uczelnie ukraińskie nie mogą przyjmować cudzoziemców na studia magisterskie, jeśli w dniu przyjmowania nie uzyskali oni dyplomów poprzedniego poziomu i nie złożyli w przyjmującej uczelni odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ich wykształcenie, w związku z czym przyjęcie na studia i wydanie dyplomu M. R. dokonane zostały z naruszeniem ukraińskich przepisów prawnych (pismo Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy nr 7-1-27-122 z dnia 16 maja 2005 r.). [...] posiadała licencje (z dnia [...] lipca 1999 r., seria [...] nr [...] i z dnia [...] marca 2001 r., seria [...] nr [...]) na kształcenie obywateli zagranicznych, jednak ukraińskie Ministerstwo w piśmie z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] skierowanym do dyrektora [...] ośrodka [...] potwierdziło fakt braku zgody na organizowanie i prowadzenie kształcenia przez [...] poza terytorium Ukrainy. Informacja ta została potwierdzona w piśmie Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy z dnia [...] sierpnia 2006 r., w którym stwierdzony został brak mocy prawnej dyplomów wydanych polskim absolwentom przez [...].

Naruszenie przepisów prawa polskiego, według organu odwoławczego polegało natomiast na tym, że kształcenie, którego absolwentem jest M. R. odbywało się na terytorium Polski w czasie obowiązywania ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. (Dz. U. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.), która dopiero od dnia 15 stycznia 2001 r. przewidywała możliwość utworzenia przez zagraniczną uczelnię jednostki organizacyjnej z siedzibą na obszarze RP (art. 64 ust. 9). Szkoły wyższe mają prawo działać wyłącznie w granicach dopuszczonych tą ustawą, co oznacza, że przed 15 stycznia 2001 r. działalność taka nie mogła mieć miejsca. Art. 15 i 16 powyższej ustawy precyzowały warunki, jakie powinny być spełnione by utworzyć uczelnię, wskazując na konieczność uzyskania zgody właściwego ministra. [...] w K. nigdy nie wystąpiła o taką zgodę, co spowodowało, że organizowane przez nią na terytorium RP kształcenie odbywało się z rażącym naruszeniem krajowego ustawodawstwa. Ponadto zgodnie z art. 34 ust. 2 pkt 7 ustawy z 12 września 1990 r., obowiązkiem uczelni jest powiadomienie ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego o zawarciu i treści umowy z zagraniczną instytucją naukową. Obowiązku tego nie dopełniła Wyższa Szkoła [...], zawierając umowę z [...]. Ponadto polscy partnerzy umów o kształcenie (z września 1997 r., zawartej pomiędzy [...] w K. i Fundacją [...] - współzałożycielem Wyższej Szkoły [...] w W.; z dnia [...] lutego 2000 r. "Umowa o współpracy w organizacji kształcenia otwartego" zawarta między [...] oraz Wyższą Szkołą [...] w W. i Fundacją [...]), przekazanych w załączeniu do pisma p. W. P., Rektora Wyższej Szkoły [...], z dnia 24 czerwca 2002 r., nie posiadali uprawnień do kształcenia na poziomie wyższych studiów magisterskich.

Zgodnie z informacjami zawartymi na dyplomie (oraz załączonym do niego "Dodatku") nr KW [...] wydanym przez [...] w K. [ ..] listopada 2003 r., programowy okres studiów wynosił 2 lata, od 10 października 2001 r. do 12 października 2003 r. Na powyższe studia wnioskodawca przyjęty został na podstawie dyplomu licencjata nr [...] wydanego przez Wyższą Szkołę [...] w dniu [...] listopada 2001 r., czyli po rozpoczęciu studiów w [...]. Informacje te potwierdzone zostały w piśmie nr [...] z dnia [...] maja 2005 r., w którym Ministerstwo Oświaty i Nauki Ukrainy wyjaśniło iż: M. R. został przyjęty do [...] na studia magisterskie zanim skończył studia i uzyskał dyplom licencjata w Polsce. Zgodnie natomiast z prawem Ukrainy szkoły wyższe nie mogą przyjmować cudzoziemców na studia magisterskie, jeśli w dniu przyjmowania nie uzyskali oni dyplomów poprzedniego poziomu i nie złożyli w przyjmującej uczelni odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ich wykształcenie.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego podał również, że dyplom ukończenia studiów wyższych nie mający mocy prawnej nie uprawnia jego posiadacza do ubiegania się o stopień naukowy w kraju wydania dyplomu, czyli na Ukrainie. Oznacza to, iż niespełniony został jeden z dwóch wymogów formalnych zawartych w Konwencji praskiej. Strony Konwencji zobowiązały się bowiem do uznawania za równorzędne dokumenty o ukończeniu szkół wyższych "tego samego typu (uniwersytetów, politechnik i specjalistycznych instytutów typu uniwersyteckiego) lub wydziałów". W przedmiotowej sprawie zaistniała sytuacja, gdy dyplom ukończenia studiów wyższych wydany został przez uczelnię posiadającą IV stopień akredytacji, lecz prowadzącą działalność poza terytorium Ukrainy bez koniecznego zezwolenia ze strony właściwych organów Ukrainy, jak i Polski. Taka forma kształcenia nie została uznana przez kompetentne władze państwa strony Konwencji. Ponadto w chwili zawierania wyżej wskazanych umów międzynarodowych, nie była możliwa sytuacja, w której kształcenie odbywa się w innym państwie niż to, do którego systemu edukacji należy uczelnia wydająca dyplom, w związku z czym należy przyjąć, iż państwa-strony nie zgodziły się w tych umowach wzajemnie uznawać dyplomów wydanych w takich przypadkach. W związku z tym organ uznał, że dokument przedstawiony przez wnioskodawcę nie jest dyplomem spełniającym wymogi powyższych umów.

Ponadto zgodnie z treścią § 9 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą, rada jednostki organizacyjnej uczelni odmówi uznania dyplomu uzyskanego za granicą z odpowiednim polskim dyplomem ukończenia studiów wyższych uzyskanym w kraju, jeżeli program studiów wyższych albo jego część była realizowana na obszarze RP niezgodnie z polskimi przepisami o szkolnictwie wyższym. W związku z tym dyplom wydany przez [...] nie może stać się przedmiotem postępowania nostryfikacyjnego.

Na powyższe postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] czerwca 2007 r., skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł pełnomocnik M. R. - adwokat J. S., wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego go postanowienia z dnia [...] kwietnia 2007 r. oraz zarzucając organowi błędną wykładnię prawa materialnego i naruszenie przepisów postępowania administracyjnego.

Pełnomocnik skarżącego zakwestionował stanowisko organów orzekających w sprawie, polegające na przyjęciu, że: 1) studia w [...] były niezgodne z polskimi i ukraińskimi przepisami o szkolnictwie wyższym, 2) Konwencja Praska z dnia 7 czerwca 1972 r. o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, nie znajduje zastosowania do dyplomu, o uznanie którego wnosiła strona, 3) dyplom wydany przez [...] utracił moc.

W ocenie skarżącego w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie Konwencja praska, w której art. I ust. 2 strony postanowiły uznawać za równorzędne na terytoriach wszystkich umawiających się państw wszystkie, wydawane na terytorium każdego z nich, dokumenty o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu (uniwersytetów, politechnik i specjalistycznych instytutów typu uniwersyteckiego) lub wydziałów, uprawniające ich posiadaczy do ubiegania się o stopień naukowy. Brzmienie powołanego zapisu jest, zdaniem skarżącego jednoznaczne i nie pozostawia wątpliwości co do przesłanek uznania za równorzędny danego dyplomu - są nimi: istnienie dokumentu o ukończeniu szkoły wyższej tego samego typu, wydanie go na terytorium umawiających się państw oraz wynikające z niego uprawnienie do ubiegania się o stopień naukowy. W związku z tym organ, wydając postanowienie o uznaniu dyplomu, winien badać tylko wyżej określone przesłanki, do których w żadnym wypadku nie zalicza się sposób prowadzenia nauczania.

Zdaniem skarżącego organ również błędnie stwierdził, iż traktat należy interpretować zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu. Zgodnie bowiem z doktryną prawa międzynarodowego publicznego "zamiar stron ma przy interpretacji umowy międzynarodowej znaczenie drugorzędne, najważniejsze jest prawidłowe i dokładne odczytanie samego tekstu umowy, gdyż wiąże nie to, co strony chciały w umowie wyrazić, lecz to co rzeczywiście w niej wyraziły". W przypadku Konwencji praskiej jej zapisy są jasne i nie pozostawiają wątpliwości, co do ich interpretacji. Skarżący wskazał, że dyplomy uzyskane w analogicznej formie kształcenia przez kilkadziesiąt innych osób zostały uznane przez Ministra za równoważne. Co za tym idzie praktyka stosowania Konwencji praskiej potwierdzała, że dyplomy wydane przez [...] w K. wchodzą w zakres jej zastosowania i strona słusznie mogła oczekiwać w zaufaniu do organów państwa, że również jej dyplom zostanie uznany. Stanowisko takie potwierdza również orzecznictwo Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w kwestii dotyczącej wykładni Konwencji praskiej.

Skarżący, nie godząc się ze stanowiskiem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który opierając się na piśmie ukraińskiego ministerstwa oświaty z dnia 1 sierpnia 2006 r. uznał, że dyplom "utracił moc obowiązującą", podkreślił, że ani w piśmie strony ukraińskiej, ani w uzasadnieniu postanowień nie wskazano podstawy prawnej uprawniającej do przyjęcia, że dyplom nie jest prawnie skuteczny. Zgodnie natomiast z treścią art. 107 § 3 kpa uzasadnienie prawne rozstrzygnięcia powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Skarżącemu nie są znane jakiekolwiek akty administracyjne bądź ustawowe, które unieważniłyby jego dyplom ukończenia studiów w [...] w K. Co więcej zwykłe pismo ukraińskiego ministerstwa, w dodatku nie skierowane bezpośrednio do strony, w żadnym wypadku nie może mieć wpływu na byt słusznie nabytych praw. Ponadto powoływane przez organ dokumenty otrzymane od ukraińskiego ministerstwa dostępne są w aktach sprawy w języku polskim jedynie w tłumaczeniu nieoficjalnym bądź roboczym, mimo że powinny być one przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego, co jest jedynym sposobem zapewnienia pełnej zgodności przekładu.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżone orzeczenie z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tego orzeczenia.

W ocenie Sądu, skarga jest niezasadna, bowiem zaskarżone postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] czerwca 2007 r. nie narusza prawa w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z art. 192 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, zasady uznawania dyplomów ukończenia studiów uzyskanych za granicą za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w kraju określają umowy międzynarodowe.

Z akt sprawy wynika, że skarżący uzyskał dyplom ukończenia [...] w K. w dniu [...] listopada 2003 r., a więc w okresie obowiązywania Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze w dniu 5 czerwca 1972 r. oraz Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR, podpisanego w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. Z oświadczenia rządowego z dnia 19 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 129, poz. 1355) wynika, że w dniu 6 sierpnia 2004 r. utraciła moc obowiązującą Konwencja praska na skutek wypowiedzenia jej przez Rzeczpospolitą Polską. Z oświadczenia rządowego z dnia 14 października 2005 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 14, poz. 94) wynika, że 25 września 2005 r. utraciło moc obowiązującą Porozumienie z dnia 10 maja 1974 r.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prawidłowo przyjął, że pomimo utraty mocy obowiązującej powyższych umów, dokumenty o wykształceniu uzyskane w okresie obowiązywania tych umów nadal podlegają uznaniu na ich podstawie.

Sprawa uznania dyplomu ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą za równorzędny z dyplomem uzyskiwanym w RP załatwiana jest w formie zaświadczenia. Zgodnie z art. 217 § 2 pkt 2 kpa zaświadczenie wydaje się, jeżeli osoba ubiega się ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Stosownie do art. 218 kpa w przypadkach, o których mowa w art. 217 § 2 pkt 2 kpa organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające.

Z cytowanych regulacji wynika, że organ wydający zaświadczenie nie prowadzi postępowania dowodowego, lecz potwierdza fakty albo stan prawny, wynikający z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Organ przeprowadza postępowanie wyjaśniające tylko w zakresie koniecznym, który potwierdzi treść żądaną przez wnioskodawcę. W przypadku odmowy wydania zaświadczenia o żądanej treści organ wydaje postanowienie, które powinno zawierać elementy wymienione w art. 124 kpa, w szczególności rozstrzygnięcie oraz jego faktyczne i prawne uzasadnienie.

Zaświadczenie jest zatem aktem o charakterze informacyjnym, a nie aktem o charakterze prawnokształtującym, jakim jest np. decyzja administracyjna. Jego wydanie nie jest obwarowane wymogami przewidzianymi w kpa dla orzeczeń kształtujących prawa i obowiązki, dlatego podniesiona w skardze okoliczność, iż dokumenty od ukraińskiego ministerstwa nie zostały przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego nie miała wpływu na wynik sprawy. Treścią zaświadczenia jest jedynie wiedza organu o stanie prawnym. Równorzędność uzyskanego za granicą dyplomu ukończenia studiów z dyplomami uzyskiwanymi w RP powstaje z mocy samego prawa. Zaświadczenie zaś jest wyrazem wiedzy organu o prawie, a zadaniem zaświadczenia jest potwierdzenie tego stanu prawnego. Stąd - zdaniem Sądu - skutki wygaśnięcia Konwencji z 1972 r. i Porozumienia z 1974 r. nie mogą dotykać skarżącego. Na konieczność stosowania Konwencji Praskiej 1972 r. w stosunku do dokumentów w zakresie wykształcenia uzyskanych w okresie jej obowiązywania, zwracały też uwagę wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 września 2006 r., sygn. akt I OSK 1321/05 i z dnia 19 stycznia 2007 r., sygn. akt I OSK 1064/05.

Mając na uwadze charakter zaświadczenia, wskazać należy, że w zakresie postępowania wyjaśniającego, jakie organ mógł przeprowadzić przed wydaniem zaświadczenia bądź postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia żądanej treści, mieściło się wyłącznie ustalenie stanu prawnego, jaki miał być potwierdzony w zaświadczeniu. Przedmiotem postępowania wyjaśniającego w sprawie zaświadczeń nie może być więc analizowanie zmian w stanie prawnym i wyprowadzanie z tego wniosków ani dokonywanie ocen prawnych.

Z materiałów dokumentacyjnych niniejszej sprawy wynika istotna dla rozstrzygnięcia okoliczność, że studia, które odbył skarżący, były studiami w systemie kształcenia na odległość. W systemie tym studiujący mieszka na obszarze jednego państwa, a studiuje (pobiera naukę) na obszarze innego państwa.

Sąd podziela ocenę organu, że ani Konwencja Praska ani Porozumienie z 1974 r. nie mają zastosowania do studiów w systemie kształcenia na odległość. Na kwestie te zwracał uwagę Naczelny Sąd Administracyjny wskazując, że "Konwencja, o której mowa, została sporządzona w 1972 r., a więc przed ponad trzydziestu laty w innych warunkach polityczno-ustrojowych i gospodarczych, kształtujących system szkolnictwa wyższego w państwach jej sygnatariuszy, rzeczywiście nie może pozostać bez wpływu na interpretację przepisów Konwencji. Ówczesne szkolnictwo wyższe zamknięte było w granicach państw sygnatariuszy Konwencji, a granice te były trudne do przekroczenia. W konsekwencji zamieszkiwanie na obszarze jednego państwa, a studiowanie na obszarze innego, było co do zasady utrudnione, wręcz niemożliwe. Tak samo jak studiowanie na odległość, wobec ówczesnych prostych środków łączności, podlegających nadto w kontaktach międzynarodowych daleko idącej kontroli poszczególnych państw sygnatariuszy Konwencji. Nie można zatem jednoznacznie zakładać, że sygnatariusze Konwencji, w tym ówczesne władze PRL, wyrażały wolę wyjścia poza uznanie za równoważne dokumentów ukończenia szkół określonych w Konwencji, innych niż te, które zostały uzyskane w wyniku ukończenia szkoły, w tym wyższej, na terytorium państwa - sygnatariusza Konwencji. W ustaleniach Konwencji brak jest odniesień do przyszłych, spodziewanych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość. Również analiza zachowanych materiałów przygotowawczych do Konwencji, nota bene dość bogatych ze względu na rolę Polski jako depozytariusza przedmiotowej umowy międzynarodowej, nie daje jednoznacznych podstaw do twierdzenia, aby zamiarem Umawiających się Państw było wzajemne uznawanie za równorzędne na ich terytoriach dokumentów o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu, uzyskanych na podstawie planowanych, a tym bardziej spodziewanych nowych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość przekraczającego granice państw.

Interpretacja ta znajduje potwierdzenie w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w dniu 23 maja 1969 r. (Dz. U. z 1990 r., Nr 74, poz. 439),oraz przepisach ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443 ze zm.). I mimo, że zarówno powyższa ustawa, jak i ww. Konwencja weszły do porządku prawnego RP już po ratyfikowaniu przez Polskę Konwencji praskiej, to ustalenia Konwencji wiedeńskiej, do której odsyła ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r., zawierają w tej mierze uniwersalne zasady interpretacji umów międzynarodowych i jako takie mogą i winny znaleźć zastosowanie w sprawie rozpoznawanej przez Sąd. Zgodnie z art. 31-33 Konwencji wiedeńskiej, traktat należy interpretować w dobrej wierze, zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu, a nadto można odwoływać się do uzupełniających środków interpretacji, łącznie z pracami przygotowawczymi do traktatu oraz okolicznościami jego zawarcia" - wyroki z dnia 23 kwietnia 2004 r.: sygn. akt OSK 177/04 (publ. ONSA i WSA 2004/1/19); OSK 179/04 (publ. Prok. i Pr. 2004/7-8/46) oraz OSK 184/04.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zdaniem składu orzekającego w niniejszej sprawie, prawidłowo ustalił rodzaj studiów dokumentowanych przedmiotowym dyplomem, a następnie przesądził, że do tego rodzaju studiów nie znajdują zastosowanie przepisy Konwencji praskiej.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt